زندگی نامه های خواندنی؛ از ونگوگ و داستایفسکی تا مصدق و موسس نایکی - مجله سرگرمی

در هر سن و سال یا موقعیت تحصیلی و شغلی، هرکسی بالاخره قهرمانی در زندگی اش دارد یا شخصیت محبوبی که دوست دارد بیشتر از او بداند، نام فردی را در ذهن دارد که می خواهد راز پیروزیتش را بداند، یا اصلا ضدقهرمانی را می شناسد که می خواهد از کارش سردربیاورد تا هرگز راه او را نرود!

گذشته از این، خواندن کتاب سرگذشت انسان ها، حتی آن ها که معروف نبوده و نیستند، مثل تجربه یک بار زندگی به جای آنهاست و همین چیزهاست که زندگی نامه ها را محبوب و خواندنی می نماید.

در این مطلب به ژانر زندگی نامه پرداخته ایم و هفت کتاب زندگی نامه خواندنی را معرفی نموده ایم.

تا به حال به تجربه جهان تازه ای بیرون از کتابخانه خودتان فکر نموده اید؟ همان طور که ناشران و نویسنده ها گاهی با استقبال کم نظیر از یک کتاب غافلگیر می شوند، چطور است با تجربه ورود به جهانی یک ژانر تازه خودتان را غافلگیر کنید؟

واضح است که برای این کار احتیاج دارید ژانر های کتاب را بهتر بشناسید. ژانر کتاب بدون این که بخشی از داستان را لو دهد یا بیانگر نقد و نظر شخصی یک منتقد باشد، به شما می گوید که یک کتاب در چه دسته بندی ای با چه ویژگی هایی قرار می گیرد. به عنوان یک کتاب خوان، وقتی تصویری کلی از ژانر ها و زیرژانر های کتاب داشته باشید، بدون شک به کشف هایی می رسید که درِ تازه ای را روی روحتان می گشاید.

ژانر زندگی نامه، تجربه زیستن با عمر دیگران

ژانر پرطرفدار کتاب های زندگی نامه، تعریف و خط و مرز های ساده ای دارد. این کتاب ها توضیح حالی از زندگی یک فرد را بازگو می نمایند. در بیشتر مواقع این توضیح حال دارای جزییات زیاد است و از کودکی فرد تا انتها عمر (یا سنی که در زمان نوشتن کتاب دارد) را در برمی گیرد.

زندگی نامه یا بیوگرافی فقط شامل کارنامه یا رزومه یک فرد مشهور نیست و فراگیری بیشتری دارد. درواقع این ژانر به بازگو کردن تجربه زیسته یک فرد می پردازد. حال ممکن است سوژه کتاب، یک شخصیت مشهور باشد یا نه.

گاهی این زندگینامه ها به قلم خود فرد نوشته می شوند که در این صورت کتاب تالیف شده را در زیرژانر خودزندگی نامه یا اتوبیوگرافی دسته بندی می کنیم. معمولا زندگی نامه ها توسط نویسنده دیگری جمع آوری و نوشته می شوند؛ به خصوص اگر خود فرد سابقه نویسندگی نداشته باشد.

ژانر زندگی نامه یک زیرژانر دیگر هم به نام خاطره نویسی دارد که همان طور که از اسمش پیداست، مربوط به بازگو کردن خاطرات نویسنده است. معمولا نویسنده این خاطرات، خود شخصیت اصلی کتاب است. محتوای این زیرژانر به خاطر اینکه از میان کل زندگی فرد دستچین شده و معمولا با آب و تاب هم تعریف می گردد، جذابیت زیادی دارد.

به همین خاطر معرفی کتاب های خاطرات را به فرصتی دیگر موکول کردیم و در این مطلب به معرفی زندگی نامه ها و خودزندگی نامه ها پرداخته ایم.

نقاشی منتسب به ساموئل جانسون، نویسنده انگلیسی که زندگی نامه اش در قرن هجدهم سرآغاز سبک جدید زندگینامه نویسی بود

در یک دسته بندی دیگر، زندگینامه ها را به دو دسته رسمی و غیررسمی تقسیم نموده اند. زندگینامه های رسمی با مجوز و همکاری خود فرد یا خانواده اش توسط یک نویسنده یا پژوهشگر نوشته می شوند، اما زندگی نامه های غیررسمی بدون دخالت شخصیت اصلی کتاب (سوژه زندگی نامه) نوشته می شوند یا دست کم این دخالت در سطح حداقل است.

به همین خاطر معمولا زندگینامه های غیررسمی را قابل استنادتر می دانند. چرا که به این ترتیب ملاحظات شخصی در بازگو کردن ماجرای زندگی وارد نمی گردد و همه بخش های زندگی، خواه افتخارآمیز و خواه شرم آور، به قلم می آیند.

ژانر زندگینامه در دسته کتاب های ناداستان یا غیرتخیلی (Non-Fiction) قرار می گیرد. به این علت که تخیل نویسنده در آن نقش بسیار کمرنگی دارد و بناست از واقعیت های زندگی یک فرد سخن گفته گردد. البته استثنا هایی هم در این زمینه وجود دارد که بهتر است این آثار را نمونه هایی از میان ژانر داستان و زندگی نامه بدانیم.

زندگینامه نویسی به معنای عمومی آن، قدمتی معادل تاریخ نگاری دارد و مربوط به توضیح حال بزرگان تاریخ و پادشاهان می گردد. این نوع توضیح حال ها البته بیشتر از آن که در ژانر زندگی نامه جای بگیرند، مربوط به تاریخ هستند و حکم اسناد تاریخی را دارند.

زندگی نامه به مفهوم امروزی و آنچه نوعی سبک نویسندگی هم محسوب می گردد، از قرن هجدهم با تالیف زندگی نامه ساموئل جانسون، لغت نامه نویس و ادیب انگلیسی توسط جیمز بازول آغاز شد. این زندگی نامه را هنوز هم بزرگ ترین زندگی نامه انگلیسی می دانند.

در بازار کتاب ایران هم زندگی نامه ها پرطرفدارند. تا آن جا که در دوره هایی، کتاب های زندگی نامه شخصیت های مشهور سینما، ورزشکاران یا سیاستمداران آمار فروش را جابه جا می نمایند و کتابفروشی ها به تسخیرشان درمی آید. این البته آفتی هم دارد و آن هم ظهور ترجمه های بازاری و کتاب هایی تکراری است که ناشران باعجله برای عقب نماندن از قافله، روانه بازار می نمایند.

برای معرفی زندگی نامه های خواندنی در این مطلب، از این دست کتاب ها فاکتور گرفته ایم. همچنین به نظر می رسید کتاب هایی مثل زندگی نامه استیو جابز یا میشل اوباما که دیگر تصویر جلدشان هم برای همه آشناست، احتیاجی به معرفی نداشتند.

زندگی نامه های معرفی شده در ادامه این نوشته، در زمینه های موضوعی متنوعی از ادبیات و هنر تا سیاست و تجارت و بستر های اجتماعی انتخاب شده اند و کیفیت اثر هم در انتخاب آن ها مورد توجه بوده است.

شور زندگی، زندگی نامه ونسان ونگوگ

داستان زندگی ونسان ونگوگ، نقاش هلندی، داستان پر آب چشمی است. نقاش خلاق و نابغه ای که حالا آثارش با رقم های نجومی ارزش گذاری می شوند، اما خودش در 37 سالگی در حالی که هنوز می توانست راهی طولانی پیش رو داشته باشد، از فشار فقر دست به خودکشی زد. شور زندگی داستان 16 سال آخر زندگی کوتاه ونگوگ است.

ایروینگ استون در کار نوشتن زندگی نامه پر درد و رنج ونگوگ چنان ماهرانه عمل نموده که گاهی ضروری است کتاب را کنار بگذاریم، کمی به خود مسلط شویم و دوباره خواندن را از سر بگیریم. ونگوگ در تمام طول زندگی اش هیچ بهره ای از شهرت و ثروت حاصل از نبوغ نقاشی خود نبرد و هرگز فکر نمی کرد روزی آثارش جزو گران ترین نقاشی های تاریخ گردد.

زندگی او وابسته به آفرینش و خلق کردن بود و پشتوانه ای جز برادرش تئو نداشت. ارتباطات محدود او با جهان خارج شامل نامه هایی بود که برای برادرش می نوشت. این نامه ها از مهم ترین منابع نویسنده برای گردآوری زندگی نامه ونگوگ بودند.

چیزی که زندگی نامه ونگوگ را تاثیرگذار می نماید، روند غلبه سایه سیاه ناامیدی بر زندگی انسان است. این حقیقت تلخ که ممکن است هنرمندی با نبوغ ونگوگ چنان اسیر این سایه شوم گردد که نه تن ها از آفرینش، بلکه از زیستن دست بشوید.

بخشی از کتاب:

آرزوی نیل به پیروزیت دیگر از وجود ونسان رخت بربسته بود. او نقاشی می کرد، زیرا مجبور بود نقاشی کند، زیرا این کار او را از عذاب روحی نجات می داد، زیرا نقاشی افکار او را متفرق می ساخت. او قادر بود بدون همسر، خانه و فرزند زندگی بگذراند، قادر بود بدون عشق، دوستی و سلامتی سر کند، قادر بود بودن سرپناه، آسایش و غذا سر کند، حتی قادر بود بدون خداوند نیز سر کند. اما نمی توانست بدون آن چه که بزرگ تر از خود او بود، آنچه تمام زندگی اش بود سر کند، و آن قدرت و توانایی خلق کردن بود.

کتاب شور زندگی با ترجمه مارینا بنیاتیان توسط نشر نشانه منتشر شده و از سایت دیجی کالا قابل خریداری است.

رهبر عزیز، خودزندگی نامه شاعری که از کره شمالی فرار کرد

جنگ جین سونگ، نویسنده کتاب رهبر عزیز، شرایط بسیار خوبی را در کره شمالی داشته؛ کشوری که زندگی در آن برای بیشتر مردم شبیه به کابوس است. جنگ جین سونگ شاعر مقرب درگاه رهبر عزیز است. این لقبی است که مردم کره شمالی کیم جونگ ایل را با آن می خوانند و نام کتاب زندگی شاعر مقرب را هم به خود اختصاص داده است.

او در جمع پذیرفته شدگان بود و این در کره شمالی یعنی هیچکس حتی جاسوس ها حق ندارند در زندگی اش تجسس نمایند و کار های خلاف را به او نسبت دهند. او با اینکه می داند مقرب رهبر بودن و درنتیجه حضور در شبکه های اطلاعاتی و ملاقات رو در رو با رهبر عزیز چه زندگی متفاوتی را برای او رقم زده، عمیقا برای سایر هموطنانش متاسف است.

این رفاه و راحتی فکر فقر و بدبختی بقیه مردم را از سرش بیرون نمی نماید، اما چاره چیست؟ سزای انتقاد، مرگ خود و خانواده اش است. او با حکومتی تمامیت خواه طرف است که حتی زبان مردم با زبان رهبر عزیزش متفاوت است.

باورش سخت است، اما انگار ایده ّهای پادآرمانشهری کتاب 1984 جورج اورول را موبه مو روی این مردم پیاده نموده اند. با این همه، جنگ جین سونگ به دنبال اتفاقاتی، چاره ای جز فرار به کره جنوبی پیش روی خود نمی بیند و پس از آزادی، کتاب زندگی نامه اش را می نویسد.

این کتاب حرف های نگفته زیادی را درباره حکومت و حتی پشت پرده حکومت کره شمالی بازگو می نماید، اما با این همه پشت جلد کتاب نوشته شده: بسیاری چیز ها قابل بازگویی نبودند. معلوم نیست تحت نظر حاکمیت تمامیت خواه کره شمالی چه اتفاقاتی تلخ تر از آنچه در کتاب آورده شده در جریان است؛ حاکمیتی که معتقد است کشور باید در مه غلیظی بماند تا دشمنان ناکام بمانند.

این کتاب روایتی واقعی است از آنچه در جهانی امروز باورنکردنی به نظر می رسد. خواندن زندگی نامه جنگ جین سونگ شما را با پدیده هایی روبرو می نماید که به خاطر همان مه غلیظ شاید هیچ گاه و در هیچ منبع دیگری به صورت تصادفی نتوانید به آن ّها دسترسی پیدا کنید.

رهبر عزیز را مسعود یوسف حصیر چین ترجمه نموده و نشر ققنوس به چاپ رسانده است. این کتاب را می توانید از دیجی کالا تهیه کنید.

تراژدی تنهایی، زندگی نامه سیاسی محمد مصدق

نام محمد مصدق با ملی شدن صنعت نفت ایران گره خورده است. او سیاستمداری بود که پس از سال ها مردم و حتی نسل جوانی که او را هرگز ندیده اند، جویای حقیقت زندگی اش هستند.

کار بزرگی که او برای ملت ایران کرد، شاید هیچ گاه پاسخی شایسته دریافت نکرد. این همان چیزی است که نام تراژدی تنهایی را برای کتاب زندگی مردی که روزگاری نخست وزیر یک کشور بوده، مناسب می سازد.

وقتی زیر نام کتاب پس از محمد مصدق یک نام خارجی را می بینیم ممکن است حسابی تعجب کنیم که چرا کتاب زندگی نخست وزیر سابق مان را باید از زبان کریستوفر دوبلگ بخوانیم؟ دوبلگ نویسنده و روزنامه نگاری بریتانیایی است. او که عمده مطالعات و سوابق حرفه ای اش معطوف به شرق و خاورمیانه است، همسری ایرانی دارد و به زبان فارسی هم مسلط است.

اما اینکه چرا زندگی نامه مصدق را با قلم او پیشنهاد می کنیم، چند دلیل دارد. اول اینکه تراژدی تنهایی یک زندگی نامه سیاسی است و دوبلگ نه به عنوان یک زندگی نامه نویس بلکه در صندلی روزنامه نگاری متخصص در حوزه خاورمیانه در این باره دست به قلم برده است.

این البته به آن معنا نیست که کتاب درباره توضیح وضعیت سیاسی اجتماعی دوران مصدق است. اتفاقا در این کتاب بیشتر روی شخصیت مصدق و خلقیات و تفکر او تمرکز شده است. دلیل دیگر برای پیشنهاد کتاب تراژدی تنهایی هم در همین موضوع ریشه دارد. درباره مصدق و عملکردش کتاب و مقاله فارسی فراوان می توان پیدا کرد، اما در این کتاب، چهره جدیدی از این شخصیت تاثیرگذار خواهید دید.

جدال شک و ایمان، زندگی نامه فئودور داستایفسکی

معروف است که شخصیت های کتاب های داستایفسکی با همه ویژگی های عجیب و فرازمینی شان با همه رذالت های خواسته و ناخواسته یا فضیلت های ذاتی شان، شباهت زیادی به خود داستایفسکی دارند. برای کسی که با کتاب های داستایفسکی آشناست، بسیار عجیب به نظر می آید که چطور ممکن است چنین شخصیتی در جهانی خارج از جهان تخیل وجود داشته باشد.

اما برای کسی که داستان زندگی داستایفسکی را می داند، تعجب از آنجاست که چطور داستایفسکی تا این حد نبوغ و پشتکار داشته است! زندگی داستایفسکی انگار که مقدر شده باشد روزی تبدیل به یک داستان گردد، پر از حوادث تلخ است و شخصیت داستایفسکی البته اعجاب برانگیز است. در میان این حجم از درد ها و شکنجه های روحی که گاهی خود و گاهی دیگران به او تحمیل می کردند، چطور داستایفسکی، داستایفسکی شده است؟

کتاب داستایفسکی، جدال شک و ایمان برای آن ّها که داستایفسکی را دوست دارند و می شناسندش، به نحوی جذاب است و برای آن ها که هنوز در دریای آثار او غوطه نخورده اند، به نحوی دیگر جذابیت دارد. هردو گروه می توانند با کتاب ارتباط برقرار نمایند و هر دو گروه احتمالا از این پس با علاقه ای دوچندان داستایفسکی را می فهمند.

بخشی از کتاب:

پنج سال آزگار تحت نظر نگهبان ها و در میان انبوه آدم ها زیسته ام، و هرگز حتی ساعتی تنها نبوده ام. تنهایی از ضرورت های زندگی عادی است، مثل نوشیدن و خوردن؛ وگرنه در این زندگی اشتراکی اجباری آدم از بشر بیزار می گردد. جمع آدمها، چون سم یا عفونت است، و از این عذاب غیرقابل تحمل من در طی این چهار سال بیش از هرچیز دیگر رنج برده ام.

لحظاتی بوده است که از هرکسی که از کنار گذشته است، مقصر یا بی تقصیر، احساس انزجار نموده ام و به آنها، چون دزدانی نگاه نموده ام که زندگی ام را بی آنکه جزایی ببینند از من می ربایند.

کتاب داستایفسکی، جدال شک و ایمان را ادوارد هلت کار نوشته است و خشایار دیهیمی به فارسی برگردانده است. این کتاب را که از سوی نشر نو منتشر شده، می توانید از دیجی کالا تهیه کنید.

با آخرین نفس هایم، خودزندگی نامه لوئیس بونوئل

کتاب با آخرین نفس هایم اولین بار در سال 1371 به فارسی ترجمه شده و در مدت کوتاهی در بازار کتاب نایاب شد. استقبال از داستان زندگی و تفکرات فیلمسازی مثل لوئیس بونوئل غیرقابل پیش بینی نبود، اما نایاب شدن کتاب، نشان از محبوبیت بالای این فیلمساز اسپانیایی داشت.

کتاب تا سال ها مجال انتشار پیدا نکرد و حالا چند سالی است که دوباره در کتابفروشی ها پیدا می گردد. لوئیس بونوئل تقریبا در هر ژانری فیلم ساخته است و کار فیلمسازی را از دوره فیلم های صامت آغاز نموده و تا انتها عمرش ادامه داد. او را رهبر جنبش سورئالیسم آوانگارد نامیده اند و به جز فیلم ها، قلم روان او از سوی طرفدارانش همواره تحسین می شد.

به همین خاطر است که خواندن کتاب با آخرین نفس هایم نه تن ها به عشاق سینما، بلکه به همه کتاب دوستان پیشنهاد می گردد. حتی شاید قلم تاثیرگذار بونوئل (البته با همراهی ترجمه علی امینی) شما را برای چندباره خواندن کتاب وسوسه کرد.

بخشی از کتاب:

من در آستانه این قرن که گاهی تنها لمحه ای گذرا به نظرم می رسد، پا به جهان گذاشتم. هرچه جلوتر آمدم، سال ها سریع تر گذشته اند. وقتی از روز های جوانی ام حرف می زنم، ناچارم مدام بگویم: این مال پنجاه یا شصت سال پیش بود؛ در حالی که حس می کنم هنوز از آن دوران دور نشده ام. اما از طرف دیگر گاهی زندگی به نظرم خیلی طولانی می آید. انگار آن پسربچه یا جوانی که آن کار ها را انجام داده، اصلا من نبوده ام.

اکنون که به پیری و تنهایی گرفتار شده ام، آینده را تنها در حالت فاجعه یا آشوب می بینم. به نظرم می رسد که قرن ما یکسره به انحراف افتاده و به سوی نکبت و بدبختی پیش رفته است. به گمانم در آن جنگ بزرگ و ازلی انتها شر بر خیر پیروز شده است.

عوامل زوال و نابودی کاملا مسلط شده اند. روح بشر نه تن ها به سوی کمال و روشنایی نرفته، بلکه حتی در تاریکی سیاه تری فروغلطیده است. من به حیرتم که آن چشمه های نیکی و فرزانگی که قرار است روزی به نجات ما بیایند، از کجا خواهند جوشید؟

آخرین دختر، زندگی نامه نادیا مراد، برنده جایزه صلح نوبل

نادیا حاضر به سکوت نبود. او با تمام برچسب هایی که زندگی به او زده بود، مبارزه کرد: یتیم، قربانی تجاوز، اسیر، پناهنده و در عوض برچسب هایی جدید ساخت: بازمانده، رهبر ایزدی، مدافع زنان، نامزد جایزه صلح نوبل، سفیر حسن نیت سازمان ملل و اکنون نویسنده. […]کسانی که فکر می کردند می توانند با ظلم و ستم او را ساکت نمایند در اشتباه بودند. روح نادیا مراد در هم نمی شکند و صدایش نیز خاموش نخواهد شد. در عوض، با این کتاب، صدای او بلندتر از همواره خواهد بود.

این جملات در مقدمه کتاب آخرین دختر از زبان وکیل نادیا نوشته شده است. نادیا تجربه تلخ اسارت در چنگ داعش را در سینه دارد، داغدار خانواده است، اما از پای نمی نشیند. نادیا نمی خواهد قربانیان دیگر را تنها بگذارد. او یک دختر ایزدی است که در عراق زندگی می کرد.

زندگی برای ایزدی ها به خاطر اختلافات داخلی همواره سخت بوده، اما آن روی خشمگینش را وقتی به نادیا نشان داد که روستای محل سکونتش مورد حمله داعش نهاده شد. او سه ماه اسیر داعش بود و فجیع ترین جنایات انسانی را به چشم دید و تجربه کرد. اما بزرگ تر از آن بود که پس از مهاجرت به آلمان، به زندگی امنش راضی گردد. مبارزه برای نادیا هنوز هم ادامه دارد.

او در سال 2018 به خاطر مبارزه و نبرد علیه خشونت جنسی و استفاده از آن در جنگ ها به عنوان سلاح برنده جایزه صلح نوبل شده است. نادیا مراد کتاب زندگی اش را با یاری جنا کراجسکی روزنامه نگار آمریکایی نوشته است.

زندگی نامه نادیا مراد را سمیرا چوپانی ترجمه نموده و انتشارات کتاب کوله پشتی به چاپ رسانده است. این کتاب را می توانید از دیجی کالا تهیه کنید.

کفش فروش پیر (کفش باز)، خودزندگی نامه موسس نایکی

از میان کتاب های زندگی نامه ای که صاحبان کسب وکار های بزرگ جهان نوشته اند، زندگی فیل نایت، بنیان گذار برند نایکی (تولیدنماینده کفش و پوشاک ورزشی) یکی از ماندگارترین هاست. این کتاب داستان پسر جوانی را نقل می نماید که با قرض دریافت 50 دلار از پدرش، واردات کفش ورزشی را از ژاپن آغاز می نماید و در صندوق عقب ماشینش می فروشد.

او همین کسب وکار کوچک را جوری رونق می دهد که در سال اول هشت هزار دلار درآمد به دست می آورد و اکنون برندی که با پشتوانه این درآمد ساخته، سالانه بیش از 30 میلیارد دلار درآمد دارد. برند نایکی یکی از شناخته شده ترین برندهاست و لوگوی آن برای مردم همه جهان آشناست. فیل نایت با نوشتن داستان پشت پرده کسب وکارش، درس های بزرگی به مدیران کسب وکار های جدید می دهد.

مطالعه کتاب کفش فروش پیر نوشته فیل نایت، به همه کسانی که به ماجرای زندگی افراد پیروز در کسب وکار علاقه مندند، پیشنهاد می گردد.

armeniaro.ir: تور ارمنستان ارزان قیمت، تور لحظه آخری ایروان

anasi.ir: آناسی | مجله خانه و خانواده، راهنمای سبک زندگی و آشپزی

azatweb.ir: مجله آزات وب | مجله آموزشی توسعه اسکریپت های تحت وب

منبع: برترین ها