چنارهای خیابان ولی عصر(عج) از کن آمد - مجله سرگرمی

اگرچه فاصله محله کن تا طولانی ترین خیابان خاورمیانه زیاد است. اما چنارهای خوش قد و بالای خیابان ولی عصر(عج) ریشه در تاریخ کن دارند و تبار و اصل و نژادشان را باید در پهنه غربی پایتخت جست وجو کرد. جایی که ارباب خلیل باغدار معروف محله کن زندگی می کرد و چنارهای جوان را از خزانه چنار باغ نو سوار بر اسب و الاغ می کرد و راهی خیابان ولی عصر(عج) امروز می شد.

حال خوش چنارهای کن کجا و تنه رنجور درختان خیابان ولی عصر(عج) کجا؟ اگر پای حرف باغ دارهای قدیمی محله کن بنشینید، محال است که طراوت چنارهای محله را به رخ نکشند. برای آنها حرف زدن درباره درختان چنار کم از حرف زدن از خانه و کاشانه ایشان نیست. این حس نیک و ارادت قلبی دلیل دارد، زیرا چنار علاوه برسرسبزی و طراوت سرمایه خانواده نیز محسوب می شد. چه بسیار از چنارهای بزرگ و قدیمی که هنوز در میان اهالی به عنوان چنارهای وقفی، در میان اهالی از صندلی ویژه ای برخوردارند. درختانی که با پول فروش چوبشان خرجی مراسم عزاداری امام حسین(ع) تأمین می شد. مرتضی رحیمی فرزند خلیل رحیمی با اینکه در بستر بیماری است با روی گشاده پذیرای ما می گردد. او که آخرین بازمانده از اولاد ارباب خلیل است، هنوز حافظه خوبی دارد و می گوید: پدرم باغدار بود. باغداری که برای درختانش ارزش زیادی قائل بود. زمانی که از بلدیه شهر اعلام کردند که قرار است سرتاسر خیابان ولی عصر(عج) (پهلوی سابق) را چنار بکارند، نخستین نفر پدرم را انتخاب کردند. آن موقع بزرگان روستا در بین شهرنشینان شناخته شده بودند به ویژه باغداران شمیرانی پدرم را خوب می شناختند. قرارشد نهال های چنار از کن راهی تهران گردد.

خزانه باغ نو

فاصله روستا تا شهر زیاد بود. نهال ها بار اسب و الاغ می شد و با چند باغدار حرفه ای به تهران می آمد. نهال های جوان و خوش فرم چشم هر بیننده ای را خیره می کرد. رحیمی می گوید: پدرم تعریف می کرد که شهردار وقت تهران، دستی روی نهال ها کشید و با تعجب گفت احتمالاً این درخت ها ریشه ندارد. چطور ممکن است این قدر سریع کاشته گردد. خبر به رضا شاه رسید. آمد و دستور داد چند نهال را از خاک دربیاورند. همه تعجب کردند. نهال ها نه تنها ریشه داشتند بلکه ریشه ها قطور و به هم تنیده بودند. آنقدر کیف نموده بود که همانجا به پدرم گفت تو خلیل نیستی، ارباب خلیل هستی و این اسم روی پدر خدا بیامرزمان ماند.

استاد عبدالله درویش شاعر و نویسنده که در زمینه تاریخ کن فعالیت های زیادی انجام داده است می گوید: پدرم حبیب به همراه عموهایم جعفر و رضا از باغدارهایی بودند که بسیاری از درختان خیابان ولی عصر(عج) را کاشتند. ارباب خلیل در محلی به نام باغ نو، خزانه چنار درست نموده بود یعنی بذر درخت را به فاصله های کم دورهم کاشته بود و بعد از اینکه به یک نهال تبدیل می شد آنها را برای کاشت می فرستاد.

چنارهای 600 ساله

چنارهای قطور و 600 ساله کن، همچنان با طراوت به گردشگران محله خیرمقدم می گویند. علی عباسی که بیش از هزار درخت کاشته است، می گوید: کن علاوه بر درختان میوه به چنارهای بزرگ و تنومند معروف است. چناری که در خیابان سرآسیاب روبه روی خانه آقا تهرانی، پیشنماز قدیمی محله واقع شده است بیش از 400 سال عمر نموده است. عمر چنار نزدیک امامزاده شعیب(ع) بیش از 600 سال تخمین زده شده است. چنارهای 150 تا 300 ساله، سرتا سر محله را پر نموده است. حفظ و نگهداری این گنجینه سبز همواره یکی از دغدغه های اهالی محل بوده است. امیر نورقربان از اعضای شورایاری دور پنجم محله کن می گوید: حال خوش چنارهای محله دلیل دارد. همه چنارها در راستا قنات ها کاشته شده است. ریشه های این درختان از آب قنات های کن سیراب می شوند و این موجب شده تا همواره شاداب باشند. متأسفانه درختان خیابان ولی عصر(عج) به سبب ورود آلودگی در جوی آب، بیمار شده اند و بسیاری از درخت های قدیمی از بین رفته اند و شهرداری، درخت جدید به جای آنها کاشته است. در گذشته کسی جرئت صدمه زدن به درختان را نداشت. امروز هم همین گونه است. البته ساخت وساز بلای جان درختان امروز کن شده است. در گذشته اگر قرار بود درخت را قطع نمایند، زمستان این کار را می کردند و براین باور بودند درخت خواب است.

طرح تیمار چناران

کمال حاج آقامحمد از معتمدان محله درباره تیمار درختان کن می گوید: متأسفانه به دلیل کم بودن عرض معبر در محله های کن، زیرساخت های آب، برق، گاز و تلفن به شکل به هم چسبیده ایجاد شده اند این موضوع به تعدادی از چنارها صدمه زده بود. موضوع را با شهرداری مطرح کردیم و با تحقیقاتی که انجام شد متوجه شدیم در نقاطی که درختان وضعیت مناسبی دارند، به سبب مسائل زیرساختی، امکان لوله گذاری نبوده و ریشه درخت آزاد است و می تواند از آب جوی استفاده کند. در نقاطی که وضعیت درختان بحرانی بود، متوجه شدیم لوله گذاری به شکل پیوسته اجرا شده و در این سال ها ریشه درختان چنار از آب جوی بهره ای نبرده است. خوشبختانه با یاری شهرداری مشکل مرتفع شد و در حال حاضر آب به ریشه همه درختان می رسد.

سایه بان خانه ها

چنارها سایه بان خانه های محله هستند. جواد محبعلی از باغداران قدیمی درباره اهمیت چنارها برای مردم می گوید: هر طائفه برای خود درختان چنار می کاشت. به حسینیه های کن نگاه کنید، اطرافشان پر است از درختان چنار. از قدیم به ما می گفتند که شاخه های درخت چنار را نشکنید. ما هم رعایت می کردیم. به یاد دارم چند بار تصمیم گرفتند درخت کنار حسینیه را ببرند. زیرا این درخت روی سقف حسینیه کج شده بود و ممکن بود خرابی هایی به بار بیاورد. خلاصه اینکه هرکسی رفت و شاخه ای از این درخت را برید متاسفانه برایش بدیمن بود. به همین دلیل اگر هم اکنون به کن بروید می بینید با اینکه چنارها به خانه ها خسارت زده اند، اما کسی آنها را نمی برد.

rezaruigari.ir: مجله رویگری، مجله سینما و هنر هفتم

mfiroozi.ir: مجله فیروزی، مجله خبری تحلیلی

silverseven.ir: سیلور 7 | مجله فناوری های رایانه ای، علوم کامپیوتری