جاماندگان ادبیات و هنر در سفر به قرن جدید
به گزارش مجله سرگرمی، به گزارش خبرنگاران ، سال 1399 با همه اتفاقات تلخ و شیرین اش، دوره جدیدی برای بشر بود؛ سالی که اتفاقات تلخ و ناراحت کننده در آن بیش از همه سال ها رخ داد؛ چراکه این سال نخستین سال از جنگ بشر با ویروس منحوس کرونا بود. متاسفانه اهل قلم و اهل ادبیات و هنر نیز در این سال نحس کم هزینه ندادند و ما عزیزان زیادی را از دست دادیم که در ادامه به آنها می پردازیم و به بعضی نام ها اشاره می کنیم.
اصغر عبدالهی
اصغر عبدالهی نویسنده، فیلمنامه نویس و نمایشنامه نویس مطرح کشورمان چند سالی بود که از بیماری سرطان رنج می برد و درنهایت بعد از سال ها مبارزه با این بیماری، تسلیم این بیماری کشنده شد. او که در سال 1334 در آبادان به دنیا آمد، در کارنامه اش انتشار کتاب های در پشت آن مه، سایبانی از حصیر، هاملت در نم نم باران و...، قصه ها از کجا می آیند، آبی های غمناک بارون، به چشم می خورد. او خالق فیلمنامه های ماندگاری مانند یک قناری، یک کلاغ، خداحافظی طولانی، آشپزباشی، خواب زمستانی، نصف مال من، نصف مال تو، پیشنهاد 50 میلیونی، صبحانه ای برای دونفر، آبی، چتری برای دو نفر، عینک دودی، داستان های جزیره (اپیزود سوم، باران و بومی)، عشق کافی نیست، غریبانه، مرسدس، خواهران غریب، به خاطر هانیه، در کمال خونسردی، سال های بیقراری، سمفونی تهران، بندر مه آلود، خانه خلوت، جستجو در جزیره، شهر خاکستری، مهاجران، جمیل، جهیزیه ای برای رباب، حریم مهرورزی است و کارگردانی فیلم یک قناری، یک کلاغ از اوست.
محمد مجلسی
محمد مجلسی، متولد سال 1312 بود و آثار زیادی تا به امروز با ترجمه وی منتشر شده اند و کامل ترین نسخه رمان بینوایان اثر ویکتور هوگو یکی از این آثار است. وی همچنین شطرنج باز اثر اشتفان تسوایگ، رویاهای ماده گرگ، پرنده مهاجر و جمیله اثر چنگیز آیتماتف، مجموعه داستان مرد مغزطلایی، دو مجموعه چهار جلدی زندگی بتهوون و ژان کریستف نوشته رومن رولان و هنر و دیوانگی اثر مشترک سوفی دو سیوری و فیلیپ مه یر را به فارسی برگردانده است. خاطرات پس از مرگ اثر دوتور هم با ترجمه محمد مجلسی از سوی انتشارات جهانی نو چاپ شد. همچنین از این مترجم رمان مرگ بسیار آرام اثر سیمون دوبوآر نیز منتشر شده بود. آثار کلیدی موسیقی نوشته گی للون، کتاب آنا کارنینا، ماری آنتوانت، از قفقاز تا پرسپولیس، سقوط اصفهان، نامه های ایرانی، رومن رولان، سفرهای ژان شاردن به ایران از دیگر آثار این مترجم فقید اصفهانی هستند.
محمود کیانوش
محمود کیانوش یکی از بازماندگان دهه درخشان 40 در ادبیات ایران است که دهه های پس از آن نیز فعال بود. از آثار این شاعر و پژوهشگر می توان به شعر کودک در ایران، آدم یا روباه، دهکده نو، از بالای پله چهلمم، زبان چیزها، طوطی سبز هندی، نوک طلای نقره بال، باغ ستاره ها، بچه های جهان، طاق هفت رنگ، آفتاب خانه ما، شبستان، ساده و غمناک، شکوفه حیرت، شباویز، ماه و ماهی در چشمه باد، آب های خسته، مرد گرفتار، غصه ای و قصه ای، در آن جا هیچ کس نبود، این آقا کی باشند؟، و بلا آمد و شفا آمد، حرف و سکوت، برف و خون، غواص و ماهی، در آفاق نفس و در طاس لغزنده و همچنین ترجمه بچه های عمو تم، اثر ریچارد رایت اشاره نمود.
عباس صفاری
عباس صفاری، شاعر شناخته شده که در سال های پایانی عمر ساکن کالیفرنیای جنوبی در لانگ بیچ بود، چند روزی به دلیل ابتلا به بیماری کرونا در بیمارستان بستری شد و به دلیل مسائل تفسی به خواب مصنوعی فرو رفت. او از درگذشتگان کرونا در سال 1399 بود. از این شاعر و نویسنده آثار متعددی به یادگار مانده است که می توان به پشیمانم کن، مثل خواب دم صبح، خون انار، دیدار در سندیکای مومیاگران، قدم زدن در بابل، مثل جوهر در آب، تاریکروشنا، خنده در برف و هبوط یا حکایت ما اشاره نمود.
ایرج کابلی
ایرج کابلی، نویسنده و مترجم تا به امروز آثار زیادی را تالیف و ترجمه نموده است و آخرین ترجمه اش از شعرهای آنّا آخماتُوا در کتابی با نام سوگ نامه در حال انتشار است. سال 1399 سال پرباری برای ایرج کابلی بود، دو کتاب دستور جامع زبان اوستا و رمان منظوم یِوْگٍنی انه گین اثر آلکساندر پوشکین از او منتشر شد، وب سایت او به نام فارسی خط راه اندازی شد که به صورت تخصصی به خط مخصوصا خط فارسی می پردازد که در این سایت، فراخوان تازه ای به تمام فارسی زبان جهان ارائه داده است . از کتاب های ترجمه و تألیف ایرج کابلی می توان به تاریخ جهانی قدیم، اثر کورفکین، آن روز می رسد، اثر میرزا ابراهیم اف، عملیت کنترل فکر، اثر والتر باوارد، گارد جوان، اثر فاده یف، کشف خزرستان، اثر لِف گومی لی یوف، یِوْ گٍنی اُنه گین، اثر آلکساندر پوشکین، وزن شناسی و عروض، درست نویسی خط فارسی، راه نظم بندی، دستور جامع زبان اوِستا و سوگ نامه، اثر آنّا آخماتُوا.
بدرالزمان قریب
معرفی بدرالزمان قریب کار سختی است؛ او را باید نویسنده، پژوهشگر، ایران شناس، زبان شناس، پژوهشگر زبان سُغدی، ادیب، شاعر، مترجم و مدرس دانشگاه معرفی کرد و بدون شک او در همه این کارها استاد بود. فرهنگ سُغدی، به سه زبان (سغدی - فارسی- انگلیسی) شاخص ترین اثر وی به شمار می رود. قریب از اعضای پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود.
اکبر عالمی
اکبر عالمی، مجری، منتقد سینما، مستندساز و نویسنده کتاب های قدرت واژگان، تمهیدات سینمایی، فرهنگ جامع انیمیشن و مترجم کتاب ظهور، در عکاسی و سینما نیز از جمله کسانی بود که در سال 99 رخ سفر بست و شاهد روزهای نخست قرن جدید نبود. نکته ناراحت کننده درباره مرگ عالمی نحوه مبتلا شدن او به کرونا و فوت اوست. عالمی که برای ساخت فیلم مستندی در خصوص بیماری کرونا به یکی از بیمارستان های تهران رفته بود، به این بیماری دچار و از روزهای شروعین در بیمارستان بستری شد و در نهایت درگذشت.
پرویز ارشد
سال 1399 سال مرگ و میر های کرونایی بود و متاسفانه پرویز ارشد، مترجم آثار ادبی نیز بر اثر ابتلا به ویروس کووید 19 در آمریکا درگذشت. پرویز ارشد، مترجم گربه روی شیروانی داغ از تنسی ویلیامز، باران ساز نوشته ریچارد ناش و شکار جاسوس نوشته نورمن دانیلز است.
علیرضا راهب
شاید یکی از عجیب ترین فوتی های کرونایی، علیرضا راهب، شاعر و ترانه سرا شناخته شده کشورمان بود. او که ساعت 9 شب خبر از بستری شدنش در بیمارستان داد؛ چند ساعت بعد فوت کرد. راهب شعر را از سال های دهه 60 شروع کرد. او یک دوره ده ساله در شهر تبریز سکونت داشت و این فرصت مناسبی بود تا زبان و ادبیات ترکی را بیاموزد. دو استکان عرق چهل گیاه و عشق پاره وقت مجموعه شعرهای باقیمانده از علیرضا راهب است.
