آیا انتها زمین واقعا نزدیک است؟ - مجله سرگرمی

به گزارش ، همه چیز در این عالم گذراست، حتی زندگی روی سطح زمین که مطمئنا پس از مدتی از بین خواهد رفت. اما این مدت، چقدر طولانی خواهد بود و یا به عبارتی چقدر طول می کشد تا به خاتمه زندگی در زمین برسیم؟

فسیل ها از وجود زندگی روی زمین به مدت 3.5میلیارد سال خبر می دهند. در این مدت، زمین از یخ زدگی، فروپاشی در فضا، بمباران شدن با اجرام فضایی و تابش های سمی جان سالم به در برده است. هرچند که این اتفاق بسیار عجیب، قابل تامل و یا به عبارتی نادر است، اما همواره می توان درصدی حتی جزئی برای رخداد آن در نظر گرفت.

نزدیکترین دوره از نظر زمانی که در آن زندگی برای مدتی روی سطح زمین به خاتمه رسیده بود، حدود 250 میلیون سال پیش است که انقراض جمعی Permian نام دارد. در این رویداد نزدیک به 85 درصد از گونه های ساکن در خشکی و 95 درصد از گونه های آبزی از بین رفتند.

گدازه ها منطقه ای با مساحت حدودی هشت برابر مساحت انگلستان را در برگرفتند. هیچکس با اطمینان نمی تواند از آنچه واقعا در آن دوره اتفاق افتاده است، صحبت کند. اما به نظر می رسد که همزمانی فعالیت آتشفشانی عظیم با انقراض انجام شده، تصادفی نباشد.

امروزه ما به شدت نگران قدرت مخرب ابَر آتشفشان هایی مانند Yellowstone هستیم. اما جالب است که بدانید قدرت تخریب چنین آتشفشانی، در برابر آنچه 250 میلیون سال پیش اتفاق افتاده است، بسیار ناچیز است. در آن موقع، سیبری در مرکز این حادثه عظیم قرار داشت.

استرس می تواند عامل دیگر در نابودی گونه ها باشد. خبر بد این است که امروزه مقادیر زیادی رسوبات نمکی در سطح زمین وجود دارد. سونسن می گوید: سیبری شرقی هنوز یک منبع عظیم نمک در دنیاست. بعلاوه ساحلی در برزیل هم منطقه ای غنی از نمک است.

اگر یک انفجار عظیم در یکی از این نقاط رخ دهد، قطعا بسیاری از گونه ها می میرند. اما به هرحال بعید است که زندگی خود به خود نابود گردد. در طول دوره انقراض جمعی پرمین، در حالیکه حیوانات و گیاهان رو به زوال بودند، ارگانیسم های تک سلولی مانند باکتری ها جان سالم به در بردند.

این روز ها صحبت از نابودی دایناسور ها به علت برخورد سیارک ها، بسیار داغ است. اگر یک سیارک عظیم بتواند به انقراض همه دایناسور های دنیا یاری کند، آیا می تواند حیات کره زمین را هم از بین ببرد؟

باز هم می توان گفت که این امر به محل فرود سیارک بستگی دارد. می دانیم که تا به امروز زمین با سیارک های بسیاری مورد اصابت قرار گرفته است. با این حال هیچکدام از آن ها به اسم تخریب نماینده حیات ثبت نشده اند. تاثیرگذاری سیارک ها در ابعاد آنچه برای دایناسور ها اتفاق افتاده، بسیار نادر است.

دهانه Manicouagan در کانادا - یکی از عظیمترین دهانه های برخوردی در کره زمین - در حدود 215 میلیون سال پیش در اثر تخریب ایجاد شده است. اما پفراینده فسیل ها نشان می دهد که این برخورد، سبب انقراض دایناسور ها نبوده است.

دانشمندان حدس می زنند که عدم نابودی دایناسور ها در اثر این برخورد، به علت جنس سنگ است. سنگ برخوردنماینده با زمین از جنس کریستالی نسبتا بی اثر در انفجار است. در مقابل، دهانه هایی که در اثر برخورد سنگ هایی مشابه رسوبی ها تشکیل می شوند، می توانند با ایجاد ابر هایی از گاز های تغییردهنده آب و هوا، اتمسفر را تحت تاثیر قرار داده و باعث انقراض جمعی در زمین شوند.

خبر خوب این است که اثرگذاری در حدود آنچه برای دایناسور ها اتفاق افتاده، بسیار نادر است. چنین سنگ های رسوبی عظیمی ممکن است هر 500 میلیون سال یکبار، به زمین برخورد نمایند. حتی اگر چنین اتفاقی هم بیفتد، بعید است که انقراض جمعی سبب نابودی کلی زمین گردد. نابودی زمین تنها در صورت برخورد یک سیارک بسیار عظیمتر امکان پذیر خواهد بود.

حالا که صحبت به فیلم های علمی-تخیلی کشیده شده، فیلم The Core 2003 را در نظر بگیرید. داستان از این قرار است که هسته زمین به طور مرموزی از چرخش می ایستد. در پی این اتفاق، دولت ایالات متحده طرح حفاری تا مرکز زمین را مطرح و پشتیبانی خود را از آن اعلام می نماید. بدون هسته فعال، زمین اثرات مغناطیسی خود را از دست می دهد و کل حیات در معرض تهدید جدی قرار می گیرد. مثل مریخ که زمانی دارای میدان مغناطیسی بود و متاسفانه آن را از دست داد.

البته مفهوم هسته تقریبا بی معنی است و دانشمندان آن را لغتی صحیح برای توصیف آنچه در دل زمین وجود دارد، نمی دانند. برخی از محققین گمان می نمایند میدان مغناطیسی زمین ذرات یوهمه شده که از سوی خورشید می آیند را از جهت خود منحرف می نمایند.

در نبود این انحراف، جو زمین به مرور زمان با ذرات مذکور از بین خواهد رفت. اگر این فرض درست باشد، پس کره زمین بدون میدان مغناطیسی جو خود را از دست خواهد زد و بدین ترتیب زندگی به خاتمه خواهد رسید. ممکن است چنین اتفاقی برای مریخ هم افتاده باشد.

شاید در میان خبر های روزانه شنیده باشید که میدان مغناطیسی زمین در حال تضعیف است. اما جای نگرانی نیست: علت ضعیف شدن میدان مغناطیسی، حرکت آن است و این حرکت به معنای مردن و به خاتمه رسیدن این میدان نیست. این تلنگر ها میلیون ها سال است که به صورت دوره ای تکرار می شوند.

ریچارد هولم از دانشگاه لیورپول انگلستان در پاسخ به این سوال می گوید: ممکن است که میدان مغناطیسی زمین معکوس گردد. اما این به معنای نابودی و از بین رفتن آن نیست. این تلنگر ها می توانند تغییرات عجیبی روی میدان ایجاد نمایند، اما زندگی را برای موجودات روی سطح زمین مختل نمی نمایند.

با این حال اگر هم روزی میدان مغناطیسی زمین رو به نابودی برود، آن روز خیلی دور است. برای این اتفاق باید هسته زمین به حالتی جامد و محکم تبدیل گردد. در حال حاضر، هسته داخلی به صورت جامد و هسته خارجی به صورت مایع است. از طرفی هسته داخلی در هر سال حدود یک میلی متر رشد می نماید. اگر این رشد ناچیز را با ضخامت 2300 کیلومتری هسته خارجی مقایسه کنیم، به طولانی بودن این مدت زمان پی می بریم.

مهلت زمانی: در نزدیکی کره زمین، یک ستاره دوتایی با نام WR 104 وجود دارد که می تواند در حدود 500،000 سال دیگر، جفت دیگری از خود فراوری کند. در این صورت خطر انقراض کره زمین را تهدید می نماید.

یکی دیگر از عوامل خطرناک برای نابودی کره زمین، امواج تابشی با شدت بالا به نام اشعه گاما است. به علت وجود این اشعه، بسیاری از نقاط فضا ممکن است برای زندگی نامناسب باشد.

اشعه گاما که آن را به اختصار GRB می نامیم، در اثر انفجار های شدید در فضا ایجاد می گردد. به اسم مثال، هنگام انفجار یک ستاره غول پیکر و یا برخورد دو ستاره، GRB با شدت بالایی در محیط اطراف پراکنده می گردد. هرچند این اشعه می تواند تنها کسری از ثانیه دوام بیاورد، اما از نظر تئوری، GRB ها در مدت زمان طولانی می توانند لایه ازون را از بین ببرند و زندگی در سطح زمین را در معرض اشعه های خطرناک فرابنفش قرار دهند.

بر اساس مطالعه ای که در سال 2014 به وسیله رائول خیمنز در دانشگاه بارسلونا اسپانیا صورت گرفت، بسیاری از نقاط فضا به علت حضور GRB برای زندگی نامناسب هستند. GRB بیشتر در نزدیکی مرکز کهکشان و در مناطقی رخ می دهد که از تراکم بالایی از نظر وجود ستاره ها برخوردار هستند.

خوشبختانه نه تنها زمین در مرکز کهکشان قرار ندارد، بلکه اطراف آن با تقریب بسیار خوبی خالی از ستاره است. به گفته رائول، زمین به لطف وجود لایه ازون از GRB در امان است و خطری زندگی روی آن را تهدید نمی نماید. اگر هرکدام از عوامل تهدیدنماینده بالا در خصوص زمین صادق بودند، نگرانی جدی در خصوص از بین رفتن زندگی داشتیم.

از آن جایی که راه شیری کهکشانی گسترده است، پس احتمال نزدیک شدن این مقدار GRB به سطح کره زمین بسیار کم است. حتی اگر بر فرض محال، GRB به سطح زمین برسد، احتمال آنکه بتواند حیات را از بین ببرد بسیار ناچیز است. به عقیده آنیس، نهایت توان GRB در اثرگذاری روی حیات سطح زمین، از بین بردن گونه ها تا حدی است که حیات به طور کامل نابود نگردد. انسان ها در این میان در خطر نابودی هستند، اما اشکال دیگر زندگی یقینا ادامه خواهند داشت.

برای میلیارد ها سال، سیارات منظومه شمسی بازیگران رقصی باشکوه به دور خورشید بوده اند. اما اگر یک ستاره نقش خود را به خوبی ایفا نکند، چه اتفاقی می افتد؟ این ایده ممکن است عجیب و غیرقابل تصور باشد اما، محققان در فوریه 2015 در گروهی تحقیقاتی به رهبری اریک ماماژک از دانشگاه روچستر در نیویورک، اعلام کردند که چنین اتفاقی افتاده است. شگفت آورتر اینکه، این اتفاق در زمان های اخیر اتفاق افتاده است.

ستاره شناسان در آنالیز جهت های حرکت ستارگان، ستاره ای را شناسایی نموده اند که در حدود 70،000 سال پیش، از محدوده منظومه شمسی عبور نموده است.

این ستاره از منطقه ای به نام ابر Oort، که از توده های اندک یخی ساخته شده، عبور نموده است. این ستاره اولین ستاره سرکشی نبوده که از منظومه شمسی خارج شده و قطعا آخرین ستاره هم نخواهد بود. ستاره شناسان، ستاره های دیگری که در چند میلیون سال آینده از منظومه شمسی خارج خواهند شد را هم شناسایی نموده اند.

از طرف دیگر در فوریه 2015، ستاره شناسان موسسه ماکس پلانک در آلمان، پیروز به آنالیز دو ستاره شدند که جهت حرکتی عجیبی به نسبت دیگر ستاره ها دارند. ستاره Hip 85605 در حدود 240،000 تا 470،000 سال دیگر در منظومه شمسی وجود خواهد داشت و این در حالی است که ستاره GL 710 حدود 1.3 میلیون سال دیگر وارد منظومه شمسی می گردد. ماماژک می گوید: ستاره GL 710 اندکی از ستاره قبلی عظیمتر است و احتمال از بین رفتن آن بسیار زیاد است. اما با این حال، آیا این ستاره می تواند تهدیدی برای زندگی روی سطح زمین باشد؟

در یک کلام، پاسخ منفی است. به گفته بیلر جونز، آشفته شدن فضای ابر Oort به علت وجود این ستاره، علتی برای نابودی زمین نیست.

اگر یکی از این ستاره ها به ابرنواختر تبدیل گردد، اوضاع متفاوت خواهد بود. در این صورت می تواند اجرام کوچک درون ابر Oort را در راستای جهت برخورد با زمین به سمت جلو براند. اما جای نگرانی نیست. همانطور که قبلا دیدیم، حتی اگر برخی از این اجرام با زمین برخورد نمایند، نمی توانند حیات را از بین ببرند.

محققان می توانند عوامل تهدیدنماینده حیات بر روی زمین را بی تعداد بدانند و این مقاله را تا بی نهایت طولانی نمایند. طبق نظر دانشمندان، عامل دیگر می تواند ماده مرموزی که آن را با نام ماده تاریک می شناسیم، باشد. از آنجایی که ما شناختی نسبت به ماده تاریک نداریم و اطلاعات ما تماما ضد و نقیض هستند، پس باید آن را هم به اسم یک گزینه در نظر بگیریم. به گفته ماماژک ما نمی دانیم ذرات ماده تاریک چیست و نمی دانیم با چه مقدار انرژی و واکنشی، قادر است سبب تخریب گردد.

با این حال به عقیده دانشمندان هیچ عامل فاجعه باری وجود ندارد که طی چند میلیارد سال آینده بتواند حیات را روی زمین به صورت کامل از بین ببرد. همواره ارگانیسم هایی وجود دارند که تحت هر شرایطی به بقا ادامه دهند.

اما یک عامل تخریب وجود دارد که مطمئنا به مقدار کافی قدرتمند است تا تعداد زیادی از گونه ها را از بین ببرد. به گفته پیتر وارد از دانشگاه واشنگتن آمریکا، عظیمترین تهدید زندگی می تواند از درون باشد. اگر میکروب های ساکن زمین نتوانند به درستی به وظایف خود عمل نمایند، می توانند سبب یک انقراض جمعی باشند.

این فرضیه مده آ نام دارد. مده آ شخصیتی اسطوره ای در یونان است که به کشتن فرزندان خود مشهور است. او کشتار فرزندان خود را با این استدلال انجام می داد که انقراض های جمعی در تاریخ زمین ناشی از زندگی ما انسان هاست. از سوی دیگر، فرضیه معروف گایا به صورت عکس بیان می نماید: که زیستن ما به زنده بودن زمین یاری می نماید.

افزایش گاز دی اکسید کربن اثر گلخانه ای را شدت می بخشد و سبب ایجاد عصر یخبندان در زمین می گردد. عصر یخبندان می تواند با تاثیراتی که روی زمین می گذارد، این سیاره را برای همواره خالی از سکنه کند. پس دانشمندان بدین طریق به این نتیجه می رسند که زندگی روی زمین در نابودی خودش نقش داشته است. وارد می گوید: مشابه چنین اتفاقی می تواند در طی حدود 500 میلیون سال آینده هم رخ دهد. میکروب ها وجود دارند و سیستم های آن ها هم آسیب پذیر است. اگر به غشا این میکروب ها آسیب برسد، احتمال نابودی جمعی وجود دارد.

اگر هیچ یک از عوامل مذکور پیروز به نابود کردن حیات کره زمین نباشند، خورشید می تواند این کار را انجام دهد. این ستاره عظیم که نور و گرمای سیاره ما را تامین می نماید، می تواند روزی به دشمن اصلی ما تبدیل گردد.

همانطور که قبلا دیده ایم، خورشید به تدریج گرم می گردد. این گرم شدن ممکن است تا آنجا ادامه داشته باشد که تمام اقیانوس های زمین را تبخیر کند و باعث ایجاد فرآیند گلخانه ای به صورت گسترده گردد. در نتیجه زمین در مدت کوتاهی به شدت گرم خواهد شد. این فرایند ممکن است طی یک میلیارد سال دیگر شروع گردد.

این فرآیند تمام چیزی نیست که رخ خواهد داد. از حدود 5 میلیارد سال دیگر، خورشید منبسط می گردد و پس از تبدیل شدن به یک ستاره متورم، غول سرخ نامیده می گردد. بدین ترتیب خورشید زمین را بلعیده و نابود می نماید.

برخی عقیده دارند که زمین می تواند در طی این فرآیند به صورت فرار عمل کند. بدین ترتیب که اگر خورشید با افزایش حجم خود، جرم از دست بدهد، زمین می تواند در برابر این افزایش حجم به صورت یک موجود فراری رفتار کند. اگر چنین مسئله ای حقیقت داشته باشد، تنها امید بشر برای زنده ماندن، فرار زمین از خورشید است.

با تمام این تفاسیر، با تقریب خوبی می توان گفت که زندگی روی زندگی حداکثر تا 7.5 میلیارد سال آینده ادامه خواهد داشت.

منبع:دیجیاتو

salmandiar.ir: دیار سلمان | مجله گردشگری و مسافرتی

samitm.ir: مجله سامی | وبلاگ نقد و بررسی کالاها و اخبار تولیدات صنایع

sctm.ir: تیم علمی | مجله علمی و دانشگاهی، مقالات علمی