با بچه ها لجباز چگونه برخورد کنیم؟ - مجله سرگرمی

لجبازی در کودک کاملا طبیعی است. هر کودکی تا حدی لجبازی می نماید، چون این طبیعت آنهاست که اطرافشان را آزمایش نمایند و بفهمند که تا کجا می توانند پیشروی نمایند. با این حال، بچه ها حد و مرز خود را نمی شناسند و این وظیفه والدین آنهاست که محدودیت ها را برای آنها مشخص کند. اینجاست که نقش مدیریتی پدر و مادر آغاز می شود که هرچه زودتر باشد، بهتر است.

اولین، مهمترین و ساده ترین راهی که مادر باید در برابر لجبازی کودک از خود نشان دهد بی اعتنایی به کارها و یا لجاجت اوست. در حقیقت نادیده دریافت و بی توجهی والدین به لجبازی بچه ها این رفتار را در آنها کاهش می دهد.

مادر باید بعد از آرام شدن کودک، او را بغل و سپس آرام نوازش کند. اما راجع به رفتار و لجاجت چند دقیقه قبل وی صحبت نکند. بغل کردن کودک و توجه به او در هنگام لجبازی به که کودک می آموزد برای جلب توجه با لجبازی و تند خویی می تواند هر چه از جمله توجه والدین را بدست آورد. روش دیگری که برای کاهش لجبازی در کودک موثر است این است که در هنگام لجبازی کودک را به محل دیگری ببرید بعد از اتمام این کار دوباره او را برگردانید.

جداسازی نیز یکی از روشهای مدرن تنبیه است که باید انجام دهند؛ جداسازی کودک حدود چند دقیقه به طول می کشد به عبارتی دیگر، جداسازی کودک برابر با سن او باید انجام شود. یعنی اگر کودک 2 سال دارد باید 2 دقیقه، اگر 4 سال 4 دقیقه و اگر 5 سال سن دارد 5 دقیقه او را تنها در یک اتاق بگذارید در این اتاق نباید وسایل سرگرمی کودک و نیز وسایل خطرناک وجود داشته باشد. بعد از این چند دقیقه اگر سر و صدا و یا گریه و جیغ کودک تمام شده بود او را از اتاق بیرون بیاورید. اما اگر جیغ و داد کودک همچنان ادامه داشت دوباره او را با همین زمان مشخص به داخل اتاق ببرید، این عمل را تا آنجا باید تکرار کرد که کودک از پرخاشگری و لجبازی آرام شده باشد.

از طرف دیگر وقتی کودک با رفتار پذیرفته ای خواسته اش را با والدین در میان می گذارد، والدین باید از واژه ها و جمله های مثبت مثل تحسین و تشویق استفاده نمایند.

ویژگی های کودک لجباز

• احتیاج شدیدی به توجه و شنیده شدن حس می نمایند

• میلِ تندخویانه ای به مستقل بودن دارند

• در انجام آنچه مورد پسندشان است وظیفه شناس ظاهر می شوند

• رئیس مآبانه رفتار می نمایند

• کارها را با سرعت دلخواه خودشان پیش می برند

علت لجبازی کودک و چه باید نمودهای والدین

لجبازی کودک بیشتر در فرزند اول دیده می شود، بدین دلیل که مادر می خواهد فرزندش را در بهترین شرایط ممکن تربیت کند و کنترل بیشتری بر رفتارهای وی داشته باشد که در نتیجه موجب بروز لجبازی در کودک می شود.

کودک از 2 تا 3 سالگی لجبازی را آغاز یا بهتر بگوییم کشف می نماید. وی به درجه ای از خودآگاهی و شناخت محیط و اطرافیان می رسد که می فهمد رفتارش روی دیگران تاثیر می گذارد و واکنش ها را برمی انگیزد.

از این رو در برخی امور و هنگامی که از وی کاری خواسته می شود لجبازی را به کار می گیرد تا واکنش ها را مشاهده کند و کنجکاوی اش ارضا شود. این کنجکاوی می تواند به همان رفتار یا خواسته مربوط باشد یا به شخص درخواست نماینده کودک بدون آن که درباره لجبازی قضاوتی داشته باشد یا آن را خوب یا بد بداند تنها لجبازی را به عنوان وسیله ای برای محک زدن واکنش دیگران به کار می گیرد.