چنگیز داورپناه
چنگیز داورپناه، استاد متن خوان زبان فارسی کرسی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ساپینزا شهر رم، در 75 سالگی دار فانی را وداع گفت و در شهر اوریولو به خاک سپرده شد. وی 14 تیر ماه 1325 در تهران به دنیا آمد و سال 1344 پس از اتمام دوره دبیرستان، برای ادامه تحصیل، نخست به استانبول و سپس به آلمان و ایتالیا سفر کرد. در ایتالیا کارشناسی ارشد رشته روزنامه نگاری و دکترای جامعه شناسی را از دانشگاه اوربینو و دکترای زبان و ادبیات مدرن خارجی را از دانشگاه ساپینزا شهر رم دریافت کرد و از سال 1365 به مدت سی سال، در دانشکده ادبیات و فلسفه دانشگاه رم، در کرسی زبان و ادبیات فارسی، به عنوان استادیار پروفسور پیه مونتزه ایران شناس شهیر ایتالیایی، وظیفه استاد متن خوان زبان فارسی را ایفاء کرد. او در سال های تدریسش، جزوه های آموزشی گوناگون و نیز یک لغت نامه کوچک فارسی ایتالیایی برای استفاده دانشجویان تألیف و منتشر کرد. از وی ترجمه هایی از زبان ایتالیایی به فارسی برجای مانده است که از میان آنها می توان به این موارد اشاره نمود: داستان هایی برای سرگرمی و روزی که در میلان از آسمان کلاه می بارید و چند داستان دیگر.
حسین صفاری دوست
حسین صفاری دوست، متولد سال 1328 در قزوین است. او نخستین مجموعه شعر خود را با نام فصلی از شکفتن در سال 1354 منتشر کرد و تا کنون بیش از 20 مجموعه شعر به چاپ رسانده است. مهمانی سنگ ها، نهال، کوچه های بی عابر، اندیشه های زخمی، خورشید خمیده، اثر دوجلدی با نیما و دیگران، خاکستری هزار قناری، با تاک های قرمز قزوین، چکاوک در حصار، این جا ستاره ها همه می سوزند، آتش خلوت نشین و آن وعده های پرپر دیروز از دیگر کتاب های این شاعرند.
مسعود مهرابی
مسعود مهرابی متولد1333 در تهران، روزنامه نگار، نویسنده و کاریکاتوریست بود. او دانش آموخته رشته سینما و تلویزیون از دانشکده هنرهای دراماتیک دانشگاه هنر بوده و رشته مدیریت فراوری فیلم را در سازمان مدیریت صنعتی ایران گذرانده بود. مهرابی فعالیت خود را به عنوان روزنامه نگار از سال 1350شروع کرد و تا سال 1364 با بیش از بیست نشریه همکاری داشته است. مجله فیلم از سال 61 تا به امروز با مدیر مسئولی او منتشر می گردد. مهرابی علاوه بر کتاب هایی در زمینه طرح و کاریکاتور، کتاب های سینمایی نیز تألیف نموده بود. کتاب های نردبان های بی بام، کاریکاتورهای سیاه، دندان، کاریکاتورهای سینمایی به صورت گردآوری و میان سایه روشن (1371) از آثار او در زمینه طرح و کاریکاتور هستند. از تالیفات سینمایی او می توان به کتاب های تاریخ سینمای ایران از شروع تا سال 1375، کتاب شناسی سینما در ایران، فرهنگ فیلم های بچه ها و نوجوانان، فرهنگ فیلم های کوتاه ایرانی، کتاب شناسی سینما در ایران از 1366 تا 1370، پشت دیوار رؤیا (سیاحت نامه جشنواره های جهانی فیلم)، صد سال اعلان و پوستر فیلم در ایران و صدوپنج سال اعلان و پوستر فیلم در ایران و... اشاره نمود.
اسماعیل سعادت
استاد اسماعیل سعادت، نویسنده، زبان شناس، مترجم آثار فلسفی، عضو شورای عالی ویرایش سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، مدیر گروه دانشنامه تحقیقات ادبی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز از دیگر چهره های سرشناسی بود که حوزه کتاب در سال 1399 از دست داد. از آثار این نویسنده، پژوهشگر و مترجم می توان به زندگی میکل آنژ، اثر رومن رولان، تلخ کامی های سوفی، اثر کنتس دوسگور، ایزابل، اثر آندره ژید، دانشنامه زبان و ادب فارسی در 7 مجلد (طرح، مقدمه، ویرایش نهایی، سرپرستی) اشاره نمود.
