پاییز خشک در راه است - مجله سرگرمی

روزنامه جام جم در ادامه نوشت: هر چند تعدد و توالی اخبار بد این روز ها جایی برای دوراندیشی چنین اخباری نمی گذارد، اما پیامد های خشکسالی پاییزی سال گذشته و سال جاری اتفاقا خیلی زود خودش را نشان می دهد و بدتر این که اولین تاثیر آن در معیشت ما مردم است.

تاثیرات آب و هوایی شاید تا چند سال پیش تنها در میانه هشدار های فعالان محیط زیست و از زبان آن ها شنیده می شد، اما از وقتی این پیامد ها به صورت مستقیم در زیست شهروندان نمود پیدا نموده حالا می توان حتی آن را در یک تاکسی هم از زبان مسافران شنید. معنای این تغییر تنها در نزدیک ترشدن این تاثیرات بر زندگی روزمره شهروندان است.

همه این موارد باعث شده کم بارشی پاییز پیش رو را نه صرفا یک تغییر اقلیمی که یک اتفاق اجتماعی و مالی بنامیم. مصداق های این پیامد ها هم حالا به شکل آشکاری به چشم می آید، از ماجرای کمبود منابع آبی که باعث نارضایتی هایی در خوزستان شد بگذریم و تازه تر از آن افزایش عجیب قیمت لبنیات در چند روز گذشته است.

شاید ساده باورانه به نظر بیاید که معلول این افزایش قیمت در پاییز خشک این سال هاست، اما باید بدانیم کم بارشی های گذشته باعث کاهش سطح زیر کشت شده و همین عامل باعث کمبود علوفه شده است؛ اتفاقی که به طور مستقیم در فراوری شیر و فرآورده های لبنی تاثیر داشته و یکی از دلایل مهم افزایش قیمت در این حوزه شده است.

چرا کم بارشی پاییز مهم است؟

سال گذشته یکی از سال های خشک و کم بارش طی یک دهه گذشته بوده است. حالا بنا بر داده های سازمان هواشناسی می توان گفت پاییز پیش رو هم فصل کم بارشی خواهد بود.

احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، می گوید: تا سرانجام مرداد، 60 درصد آب کشور تامین شده که این امر بیانگر کاهش 40 درصدی آب ناشی از کمبود بارش در فصل زمستان و بهار است. دلایل همانی است که همه این سال ها بوده است؛ افزایش دما، تغییرات اقلیمی و البته مداخلات انسانی. آن طور که وظیفه می گوید افزایش دمای بالاتر از نرمال منجر به ذوب برف ها، آن هم زودتر از موعد و کاهش دبی رودخانه ها می گردد، بعلاوه خیلی از رودخانه ها که در اغلب سال ها دائمی بودند، فصلی شده یا دیگر آبی ندارند.

اما چرا کم بارشی در پاییز اتفاق بدتری است؟ رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی می گوید: بارش های تابستانه درصد کمی از بارش های سالانه را تشکیل می دهد، اما با توجه به بارش های محدود تابستان و تداوم کم بارشی در فصول پاییز، در فصل زمستان و بهار خسارت قابل توجهی به جامعه کشاورزی وارد خواهد شد.

در حالی در انتظار پاییزی خشک نشسته ایم که باید بدانیم باران های پاییزی کم آبی ها را جبران نمی نماید. احد وظیفه ادامه می دهد: در 10 سال آبی گذشته حتی یک بار هم ترسالی نداشتیم و منابع آب های زیرزمینی و آب های پشت سد ها به شدت افت نموده است و شرایط کم بارشی های پاییزی این شرایط را تشدید خواهد نمود.

فروپاشی اقتصاد و فقر بیشتر

تاثیر مستقیم این کم بارشی ها بر کشاورزی است. کاهش سطح زیر کشت و به تبع آن کاهش محصولات باعث کاهش عایدی ها و البته فراوری می گردد. این چرخه، اما ادامه پیدا می نماید و خیلی زود به شهرنشینان هم می رسد. از عباسعلی ولی، استاد مدیریت و کنترل بیابان دانشگاه کاشان، می پرسیم تداوم کم بارشی های پاییزی چه پیامد های اجتماعی در پی خواهد داشت و مهم تر آن که از چه زمانی باید منتظر این پیامد ها در زندگی مان باشیم؟ او معتقد است این تاثیرات مدت هاست به شیوه زیست ما راه پیدا نموده و آن چه در پیش است تبعاتی سهمگین تر از گذشته است.

او می گوید: فروپاشی اقتصاد محلی و فقر بیشتر روستاییان و شهر های کوچک، یکی از آن پیامد هایی است که بر مسائل اجتماعی جامعه هم تاثیر خواهد گذاشت؛ چرا که معیشت غالب روستاییان و شهر های کوچک عمدتا به فعالیت های کشاورزی و دامداری گره خورده است.

به باور او مسئولان رده بالای کشور تا مدت ها به تاثیرات مهم اقلیمی بر جریان های اجتماعی و مالی مردم باور نداشتند و حالا به تکاپو افتاده اند که کمبود های برنامه ریزی دو دهه پیش را با اقدامات زودبازده چند ساله جبران نمایند. ولی می گوید: تداوم کم بارشی های پاییزی یکی از نشانه های بروز خشکسالی در کشور است که در درجه اول مهم ترین منبع معیشت جامعه روستایی و سپس شهر های کوچک را دچار تهدید و بی ثباتی می نماید. بی آبی و از بین رفتن زمین های کشاورزی و مراتع دامداری موجب کاهش شدید عایدی سرپرستان می گردد و موج بیکاری را ایجاد می نماید.

شروع خشکسالی های اجتماعی

جست وجو برای لیست کردن پیامد های اجتماعی و مالی کم بارشی های پاییزی ما را به یک ترکیب جالب توجه می رساند. عباسعلی، ولی می گوید پیرو خشکسالی های هواشناسی و آب شناسی باید در انتظار خشکسالی مالی و اجتماعی باشیم. آن طور که او می گوید هر چه شدت و گستره خشکسالی های آب شناسی و هواشناسی بیشتر باشد، تاثیرات اجتماعی و مالی آن هم عمیق تر خواهد بود.

مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی گزارش داده که در گذشته بعضی خشکسالی ها به طور محدود و بعضا گسترده ایران را دربرگرفته و باعث بروز خسارت های فراوان به محصولات کشاورزی و دامی منطقه ها روستایی شده و مهاجرت دسته جمعی روستاییان به شهر ها را در پی داشته است.

عباسعلی ولی، استاد مدیریت و کنترل بیابان، هم معتقد است این ها از معمول ترین پیامد های چنین اتفاقی است. البته چه کسی است نداند با افزایش مهاجرت سیل مسائل دیگر به راه افتاده است. حاشیه نشینی در شهر های عظیم یکی از عوارض این مهاجرت هاست که هزینه های بسیار سنگینی را بر جامعه و کشور تحمیل می نماید. نتایج سرشماری ها نشان می دهد که بعضی روستا های کشور بر اثر این گونه خشکسالی ها خالی از سکنه شده اند.

وقوع خشکسالی های شدید و بلندمدت به ویژه در منطقه ها حساس و شنماینده موجب واردآمدن ضرر های شدید مالی و اجتماعی می گردد. ولی ادامه می دهد: خشکسالی سبب افزایش مهاجرت به سوی شهر ها می گردد و فقدان شغل در محل نو موجب افزایش نرخ بیکاری در این شهر ها و رواج مشاغل غیر رسمی و زیرزمینی می گردد که خود تاثیرات منفی مالی و اجتماعی به همراه دارد.

خداحافظی با کشاورزی در ایران

پیامد های مالی توالی کم بارشی ها شاید بدیهی به نظر برسد؛ چرا که اثر اولیه و مهم این پیامد ها کمبود منابع آبی به واسطه همین تداوم کم بارشی هاست. همین چند روز پیش ایسنا اعلام نمود بحران آب نزدیک به 70 درصد منطقه ها ایران را غیر قابل کشت نموده است؛ خبری که در صورت درستی با توجه به تداوم کم بارشی ها می تواند به بحران های مالی ناشی از این اتفاق دامن بزند. البته این آمار هم تازگی ندارد و چند سال پیش هم موسسه تحقیقات آب و خاک ایران اعلام نموده بود از مجموع 8 میلیون هکتار اراضی کشاورزی تنها یک میلیون هکتار آن قابل کشت است.

از عباسعلی، ولی کارشناس کنترل بیابان می پرسیم چرخه آسیب های مالی به واسطه این کم بارشی ها از کجا شروع می گردد. او معتقد است ابعاد مالی با بالاترین رتبه، بیشترین تاثیرپذیری را از وقوع خشکسالی داشته که کاهش عایدی در اولویت اول آن قرار گرفته است. او اسم می نماید: در اثر بروز خشکسالی کاهش سطح زیر کشت موجب کاهش فراوری و خرید و فروش محصولات کشاورزی می گردد که این امر کاهش ارزش مالی اراضی کشاورزی را در پی دارد.

به عبارت دیگر می توان گفت در انتهای این چرخه زمین های کشاورزی در برترین حالت ممکن با تغییر کاربری همراه خواهد شد. همین موضوع دومینوی اتفاقات بعدی را به حرکت درمی آورد؛ به این مفهوم که تغییر کاربری اراضی باعث تغییر شغل می گردد و این موضوع کاهش فراوری و عایدی و البته افزایش هزینه ها را به همراه می آورد که در پی آن افزایش بدهی ها و کاهش سرمایه گذاری اتفاق می افتد.

عباسعلی، ولی می گوید: پژوهش های بسیاری در این حوزه اجرا شده که نشان می دهد بیشترین تاثیر خشکسالی ابتدا بر بخش کشاورزی، سپس صنعت و نهایتا این بخش خدماتی است که آسیب می بیند.

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه