همه آنچه که باید درباره بازار عظیم تهران بدانید
به گزارش مجله سرگرمی، خرید همیشه بخش جدانشدنی از زندگی هر فرد با هر بودجه ای است، کمتر کسی پیدا می گردد که به خرید علاقه نداشته باشد، وقتی با رزرو بلیط هواپیما راهی شهر تهران می شوید و به بازار عظیم پایتخت مراجعه می کنید، در همان نگاه اول متوجه وسعت این بازار خواهید شد که به فروش انواع کالاها پرداخته می گردد.
بازار تهران با ساختار پیچیده خود شامل بخش های مختلفی است و اکثرا در زمینه عمده فروشی فعالیت می نمایند، همچنین می توان گفت به کل ایران جوابگو هستند. در حالت کلی محال است تا به حال نام بازار تهران را نشنیده باشید، در هر جایی از این کشور که زندگی می کنید برای یکبار هم که شده در سفرتان به پایتخت به این بازار سر زده اید.
نکته حائز اهمیت در خصوص بازار تهران اینست که نه تنها از لحاظ مالی بلکه از نظر تاریخی و معماری نیز دارای اهمیت زیادی است. البته بازدید از این بازار فقط به خرید ختم نمی گردد، بلکه می توانید غذاهای خوشمزه نوش جان کنید یا اینکه از بناهای تاریخی این مجموعه بازدید داشته باشید. بازار عظیم تهران در سال 1356 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
چرا باید از بازار تهران بازدید کنیم؟
بازار تهران به عنوان یکی از بازارهای تاریخی و مهم کشور به شمار می رود.
بازار تهران یکی از عظیمترین بازارهای ایران است.
این بازار به عنوان یادگاری از دوران قاجار است.
بازار تهران بناهای تاریخی و هنری زیادی را در خود جای داده است.
دسترسی به این بازار از طریق وسایل حمل و نقل عمومی آسان است..
بازار عظیم تهران یکی از جاذبه های محبوب برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب می گردد و از بهترین مراکز خرید تهران است.
تاریخچه بازار تهران
این بازار در دوره شاه تهماسب صفوی احداث شده و در دوره ناصرالدین شاه قاجار تکمیل شده است. همان طور که می دانید در زمان صفویه، شاه تهماسب قزوین را به عنوان پایتخت انتخاب نموده بود که در آن زمان تهران با 4 محله در داخل حصار بوده است و یکی از این محله ها بازار نام داشت و چندین حجره و دکه فعالیت داشتند.
در ادامه با روی کار آمدن قاجار و انتقال پایتخت به تهران، آقا محمد خان به این بازار رونق بخشید و حجره ها، دالان ها، کاروانسراها را مورد بازسازی قرار داد. بعد از ساخت مسجد جامع، مجموعه بازار توسعه داده شد و چندین سرا و تیمچه به بخش بازار اضافه گشت.
در دوره ناصرالدین شاه نیز ورودی اصلی بازار عظیم ساخته شد و قسمت های داخلی Tehran Grand Bazaar نیز تکمیل شدند. پس می توان نتیجه گرفت که تغییرات و شکل گیری اصلی این بازار همراه با تقسیم بندی ها مربوط به دوره قاجار است.
معماری بازار عظیم تهران
در ابتدا بازار تهران بدون سقف بود که در طی سال ها و توسعه زندگی شهرنشینی این بازار نیز دچار تغییرات اساسی شد و قسمت های زیادی در این ساختمان تاریخی نوساز شده و تغییر یافتند. امروزه قسمت هایی مانند بازار امیر، سر در سبزه میدان، چهارسوق عظیم و مسجد جامع از آثار بجامانده محسوب می شوند.
در حال کلی، معماری این بازار بدین صورت است که با 220 سال قدمت دارای معماری به سبک قاجار است و قسمت های قدیمی بازار دارای معماری طاقی و گنبدی شکل در قسمت های سقف دارند و نور نیز از طریق سوراخ های آجرها به داخل می تابد، همچنین می توان گفت بازار عظیم تهران دارای معماری خاص و پیچیده سنتی است.
راهروهای پیچ در پیچ، طاق ها و هواکش های سنتی جزو زیبایی های معماری این بازار به شمار می فرایند اما این روزها با معماری جدید و مدرن رنگ و رویی خاصی به بازار داده شده، با این حال ماهیت سنتی با اجزای داخلی حفظ شده است.
موقعیت جغرافیایی بازار تهران
این بازار عظیم در بخش جنوبی تهران واقع شده که از سمت جنوب به مولوی، از غرب به گلوبندک، از شمال به پامنار و از شرق به آبمنگول و کوثر محدود می گردد.
بخش های مختلف بازار عظیم تهران
بازار عظیم تهران دارای قسمت های مختلفی است، مانند تیمچه، بازار، راسته، پاساژ، مغازه، رستوران، مسجد، تکیه. بازار تهران دارای راسته و بازارچه های زیادی در درون خود است که هرکدامشان در حرفه خاصی فعالیت دارند. در ادامه می خواهیم این قسمت ها را برایتان معرفی کنیم تا معنی این کلمات واضح شوند:
راسته به گذرگاه اصلی و فرعی گفته می گردد که جهتی طولانی است و در هر دو طرف مغازه ها واقع شده اند. سرا در واقع یک حیاط میانی با حجره هایی دور تا دور است که دارای شکل، تعداد طبفات، رواق و ایوان متفاوتی است. تیمچه نیز به فضای سرپوشیده ای گفته می گردد که یک کالای خاص عرضه می نمایند.
چهارسوق به محل تقاطع دو راسته اصلی گفته می گردد و این قسمت دارای معماری و تزئینات متفاوتی است. در طول سال ها، معماری این بازار تغییرات زیادی داشته است و با بازسازی ها و اضافه شدن بخش های جدید به طور جدی در معماری این بازار تغییر ایجاد شده است.
از بازارهای معروف می توان به بازار امیر، بازار آهنگران، بازار عظیم، بازار بین الحرمین، بازار پردیس، بازار خیاط ها، بازار پرسپولیس، بازار دروازه نو، بازار زرگرها، بازار رضا، بازار کفاش ها، بازار طوسی، بازار کیش، بازار مسگرها، بازار لوازم التحریر، بازار نجارها و بازار قیصریه اشاره نمود.
همچنین چند مورد سرا نیز در بازار تهران وجود دارند، مانند سرای احمدی، سرای افراشته، سرای حاج حسن، سرای عباسی، سرای مشکات، سرای وزیری و سرای نقالخانه، در ادامه به تیمچه ها دسترسی خواهید داشت که اسامی تیمچه ها نیز عبارتند از تیمچه حاجب الدوله، تیمچه ابوتراب و تیمچه باوفا.
یکی از جاهای زیبا و پر رفت و آمد در بازار تهران چهار سوق است که در نزدیکی مسجد جامع قرار گرفته است و مکانی هشت ضلعی با سقفی کوتاه و گچ بری های بسیار زیبایی است، همچنین این بازار با معماری و بافت قدیمی خود جزو آثار ملی به شمار می رود.
سبزه میدان یکی از میدان های معروف در بازار است و این بخش در دوره صفویه ساخته شده و در زمان قاجار مورد بازسازی قرار گرفته است. مسجد امام خمینی یا مسجد جامع یا مسجد شاه با قدمتی بیش از 2 قرن به ثبت ملی رسیده است. در کنار مسجد جامع، تیمچه ای به نام حاجب الدوله وجود دارد که با معماری بی نظیر خود یادگاری از دوره ناصر الدین شاه است و در سال 1356 نیز به ثبت ملی رسیده است.
تیمچه مهدیه نیز در جنوب و نزدیک سبزه میدان واقع شده و با معماری گنبدی خود زیبایی منحصر بفردی به این بازار بخشیده است. بازار امیر نیز در سال 1229 ساخته شده و یکی از قدیمی های بازار تهران به شمار می رود.
بازار بین الحرمین یا بازار لوازم التحریر یکی از بازارهای اصلی به شمار می رود و همچنین یکی دیگر از بخش های بازار عظیم، پاساژ رضا است و در زمینه پوشاک هرچه بخواهید در این پاساژ 5 طبقه یافت می گردد. در حالت کلی، قیمت اجناس در این بازار نسبت به مناطق دیگر در تهران یا حتی شهرهای دیگر بسیار پایین بوده و مقرون به صرفه خواهد بود.
