لحظه عجیب برای بازیگر سریال امام علی (ع) - مجله سرگرمی

سال 1370 بود که داود میرباقری کار فراوری مجموعه تاریخی امام علی (ع) را با متنی از خودش آغاز کرد و برای ایفای نقش های اصلی این سریال سراغ بازیگرانی رفت که همه ماندگار شدند.

نام های آشنایی مثل داریوش ارجمند، زنده یاد مهدی فتحی، بهزاد فراهانی، محمدرضا شریفی نیا، پرویز پرستویی، سیروس گرجستانی، ویشکا آسایش، اصغر همت، اکبر عبدی، کریم اکبری مبارکه، کامران فیوضات و ...

پنج سال تنهایی و دوران خلافت و زندگی حضرت علی (ع) محور اصلی این سریال شد و ساخت آن تا سال 1375 ادامه داشت و برای اولین بار همان سال از شبکه اول سیما پخش شد. سریال امام علی (ع) فرصتی بود که ویشکا آسایش در آن درخشید. بازیگر نقش قطام در این سریال از سوی دایی اش مازیار پرتو به میرباقری معرفی گردید و خوش درخشید.

نقش خاص مهدی فتحی

داریوش ارجمند نیز هنوز با ایفای نقش مالک اشتر در این سریال در یاد ها می آید. جالب است برای نمایش تصویر بخش هایی از دست و پا های مبارک امیرالمومنین از زنده یاد مهدی فتحی استفاده شد. بازیگری که ابتدا قرار بود نقش دیگری را در این سریال بازی کند، اما به درخواست خودش، عمروعاص را بازی می نماید.

شاید در این میان یکی از نقش هایی که زیاد به خاطر ماند نقش مالک اشتر باشد؛ داریوش ارجمند علت عدم ساخت کار های ماندگاری همچون سریال امام علی (ع) را در این نکته می داند: امروز آدم هایی اند که سریال هایی مثل امام علی (ع) بسازند، اما این نوع سریال ها ساخته نمی شود، چون حاضر نیستند بهای آن را بپردازند و حمایتش نمایند.

چرا سریال هایی مثل امام علی (ع) ساخته نمی شود؟

او همچنین با اشاره به اینکه دنبال سریالی مثل امام علی (ع) نگردید، تأکید کرد: متأسفانه امروز فیلم هایی ساخته می شوند که خجالت می کشیم با خانواده به تماشایشان بنشینیم. شما در این فضا به دنبال سریالی مثل امام علی (ع) نگردید. واقعاً ناراحتم که روزگار، روزگارِ کمیّت هاست و کیفیت در این فضا یک مُرده حقیقی است.

رحمان باقریان که در مجموعه تلویزیونی امام علی (ع) نقش عثمان بن حنیف و در سریال مختارنامه نقش زِربی غلام ایرانی مختار را بازی می کرد. او در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم مبنی بر اینکه چرا سریال امام علی (ع) و امثال این مجموعه های تلویزیونی ماندگار می شوند علت اولیه اش را کارگردان می داند. او گفت: سریال امام علی (ع) سریال ماندگار شد، چون میرباقری متمرکز، با اندیشه و متخصص بود و عوامل پشت دوربین این سریال هم از بهترین های عرصه سینما و تلویزیون بودند.

او اعتقاد دارد که در این کار و حتی مختارنامه همه کوشش می کردند تا با هنرنمایی شان ارادت شان به ساحت مقدس ائمه اطهار را نشان دهند. این گروه کاربلد و درخشان کنار هم قرار گرفتند تا این مفهوم و محتوای ارزشمند به شکلِ درستی منتقل شود. شاید کسانی که حضرت علی (ع) را نمی شناسند با این فیلم و هنرنمایی های بهترین های عرصه سینما، تئاتر و تلویزیون، آن امام همام را بهتر درک نموده باشند.

