چگونه مانع سیگار کشیدن نوجوانمان شویم؟ - مجله سرگرمی

رضا فریدی روانشناس بالینی و درمانگر اعتیاد در گفت وگو با خبرنگار ، درباره چگونگی دور کردن نوجوانان از سیگار، اظهار کرد: نوجوانان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری اعتیاد هستند، زیرا سن اعتیاد در سال های اخیر کاهش پیدا نموده است و از دوران هدایت و دبیرستان آغاز می گردد. بیشتر افرادی که برای اولین بار مصرف موادمخدر را تجربه نموده اند در همین سنین قرار داشتند و پس از آن، وابستگی و اعتیاد پیدا نموده اند.

این روانشناس اعلام کرد: پیشگیری از اعتیاد و مصرف دخانیات در سنین نوجوانی باید مورد اهمیت بیشتری قرار گیرد، زیرا این دوران یکی از پیچیده ترین مراحل زندگی هر انسان است؛ دورانی که فرد نه کودک محسوب می گردد و نه عظیمسال، اما به استقلال شخصیتی احتیاج دارد و در این دوران به دلیل تغییرات هورمونی، فوران احساسات، عواطف، هیجانات، خشونت و پرخاشگری در وی پدیدار می گردد.

وی افزود: اینکه علت گرایش نوجوانان و جوانان به استعمال دخانیات و اعتیاد چیست، باید عرض کنم که گرایش به موادمخدر و دخانیاتی همچون کشیدن سیگار، تنها یک عامل ندارد و ممکن است عوامل مختلفی در آن دخیل باشند مانند تأثیرپذیری از گروه همسالان و دوستانی که رفتار های پرخطر، شکست های مکرر تحصیلی و یا سابقه فرار از مدرسه را تجربه نموده اند، شکست های عاطفی، وجود مسائلی مانند بدسرپرستی، جدایی والدین و سابقه رفتار های پرخطر در کانون خانواده، الگو ها و شیوه های نامناسب فرزندپروری، گرایش به کنجکاوی، تفریح، سرگرمی و لذت طلبی، زندگی در محیط هایی که افراد پر خطر بیشتر در آنجا حضور دارند و نیز کم توجهی به آموزش های خود مراقبتی در خانواده و مدرسه نیز می توانند از جمله عوامل گرایش افراد به ویژه نوجوانان به مصرف سیگار و بعد موادمخدر باشند.

فریدی ادامه داد: امروزه گرایش جوانان و نوجوانان به استعمال دخانیات به یکی از مسائل جدی جامعه ما تبدیل شده و تنها مورد مسلم این است که ما به عنوان والدین یا به عنوان عضوی از جامعه باید نسبت به این مسئله حساس باشیم و درست عمل کنیم.

این روانشناس افزود: از دیگر علل استعمال سیگار و قلیان در نوجوانان و جوانان می توان به خودنمایی مخرب اشاره نمود، چرا که طبق آنالیز های اجرا شده مصرف سیگار در نوجوانان، بیشتر جنبه خودنمایی دارد و کم کم برای کسب لذت صورت می گیرد، غافل از اینکه استعمال سیگار تا قبل از 20 سالگی یعنی در سنین بحرانی بسیار خطرناک است، زیرا این دوران زمان شخصیت سازی افراد است و هر تجربه ای را تا آخر عمر الگوی راه خود قرار می دهند.

وی افزود: متأسفانه بعضی از پسران نوجوان سیگاری با هر پُکی که به سیگار می زنند، احساس مردانگی می نمایند و این باور و روش به مرور تبدیل به بخشی از شخصیت آن ها می گردد.

فریدی با اشاره به اینکه کنجکاوی نادرست نیز از دیگر عوامل گرایش به اعتیاد است، گفت: کنجکاوی در امتحان کردن سیگار و قلیان که اغلب به دلیل تبلیغات دوستان و همسالان آغاز شده و کم کم برای ادامه این تجربه، بهانه های دیگری نیز فراهم می گردد. عامل دیگر نیز مخالفت با خانواده و برطرف احساس حقارت است. تحقیقات نشان داده که عده ای از نوجوانان به دلیل مخالفت با خانواده و برطرف حقارت های بی اساسی که در درون خود دارند آغاز به مصرف سیگار می نمایند و قصد دارند از این طریق اعتماد به نفس بیشتری کسب نمایند.