از بخش های جالب این بازار می توان به تکیه دولت اشاره نمود که در جنوب شرقی کاخ گلستان و در مقابل مسجد جامع قرار داشته و این تکیه محلی برای اجرای تئاتر و نمایش بوده است که با ظرفیت 20 هزار نفری به عنوان عظیمترین سالن نمایش در ایران به شمار می رفت.
این تکیه ساختمانی سه طبقه و از جنس آجر داشته که نمای بیرونی آن به شکل هشت ضلعی بوده و دارای سه ورودی، بیست اتاق و یک ایوان سلطنتی بوده است. سال ها بعد در زمان حکومت قاجار و پهلوی به عنوان محلی برای تعزیه خوانی و مراسم مذهبی استفاده می شده است و در حال حاضر نیز چنین جایی اصلا وجود ندارد، زیرا در سال 1325 تخریب گشت و بانک ملی به جای تکیه دولت ساخته شد.
راهنمای بازدید از بازار عظیم تهران
برای بازدید از بازار عظیم تهران چندین ورودی وجود دارد که از جهتهای مختلفی می توانید مراجعه کنید. در اینجا جهت پیشنهادی به شما ارائه می گردد که می توانید از جهت برعکس بروید یا اینکه بعضی از جاها را کلا حذف نمایید.
جهت پیشنهادی از شمال تا جنوب بازار: این جهت با سبزه میدان شروع می گردد که دارای سردر بسیار زیبایی است و دروازه ورودی به بازار محسوب می گردد که در اولین گام به بازار کفاش ها خواهید رسید و با ادامه در جهت چپ به تیمچه مهدیه می رسید که مخصوص ترمه است. اگر به سمت جنوب بروید وارد بازار جاجب الدوله خواهید شد و مخصوص ظروف دکوری است. از این بازار وارد بازار بزازها خواهید شد.
در ادامه مسجد امام را مقابل خود خواهید دید و بازهم اگر به سمت شرق ادامه دهید به بازار بین الحرمین خواهید رسید و سپس خانه ای تاریخی پیش رویتان خواهید دید که با نام خانه حاج حسین آقا و با آجرکاری، کاشی کاری، گچبری، منبت کاری ها حالت بسیار خاصی دارد.
سپس نوبت به چهارسوق بازار می رسد که فضایی هشت ضلعی با گنبد دایره ای و کوتاه است و با تزئینات زیبای خود شهرت دارد. اگر بازار خیاط ها را نیز ادامه دهید به امامزاده زید خواهید رسید اما اگر به سمت جنوب بروید به سرای امیر خواهید رسید. مورد جالب توجه در بازار تهران اینست که علاوه بر مسجد می توانید به کلیسای تادئوس مقدس نیز دسترسی داشته باشید. حال به انتهای بازار رسیده اید که می توانید وارد خیابان مولوی شده و از بازار خارج شوید.
تفریحات در بازار تهران
یکی از تفریحات بازار تهران کالسکه سواری است که همانند قدیم سوار کالسکه خواهید شد و بر روی سنگفرش ها گویی به تهران قدیم قدم گذاشته اید و به قسمت های مختلف بازار دسترسی داشته باشید.
راهنمای خرید از بازار عظیم تهران
همان طور که پیش تر نیز گفتیم، در بازار عظیم تهران هرچیزی که در ذهنتان باشد می توانید پیدا کنید. در ادامه به بعضی از اجناس این بازار می پردازیم تا در هنگام مراجعه تان سردرگم نشوید: آجیل در بازار چهارسوق، انواع لباس های زنانه در بازار جعفری، طلا و جواهر در بازار زرگرها، لوازم خانگی در بازار حاجب الدوله، محصولات زیبایی و آرایشی در کوچه مروی، کیف و کفش در سرای مشیر. فقط توجه داشته باشید که بیش از نیمی از مغازه ها بصورت عمده هستند و خرده فروشی به ندرت انجام می گیرد.
رستوران های بازار عظیم تهران
بازار تهران فقط برای خرید نیست، بلکه رستوران هایی در این بازار دایر است که با طعم بسیار لذیذ خود در سراسر ایران شهرت دارند. رستوران هایی با قدمت زیاد و فضای نوستالژی که از طعم و کیفیت غذاهای ایرانی سیر نخواهید شد، صف های طولانی در این رستوران ها خود نشان دهنده کیفیت عالی غذاهاست. اسامی این رستوران ها عبارتند از نایب، شمشیری، مسلم، خیام، شرف الاسلامی و چندین مورد دیگر.
رستوران نایب خوشمزه ترن کباب ها را عرضه می نماید و بعد از گذشت 5 نسل از افتتاح این رستوران همچنان کیفیت غذا حرف اول را می زند. رستوران شمشیری نیز در جنوب سبزه میدان قرار گرفته است و مملو از مشتریانی است که برای خوردن کباب کوبیده راهی بازار تهران می شوند. رستوران مسلم نیز به عنوان رقیب شرف الاسلامی در نبش سبزه میدان واقع شده و به دلیل موقعیت عالی این رستوران همیشه مورد توجه قرار می گیرد.
رستوران خیام نیز در بخش جنوبی ایستگاه مترو واقع شده و شبیه سفره خانه در ساختمانی با قدمتی 200 ساله است. رستوران شرف الاسلامی در راسته پشت مسجد امام قرار گرفته است و چندین نسل سابقه دارد که با سبک و سیاق قدیمی از میهمانان پذیرایی می نماید.
نحوه دسترسی به بازار عظیم تهران
برای دسترسی به بازار می توانید از طریق مترو بروید که باید برای این کار از طریق خط شماره 1 یعنی تجریش به کهریزک بهره ببرید و در ایستگاه 15 خرداد پیاده شوید که با کمی پیاده روی به بازار برسید.
اگر می خواهید با تاکسی بروید، باید از صادقیه و آزادی سوار تاکسی های خطی شوید و به آسانی به بازار دسترسی داشته باشید یا اینکه در صورت استفاده از اتوبوس می توانید از خط تجریش- راه آهن استفاده نموده و در ایستگاه میدان منیریه یا امام خمینی (ره) پیاده شوید و بقیه جهت را از طریق تاکسی یا پیاده به خیابان 15 خرداد بروید. پس نگران دسترسی به بازار تهران نباشید، زیرا از هر نقطه شهر چندین گزینه برای دسترسی شما وجود دارد، فقط باید خودتان تصمیم بگیرید که از چه وسیله ای می خواهید بهره ببرید.
ساعات و هزینه بازدید از بازار عظیم تهران
بازار تهران آدینه ها و روزهای تعطیلات رسمی وفات تعطیل است. در روزهای عادی شنبه تا چهارشنبه نیز ساعت کاری از 9 صبح تا 6 عصر است، البته اصناف مختلف ساعت کاری متفاوتی دارند ولی در حالت کلی بازار تا عصر دایر است ولی بعضی از بخش های خارجی بازار تا ساعت 8 شب فعالیت دارند. همچنین روزهای پنج شنبه نیز ساعت کاری بازار تا ساعت 2 ظهر است که بخش های خارجی تا 5 عصر دایر هستند. با این اوصاف اگر می خواهید در ساعات خلوت و همراه با آرامش از بازار تهران بازدید نموده و خرید کنید، پیشنهاد ما اینست تا در ساعات اولیه صبح بروید و تا زمان ناهار خریدهایتان را انجام داده و خودتان را در یکی از رستوران های معرفی شده مهمان کنید.
جاذبه های دیدنی نزدیک به بازار تهران
بازارچه عودلاجان: 2.5 کیلومتر
پارک شهر: 2.6 کیلومتر
کاخ گلستان: 3.1 کیلومتر
باب همایون: 3.4 کیلومتر
هتل های نزدیک به بازار تهران
هتل شاه خراسان: 2.4 کیلومتر
هتل زیبا: 3.1 کیلومتر
هتل شهریار: 3.2 کیلومتر
هتل اسکان: 5.3 کیلومتر
هتل فرهنگی: 7.2 کیلومتر
منبع: گردشبانnagh.ir: ناق | مجله گردشگری و مسافرتی ناق
huli.ir: هولی | مجله فناوری و تکنولوژی های مدرن
inman.ir: اینمن | مجله ایمنی صنعتی، اخبار و مقالات صنایع