چالش های فراوری محصولی استراتژیک به نام زرشک ، چرا جهاد کشاورزی از زرشک کاران حمایت نمی کند؟ - مجله سرگرمی

گروه دانشگاه خبرنگاران، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * اینکه کشورمان با مسائل مالی بزرگی دست و پنجه نرم می نماید، مساله ای واضح است و برکسی پوشیده نیست که گره های مالی زیادی در کشورمان وجود دارد که باعث شده معیشت مردم دچار مشکل گردد. اقتصاد وابسته به نفت، سودجویی بعضی افراد، کاهش ارزش پول ملی، عدم تکیه اقتصاد به تولید داخلی، سبک زندگی تجملاتی و موارد دیگر، از مهمترین چالش های مالی مردم است. اما نکته این است که به اذعان کارشناسان مالی جهان، ایران کشور ثروتمندی است و مساله مدیریت این ثروت هاست که باعث شده زندگی مالی مردم ما با چالش های جدی روبرو باشد.

کشاورزی در ایران قدمتی چندهزار ساله دارد و بخش مهمی از زندگی مالی کشور را تشکیل می دهد. اما سبک کشاورزی هنوز سنتی باقی مانده و کوشش های جهاد کشاورزی برای مدرن کردن کشاورزی در همه سطوح ، با موفقیت روبه رو نبوده است. یکی از مهمترین مثال های این امر، کشت محصولاتی استراتژیک مانند زعفران، زرشک و عناب است.

حال ناخوش زرشک خراسان جنوبی

خراسان جنوبی، مهد کشت زرشک شناخته می گردد. عناب هم اصلی ترین محصول کشاورزی در این خطه به حساب می آید. زعفران نیز در خراسان جنوبی به وفور کشت می گردد و کیفیتش در جهان زبانزد است؛ اما چرا این محصولات آورده مالی زیادی برای مردم این استان ندارد.

پیش از این یک گزارش در مورد کوشش پژوهشگران خراسان جنوبی برای تملک بازار زرشک منتشر کردیم و در آن در مورد زیرساخت هایی که برای توسعه مالی در این استان برپایه فرآوری زرشک شرحاتی بیان کردیم. اما به نظر می رسد اتفاقات مهم دیگری نیز در این مساله نقش دارند؛ کم کاری های کشاورزی، عدم حمایت از کشاورزان و قیمت بالای نهاده های کشاورزی، از جمله سد های مهم بر سر راه توسعه کشت و فرآوری زرشک در ایران محسوب می گردد.

بیشتر بخوانید:

• کوشش پژوهشگران خراسان جنوبی برای تملک بازار زرشک / توسعه صادرات با ایجاد زیرساخت های بازتولید!
• خاوازی: با عواید کشاورزی می توان درب چاه های نفت را برای همواره بست
• زرشک و زعفران؛ دو محصول استراتژیک خراسان جنوبی حال خوبی ندارند

جواد الهامی، دبیر قرارگاه شهید احمدی روشن خراسان جنوبی در حوزه کشاورزی در دانشگاه بیرجند مشغول به تحصیل است. او چند ماه است که با دیگر اعضای قرارگاه شهید احمدی روشن این استان مشغول آنالیز شرایط محصولات استراتژیک منطقه، مانند زرشک و زعفران است و در تبادل نظر با خبرنگار ما به تشریح شرایط این محصولات می پردازد.

بی توجهی مسئولان به ظرفیت های مالی خراسان جنوبی

او معتقد است که ظرفیت های مالی در خراسان جنوبی از سوی مسئولان یا دیده نشده یا با چشم حقارت به آن نگاه نموده اند. معادن این استان، موقعیت های ارتباطی آن و صنایعی که در آن می توان فعال کرد، نمونه هایی است که نشان می دهد مسئولان نسبت به رشد و توسعه در شرق ایران بی اعتنا بوده اند.

الهامی می گوید: سه محصول استراتژیک خراسان جنوبی، زرشک، عناب و زعفران، حال خوبی ندارند. زرشک محصولی دو ساله است و کشاورز دسترنج دو سال خود را به بازار می برد، اما به قیمت کیلویی 8000 تومان محصول خود را می فروشد.

با نگاهی به بازار زرشک متوجه می شویم که قیمت این محصول کشاورزی در بازار از کیلویی 50 هزار تومان شروع می گردد و بعضی انواع آن با قیمت کیلویی 135 هزار تومان هم به فروش می رسد! یعنی آنچه از کشاورز خریده می گردد، حداقل با قیمت 7 برابری به دست مصرف نماینده می رسد.

دبیر قرارگاه شهید احمدی روشن خراسان جنوبی به مسائل پرورش و نگهداری زرشک اشاره می نماید و می گوید: 98 درصد زرشک تولید شده سال جاری اصلا قابلیت صادرات نداشت.

نقش صادرات در قیمت زرشک

به گفته او، اهرم اصلی معین نماینده قیمت زرشک، صادرات آن است. میزان صادرات زرشک حدود 300 تن در سال است، در حالیکه سالانه حدود 20 هزار تن زرشک در کشور تولید می گردد. صادرات زرشک به صورت روانی، روی قیمت آن تأثیر می گذارد. اما چرا صادرات زرشک صورت نمی گیرد و این محصول، با کیفیت صادراتی در خراسان جنوبی تولید نمی گردد؟

الهامی در این خصوص شرح می دهد: به عنوان مثال درصد سموم محصول از مقدار مورد تأیید دیگر کشورها، بیشتر است. رنگ دهی آن کم است یا آلودگی های قارچی و میکروبی در آن بالا است. به این دلایل است که زرشک از صادرات باز می ماند. اما وقتی ریشه این مشکل را می بینیم در چند مساله خلاصه می گردد که اولین آن سیاست های جهاد کشاورزی است. مساله دوم نیز نبود بستر های مناسب برای خشک کردن و نگهداری آن است.

یکی از زیرساخت های مورد احتیاج برای نگهداری زرشک، بارگاه های مناسب است. بارگاه زرشک؛ منظور مکانی است که دمای مناسبی داشته باشد که هم از رشد قارچ در محصول جلوگیری کند و هم به صورت مناسبی باعث خشک شدن آن گردد. اما به گفته الهامی، در خراسان جنوبی بارگاه های مناسبی برای نگهداری زرشک وجود ندارد و همین باعث می گردد که محصول نهایی، کیفیت مورد احتیاج برای صادرات را نداشته باشد.

او معتقد است که سومین عاملی که باعث می گردد زرشک از صادرات باز بماند، عدم بازاریابی برای این محصول است. الهامی بیان می نماید: زرشک پارسال هنوز روی دست کشاورز باقی مانده و حالا زرشک سال جاری هم وارد برداشت شده است. اگر رسانه ها و صداوسیما به مردم خواص زرشک را معرفی نمایند، بازار داخلی این محصول بزرگتر می شد.

جای خالی جهاد کشاورزی در حمایت از زرشک کاران

الهامی به فقدان تحقیقات و صنایع تبدیلی برای این محصول اشاره می نماید و می گوید: زرشک به هند صادر می گردد و در آن جا خروجی کار چیست؟ آنتی بیوتیک از زرشک استخراج می نمایند. رنگ دانه از آن تولید می نمایند که به نسبت رنگ دانه های صنعتی بسیار سالم تر است یا آن را تبدیل به پودر زرشک می نمایند. صنایع تبدیلی و تولید در استان ما وجود ندارد. یک شرکت خوشه سرخ قائن فعالیت می نماید که قیمت خرید از کشاورز را زیر هشت هزار تومان معین نموده است.

ویدئویی در فضای مجازی منتشر شده که صف خودرو های کشاورزان را برای فروش این محصول پشت در کارخانه خوشه سرخ نشان می دهد.

او شرح می دهد: کشاورز برای نگهداری از محصول خود به سم خوب و حضور یک کارشناس احتیاج دارد که بداند از سم چگونه استفاده کند تا محصولش خراب نگردد.

افزایش قیمت نهاده های کشاورزی، سم و کود نیز از دیگر عواملی است که به نظر الهامی، باعث کاهش کیفیت زرشک تولید شده در این استان می گردد.

ضرورت حضور کارشناسان کشاورزی در کنار محصولات زرشک

الهامی شرح می دهد: کشاورزان به شیوه های آباء و اجدادی شان محصول را کشت می نمایند. این کشاورزان برای اینکه بتوانند محصولی تولید نمایند که مناسب بازار های جهانی باشد، احتیاج به مشاوره و آموزش دارند. اما جهاد کشاورزی کجای این مساله واقع شده است؟ در واقع جهاد کشاورزی می تواند با اعزام کارشناسان کشاورزی، به آموزش کشاورزان بپردازد. یا با کنترل قیمت نهاده ها و سم یا اختصاص یارانه کود به کشاورزان، آنان را در این زمینه کمک کند. اما براساس آنچه الهامی بیان می نماید، جهاد کشاورزی به کود و سم، یارانه نمی دهد، چون باعث قاچاق می گردد!

اما راهکاری هم وجود دارد؛ الهامی شرح می دهد: سیستم توزیع سم و کود یارانه ای باید به گونه ای تنظیم گردد که این محصولات به دست کشاورزان واقعی برسد که از آن برای زمین های کشاورزی خود احتیاج داشته باشند.

الهامی به عملکرد ضعیف جهاد کشاورزی در تحقیقات و ترویج شیوه های کشاورزی درباره این محصول انتقاد می نماید و می گوید: نتیجه این عملکرد، شرایط اکنون کشاورزی و تولید محصولی استراتژیک مانند زرشک است. اینکه در صنعت کشاورزی دچار مشکل هستیم به دلیل نبود ارتباط بین سازمان های تحقیقاتی کشاورزی و جهاد کشاورزی است.

آنچه امروز صنعت زرشک خراسان جنوبی به آن احتیاج دارد، وابسته به عوامل در حوزه کشاورزی و غیر کشاورزی است. او می گوید: این زنجیره در لایه ها و سطوح مختلف دست به دست هم می دهد تا در نهایت کشاورز با اشک نسبت به شرایط موجود اعتراض می نماید.

به گفته الهامی؛ حال کشاورزی در خراسان جنوبی خوب نیست و مسئولان هم فقط حرف می زنند و عملی مشاهده نمی گردد. طرح هایی می دهند که روی کاغذ خوب است یا چند سال آینده قابلیت اجرایی دارد، اما عملی نمی گردد و درد کشاورز باقی می ماند.

asemaneto.ir: آسمان تو: خرید بلیط پرواز، تور های لحظه آخری مسافرتی

iraniro.ir: تور ایران | گردشگری ایران، سفر به مشهد، اصفهان، تهران، کیش، قشم، یزد، تبریز، اخبار ایران

anti6.ir: آخرین خبر: اخبار و مقالات روز دنیا را اینجا بخوانید