ثریا قزل ایاغ
ثریا قزل ایاغ، نویسنده حوزه کودک و نوجوان نیز از جمله کسانی بود که قرن جدید را ندید. از آثار تالیفی او می توان به ادبیات بچه ها: تولد تا سه سالگی، ادبیات بچه ها ونوجوانان و ترویج خواندن، پرنیان و آب: با لالایی ها تا سرزمین خواب، مادرانه هایی، خواندن با کودک از تولد تا سه سالگی راهنمای بازی های ایران و لالایی ها و ترانه های نوازشی از تولد تا سه سالگی اشاره نمود.
حسن انوشه
حسن انوشه، نویسنده، پژوهشگر تاریخ، زبان و ادبیات فارسی و سرپرست گروه نویسندگان دانشنامه ادب فارسی بود. این چهره فرهنگی که عمر خود را در حوزه ایران شناسی و تاریخ و زبان و ادب فارسی صرف کرد، به علت بیماری سرطان درگذشت. از آثار برجسته این ادیب می توان به تاریخ ایران کیمبریج، ایران و تمدن ایرانی، تاریخ غزنویان، تاریخ تمدن، دانشنامه ادب فارسی و فارسی ناشنیده اشاره نمود.
سوسن طاقدیس
سوسن طاقدیس، نویسنده کتاب های کودک و نوجوان درگذشت. فعالیت داستان نویسی حرفه ای خود را با نوشتن داستان بابای من سارق بود در کیهان بچه ها شروع کرد. طاقدیس آثار متعددی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان به بازار نشر ارائه داده است که از این میان می توان به قدم یازدهم ،تصویرگر معصومه کشایی، زرافه من آبی است تصویرگر: علیرضا گلدوزیان، پشت آن دیوار آبی، هزار سال نگاه، تو هم آن سرخی را می بینی، دخترک و فرشته اش، بزغاله های سبز، یکی بود و جوراب سوراخ تصویرگر: علیرضا گلدوزیان تعدادی از آثار اوست. همزمان با کار داستانی برای کودک، شعر نیز از دیگر زمینه های علاقه و فعالیت خانم طاقدیس است، اشعاری برای بچه ها که به طور پراکنده در مجلات مختلف به چاپ رسیده است.
نجف دریابندری
شاید اگر بخواهیم برای جاماندگان ادبیات و هنر در سفر به قرن جدید، طلایه داری انتخاب کنیم، سرشناس ترین چهره نجف دریابندری، مترجم و نویسنده مطرح کشورمان است که در اردیبهشت غیرکتابی سال جاری بر اثر ایست قلبی درگذشت. دریابندری به مناسبت ترجمه آثار ادبی آمریکایی جایزه تورنتون وایلدر از دانشگاه کلمبیا گرفته است. نجف دریابندری در 23 آبان 1393 در پی سکته مغزی در آی سی یو بستری شد و پس از بهبودی حالش در 3 آذر 1393 از بیمارستان مرخص شد. این اتفاق چندبار دیگر نیز برای این مترجم پیشکسوت کشورمان رخ داد تا نهایت در سال های پایانی عمرش زمین گیر شد. از ترجمه های مطرح او می توان به تاریخ فلسفه غرب اثر برتراند راسل، وداع با اسلحه، نوشته ارنست همینگوی، پیرمرد و دریا، نوشته ارنست همینگوی، سرگذشت هکلبری فین، نوشته مارک توین، بیگانه ای در دهکده، نوشته مارک توین، گور به گور، نوشته ویلیام فاکنر اشاره نمود.
مهدی اخوان لنگرودی
مهدی اخوان لنگرودی زمانی که نامش می آید، ذهن ها را به سمت آن عکس معروفی که با شاملو و دولت آبادی در ماشین نشسته اند، می اندازد. حالا از مسافران آن ماشین یکی دیگر پیاده شده است و دولت آبادی به تنهایی با آن اتومبیل کلاسیک مشکی در جاده ادبیات ادامه می دهد. توانایی وی در سرایش ترانه و آشنایی وی با کوروش یغمایی، شکل گیری یکی از ماندگار ترین ترانه های آلترناتیو راک ایران، گل یخ در مقام ترانه سرا رقم خورد. سپیدار، چوب و عاج، آبنوس بر آتش، خانه، سالیا و گل یخ عناوین مجموعه شعرهای او و آنوبیس، درمان، پنجشنبه سبز، ارباب پسر، در خم آهن، الا تی تی و توسکا نام مجموعه داستان ها و رمان های این شاعر و نویسنده است. یک هفته با شاملو، خدا غم را آفرید، نصرت را آفرید، از کافه نادری تا کافه فیروز، ای دل بمیر یا بخوان و ببار اینجا بر دلم از دیگر کتاب های باقیمانده از این شاعر، نویسنده و پژوهشگر است.
سیروس مشفقی
سیروس مشفقی مشهور به شاعر روستا، از دیگر درگذشتگان سال 99 بود که از او کتاب های پشت چپرهای زمستانی، پائیز شعرهای تازه، نعره جوان، شبیخون و عشق معنی می نماید حرف مرا به یادگار مانده است.
حسن توفیق
بعد از کرونا بیشترین تعداد فوتی ها مربوط به ایست قلبی بود. حسن توفیق، کاریکاتوریست و مدیرمسوول نشریه توفیق نیز در سال 99 بر اثر ایست قلبی درگذشت. حسن توفیق (متولد 11 اسفند 1304) از مدیران مسئول نشریه طنز توفیق و عظیم ترین برادر از برادران توفیق بود که دوره سوم این مجله را منتشر کردند. او به مدت 29 سال مدیریت نشریه توفیق را برعهده داشت.
ژیلا تقی زاده
21 سال جنگیدن با بیماری سرطان کار هرکسی نیست؛ اما ژیلا تقی زاده این کار کرد و در دهه سوم مبارزات خودش تسلیم شد. از آثار این نویسنده فقید می توان به رمان های جیبی پر از بادام و ماه، کهنه رباط و همچنین مجموعه داستان هایی چون لباس آبی روی بند رخت، من با یه پریزاد دوستم و خودنویس های بیچاره اشاره نمود. ژیلا تقی زاده همسر سید مهرداد ضیایی، بازیگر و شاعر است.
ایران سرایی برای عاشقان
در میان درگذشتگان سال 99 بودند، افرادی که ایرانی نیستند اما بیش از خیلی ها که تنها نام ایرانی بودن را یدک می کشند، قلب شان برای ایران و زبان پارسی می تپد؛ از این رو در این گزارش در ادامه به نام هایی خواهیم پرداخت که برای زبان پارسی کوشش نموده اند.
رهنورد زریاب
محمداعظم رهنورد زریاب نویسنده سرشناس افغانستانی تا پیش از مرگ سرشناس ترین نویسنده افغانستانی بود که درگذشت او بدون شک ضایعه دردناکی برای اهل قلم است. رهنورد زریاب تا پیش از مرگ ده ها اثر ادبی خلق نموده بود و پرکارترین نویسنده از نظر تعداد آثار فراوری شده در دهه های اخیر در افغانستان به شمار می رود و امروز هم آثار ناتمام زیادی از وی به یادگار مانده است. وی بیش از 100 داستان کوتاه و چندین رمان نوشته است که شماری از این داستان ها در مجموعه های مانند آوازی از میان قرن ها، مرد کوهستان، دوستی از شهر دور و نقش ها و پندارها چاپ شده است.
شمس الرحمن فاروقی
شمس الرحمن فاروقی نویسنده، شاعر و منتقد زبان اردو ساکن کشور هندوستان به خاطر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت. فاروقی سال های آخر عمرش به شهر الله آباد سفر نموده بود و در این شهر سکونت داشت. او را یکی از مفاخر ادبیات زبان اردو می دانستند. فاروقی بیشتر به خاطر نوشتن اشعار و نوشته های انتقادی ادبیات غرب و ورود آنها به زبان و ادبیات اردو شهرت پیدا نموده بود. این نویسنده هندی سال ها در مجله شبخون به نوشتن داستان و اشعار اردو زبان مشغول بوده و حدود چهار دهه گذشته مجموعه اشعارش با عنوان کاروان در این مجله منتشر شده است.
ژان کلود کریر
ژان کلود کریر، فیلم نامه نویس و بازیگر فرانسوی و همسر نهال تجدد نیز یکی از سرشناس ترین افرادی بود که فرهنگ و هنر در سال 99 از دست داد. به گفته دختر کریر، او از هیچ بیماری خاصی رنج نمی برد و در منزلش در پاریس، در حالی که خواب بود به مرگ طبیعی از جهان رفته است.
روزنامه لوپاریزین درباره او نوشت او یکی از عظیم ترین نام ها در سینمای فرانسه بود که به واسطه همکاری اش با کارگرانان به نام و مهمی چون لوئیس بونوئل، میلوش فورمن و ژاک دوره شناخته می شد.
ژان کلود کریر متولد سال 1931 در فرانسه بود. او نگارش 60 سناریو و حدود 80 اثر ادبی جمله داستان، مقاله، ترجمه، فیلم نامه را در کارنامه خود داشت. کریر به واسطه همسر ایرانی اش نهال تجدید که نویسنده و پژوهشگر ایرانی است به زبان و ادبیات فارسی آشنایی و دلبستگی خاصی داشت و نمایشنامه ای را برگرفته از کتاب منطق الطیر عطار نیشابوری نگاشت که تحت عنوان مجمع مرغان به فارسی هم ترجمه شد و پیتر بروک، کارگردان تئاتر آن را به صحنه برد. وی دو بار هم نامزد جایزه اسکار شد؛ یک بار برای فیلم نامه اقتباسی سبکی تحمل ناپذیر هستی ومیل مبهم هوش و بار دیگر برای فیلم نامه جذابیت پنهان بورژوازی. کریر برای فیلم نامه سبکی تحمل ناپذیر هستی که اقتباس مشهوری از رمان میلان کوندرا است در سال1988 برنده جایزه بافتا نیز شد که فیلیپ کافمن فیلم تحسین شده ای از روی آن ساخت.
محمدعلی عجمی
محمدعلی عجمی، شاعری از جمهوری تاجیکستان است که در سال 1956 میلادی در استان وخش و در شهر قرقان تپه به دنیا آمد و چند سالی نیز در ایران زیست. تحصیلات او در رشته زبان و ادبیات فارسی تاجیکی است. او پس از تحصیل به شهر خود وخش بازگشت و تا سال استقلال جمهوری تاجیکستان در این شهر زندگی کرد. شعر عجمی در قیاس با شعر هموطنانش بسیار پخته تر و امروزی تر است. او از تجربه شاعران نوپرداز و غزل سرایان نواندیش این سال ها به خوبی بهره برده است و در مجموعه سوم خود اندوه سبز این تأثیر بسیار آشکار است. اندوه سبز بی گمان بهترین مجموعه شعری عجمی و از بهترین مجموعه های این سال ها در میان شاعران تاجیکستان است.
غم وصال همچنان ادامه دارد...
ما در این گزارش تنها به فعالیت ها، آثار و زندگی بعضی از اهالی قلم اشاره نمودیم، اما بدون در این میان نام هایی نیز بودند که عمر خود را صرف فرهنگ و ادب این مملکت کردند و در بالا به آنها اشاره نشد. در ادامه به شکل مختصر به نام این عزیزان می پردازیم.
عبدالقادر جعفری، استاد دانشگاه و رییس اسبق بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاہ اله آباد
حبیب الله بی گناه، غزل سرای برجسته و ادیب پیشکسوت خراسانی
کیومرث درمبخش، نویسنده، عکاس و کارگردان
ناصر آقابرآ، شاعر و نویسنده روشندل و صاحب نام مهابادی
احمد قدرتی پور، نقاش، شاعر و روزنامه نگار اصفهانی
رضا بابایی، نویسنده
عصمت اسماعیلی، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان
علی پیرنیا، مترجم و مصحح متون ادبی
رمضانعلی اولیایی، شاهنامه پژوه و مشهور به پدر فرهنگ آمل
عباس آقاجانی، شاعر و ویراستار و حروفچین کتاب های شفیعی کدکنی و الهی قمشه ای
احسان اسکندری، شاعر
عبدالرضا مزاری، شاعر، هنرمند و نویسنده
محمدرضا الوند، نویسنده و پژوهشگر
علی اکبر عبدالهی، مترجم
علی گرامی جندقی، راوی روشندل افسانه های ایرانی
هرمز انصاری، نویسنده و پژوهشگر
غضنفر بالی لاشک، شاعر و ترانه سرای مازندرانی
عبدالرحیم احمدی، نویسنده، پژوهشگر و رییس دانشگاه آزاد (قبل از انقلاب)
ایرج نوبخت، مترجم و نویسنده
جلال ملکشاه، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار
علی اصغر اقتداری، شاعر
رحمت الله حسن پور، شاعر مازندرانی
سیدحمید محمودی، شاعر جوان همدانی که در 32 سالگی بر اثر کرونا درگذشت
عبدالعلی صادقی، شاعر و نویسنده
کریم عبداللهی، مسن ترین شاعر فولکلور سیستان و بلوچستان
محمدرضا حسن بیگی، شاعر
آزاده شریعت، نویسنده
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایرانcruisero.ir: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها