نگاهی غیرغربی به چین و ژاپن - مجله سرگرمی

به گزارش کاماپرس، نیکوس کازانتزاکیس با آثار ماندگاری همچون زوربای یونانی، مسیح بازمصلوب، آخرین وسوسه مسیح، گزارش به خاک یونان و به سوی آزادی به کتابخوان های ایرانی معرفی شده است. او که در زمان جنگ بالکان به عضویت ارتش یونان درآمد، پس از جنگ به عنوان یک مدیر دولتی به فعالیت خود ادامه داد. پس از چندی به عنوان نماینده یونسکو در پاریس منصوب شد. این نویسنده و اندیشمند یونانی در نهایت تصمیم گرفت زندگی خود را تغییر دهد و به فعالیت ادبی بپردازد. کازانتزاکیس که به دلیل شرایط شغلی و البته علاقه شخصی به سفرهای زیادی رفته بود، روایت هایش از این سفرنامه ها را به رشته تحریر درآورد. نوشته های او به سرعت مورد استقبال یونانی ها نهاده شد.

مترجم انگلیسی کتاب چین و ژاپن، در مقدمه این کتاب نوشته است: سفرنامه های کازانتزاکیس سهمی عظیم در گسترش ادبیات نوین داشته است. او در سفرنامه نویسی روشی جدید بنا نهاد، که ضمن حکایت ادبی سفر، همه چیز را از توصیف مناظر گرفته تا مقاله ای فلسفی درباره اندیشه مندان عظیم یک سرزمین، بیان می نماید. این نوع نوشته ادبی امروز در یونان سخت رواج یافته است. بسیاری از نویسندگان پیشرو معاصر یونانی آن را به شکلی پیروز و باقاعده رواج داده اند، اما هیچ یک از عمق و زیبایی سلسله سفرنامه های کازانتزاکیس فراتر نرفتند. این سفرنامه ها بسیار پیش تر از آن که نخستین رمانش منتشر شود او را در نزد عموم یونانی ها مشهور کرد. .... سفرنامه هایش با توصیف های هیجان انگیز، معرفی دقیق اشخاص، جاها و ماجراها، افکار عمیق و موجز و سخنان کوتاه فراموش نشدنی آنان (خوانندگان یونانی) را افسون می کرد.

کازانتزاکیس در سفرهایش می کوشید تا آن رشته نادیدنی را بیابد که بشریت را صرف نظر از ملیت، دولت، دین و تمدن با هم پیوند می داد. او مشتاق بود تا فهمی بهتر از مردمان به دست آورد؛ در پی آن بود که در پس چندگونگی جوامع امروزی شباهت های افراد انسان را بیابد.

دنیای متفاوت شرقی

پر مخاطب ترین سفرنامه کازانتزاکیس چین و ژاپن بوده است. او در سال 1935 به عنوان خبرنگار روزنامه آکروپولیس که در آتن منتشر می شد، راهی شرق آسیا شد. کتاب شامل سه بخش بخش است؛ بخش اول به ژاپن و بخش دوم به چین اختصاص داشت. بخش سوم کتاب با عنوان بیست سال بعد توسط هلن کازانتزاکیس نوشته شده است. این بخش شامل آخرین نوشته های نیکوس کازانتزاکیس درباره کتابی است که می خواست درباره چین بنویسد اما به دلیل ابتلا به سرطان خون و مرگ در سال 1957 پیروز به این کار نشد. این یادداشت ها توسط هلن، همسر او که در سفر دوم همراه ش بود، حاشیه نویسی و منتشر شدند.

کازانتزاکیس برخلاف بسیاری دیگر از نویسندگان و سفرنامه نویسان غربی، به شرق آسیا نگاهی از بالا به پایین ندارد. او در کتاب چین و ژاپن، بارها به نقد اروپا و آمریکا و ستایش فرهنگ سنتی چین و ژاپن می پردازد. البته تیغ نقد کازانتزاکیس چین و ژاپن را هم می نوازد. او برخی از جنبه های تفکر و زندگی سنتی آنها (مانند اصرار زنان چینی به کوچک نگه داشتن پاهایشان) را نمی پسندد، چنان که بسیاری از جوانب فرهنگ مدرن اروپایی و امریکایی را نیز نمی پسندد. پشت جلد کتاب پاراگرافی از متن کتاب آمده که گویای نگاه خاص کازانتزاکیس به غرب و شرق است. به نظر او شرق، چیزی دارد که غرب سال هاست آن را فراموش و گم نموده است؛ ایمان و امید.

کازانتزاکیس نوشته است: چه قدرت وسیعی نژاد سپید می داشت اگر ایمانی عظیم داشتیم. اکنون یا بی فایده و فاضلانه لبخند می زنیم یا دیوانه وار در دوزخ فردیت می تنیم، ریشه کن شده، بدون پیوستگی، بدون امید. ژاپنی ها شاید به سرابی موهوم ایمان داشته باشند، اما به نتایج عظیم، پرثمر، و عملی دست می یابند؛ حال آن که ما که به چیزی ایمان نداریم به حقارت زندگی می کنیم و تا ابد می میریم.

او در خصوص ژاپنی ها می نویسد: به گمان من در دنیا هیچ ملت دیگری مودب تر از ژاپنی ها وجود ندارد. در نزد آنان، همه اشکال ظاهری ادب نمود رسمی والایی یافته است. لبخند مشهور ژاپنی ها شاید یک نقاب باشد؛ اما، این نقاب زندگی را دلپذیرتر می نماید و روابط انسانی را شکوه و عظمت می بخشد. به تو می آموزد تا بر خویش مسلط باشی و خودداری از دست ننهی تا آنجا که همه درد را برای خودت نگه داری و با غم های دیگران خود را نرنجانی. آنگاه، اندک اندک، نقاب خود چهره می شود و آنچه فقط شکل بود به ماده بدلمی شود.

یکی از ویژگی های چینی های از نظر کازانتزاکیس خرافاتی بودن آنهاست؛ زندگی روزانه چینی شکنجه ای عینی است، زیرا احساس می نماید که نیروهای نادیدنی دهشتناک او را در میان گرفته اند و تحت نظر دارند. اگر خروسی بر بامش بخواند، خانه اش خواهد سوخت. اگر سگی با دمی سپید به خانه اش وارد شود، یکی از بستگانش خواهد مرد. بر سر سفره همه از یک بشقاب غذا می خورند، زیرا اگر ظرف ها را جدا نمایند زن میزبان خواهد مرد. در روزهای تعطیل تعیین، روباه، راسو، مار، و خارپشت را پرستش می نمایند و آنها را حضرت عالی می خوانند، زیرا در نظر آنان این جانوران تاثیری مرموز بر زندگی انسان دارند.

البته یکی از مسائل جدی این نویسنده توانای یونانی در سفر به چین، شبیه به بسیاری دیگر از مردم دنیا است؛ غذا خوردن. وقتی به چین می روی و به غذا دعوت می شوی، یا چیزی نخور که بهترین طریق احتیاط است، یا اگر خوردی، هرگز نپرس که در آن غذای لذیذی که خوردی چه بود. چینی ها چیزهای حیرت انگیزی می خورند: سگ، گربه، تخم مرغ گندیده ، کیک کرم و هزارپا، و سوسک پیله جوشیده... .

ترجمه چین و ژاپن در مریوان

دکتر محمد دهقانی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، چنانچه در مقدمه کتاب نوشته، چین و ژاپن را در دوران جنگ تحمیلی و در سنگرهای تنگ و تاریک مریوان، ترجمه نموده است. وی که به عنوان سرباز وظیفه در لشکر 28 پیاده کردستان خدمت می نموده، شب ها را ترجمه کتاب کازانتزاکیس می گذرانده است. از این نویسنده و مترجم، آثار متعددی از جمله وس وس هٔ ع اش ق ی، از شهر خدا تا شهر انسان، حدیث خداوندی و بندگی، یادداشت های پکن، تاریخ نگاری فارسی و مجموعه ارزشمند مجموعه تاریخ و ادبیات ایران منتشر شده است.

دهقانی همچنین 4 کتاب دیگر از ک ازان ت زاک ی س به نام های بودا، ب ه س وی آزادی، س ف ره ا و س ی ر آف اق را نیز به فارسی ترجمه نموده است.

نشر نی تا به امروز چین و ژاپن را دو نوبت چاپ نموده است.

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله گردشگری

namasho.ir: نماشو: طراحی سایت، سئو و بهینه سازی وبسایت