این روانشناس افزود: تقلید از والدین و اطرافیان نیز در این زمینه تأثیرگذار است؛ متأسفانه گاهی خانواده ها بیش از دیگر گروه های اجتماعی در گرایش نوجوانان به مصرف سیگار نقش دارند. تقلید از پدر و مادر و اطرافیان عامل مهمی در سیگاری شدن و گرایش نوجوانان به مصرف دخانیات است.

وی ادامه داد: کشمکش ها، مشاجرات و اختلافات خانوادگی والدین نیز از دیگر عوامل گرایش نوجوانان به مصرف دخانیات هستند، زیرا والدینی که دائما با یکدیگر کشمکش دارند، رابطه به هم ریخته و غیرهمدلانه ای با نوجوان خود برقرار می نمایند.

فریدی توضیح داد: زمانی که روابط عاطفی در خانواده ای کم و افراد مرتب در حال دعوا با یکدیگر باشند، امکان ابتلا به اختلالاتی مانند اضطراب، افسردگی، از دست رفتن اعتماد به نفس، کمبود محبت و احساس تنهایی در نوجوان افزایش می یابد؛ این نوجوان به شدت آسیب پذیر شده و با توجه به شرایط سنی خود، به راحتی به سمت دوستان و همسالان ناباب سوق داده می گردد و گرایش به مصرف دخانیات و مواد مخدر در وی افزایش می یابد، حال اگر ما عوامل گرایش نوجوانان و جوانان به سمت استعمال دخانیات و مصرف مواد مخدر را بدانیم و در این زمینه آگاهی پیدا کنیم، آنگاه می توانیم در پیشگیری پیروز تر عمل کنیم.

این روانشناس اعلام کرد: در این میان ضروری است والدین و مسئولان مدارس با شناخت ویژگی های رشدی نوجوانان، شرایط روحی و روانی آن ها، آشنا شدن با شیوه های ارتباط مؤثر با نوجوانان و خطراتی که آن ها را تهدید می نماید و نیز شناخت راه چاره های مراقبت از نوجوانان در برابر آسیب های اجتماعی، آن ها را از بحران های پیش رو نجات دهند و از گرایش نوجوانان به سمت تجربه مصرف موادمخدر تا حد زیادی جلوگیری نمایند.

وی ادامه داد: یکی از مهارت های مهم زندگی که پیش از ایام نوجوانی می توان آن را با فرزندان تمرین کرد، مهارت نه گفتن و آموزش این موضوع است که چه طور باید به خواسته های غیرمنطقی یا نادرست دوستان خود نه بگوییم. یکی دیگر از راه چاره هایی که با استفاده از آن می توان از سیگاری یا قلیانی شدن فرزندان جلوگیری کرد این است که والدین یا اطرافیان از استعمال دخانیات خودداری نمایند. پس از آن تقویت بنیان های اخلاقی و معرفتی در خانواده نیز بسیار مهم است.

فریدی افزود: مسائل نوجوانان باید در جمع صمیمی خانواده بدون ایجاد ترس از تنبیه و شماتت مطرح و حل گردد. رفتار های مثبت نوجوانان باید مورد تحسین قرار گیرد و فضایی همدلانه با ارتباط کلامی بیشتر بین والدین و فرزند در خانه شکل گیرد.

این روانشناس اعلام نمود: در این شرایط وقتی والدین و فرزند با هم یک دل هستند، می توان تفاوت بین دوست خوب و بد، رفتار درست و نادرست و عواقب تصمیم های اشتباه را برای فرزند جا انداخت و او را با یکی از مهارت های عظیم زندگی یعنی نه گفتن آشنا کرد. نوجوان باید بپذیرد که علی رغم تعلق خاطر به دوستان باید توانایی رد درخواست های نادرست آن ها را نیز داشته باشد، بنابراین آموزش این مهارت توسط خانواده ها و مدارس می تواند تأثیر بسزایی در پیشگیری از مصرف دخانیات داشته باشد.

banima.ir: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما