چهره به چهره با خسرو سرتیپی ، از هم نشینی با شهریار تا بلبل شرق - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایسنا، خسرو سرتیپی، شاعر، نباتی پژوه برجسته و پژوهشگر ادبیات، هنر و فولکلور آذربایجان، زاده آبان ماه سال 1346 شمسی از خطه هنرپرور قره داغ و شهر کلیبر بوده و پس از اتمام دوران تحصیل در رشته تربیت معلم به استخدام آموزش و پرورش درآمده و از سال 1368 ابتدا در کلیبر و سپس در تبریز در کسوت معلم به تدریس پرداخته، او هر چند از شغل معلمی بازنشسته شده، اما با شعر و ادبیات و هنر زندگی می گند.

نیک بینی و مثبت اندیشی از ویژگی اشعار سرتیپی بوده و خودش می گوید حتی یک مورد منفی نگری هم در بین اشعارش به چشم نمی خورد.

بلاغت و شیوایی بیان او به قدری است که مستمع را بر سر ذوق آورده و مخاطب را گاه به گریه و گاهی هم به خنده وا می دارد و زبان گویا و بیان نافذش نقش ارزنده ای در شناساندن ادبیات و هنر آذربایجان داشته است.

از 14 سالگی با تکیه بر احساسش به شعر و هنر روی آورده و اولین شعرش را سروده است و بعدها پس از آشنایی با آثار داهیانه حکیم ابولقاسم نباتی، شیفته این شاعر بزرگ آذربایجان شده و عمرش را صرف شناخت آثار نباتی، ادبیات، شعر و موسیقی آذربایجان به ویژه منطقه قره داغ، مهد شعر، موسیقی و ادبیات آذربایجان نموده است.

قاب عکس های کتابخانه اش عکس هایی را در آغوش گرفته اند که او را در کنار شهریار شعر ایران، بختیار وهاب زاده، عالیم قاسم اوف، هابیل علی اوف، محمد علی موحد، خانعلی صیامی، جلال نصیریان، محمد رضا شجریان، سیلم موذن زاده، شهرام ناظری، عاشیق رسول، عاشیق چنگیز مهدی پور، عاشیق محبوب خلیلی و در اشتبین (زادگاه و آرامگاه حکیم نباتی) و در کنار پدر و مادرش، نشان می دهد.

بعضی اهالی شعر و ادبیات، خسرو سرتیپی، چنگیز مهدی پور و عاشیق محبوب خلیلی را به دلیل تبلیغ فاخر ادبیات و موسیقی عاشیقی در طول 20 سال گذشته، سه ضلع مکمل ادبیات و موسیقی عاشیقی می دانند، دوستی بین آنها دیرینه بوده و شعر و ادبیات و موسیقی آشیقی با حضور این سه هنرمند، جانی دوباره پیدا نموده است.

آشنایی با بلبل شرق

او از نحوه آشنایی اش با عالیم قاسم اوف در باکو می گوید: در سال 1991 با او آشنا شدم، در سال 1379 برای اولین بار کنسرت تاریخی و بی بدیل او را با مساعدت و کمک مدیران ارشاد وقت در تبریز، آذربایجان شرقی و سپس در شهرهایی مثل تهران، اردبیل، زنجان و خوی برگزار کردیم و بعدها دوستی مان از برگزاری کنسرت عبور کرد به دوستی عمیق و خانوادگی تبدیل شد و دوستی بسیار صمیمی من و عالیم هم در ایران و هم در آذربایجان مورد توجه اهالی هنر بوده و اشعار زیادی در وصف عالیم سروده ام.

او معتقد است که عالیم قاسم اوف، صندلی خاص خودش را در بین خوانندگان موسیقی موغام دارد و کسب جایزه نوبل موسیقی نیز گواهی بر این ادعا بوده و می افزاید: موسیقی موغام و شرق را در جهان بیشتر با صدای افسانه ای عالیم می شناسند، اما همین آدم سراپا تواضع و شکسته نفسی است و طوری رفتار می نماید که انگار هیچ نمی داند.

