روایت دغدغه های انسانی در فیلم های روز نخست جشنواره - مجله سرگرمی

منوچهر دین پرست| اولین روز از اکران فیلم های سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر در پردیس ملت با فیلمی از سامان سالور کار خود را شروع کرد.

سامان سالور که در کارنامه کاری خود فیلم های متنوعی با سبک درام اجتماعی دارد، سال جاری با فیلم سه کام حبس سعی کرد توجه اصحاب فرهنگ و رسانه را به خود جلب کند. جان مایه فیلم که درباره طبقه متوسط رو به پایین و تا حدی فقیر جامعه است، همان داستان همیشگی و تا حدی نخ نمای فقر و اعتیاد و مواد مخدر را در کانون فیلم قرار داده است.

کارگردان سعی نموده تا با نشان دادن جزئیات یا صحنه هایی از فقر و فلاکت این مردم، شرایط رو به زوال و نابسامان آن ها را نشان دهد. فیلم اگرچه سراسر اضطراب و تنش است، اما باید پذیرفت که به خوبی در نشان دادن صحنه های واقعی زندگی مردمی که اسیر مواد مخدر می شوند، پیروز بوده است.

فیلم سه کام حبس درباره مردی است که می خواهد با فروش شیشه، زندگی خود را از شرایط فلاکت بار نجات دهد، اما با یک تصادف ناگهانی، به تخت بیمارستان می افتد و همسرش وارد جریانات فروش مواد مخدر می گردد.

فرایند اصلی فیلم گرچه تند و بدون توقف است، اما می توان گفت که سالور با توجه به بطن اصلی داستان به کانون حوادث پایبند مانده و سعی ننموده است مخاطب را با آمال و آرزو های آن ها تنها بگذارد و این همان نقطه ای است که فیلم نامه دچار ضعف شده است. فیلم در ساختار خود تا حدودی توانسته منطقی پیش رود و سراسر تلخی و سیاهی زندگی فلاکت باری را که با مواد مخدر همراه است، نشان دهد؛ اما فیلم نامه می توانست با سکته های متعدد روبرو نگردد.

بازی پریناز ایزدیار که پیش از این با ایفای نقش در ابد و یک روز ذهن مخاطب را با خود همراه داشته است، در این فیلم نیز همان سیاق سیاه را به خوبی نشان داده است. سالور با فیلم سه کام حبس نشان داد که می توان ذره بین دست گرفت و تمامی آسیب های اجتماعی را، اعم از فروش مواد مخدر، رشوه به مأمور، شرایط نابسامان بیمارستان و کادر پزشکی و حتی استثمار مردم برای امرار معاش، به خوبی دید، اما فیلم نامه می توانست تا این حد سیاه و تلخ نباشد.

سالور بار دیگر نشان داد که می توان یک کارگردان و جامعه شناس بود و سیاهی های جامعه را به مخاطب نشان داد. فیلم سالور فلاکت ها را در چشم مخاطب فرو می نماید و به او اجازه تنفس برای همراهی نمی دهد.

محسن جعفری راد| فیلم دوم بهتاش صناعی ها در مقایسه با فیلم اولش (احتمال باران اسیدی) یک گام بزرگ رو به جلو محسوب می گردد. چه از لحاظ شیوه بسط و گسترش ایده مرکزی و چه در ساختار و کارگردانی. اگر هم نگاهی مستقل به آن داشته باشیم باز هم با یک فیلم اثرگذار و دغدغه مند رو به رو هستیم.

ماجرای اعدام شدن مرد یک خانواده که به طور اشتباهی اعدام شده، ایده تک خطی داستان است که به زندگی شخصیت ها و شیوه برخوردشان با این اعدام اشتباهی، پیوند می خورد تا با آدم هایی رو به رو شویم که به شدت تنها و بی کس هستند و شاید این مهمترین وجه اشتراک دو فیلم صناعی ها باشد. او سراغ تنهایی آدمها، قبل و بعد از یک موقعیت ملتهب می رود..

در قصیده گاو سفید، دغدغه های اجتماعی و روشنگرانه صناعی ها به خوبی با تنه اصلی داستان تناسب دارد. از تاثیر یک اشتباه در دادگاه و بی پناه شدن آدم های یک خانواده گرفته تا فاصله ای که تصمیم گیران و مجریان در زمینه قانون و اجرای حکم، با زندگی روزمره دارند که اوج آن را در مواجهه مرد پشیمان داستان (طبعا نباید داستان را کامل لو داد) با زندگی روزمره طبقه متوسط و ضعیف جامعه، مشاهده می کنیم.

از نجس بودن سگ گرفته! تا چیز های دیگر مثل قصاص و نتیجه ای که در سطح یک خانواده و اجتماع می گذارد که به ظاهر، اجرای یک حکم است، اما در باطن خانمان برانداز است و تمام ریشه و تنه و شاخه و برگ و میوه چندین خانواده را می سوزاند..

از نظر ساختاری بهتاش صناعی ها، چه در طراحی میزانسن و دکوپاڑ و چه در راهنمایی بازیگران، بسیار مهندسی شده، عمل نموده است. طوری که قاب بندی ها در خدمت درام داستان و بازی ها در خدمت پرورش خوب شخصیت ها هستند و شخصیت ها، فردیتی قوام یافته پیدا می نمایند. داستان فیلم، پتانسیل بیانی سانتیمانتال و احساسات گرا را داشت، اما صناعی ها به خوبی توانسته تعادل لازم را حفظ می نماید.

از بازی خلاقانه مریم مقدم و علیرضا ثانی فر که احساسات متنوع را به خوبی ترسیم می نمایند تا حرکات دوربین امین جعفری که در فضاسازی کاملا موثر هستند.. در کل، فیلم دوم صناعی ها، روایت بی پناهی و تنهایی آدمهاست که چه در فیلمنامه و چه در کارگردانی، سعی شده مرز میان پسند مخاطب عام و خاص رعایت گردد که در این راستا پیروز بوده اند.

مینو خانی| فمینیسم در تاریخچه خود غالبا به جنبشی سیاسی-اجتماعی برای دفاع از حقوق زنان و برابری آن ها با مردان در عرصه های خانوادگی، اجتماعی و … مشهور است و در اصل به معنی زن باوری و زن محوری و چشم اندازی است که در پی برطرف فرودستی، ستم، نابرابری ها و بی عدالتی هایی است که زنان از آن ها رنج می برند.

این نظریه وقتی به عرصه هنر وارد می گردد، معتقد است چنانچه هنرمندی موضوعاتی با محور زنان (موضوع زن)، یا برای زنان (مخاطب زن) را موضوع اثر خود قرار دهد، اثری فمینیستی خطاب می گردد. این نظریه همچنان معتقد است چنانچه زنان موضوع ثابت اثر هنرمندی باشند و این هنرمند به موضوع زنان به گونه ای بپردازد که دیگر هنرمندان (مرد یا زن) به آن نپرداخته باشند، می توان این هنرمند را فمینیست خطاب کرد.

برای همین به نظر می رسد سهیل بیرقی با سومین اثر زن محور خود فمینیستی است که دغدغۀ مسائل و مسائل زنان را دارد. در من اولین فیلم این کارگردان شخصیت محوری با بازی لیلا حاتمی زنی بود که آلوده کار های خلاف بود و از قاچاق الکل گرفته تا قاچاق انسان ابایی نداشت.

در عرق سرد مشکل زنان ورزشکاری را بازنمایی کرد که اختلافات خانوادگی مانع از پیشرفت آن ها می گردد؛ و در سومین فیلمش، عامه پسند که روز اول جشنواره فیلم فجر در سینمای مطبوعات به نمایش درآمد همچنان نشان داد که موضوع زنان، دغدغۀ جدی او در فیلمسازی است.

عامه پسند درباره زنی در آستانه 60 سالگی است که از همسرش جدا شده و کوشش می نماید در زندگی جدید، توانایی های سرخورده خود را به کار گرفته و استقلال داشته باشد؛ آن هم در جامعه شهری شهرستانی کوچک که کوچکترین کار افراد زیر ذره بین اهالی واقع شده است و یک زن مطلقه نباید و نمی تواند هر کار که صلاح می داند انجام دهد.

بعضی از نظریه پردازان فمینیست در هنر به وجود سبک زنانه در اثر هنری معتقدند. به این معنی که زنان به دلیل ماهیت زنانه همچون فرزندآوری (که تفاوت اصلی با مردان در جنیست ایجاد می نماید)، مسائل و موضوعات خود را بهتر از مردان درک می نمایند و به همین دلیل بهتر می توانند مسائل خودشان را در اثر هنری بازنمایی نمایند. اما تجربه و ساخت آثاری توسط مردان که توانسته حس زنان، مسائل، مسائل، دغدغه ها، احتیاج ها و … زنان را به گونه ای بازنمایی کند که زنان با آن همذات پنداری داشته باشند، وجود سبک زنانه را نفی می نمایند.

به نظر می رسد سهیل بیرقی با سومین اثر خود توانسته تا حد زیادی این فاصله را از بین ببرد و به شخصیت فهمیه و مسائل مبتلا به او به گونه ای نزدیک گردد که این احساس همذات پنداری را در مخاطب زن ایجاد می نماید؛ حتی اگر این مخاطب زن، سرنوشتی بسیار متفاوت از فهیمۀ عامه پسند داشته باشد.

منبع: سینما سینما

russiaro.ir: تور روسیه ارزان قیمت | تور سوچی، تور مسکو، تور سن پترزبورگ

sabzevartoday.ir: سبزوار امروز | مجله خبری و تحلیلی سبزوار امروز

sahandblog.ir: سهندبلاگ، سیستم مدیریت محتوای سهند