سگ ها کی و چگونه اهلی شدند؟ - مجله سرگرمی

یک پژوهش تازه، ارتباط تازهی بین سگ ها و انسان ها را نشان می دهد. به گفته دانشمندان، دوستی انسان و سگ خیلی زودتر از آن چیزی که ما فکر می کردیم، یعنی 17 هزار سال پیش آغاز شده است.

به لطف حفاری های اجرا شده به رهبری خسوس آلتونا در غار ارالا(Erralla) در سال 1985، یک خانواده تقریبا کامل از گوشتخواران از جمله گرگ، سگ، روباه، کایوت(گرگ صحرایی آمریکای شمالی) و غیره کشف شد. با این حال، معین اینکه کدام گونه از آنها در آن روزها اهلی شده بود، چالش برانگیز بود.

خوشبختانه یک گروه پژوهشی که تکامل انسان را در دانشگاه باسک اسپانیا به سرپرستی پروفسور کونچی دلا روآ مطالعه می نماید، پیروز به معین گونه این استخوان ها شده است و سگ های اهلی با استفاده از پژوهش های مورفولوژیکی، رادیومتری و ژنومیکی شناسایی شده اند.

این پژوهش در مجله علوم باستان شناسی(Archaeological Science) منتشر شده است.

در این مطالعه آمده است که استخوان بازو به طور مستقیم با کربن-14 و با استفاده از طیف سنجی جرمی شتاب دهنده ذرات معین تاریخ شد و سن آن 17410 تا 17096 سال معین شد. این تاریخ یابی، سگِ غار ارالا را به یکی از قدیمی ترین سگ های اهلی تبدیل می نماید که در اروپا زندگی می نموده، زیرا در دوره ماگدالینی پارینه سنگی وجود داشته است.

دوران پارینه سنگی یا پالئولیتیک(Paleolithic) قدیمی ترین دوران ماقبل تاریخ انسان و فرهنگ مادی انسانی و دورانی است که در آن انسان برای نخستین بار از ابزار سنگی دست ساز استفاده کرد. پارینه سنگی از حدود 3.3 میلیون سال پیش تا زمان عقب نشینی یخچال ها از نیمکرهٔ شمالی در فاصلهٔ سال های 10 هزار تا8500 قبل میلاد ادامه داشته است. به پارینه سنگی، عصر سنگ کهن و دیرینه سنگی هم گفته شده است.

دلا روآ رئیس گروه زیست شناسی تکوینی انسان شرح می دهد: این نتایج این احتمال را افزایش می دهد که اهلی سازی گرگ ها حداقل در اروپای غربی، زودتر از آن چه تا به امروز تصور می شد، رخ داده است. جایی که تعامل شکارچی-گردآروندگان دوره پارینه سنگی با گونه های وحشی مانند گرگ ممکن است در مناطقی از پناهگاه های یخبندانی تقویت شده باشد.

جامعه شکارچی-گردآورنده(Hunter-gatherer) جامعه ای است که اصلی ترین روش معیشت آن تغذیه مستقیم از گیاهان خوراکی و حیوانات حیات وحش است. این جامعه در جستجوی گیاه و در پی شکار حیوان است و کوشش مهمی در پدید آوردن کشتزار یا اهلی کردن حیوانات نمی نماید. بیش از هشتاد درصد از طعام این جامعه به وسیله جمع آوری فراهم می گردد. مرز میان جامعه شکارچی-گردآورنده و جوامعی که با تکّیه بر اهلی سازی در عصر کشاورزی، چوپانی و نوسنگی زندگی می کردند، چندان معین نیست، چرا که بسیاری از جامعه های معاصر یکدیگر از هر دو روش برای تثبیت جمعیت خود بهره می جستند.

در سرانجام دوران میوسن، یعنی شش میلیون سال پیش، دمای زمین آغاز به کاهش تدریجی کرد که منجر به عصر یخبندان شد که به یخبندان های پلیوسن و پلیستوسن معروف است. فقط انواع خاصی از حیوانات که می توانستند با این تغییرات سازگار شوند، زنده ماندند، زیرا جنگل ها و دشت ها اغلب با استپ ها یا علفزارها جایگزین شدند.

پلیستوسن(Pleistocene) یکی از دوره های زمین شناسی است که از 2.5 میلیون سال پیش تا 10 هزار سال پیش را پوشش می دهد. انقراض گروه بزرگی از پستانداران و شمار زیادی از گونه های پرندگان از اواخر دور پلیستوسن(حدود 10 هزار سال پیش) آغاز شد و تا دوره هولوسین ادامه یافت که شاید علت آن سرانجام عصر یخبندان بوده است. ماموت ها، ببرهای خنجردندان، تنبل زمینی، گوزن ایرلندی و خرس غارنشین از جمله حیوانات منقرض شده در اواخر پلیستوسن بودند. در اوایل این دوره، استفاده از ابزارهای سنگی ساده در آفریقا در بین گونه انسان ماهر توسعه یافت.

اهلی کردن حیوانات یک فرآیند تکاملی است که در آن یک جمعیت با یک زیستگاه تازه سازگار می گردد که شامل گونه های دیگری با عادات در حال رشد در پاسخ به فشار انتخابی است.

اهلی کردن حیوانات که بیش از 15 هزار سال پیش با پیوند طولانی مدت بین گرگ ها و شکارچیان آغاز شد، یکی از مهم ترین تغییرات در تاریخ بشر بوده است. سگ ها تنها گوشتخوار اصلی شناخته شده در دوران پلیستوسن و اولین گونه اهلی شده بودند که در محل های نزدیک به انسان ها زندگی می کردند و در مجموع، تنها گونه حیوانی اهلی شده بودند.

در چکیده این پژوهش آمده است: سگ ها اولین گونه ای هستند که به وسیله انسان اهلی شده اند، اگرچه منشاء جغرافیایی و زمانی این فرآیند هنوز مورد بحث است. ما در پژوهش حاضر، استخوان بازو را از سگی که در غار ارالا کشف شده بود، با ترکیب مورفولوژی، تاریخ گذاری رادیوکربنی و بازیابی ژنتیک آنالیز کردیم. نتایج ما شناسایی این نمونه را به عنوان سگ های اهلی تایید می نماید.

قدمت این نمونه ها نشان داد که آنها یکی از اولین سگ های اهلی شده در اروپا هستند.

5858