سرتیپی می گوید: عالیم قاسم اوف با این که اکنون 62 سال دارد، به حق، اسطوره آواز بوده و همواره در حال آموختن است.

- چنگیز مهدی پور هم که در جمع ما حضور دارد در ادامه با تایید صحبت های سرتیپی در مورد بلبل شرق، بیان می نماید: آدمی به تواضع عالیم ندیده ام، او برعکس دیگران همواره دوست دارد، بشنود و اگر حتی یک کودک هم یک قطعه را در حضور او بخواند، عالیم سعی می نماید تا آن را دوباره شنیده و چیزی از آن یاد بگیرد-

آشنایی با سلیم موذن زاده

سرتیپی در ادامه این گفت وگو با اشاره به آشنایی با سلیم موذن زاده، می گوید: موذن زاده نیز با نوحه و اذان گویی حمد خدا را می گفت، معتقدم که جهانی اسلام دیگر مانند او را به خود نخواهد دید و صدای نادر و بزرگی داشت که حتی تا چند روز قبل از فوتش جهان را از آن بهره مند کرد، او هم با موغام آذربایجان و هم با موسیقی عرب و ایران آشنایی داشت و حتی یک بار انگلیسی هم خوانده بود.

شهریار

هم نشینی خسرو سرتیپی با بزرگان شعر و ادب و موسیقی تمامی ندارد و او تجربه ملاقات و همنشینی با استاد شهریار را هم دارد و معتقد است که حتی اگر شهریار دیگر اشعارش را هم نمی سرود، منظومه حیدر بابایه سلام و سهندیه یا علی ای همای رحمت و ای وای مادرم برای گفتن این که شهریار از شعرای داهی ایران و آذربایجان بود، کافی است.

او می گوید: بارها و طی جلسات مکرر به محضر استاد شهریار رسیده و عرض ادب کردم و دست نوشته هایی هم از ایشان به یادگار دارم.

او از مهمان نوازی و باز بودن در خانه اش به روی هنرمندان، می گوید: علت این که بیشتر هنرمندان سرشناس هنگام سفر به تبریز به خانه من هم سر می زنند، شاید این باشد که من قدر آنها را خوب می دانم و مهمان هایم هم متوجه این نکته می شوند.

این شاعر و پژوهشگر، هم محیط و هم محل تولدش را در پروراندن طبع شعرش موثر می داند و اظهار می نماید: طبیعت دلربای قره داغ از درخت و سنگ تا گل و کوه و خاک، آدم را شاعر، نویسنده، عکاس و هنرمند به بار می آورد.

او ادامه می دهد: معلمان اصلی من قره داغ و طبیعت زیبا و هنر آن، کلیبر و پدر و مادرم هستند، اما اولین عامل دلدادگی و علاقه من به حکیم نباتی، پدر مرحومم، محمد خان سرتیپی بود و همواره او را در حال زمزمه اشعار نباتی دیده بودم، در این میان همسرم نیز من را در طول 25 سال گذشته همراهی نموده است.

سرودن به زبان مادری حس و روحی متفاوت از دیگر زبان ها دارد

او سرودن شعر به زبان مادری اش را در اولویت قرار داده و بیان می نماید: معتقدم که سرودن به زبان مادری حس و روحی متفاوت از دیگر زبان ها دارد و در اولویت قرار دادن زبانی که مادرم به من آموخته، طبیعی است، مادران و عاشیق ها زبان مادری را زنده نگه داشته اند و این زبان زیبایی های خاص خودش را داشته و نباید آن را به سیاست یا بعضی رفتارهای افراطی آلوده کرد.

او ادامه می دهد: زبان رسمی من و دیگر زبان ها هم همانقدر برایم محترم و قابل توجه هستند و علاقه زیادی به ادبیات شرق، ادبیات فارسی، عرب و ادبیان جهان دارم.

سرتیپی در به چاپ رساندن اشعارش عجول نبوده و تعدادی زیادی از اشعارش در مجلات و روزنامه ها و جنگ های ادبی مختلف چاپ یا از زبان عاشیق ها و خوانندگان در تبریز و باکو خوانده شده است.

او همچنین چاپ منتخب اشعار خودش را به بعد از چاپ دیوان آثار حکیم نباتی به تحقیق و تدوین خسرو سرتیپی که در مراحل پایانی واقع شده است، موکول نموده است و می گوید: در مجموع کوشش نموده ام تا مردم نگاه جدی تری به شعر، شاعران، هنر و ادبیات داشته باشند.

سرتیپی، صندلی شاعران آذربایجانی و ادبیات ترکی را در ادبیات ایران، انکارناپذیر می داند و می گوید: ادبیات ترکی یکی از غنی ترین ادبیات ها در جهان بوده و اگر از دیگر پژوهشگران منصف هم بپرسید، همین را به شما می گویند.

او، بیان می نماید: معدود اشعار ترکی شاعری مانند صائب تبریزی با کل دیوان اشعار فارسی اش برابری می نماید، شاعرانی همچون نظامی، خاقانی، نسیمی، فضولی، شاه اسماعیل خطایی، سید بزرگ، صراف و راجی و حکیم نباتی هم مقام مخصوص خود را در فکر و روح من دارند و همچنین ارادت ویژه ای هم به حافظ، سعدی و مولوی دارم.

او با اشاره به نقش عاشیق ها در حفظ ادبیات ترکی، می گوید: آثار عاشیق هایی مانند خسته قاسیم، قربانی و عباس طوفارقانلی در نوع خود بی نظیر بوده و ویژگی ها و تاثیر آثار آنان را می توان در اشعار دیگر شاعران حتی شعرای ترکی سرای آذربایجان هم مشاهده کرد.

سرتیپی، شناساندن ظرفیت های ادبیات ترکی را احتیاجمند فرصت مناسبی می داند و در این خصوص اظهار می نماید: باید ببینیم که تا چه حد توانسته ایم، ادبیات ترکی را در رادیو، تلویزیون و مطبوعات و دانشگاه ها بشناسانیم. شعرای مانند نسیمی، فضولی، صراف، راجی، ذکری اردبیلی و دل ریش و به ویژه عاشیق ها آثار زیادی در رثای اهل بیت سروده اند.

معراج نامه را هم هیچ کسی به زیبایی عاشیق ها نسروده است

سرتیپی می افزاید: معراج نامه را هم هیچ کسی به زیبایی عاشیق ها نسروده است، ادبیات ما قوی است، اما فرصت مناسبی برای شناساندن آن نداشته ایم، هر چند الان شرایط بهتری ایجاد شده و به نظر می رسد راه هایی برای این کار باز شده است، ادبیات آذربایجان صندلی بسیار رفیعی در ادبیات جهان داشته و قرار نیست اگر کسی آن را نمی شناسد، ادعا کند که ادبیات ما صندلی پایینی دارد.

او ادامه می دهد: موسیقی و ادبیات عاشیقی، صندلی والای ادبی و هنری در جهان دارد که اگر چنین نبود، یونسکو آن را در فهرست آثار ناملموس بشری قرار نمی داد. ادبیات و موسیقی آشیقی همواره کنار هم بوده اند و به عنوان مثال عاشیق قربانی هم نوازنده بوده و هم خواننده و هم گوینده.

او با بیان این که شاعران ترک زبان حتی اشعار فارسی شان را هم با اندیشه ترکی نوشته اند، می گوید: شاعران ترک زبان، ترکی فکر نموده و فارسی سروده اند و نمونه این را در آثار استاد شهریار، قطران، صائب، شهریار، نظامی و پروین هم می توان دید.

این شاعر و نباتی پژوهش، علت دوری نسل جدید از ادبیات عاشیقی را در نپرداختن به معرفی چهره ها و شخصیت های ادبی و هنری این حوزه در کتب درسی و بسیار خطرناک می داند و در این خصوص بیان می نماید: معتقد هستم این هم به آموزش و پرورش برمی گردد، کدام کتاب درسی را سراغ داریم که به نسیمی، فضولی، خسته قاسیم یا دیگر شخصیت های ادبی و هنری بپردازد؟، هر چند به تدریج فضا بهتر و کتاب هایی در این خصوص چاپ شده و یا در فضای مجازی به آن پرداخت شده، اما هنوز هم جای کار بسیار است.

او تاکید می نماید: تمام کوشش ما شناساندن ادبیات، فرهنگ، هنر و موسیقی آذربایجان در کشور خودمان و به دور از سیاسی کردن آن است. تمام کوشش ما شناساندن ادبیات و موسیقی ترکی در کشور خودمان و به دور از سیاسی کردن آن است، اما برای تحقق این امر احتیاج به شرایط اجتماعی مثبت و معتدلی بوده و امروز هر چند پای روزنامه به بعضی شهرهای کوچک و روستاها نمی رسد، اما همه به تلویزیون و رادیو و مدرسه و دانشگاه دسترسی دارند و می توان کاری کرد که بچه ها و جوانان در عین شناخت حافظ، سعدی و مولوی، نباتی و فضولی و سایر بزرگان ادبیات و هنر آذربایجان را هم بشناسند.

بر اساس این گزارش، تحقیقات و کوشش های سرتیپی برای شناساندن شاعر توانا و بزرگ آذربایجان، حکیم سید ابولقاسم نباتی و تاسیس انجمن ادبی به نام این شاعر بزرگ در کلیبر بسیار اثرگذار بوده و تندیس ها و مجسمه نباتی در شهرهای مختلفی مانند اشتبین، جلفا، کلیبر و تبریز هم به دنبال پیگیری های سرتیپی، ساخته و نصب شده است.

او همچنین، کنگره حکیم ابولقاسم نباتی در سال 1372، مراسم های ادبی و شب های شعر و موسیقی متعددی را در شهرهای مختلف مانند تبریز، اهر، جلفا کلیبر، تهران، اردبیل، باکو، ترکیه، جمهوری نخجوان و دانشگاه های مختلف برگزار نموده است.

این شاعر و نباتی پژوه برجسته، دیوان فارسی و ترکی نباتی را از بر بوده و دیوان نباتی به تحقیق و تالیف او به زودی آماده چاپ می گردد، او ارتباط بسیار عاشقانه ای با نباتی دارد و یادمان نباتی بر سر مزارش در اشتبین جلفا هم با پیگیری های او توسط سازمان منطقه آزاد ارس، احداث شده است.

او همچنین با برگزاری مراسم های ادبی فاخر در سطح ملی و بین المللی، تاثیر زیادی در شناساندن شاعران، هنرمندان و مفاخر ادبی آذربایجان داشته است که برگزاری شب های نباتی و شب های فضولی و نموداشت ها و بزرگداشت ها برای مفاخر ادبی با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی و انجمن ادبی تبریز از آن جمله هستند.

بر اساس این گزارش دو دوره از فستیوال عاشیقلار در تبریز و دو دوره از فستیوال موغام در سطح سراسری با مدیریت و پیگیری خسرو سرتیپی و با مساعدت معاونت فرهنگی شهرداری تبریز برگزار شده است.

سرتیپی در سرانجام با تاکید بر این که فرهنگ را باید بسیار صمیمانه پیش برد، بیان می نماید: زبان و موسیقی هر ملتی ارزشمند بوده و هنر و ادبیات یکی از راه های ارتباط و نزدیکی ملت ها به شمار می آید و ما آثار هنری و تاریخی مان را بهتر از صنعت یا دیگر داشته هایمان می توانیم نشان دهیم.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا