کتاب بازی برای مغز - مجله سرگرمی

از این رو به مناسبت هفته آگاهی از مغز، به معرفی و پیشنهاد کتاب هایی پرداخته ایم که نگرش شما را نسبت به مغز و آگاهی از آن تغییر می دهد. کتاب هایی که به شما می گوید آنچه که درون جمجمه شما فعال است و دارای میلیاردها رشته و نورون عصبی است، دارای توان محاسبه بسیار بالا و نوعی ماشین ادراکی است. در کل این کتاب ها می تواند بسیاری از سوالات شما را پاسخ دهد.

گفتنی است که دانش آنالیز و شناخت مغز دارای اهمیت زیادی است. این ماده عجیب که درون جمجمه ما واقع شده است، همان چیزی است که تصمیم های ما از آن برمی خیزند و تخیل ما با آن جان می گیرد. زندگی ما در خواب و بیداری از کنش سریع و بی وقفه میلیاردها سلول آن پدید می آید. در حقیقت فهم بهتر مغز سبب می شود که بهتر دریابیم چگونه می توانیم در روابط شخصی خود واقعی تر باشیم و رعایت چه نکاتی در زندگی اجتماعی ضروری تر است و اینکه چگونه مشاخصه کنیم؟ چگونه عشق بورزیم؟ چه چیزی را درست بدانیم؟ چگونه تحصیل کنیم ؟ چگونه خط و مشی اجتماعی بهتری را دنبال کنیم؟ و چگونه به طراحی جسم خود در سده های آینده بپردازیم؟

داستانی از مغز

اگر بخواهیم در دنیای علم از پنج دانشمند که در این عرصه به فعالیت پرداخته اند نام ببریم، قطعا دیوید ایگلمن یکی از این دانشمندان خواهد بود. وی در کتاب مغز داستان شما کوشش نموده همه فرصت ها و تصورهایی را که از مغز داریم، زیر ذره بین بگذارد. این دانشمند در اثرش از شیوه معمول نوشتن کتاب های درسی دوری نموده تا بتواند به سطوح عمیق تری از پژوهش دست پیدا کند و روشن کند که چگونه تصمیم می گیریم و چگونه واقعیت را درک می کنیم؟ ما کیستیم و زندگی ما چگونه پیش می رود؟ چرا به دیگران احتیاج داریم؟ و به عنوان گونه ای که تازه دارد رشته امور و فعالیت های خود را به دست می گیرد، داریم به کجا میرویم؟ وی در این راستا می کوشد تا بین نوشته های دانشگاهی و زندگی عملی پلی بزند. بنابراین رویکرد وی به این موضوع با شیوه ای که در نگارش مقاله های خاص مجله های دانشگاهی و سایر کتاب هایی که در زمینه علوم اعصاب نوشته است، فرق می نماید.

کتاب مغز: داستان شما در 6 فصل با عناوین من کیستم، واقعیت چیست، فرمانده کیست، چگونه تصمیم می گیریم، آیا من به شما احتیاج دارم و ما به چه کسی تبدیل خواهیم شد به رشته نگارش درآمده است.

ایگلمن در فصل نخست این کتاب می خواهد با مخاطبانش موضوعاتی را در میان بگذارد که تقریبا همه ما با آن درگیر هستیم. در واقع تمام کارهایی که در زندگی انجام می دهیم از یک گفت وگوی ساده گرفته تا فعالیت های فرهنگی در مقیاس گسترده بیانگر ویژگی های مغز ما هستند. از دیدگاه عصبی اینکه ما کیستیم وابسته به آن است که در کجا حضور داریم. مغز ما مدام در تناسب با موقعیتی که در آن هستیم، تغییر می نماید و مدارهای الکتریکی آن به طور پیوسته در حال شکل گیری هستند. چگونه تجربه های زندگی هر فرد بی همتا هستند، پس الگوهای موجود در شبکه های عصبی نیز بسیار متنوع هستند. این الگوها به طور مداوم زندگی ما را متحول می نمایند و بنابراین هویت ما نیز موضوعی دستخوش حریق حرکت و تغییر مداوم است و این داستان سرانجامی ندارد.

ایگلمن در این کتاب معتقد است وقتی به دلیل آسیب سلول های عصبی یا مصرف مواد و دارو کنش این سلول ها تغییر کند، من شما نیز بی درنگ عوض می شود. برخلاف سایر بخش های بدن در خصوص مغز اگر بخش کوچکی از آن نیز آسیب ببیند، شخصیت فرد به طور شاخصی دگرگون می شود. برای درک این نکته باید داستان مغز را از همان ابتدای زندگی بخوانیم.

بنابراین اگر می خواهید بدانید صفر تا صد داستان مغز شما از کجا شروع می شود و تا کجا به سرانجام می رسد، کتاب مغز داستان شما نوشته دیوید ایگلمن را بخوانید. این اثر از سوی محمداسماعیل فلزی ترجمه و توسط انتشارات مازیار راهی بازار کتاب شده است.

عجایب یک مولکول

اگر جزو آن دسته از مخاطبان علم دوستی هستید که کتاب مغز داستان شما را خوانده اید، بهتر است کمی فراتر برویم و به عجایب عضو درون جمجمه خود بپردازیم. بیایید از یک مولکول بسیار ساده اما مهم شروع کنیم. دوپامین نوعی پیغام رسان عصبی است که نقش مهمی در حرکت، حافظه، پاداش، لذت، رفتار، شناخت، توجه، خواب، تغییرات خلقی و یادگیری در انسان برعهده دارد. این مولکول برای مغز آدمی وسیله چندمنظوره مهمی است که از راه های بسیار ما را وادار می نماید از قلمرو لذت صرف بگذریم و به جستجوی انبوه فرصت ها و امکاناتی برویم که به مدد تخیل در ذهن ما جا نمی گیرند. این ماده هم برکت است، هم نفرین، هم محرک هست و هم پاداش. ماده ای است متشکل از کربن هیدروژن و اکسیژن به علاوه یک اتم نیتروژن ساختاری ساده دارد، ولی نتایجی بسیار پیچیده به بار می آورد. این ماده همان دوپامین است و داستان آن داستان رفتار آدمی است.

دوپامین مولکولی با خواص شگفت انگیز عنوان کتابی است که از سوی دانیل لیبرمن و مایکل لانگ نوشته شده است. نویسندگان برای نوشتن این کتاب از جالب ترین آنالیز های علمی که در دسترس بود بهره گرفته اند. آن ها در مواردی نیز برای سهولت درک، مطلب را ساده گفته اند. مغز به اندازه ای پیچیده است که حتی دقیق ترین دانشمندان علوم اعصاب نیز ناگزیرند، برای ساختن مدلی قابل درک آن را ساده نمایند.

از آنجایی که قلمرو علم بسیار آشفته است، گاهی مطالعاتی انجام می شوند که نتایجی متناقض با مطالعات دیگر دارند و زمان می برد تا حقیقت معین شود، اما شرح و تفسیر همه شواهد برای خواننده خسته نماینده است، بنابراین در این اثر مطالعاتی انتخاب شده که در عرصه موردبحث اثرگذار بوده اند. عشق، داروها، تا کجا می خواهید ادامه دهید، خلاقیت و جنون، سیاست، پیشرفت و هارمونی هفت فصل این کتاب را تشکیل داده اند.

اگر می خواهید بدانید که چرا وقتی به کسی می رسیم که عمری انتظارش را کشیده ایم، دوران وصال این اندازه کوتاه است، حتما فصل نخست این اثر را بخوانید. نویسندگان در این فصل به آنالیز آن دسته از مواد شیمیایی پرداخته اند که ما را به سوی ارضای احتیاجهای جنسی و عشق می رانند و نیز این نکته را آنالیز می کنیم که چرا دیر یا زود همه چیز به حالت نخست برمی شود.

نویسندگان در این کتاب با تکیه بر آمار و تحقیق های علمی، درباره تأثیر این ماده بر جنبه های گوناگون زندگی انسان ازجمله عشق، ورزش، اعتیاد، سیاست، خلاقیت، مهاجرت و پیشرفت بحث می نمایند.

محمداسماعیل فلزی مترجم این اثر به خبرنگار ایبنا گفت: دوپامین یک ماده آلی از خانواده کاتکول آمین هاست که از پیش سازهایش در مغز و کلیه ساخته می شود. افزایش آن در ایجاد اسکیزوفرنی و کمبود آن در ایجاد پارکینسون دخالت دارد. بنابراین در درمان اسکیزوفرنی از داروهای ضد دوپامین و برای درمان پارکینسون از داروهای مشابه دوپامین استفاده می نمایند. خود دوپامین به عنوان یک ماده دارویی به شکل تزریقی وجود دارد و همه روزه در بیمارستان های کشور از آن برای افزایش خون رسانی کلیه و بهبود کارکرد قلب در موارد اورژانس استفاده می نمایند. نقش دوپامین در اعتیاد بسیار شاخص است. دوپامین می تواند مراکز پاداش مغز را فعال کند. بنابراین اگر ماده ای موجب افزایش آن در مغز شود به فرد احساس سرخوشی و شعف و لذت دست می دهد. همین باعث شده تا از زمان های قدیم ترکیب های مختلفی را برای افزایش دوپامین مغز استعمال نمایند و به این ترتیب معتاد شوند. موادی مانند کوکائین، افدرین و آمفتامین.

این دو اثر از سوی محمداسماعیل فلزی، ترجمه و توسط انتشارات مازیار راهی بازار کتاب شده اند.

مغز یک ماشین زمان

آیا تا به امروز به این فکر نموده اید که زمان همان چیزی است که در ذهن یا بهتر بگوییم در مغز شما شکل گرفته است. دین بونومانو، عصب شناس آمریکایی در کتاب مغز شما یک ماشین زمان است از زیست شناسی تکاملی، فیزیک و فلسفه بهره گرفته تا بتواند نظریه تأثیرگذار خود را درباره نحوه درک و تشخیص زمان ارائه کند. وی مغز را سیستم پیچیده ای می داند که نه تنها زمان را تشخیص می دهد، بلکه احساس گذر زمان را در ما به وجود می آورد؛ هرچند این حس هم می تواند مانند بسیاری دیگر از تجربیات ذهنی ما، دستخوش توهم و اختلال شود.

دی بونومانو در کتاب مغز ما یک ماشین زمان است درباره ممکن یا غیرممکن بودن سفر در زمان بحث نمی نماید؛ بلکه به این موضوع اشاره دارد که مغز بهترین ماشین زمانی است که تا به امروز خلق شده است. او می گوید: فکر می کنم در فیزیک تمایل به پذیرش جاودانگی وجود دارد و شاید نظریه نسبیت باعث شده است که این تمایل به وجود بیاید. من تمایل دارم از این نظریه که گذشته و آینده وجود ندارد طرفداری کنم و بگویم که گذشته و آینده واقعی نیستند و زمان کاملا نسبی است و زمان حال من و شما متفاوت است.

درست است، شما بهترین ماشین زمانی هستید که خلق شده اید، ماشینی که نه تنها زمان را تفسیر و آینده را پیش بینی می نماید، بلکه به ما امکان می دهد به شکلی ذهنی، خود را در زمان جلو ببریم. انسان ها حس آگاهانه ای از زمان دارند این یعنی ما می توانیم گذر زمان را درک کنیم. در اصل این همان چیزی است که درون مغز ما اتفاق می افتد و وجود خارجی ندارد.

دین بونومانو معتقد است، مغز با یادآوری گذشته می تواند حوادث آینده را پیش بینی کند؛ برای مثال اگر لیوان بلوری از روی میز سقوط کند به طور قطع خواهد شکست و ما خودمان را برای دریافت آن آماده می کنیم، درحالی که هنگام سقوط یک کاغذ چنین واکنشی نداریم.

مغز شما زمان را می شناسد. دین بونومانو می گوید که برای مثال، شما می دانید که حرکت بعدی شطرنج چیست؟ یا موسیقی که در حال گوش کردن به آن هستید، چه ریتمی خواهد داشت، این دومین دلیل است برای اینکه ثابت شود مغز یک ماشین زمان است.

ابتدای هر فصل این کتاب نظرات دانشمندان مختلف درباره ماهیت زمان آورده شده است و نویسنده با اشاره به این اعتقادات به تشریح یافته های خود پرداخته است؛ در واقع وی کوشش نموده با مثال های عینی و با زبانی ساده پیچیدگی های زمان و ساختار حیرت انگیز مغز را شرح دهد. بنابراین اگر علاقه مندید که بدانید مفاهیمی چون گذر زمان، حس ششم و اینکه چه رابطه ای میان گذشته و آینده وجود دارد، خواندن این اثر را از دست ندهید.

این اثر با ترجمه یاشار مجتهدزاده از سوی انتشارات سبزان راهی بازار کتاب شده است.

mahsanblog.ir: سیستم مدیریت محتوای مهسان

کشتی کروز: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران