طرز تهیه ماهی شکم پر؛ غذای سنتی و خوشمزه ایرانی - مجله سرگرمی

منبع مقاله: طرز تهیه ماهی شکم پر مرحله به مرحله

ماهی شکم پر یکی از غذاهای سنتی و محبوب در آشپزی ایرانی است که طعم و عطر بی نظیری دارد. این غذای خوشمزه و مجلسی معمولا در مناسبت های خاص مانند عید نوروز تهیه می شود. در این مطلب، به معرفی کامل مواد لازم، مراحل آماده سازی و روش های مختلف پخت ماهی شکم پر خواهیم پرداخت.

طرز تهیه ماهی شکم پر در فر

ماهی شکم پر از جمله غذاهای محبوبی است که می توان در منزل و به عنوان غذای روز اول عید نوروز تهیه کرد و طعم فوق العاده ای دارد. اگر در فکر درست کردن ماهی شکم پر هستید، ابتدا باید روش تشخیص ماهی تازه را بدانید تا در هنگام خرید دچار اشتباه نشوید. در ادامه مواد اولیه و روش پخت ماهی شکم پر را دنبال کنید.

مواد اولیه ماهی شکم پر

در اولین گام از طرز تهیه ماهی شکم باید مواد اولیه زیر را تهیه نموده و برای درست کردن غذا آماده شوید:

دستور پخت ماهی شکم پر در فر

ماهی شکم پر انتخابی مجذوب کننده برای سرو در کنار سبزی پلو شب عید نوروز است که در ادامه طرز تهیه ماهی شکم پر داخل فر را مرحله به مرحله معرفی نموده ایم:

• مرحله اول: ابتدا باید ماهی را تمیز کنید؛ برای این کار آن را از طول برش بزنید و محتویات درون شکم ماهی را خارج کنید. سپس ماهی را به خوبی شستشو دهید و کنار بگذارید تا آب اضافی آن خارج گردد.
• مرحله دوم: یکی از پیازها را به صورت خلالی برش بزنید و به همراه آبلیمو، نمک و فلفل داخل یک ظرف بریزید. ماهی را داخل ظرف قرار داده و تمام قسمت های داخلی و خارجی آن را به مواد آغشته کنید. درب ظرف را با سلفون بپوشانید و به مدت یک ساعت در یخچال استراحت دهید تا ماهی طعم دار گردد.
• مرحله سوم: برای درست کردن مواد میانی ماهی، ابتدا یکی دیگر از پیازها را به صورت نگینی خرد نموده و در تابه تفت دهید. پس از اینکه پیاز سبک شد، سیر خرد شده را اضافه نموده و سیر و پیاز را با هم سرخ کنید.
• مرحله چهارم: سبزی های معطر را به صورت ریز خرد نموده و به تابه بیفزایید. زمانی که سبزی ها به خوبی تفت خورد، 3 قاشق غذاخوری رب انار، مغز گردو، ادویه ماهی، نمک و فلفل سیاه را اضافه کنید و هم بزنید.
• مرحله پنجم: در نهایت تخم گشنیز و زرشک را نیز داخل تابه بریزید و مواد را تفت دهید. زمانی که مواد میانی ماهی آماده شد، تابه را از روی شعله بردارید.
• مرحله ششم: فر را با دمای 200 درجه سانتی گراد روشن کنید تا گرم گردد. کف سینی فر را چرب نموده، پیاز آخر را به صورت حلقه ای خرد کنید و داخل سینی بچینید.
• مرحله هفتم: شکم ماهی را با مواد میانی پر کنید و روی پیازها قرار دهید. برای بستن شکم ماهی نیز می توانید از تعدادی خلال دندان یا نخ آشپزی بهره ببرید.
• مرحله هشتم: یک قاشق غذاخوری رب انار را با میزانی فلفل سیاه، ادویه ماهی و میزان کمی نمک، در یک پیمانه آب جوش ریخته و حل کنید. سپس سس را روی ماهی بریزید و سینی فر را با فویل آلومینیوم بپوشانید.
• مرحله نهم: سینی فر را به مدت 45 دقیقه در طبقه وسط فر بگذارید تا ماهی پخته گردد. پس از این مدت، فویل آلومینیوم را از روی سینی بردارید و گریل فر را روشن کنید. اجازه دهید تا به مدت 15 دقیقه، سطح ماهی برشته گردد و سپس آن را از فر خارج کنید.
• مرحله دهم: ماهی را به ظرف سرو انتقال دهید و خلال دندان ها را جدا کنید. لیموترش را به صورت حلقه ای برش زده و کنار ماهی بگذارید تا آماده سرو گردد.

طرز تهیه ماهی شکم پر روی گاز

اگر در منزل فر ندارید، می توانید طرز تهیه ماهی شکم پر در تابه را امتحان نموده و به عنوان غذای شب عید نوروز سرو کنید که مطابق مراحل زیر است:

• مرحله اول: ماهی را تمیز نموده و با نمک، فلفل و آبلیمو طعم دار کنید.
• مرحله دوم: پیاز و سیر را سرخ نموده و سبزی معطر را با آن ها تفت دهید.
• مرحله سوم: رب انار، مغز گردو، ادویه ماهی، نمک و فلفل سیاه را نیز اضافه کنید و در مرحله آخر تخم گشنیز و زرشک را داخل تابه بریزید تا مواد میانی ماهی آماده گردد.
• مرحله چهارم: کف تابه را با روغن چرب کنید و پیازهای حلقه ای را داخل تابه بچینید. با مواد میانی شکم ماهی را پر نموده و سپس روی پیازها قرار دهید.
• مرحله پنجم: از ترکیب آب جوش، رب انار، فلفل و نمک، سس ماهی را تهیه نموده و داخل تابه بریزید.
• مرحله ششم: تابه را روی شعله گاز قرار دهید و زمانی که سس آغاز به جوشیدن کرد، شعله را کم کنید و اجازه دهید تا ماهی با حرارت ملایم، کاملا مغزپخت گردد.

نکته: در روشی دیگر از طرز تهیه ماهی شکم پر داخل ماهیتابه می توانید، پس از آماده شدن ماهی، همانند طرز تهیه ماهی قزل آلا رستورانی آن را در روغن و با حرارت ملایم سرخ کنید؛ البته در این روش دیگر احتیاجی به سس ماهی ندارید و ماهی در روغن سرخ می گردد. ضمناً انتخاب بین این دو روش نیز به سلیقه شما بستگی دارد.

فوت و فن های پخت ماهی در فر یا ماهیتابه

برای آنکه یک ماهی شکم پر خوشمزه و مجلسی داشته باشید، در طرز تهیه ماهی شکم پر نکات زیر را مدنظر قرار دهید:

• در صورت تمایل می توانید به مواد میانی ماهی، کمی زعفران دم نموده نیز اضافه کنید تا عطر و طعم آن بهتر گردد.
• در هنگام برش زدن شکم ماهی برای خالی کردن محتویات آن، دقت کنید که شکم ماهی بیش از حد پاره نگردد تا در مراحل بعدی، مواد میانی بیرون نریزد.

• سیر را بیش از حد تفت ندهید، چراکه می سوزد؛ تفت دادن سیر فقط تا حدی که عطر آن آزاد گردد، کافی است.
• با توجه به اینکه نمک را در چند مرحله برای طعم دار کردن ماهی، مواد میانی و سس ماهی اضافه می کنید، در میزان آن زیاده روی نکنید تا غذا شور نگردد.
• برترین ماهی برای تهیه این غذا، ماهی قزل آلا و ماهی سفید است؛ اما شما می توانید مطابق ذائقه خود، از هر ماهی دیگری بهره ببرید.

روش نگهداری ماهی شکم پر و جلوگیری از خراب شدن ماهی شکم پر

ماهی شکم پر تازه، عطر و طعم دیگری دارد و بهتر است به میزان احتیاج خود، بزرگی تا کوچکی ماهی را انتخاب کنید. اگر میزانی از غذا باقی ماند، ماهی را داخل ظرفی درب دار ریخته و در یخچال بگذارید. ماهی شکم پر در حدود 3 روز در یخچال ماندگاری دارد، اما پیش از مصرف، سالم بودن ماهی را آنالیز کنید. برای گرم کردن ماهی نیز می توانید آن را در تابه به همراه کمی روغن حرارت دهید.

جایگزین ها در طرز تهیه ماهی شکم پر

در طرز تهیه ماهی شکم پر می توانید به جای آبلیمو از آب نارنج نیز بهره ببرید که طعم فوق العاده ای دارد. فقط دقت داشته باشید که آب نارنج نیز مانند آبلیمو باید تازه باشد تا مزه اصلی خود را به غذا بدهد. بعلاوه در تهیه سس ماهی نیز می توان به جای رب انار، رب گوجه فرنگی به کار برد.

خواص ماهی

ماهی از جمله مواد غذایی ارزشمند بوده که وجود آن در رژیم غذایی لازم است. ماهی به عنوان منبع فسفر، امگا 3، ویتامین B12 و دیگر مواد معدنی و ویتامین ها شناخته می گردد. از خواص ماهی می توان به کاهش کلسترول، پایین آوردن فشار خون، جلوگیری از ابتلا به بیماری های قلبی، تقویت بینایی، پیشگیری از زوال عقل، کاهش علائم دوره PMS در خانم ها، یاری به درمان آکنه و… اشاره نمود.

نکات تکمیلی

1: ماهی شکم پر، یک غذای کاملا سنتی و بومی است که در مناطق مختلف ایران با تنوع جزئی تهیه می شود. انتخاب نوع ماهی، سبزیجات معطر و ادویه ها بر اساس سلیقه و عادت های محلی متفاوت است. با این حال، اصول اصلی پخت این غذا در همه جا یکسان است و شامل آماده سازی ماهی، تهیه مواد میانی و پخت نهایی در فر یا روی گاز می باشد.

2: یکی از مهم ترین گام ها در تهیه ماهی شکم پر، انتخاب ماهی تازه و با کیفیت است. ماهی های تازه، گوشت سفت و چشمان شفاف دارند. برای تشخیص تازگی ماهی، باید به بوی آن دقت کنید؛ ماهی تازه بوی تند و نامطبوعی ندارد. انواع ماهی قزل آلا، سفید و ماهیان جنوبی مانند شوریده و هامور برای تهیه این غذا مناسب هستند.

3: مرحله بعدی، آماده سازی ماهی است. ابتدا باید شکم ماهی را از طول باز کرده و محتویات داخلی آن را خارج کنید. سپس ماهی را کاملا با آب شسته و آبکش کنید. برای طعم دار کردن ماهی، آن را در ترکیبی از پیاز، آبلیمو، نمک و فلفل قرار دهید و بگذارید تا طعم بگیرد.

4: یکی از مهم ترین بخش های تهیه ماهی شکم پر، آماده سازی مواد میانی است. این مواد شامل سبزیجات معطر مانند نعنا، جعفری و گشنیز، مغز گردو، زرشک، رب انار، سیر، پیاز و ادویه هایی مانند نمک، فلفل سیاه و ادویه ماهی است. ابتدا پیاز و سیر را سرخ کرده، سپس سبزیجات معطر را اضافه می کنیم. در آخر، مغز گردو، زرشک، رب انار و ادویه ها را نیز به مواد میانی اضافه می کنیم.

5: پس از آماده شدن مواد میانی، شکم ماهی را با این مواد پر می کنیم. برای جلوگیری از بیرون ریختن مواد در هنگام پخت، می توانیم با نخ آشپزی یا خلال دندان، شکم ماهی را ببندیم. در روش پخت در فر، ماهی را روی لایه ای از پیاز حلقه ای در سینی فر قرار داده و با سس رب انار، آب جوش، نمک و فلفل می پوشانیم.

6: اگر ترجیح می دهید ماهی شکم پر را روی گاز تهیه کنید، کافی است پس از آماده کردن مواد میانی، کف تابه را با روغن چرب کرده و لایه ای از پیازهای حلقه ای در آن بچینید. سپس ماهی را روی پیازها قرار داده و سس رب انار را اضافه کنید. با حرارت ملایم، ماهی را به همراه سس در تابه بپزید تا کاملا نرم و مغزپخت شود.

7: یکی از ویژگی های ماهی شکم پر، عطر و طعم خوش آن است که از ترکیب ادویه ها، سبزیجات معطر و رب انار حاصل می شود. گردو نیز طعم منحصر به فردی به این غذا می بخشد. برای طعم دار کردن بیشتر ماهی، می توانید زعفران دم کرده یا آب نارنج تازه نیز به مواد میانی اضافه کنید.

8: ماهی شکم پر، غذایی سرشار از مواد مغذی و ارزشمند است. ماهی منبع غنی از پروتئین، امگا-3، ویتامین ها و مواد معدنی مختلف است که برای سلامت بدن ضروری هستند. این غذا به دلیل داشتن مواد گیاهی متنوع مانند سبزیجات، مغزها و میوه های خشک، ارزش غذایی بالایی دارد.

9: تهیه ماهی شکم پر در منزل، زمان و دقت نسبی می طلبد. اگر فرصت کافی ندارید، می توانید این غذای لذیذ را از رستوران ها و فروشگاه های آنلاین غذا سفارش دهید. در این صورت، می توانید از خوشمزه بودن و کیفیت مطلوب ماهی شکم پر مطمئن باشید، بدون نیاز به تهیه مواد اولیه و پخت آن.

10: اولین گام در تهیه ماهی شکم پر، انتخاب نوع ماهی مناسب است. ماهی های تازه و درجه یک انتخاب بهتری هستند. ماهی قزل آلا، سفید، شوریده و هامور از جمله گزینه های مرغوب برای تهیه این غذا محسوب می شوند. برای تشخیص تازگی ماهی، به چشمان شفاف، گوشت سفت و بوی تازه آن دقت کنید.

11: پس از انتخاب ماهی، باید آن را کاملا تمیز و آماده کنید. برای این کار شکم ماهی را از طول باز کرده و محتویات داخلی آن را خارج می کنیم. سپس ماهی را زیر آب شسته و آبکش می کنیم. مرحله بعد، طعم دار کردن ماهی با ترکیبی از پیاز خلالی، آبلیمو، نمک و فلفل است. ماهی را در این ترکیب قرار داده و حدود یک ساعت می گذاریم تا کاملا طعم بگیرد.

12: در همین حین که ماهی طعم می گیرد، می توانیم مواد میانی یا پر کننده شکم ماهی را آماده کنیم. برای این کار ابتدا پیاز و سیر را سرخ کرده، سپس سبزیجات معطری مانند نعنا، جعفری و گشنیز را به آن اضافه و تفت می دهیم. مغز گردو، زرشک، رب انار، ادویه ماهی، نمک و فلفل سیاه را نیز به مواد میانی اضافه می کنیم. در آخر تخم گشنیز را هم می ریزیم.

13: وقتی مواد میانی آماده شد، باید شکم ماهی را با آن پر کنیم. برای جلوگیری از بیرون ریختن مواد در هنگام پخت، می توانید با نخ آشپزی یا چند خلال دندان، شکم ماهی را ببندید. سپس ماهی آماده را در سینی فر، روی یک لایه از پیازهای حلقه ای قرار می دهیم.

14: برای تهیه سس ماهی، رب انار، آب جوش، نمک و فلفل را با هم ترکیب کرده و روی ماهی می ریزیم. سینی فر را با فویل آلومینیومی می پوشانیم و به مدت 45 دقیقه در فر قرار می دهیم. پس از این مدت، فویل را برداشته و با روشن کردن گریل فر، سطح ماهی را برشته می کنیم.

15: برای تهیه نوع دیگری از ماهی شکم پر، می توانید آن را روی گاز و در تابه نیز بپزید. ابتدا کف تابه را چرب کرده و پیازهای حلقه ای را در آن می چینیم. سپس ماهی پر شده با مواد میانی را روی پیازها قرار می دهیم. سس ماهی را آماده کرده و داخل تابه می ریزیم. تابه را روی شعله ملایم گاز قرار داده و اجازه می دهیم ماهی کاملا پخته شود.

16: یکی از ویژگی های ماهی شکم پر، عطر و طعم دلپذیر و خاص آن است. ترکیب متنوع سبزیجات معطر، ادویه ها، میوه های خشک و رب انار، طعمی لذیذ و گیرا به این غذا می بخشد. برای افزایش طعم و عطر، می توانید زعفران دم کرده یا آب نارنج تازه را نیز به مواد میانی اضافه کنید.

17:از نظر ارزش غذایی، ماهی شکم پر یک غذای کاملا سالم و مغذی محسوب می شود. ماهی سرشار از پروتئین، امگا-3، ویتامین ها و املاح ضروری برای بدن است. ترکیبات گیاهی مانند سبزیجات، مغزها و میوه های خشک نیز باعث افزایش ارزش تغذیه ای این غذا می شوند.

18: ماهی شکم پر با وجود پروسه زمان بر آماده سازی و پخت، انتخاب مناسبی برای مناسبت های ویژه مانند جشن ها و میهمانی هاست. تهیه این غذا فرایند دقیقی دارد که اگر فرصت کافی ندارید، می توانید آن را از رستوران ها و فروشگاه های آنلاین غذا سفارش دهید.

19: علاوه بر جنبه طعم و ارزش غذایی، ماهی شکم پر ظاهری فوق العاده زیبا و چشم نواز دارد که دل هر بیننده ای را می رباید. رنگ های متنوع مواد داخل شکم ماهی در کنار زیبایی طبیعی خود ماهی، منظره ای دلپذیر را به وجود می آورد که تماشای آن لذت بخش است.

جمله پایانی

ماهی شکم پر بی شک یکی از غذاهای افتخارآمیز و نمادین آشپزی ایرانی است که دارای تمام ویژگی های یک غذای کامل از لحاظ طعم، عطر، زیبایی ظاهری و ارزش تغذیه ای است. پختن و لذت بردن از این شاهکار آشپزی ایرانی، لحظات ناب و به یادماندنی را برای شما رقم خواهد زد.