یادگیری نه گفتن و توانایی امتناع کردن قدرت لجبازی را در کودک بالا می برد و به او در کشف دنیایی که پیش رو دارد یاری می نماید .

واکنش اطرافیان بویژه والدین که کودک از نظر عاطفی به آنان وابسته است مشخص نماینده ضعیف یا قوی شدن لجبازی در کودک است. واکنش های هیجانی، عصبی و تنبیه گونه در برابر لجبازی می تواند ابعاد آن را گسترده کند و لجبازی را به عادتی دائمی برای کودک تبدیل سازد. از سوی دیگر ممکن است این رفتارهای نادرست از سوی والدین احتیاج کودک به امتناع و ارضای کنجکاوی را سرکوب کند.

در چنین شرایطی دیگر نباید انتظار داشت استقلال شخصیتی کودک در سنین بالاتر رشد کند و شکل بگیرد. والدین باید بدانند لجبازی کودک خصلتی طبیعی است که باید پذیرفته شود. گاهی کودک به لجبازی به چشم یک بازی نگاه می نماید و می خواهد والدین را در این بازی شریک سازد.

معلوم است بچه های چنین رفتاری از خود نشان می دهند که احتیاج آنها به بازی و لذت بردن در کنار والدین و همچنین تماس فیزیکی با بدن والدین در آنها ارضا نمی شود. ممکن است کودک لجبازی را به نشانه قهر انجام دهد و بخواهد به والدین بفهماند دلخور یا مخالف است. در حقیقت لجبازی کودک در هر زمینه ای معنای خاص دارد که باید درک و شناسایی شده و سپس مشکل رفع شود

بدترین حالت آن است که کودکی لجبازی را از حد بگذراند و والدین گمان نمایند این کودک ذاتا لجباز است. چیزی به نام لجبازی یا پرخاشگری و ناسازگاری ذاتی وجود ندارد، بلکه هر معلولی در بچه ها علتی دارد که باید رفع شود.

ناگفته نماند که نوعی از لجبازی نیز وجود دارد که با استقبال والدین همراه است و از همین طریق تقویت می شود. در این حالت که به لوس شدن تعبیر می شود کودک امتناع ها و اصرارهای بیجا را به بازیچه ای برای جلب توجه و بلکه رضایت والدین تبدیل می نماید و از همین طریق تاثیری عاطفی بر والدین می گذارد تا به خواسته اش برسد.

بهترین رفتار اطرافیان و والدین با کودک لجباز

کودک باید حق انتخاب داشته باشد و این انتخاب فقط به لباس، وسایل شخصی و... محدود نمی شود. هر کودکی با توجه به سن و میزان درکش به درجه ای از استقلال شخصیتی و اعمال نظراتش در انتخاب های گوناگون تمایل دارد. بچه ها از طریق لجبازی و پافشاری بر آنچه می خواهند شخصیت خود به عنوان یک فرد مستقل را می سازند و تقویت می نمایند.

والدین باید به لجبازی های بچه ها برای مثال هنگام امتناع از خوردن یک نوع غذا، انجام ندادن برخی امور روزمره مانند تعویض لباس یا نظافت شخصی و... احترام بگذارند و در صورت ضرورت به جای برخورد قاطع و احتمالا مقابله به مثل کودک را متقاعد نمایند، ناز او را بکشند، دلیلش را برای امتناع جویا شوند، اگر مسئله ای هست رفع نمایند و در نهایت از موقعیتی که کودک در آن به لجبازی می پردازد برای ایجاد ارتباط عاطفی و کلامی قوی تر با وی استفاده نمایند.

گاهی کودک به دلیل استفاده از انواع تنقلات چرب و شور اشتها ندارد و غذا نخوردن را به دستاویزی برای لجبازی و تاثیرگذاری بر والدین به کار می گیرد.بدغذایی مسئله ای رایج میان بچه ها امروزی است و بسیاری از والدین آن را به لجبازی و ناسازگاری کودک برای همراهی در غذا خوردن با خانواده یا والدین نسبت می دهند. در حالی که مهم ترین دلیل بروز بدغذایی بی اشتهایی ناشی از مصرف تنقلات به مقدار زیاد یا در زمان نامناسب برای مثال ساعتی پیش از وعده اصلی غذایی است.

والدین هنگام انجام رفتار سازنده و خوب فرزندان نیز فرزند را تشویق نمایند و با آموزش رفتار سازنده و منطقی سعی نمایند جهت کاهش رفتارهای بد از سوی فرزندان برآیند.

والدین سعی نمایند نظارت ها را در محیط داخل منزل بر روی کودک کاهش دهند و به کودک خود آزادی عمل بیشتری بدهند.

والدین هنگام دعوای بین فرزندان اعتماد به نفس خود را حفظ نموده و به هیچ عنوان وارد درگیری بین بچه ها نشوند و حتی از فرزندان طرفداری ننمایند چرا که این مهم موجب احساس فزونی طلبی والدین بین فرزندان خواهدشد.

برای کاهش لجبازی فرزندان، والدین از بکن و نکن های بی مورد در حضور فرزندان بپرهیزند چرا که وسواس مادر و بکن نکن های شدید به بروز مسائل عصبی و پرخاشگری کودک می شود.

راه درمان با کودک لجباز

1 - مستقّل بارآوردن کودک: در برخورد کلّی در زندگی باید طوری با کودک رفتار کرد که او بتواند در امور روزمره خود به طور مستقّل و گاهی بدون احتیاج به دیگران تصمیم بگیرد. البتّه فشارهای منفی را نباید در این خصوص وارد کرد ، بلکه باید با هدایت های به جا تذکّر داد و روش های صحیح را به موقع به او آموزش داد.

2 - کودک را تا حدّ امکان وادار به عجله و شتاب زدگی نکنیم . معمولا خانواده ها در چند کار ، کودک را ناخواسته یا خواسته به عجله و شتابزدگی وادار می نمایند که بیشتر مواقع عدم آگاهی والدین در تشدید آ ن ها ، دخالت مستقیم دارداز جمله چیزهایی که می توان در این رابطه یاد آور شد:

الف - حمّام کردن : در دوران طفولیّت عدم آشنایی والدین به خصوص مادر از مسایل تربیتی باعث می شود به جای فراهم آوردن محیطی شاد و مفرّح هنگام استفاده از حمّام ، آن را به محیطی درد آور و وحشتناک برای او تبدیل می نماید. برای این کار بهتر است اجازه بدهیم کودک ابتدا خوب بازی کند و در همان حال با شعرها و قصّه های بچه هاه آغاز به شستن او کنیم و در ضمن اجازه دهیم تا کودک حتّی برخی از اسباب بازی های خود را به حمّام بیاورد و با آن ها مشغول بازی شود.

ب- مهمانی رفتن: همان طور که ما عظیم ترها قبل از رفتن به مهمانی یا گردش احتیاج داریم خود را آماده کنیم ، فرزندان ما هم احتیاج دارند که آماده شوند. البتّه احتیاج آن ها با احتیاج ما اندکی تفاوت دارد. پس بهتر است زمان رفتن به مهمانی یا گردش را یک ساعت قبل از حرکت به کودک یادآور شویم تا بتواند با یاری عظیم ترها آماده شود. متاسفانه برخی از والدین کمی قبل از حرکت به کودک می گویند آماده شود و این کار باعث لجبازی و مخالفت او می شود. چون دایم به او تذکّر می دهیم که زود باش ، سریع تر، دیر شد و… به جای این که سرعت کودک را برای آماده شدن بیشتر کنیم ، باعث می شویم که مخالفت کند.

ج - غذا خوردن ، خوابیدن و …: بهر حال کودک مانند افراد عظیمسال نمی تواند از نیروی تفکّر و حرکت در یک زمان استفاده کند و والدین باید بدانند زمان تفکّر و انجام کارها در بچه ها به سعه صدر بیشتری احتیاج دارد.

3- رشوه ندادن و حذف پاداش کودک لجباز : اگر کودک برای رسیدن به مطلوب خود چه درست و چه نادرست آغاز به گریه کردن و یا داد کشیدن بکند و از این راه بخواهد به خواسته خود برسد و والدینی که به اصطلاح حوصله ندارند با دادن امتیاز (رشوه) به کودک ، او را ساکت می نمایند ، باعث پرورش لجبازی در او می شوند. پس باید پدر به خصوص مادر از دادن هرگونه رشوه و پاداش به کودک خوداری کند. البتّه تشویق برای کارهای خوب و مثبت کودک با رشوه دادن فرق دارد. تشویق باعث رشد اعمال نیک و حرکت به سوی ترقِّی می شود. امّا باید توجّه داشت که تشویق و پاداش ، باید به اندازه و درخور کار او باشد.

4 - عدم توجّه و نادیده دریافت رفتار کودک لجباز : گاهی بهتر است وقتی فرزندمان آغاز به داد و بیداد می نماید خیلی خونسرد و بی توجّه از کنار مسئله عبور کنیم به طوری که یا متوجّه نشده ایم و یا موضوع برایمان اهمّیّت ندارد.

5 - برقراری آرامش و امنیّت در خانواده: به هر حال در هر خانواده مسایل و مسائلی به وجود می آ ید که منجر به بحث و گفت و گو می شود. والدین باید بدانند که تمام مسایل گره هایی هستند که از طریق دست باز می شوند. یعنی به جای بحث و متّهم کردن دیگران ، آرام و بدون بر هم زدن امنیّت خانواده به خصوص بچه ها ، مسائل و مسایل را می توان به راحتی حل کرد، به طوری که هم خود و هم دیگران از نوع گفت و گو ها لذّت ببرند.

6 - هدایت آری امّا دخالت خیر : هیچ کس از دخالت کردن دیگران در امور زندگی خوداحساس رضایت و خشنودی نمی نماید. پدر و مادر از همان آغاز تربیت باید حرکت صعودی خود را بر پایه هدایت قرار دهند تا کودک بتواند کم کم راه صحیح زیستن را تشخیص دهد. دیگر قابل پذیرش نیست که من : من می گویم این طور باش ، من می گویم این جا نرو و… بلکه ارشاد و هدایت های خردمندانه و یاری دریافت از خود کودک در مسائل می تواند یاری عظیمی باشد.

7 - عدم لجبازی والدین: آموزش های عملی به مراتب از آموزش های تئوری ، موثرتر و آموزنده تر می باشند. اگر والدین در حضور بچّه ها با یک دیگر لجبازی نمایند ، خیلی راحت و بدون دردسر لجبازی را به آن ها یاد می دهند و بچّه ها به طور واضح فیلمی مشاهده می نمایند که در آن یکی از والدین با پافشاری دیگری را مجبور به اطاعت از خود می نماید و آنان متوجّه می شوند که از این راه می توانند به راحتی به خواسته های خود برسند.

نتیجه: پدرها و مادرها باید بدانند که با بردباری می توانند بر بیشتر ناهنجاری ها چیره شوند و اجازه ندهند کودک به تنهایی برای همه افراد یک خانواده تصمیم بگیرد. متاسفانه برخی از والدین با گفتن من حوصله ندارم و یا کی حوصله این کارها را دارد ، سعی می نمایند بار مسئولیّت تربیت را کج به منزل برسانند . این گونه والدین باید گفته های خود را اصلاح نمایند . بگویند من حوصله دارم و یا بهتر است بگویند من می توانم با حوصله و بردبار باشم و از این طریق خود باوری مثبت و عزِّت نفس خود را بالا ببرند. امّا در لجبازی از هر روشی برای از بین بردن یا کاهش آن استفاده می کنیم ، باید مراقب باشیم تا بچه ها به خود و یا دیگران آسیب نرسانند

عینک گوچی: مهسان بلاگ | سیستم مدیریت محتوای مهسان

منبع: زندگی روز