رحمان باقریان و کوچ اجباری

به سراغ او رفتیم تا در میلاد حضرت علی (ع)، نگاهی به این سریال ماندگار و فقدان مجموعه های فاخر لحظاتی با هم به گفت وگو بنشینیم:

رحمان باقریان از جمله بازیگرانی است که با وجود گزیده کاری اما، چند نقش آفرینی خاطره انگیز و ماندگار از خود به یادگار گذاشته. بازی او در سریال ها و فیلم هایی همچون دوران سرکشی، مختارنامه، لیلی با من است و ... همچنان خاطره انگیز است. به تعبیر خودش آخرین کار هایی که قبل از کوچ اجباری به منطقه ای کوهستانی در حوالی تبریز، بوی باران بود که از شبکه یک سیما پخش شد.

بگذارید با این سؤال آغاز کنیم که چرا آنقدر از فقدان سریال های اعتقادی فاخر در تلویزیون رنج می بریم و کار هایی ساخته می شود که فقط می آیند و می فرایند و از ماندگاری و تأثیرگذاری خبری نیست؟

حتماً مردم به سریال های اعتقادی و دینی احتیاج دارند، اما حتماً باید درست و اصولی ساخته شوند. یعنی در واقع در فراوری این سریال ها به بیراهه نرویم. مجموعه ها باید طوری ساخته و پرداخته شوند که موجبات تحریف ذهنیت مردم و خرافه گرایی را فراهم ننمایند. اگر این مسائل را رعایت کنیم، فراوری سریال های اعتقادی و مذهبی به نظر من کار عالی است.

شخصاً به مسائل اعتقادی و مذهبی علاقه دارم و فکر می کنم خوب است که سریال های بیشتری در این زمینه بسازیم. ما ایرانی ها با اعتقادات مان زندگی می کنیم و به همین دلیل به مجموعه هایی که در این حوزه ساخته می شوند، علاقه نشان می دهیم.

فراوری سریال های مناسبتی با موضوع مسائل مذهبی چه شرایط و الزاماتی دارد؟

من در این حوزه حتماً آقای داود میرباقری را سرآمد می دانم، چون اعتقاد دارم اگر نویسنده و کارگردان علم و اشراف لازم به این حوزه را نداشته باشند مخاطب را به بیراهه می کشاند. نباید تصور کنیم که مسائل مذهبی موضوعاتی معمولی اند و می توان به راحتی در این ژانر فیلم ساخت. باید همه دست اندرکاران از نویسنده گرفته تا بازیگر در این حوزه علم داشته باشند.

اگر نویسنده به اندازه کافی در حوزه مسائل اعتقادی و مذهبی دانش نداشته باشد ما را به بیراهه می کشاند. از سوی دیگر، کارگردان باید آنقدر مدبر و دانا باشد که بتواند به خوبی آنچه را مد نظر نویسنده است عملیاتی کند. از سوی دیگر، بازیگران نیز باید توانمند باشند و بتوانند به خوبی حس ها را به نمایش بگذارند و به تصویر بکشند. در نهایت می خواهم بگویم که نباید سریال های مناسبتی مذهبی به عرصه تخیل وارد شوند و باورپذیری شان کمرنگ شود.

شما نقطه قوت سریال امام علی (ع) را در چه می دانید که سال ها می گذرد و هنوز ماندگار است؟

حتماً نقطه قوت این کار و مختارنامه آقای میرباقری است؛ واقعاً به عنوان یک علامه در راستای دین و شناخت کامل از اسلام رفتار می نماید. هر بار که یادِ سکانس های این دو کار می افتم به خودم می بالم که سعادتی نصیبم شد. اول در سریال گرگ ها با ایشان همکاری کردم و بعداً سریال امام علی (ع) و مختارنامه به من پیشنهاد شد. الان هم آرزو کردم که در سلمان فارسی هم بتوانم جلوی دوربین این کارگردان کاربلد و خوش فکر بروم.

پس در سریال سلمان فارسی کار جدید آقای میرباقری حضور ندارید؟

فعلاً این افتخار نصیب نشده، اما چون خبر دارم سریال سلمان در چند فاز ساخته می شود مطمئناً در فاز های بعدی خواهم بود. رسماً از ایشان درخواست دارم که این آرزو را محقق نمایند و دوباره خدمتشان باشم. چون از تهران به خاطر بیماری همسرم رفته ایم در منطقه ای ساکن شده ایم میان تبریز و مراغه؛ در واقع کوچ اجباری! هوای خوبی دارد و همسرم به اکسیژن طبیعی احتیاج دارند.

از ابتدا قرار شد نقش عثمان بن حنیف را بازی کنید یا داود میرباقری نقش دیگری را برای شما درنظر گرفته بود؟

یکی دو نقش دیگر پیشنهاد داده بودند، اما در نهایت پای قرارداد که رسیدیم کاراکتر عثمان بن حنیف تثبیت شد. نقش های بهتری هم بود، اما همواره اعتقاد دارم قسمت هرچه باشد همان می شود. خدا را شکر می کنم که این نقش هرچند کوچک باشد، اما برای سریال امام علی (ع) رخ داد.

این نوع کار ها باید چطور ساخته شوند همواره از آن ها یاد شود؟

به دانش کارگردان برمی شود از چه زاویه ای به کار نگاه کند و چه شناختی داشته باشد. اما واقعاً وقتی به کار های ایشان نگاه می کنیم انگار عین واقعه را ساخته اند. این طور ماندگاری شکل می گیرد که آقای میرباقری با اشراف کامل به اتفاقات صدراسلام وارد میدان شده اند. این نگاه و رویکردِ درست به ساخت چنین کار هایی باعث شده، هر بیننده ای با تماشای کار های ایشان راضی و خوشحال باشد.

یکی دیگر از امتیازات این کار و امثال کار های آقای میرباقری، شناخت خوب ایشان نسبت به کنار هم قرار دادن عوامل و بازیگران است. از مازیار پرتو که فیلمبرداری را واقعاً مهندسی کرد تا بازیگرانی که همه درست برای نقش و کاراکترشان انتخاب شده بودند. وقتی نقشی باورپذیر از آب درمی آید آن کاراکتر در نگاه مخاطب ثبت می شود و در واقع همه چیز درست و واقعی پیش می رود.

وقتی خودتان به سریال نگاه کردید کدام نقش را دوست داشتید یا به خودتان گفتید ای کاش این نقش را من بازی می کردم؟

با خودم گفتم نقش ابوذر و خیلی دلم می خواست این نقش را کار می کردم، خوشبختانه این نقش را دوست عزیزم آقای خدادی خوب بازی کرد. البته نقش عماریاسر را هم دوست داشتم که بسیار زیبا، سعید نیک پور این کاراکتر را هنرمندانه از خودش به یادگار گذاشت. واقعاً چیزی کم نگذاشت و البته این اتفاق برای نقش ابوذر هم افتاد.

دوست دارم این شخصیت های تاریخی را یک روزی تجربه کنم؛ البته به صورت رادیویی خیلی برای من پیش آمد این شخصیت ها را بازی کردم. اما رادیوست تصویر یک فضای دیگری برای بازیگر رقم می زند.

چرا امروز سریال ها آن تأثیرگذاری گذشته را ندارند؟

سریال ها مثل گذشته ماندگار نمی شوند، چون مثلِ گذشته روی آن ها سرمایه گذاری نمی شود. وقتی بودجه درست در خدمت پروژه قرار نمی گیرد خواه ناخواه مجبور می شوند از این طرف و آن طرفِ کار بزنند. قبلاً به انتخاب عوامل و بازیگران توجه جدی می شد و امروز به علت عدم توجه به سرمایه گذاری و تأمین بودجه درست، بهترین ها برای پروژه ها انتخاب نمی شوند؛ یا سر بهترین ها چانه زنی می شود!

نکته بعدی قطعاً شتاب زدگی در فراوری است که جزئیات و کیفیت را فدای رسیدن به کنداکتور می نماید؛ این اتفاق بیشتر درباره کار های مناسبتی می افتد. وقتی دو سه ماه به ماه رمضان مانده به فکر ساخت کار رمضانی یا محرم و حتی نوروز، بار ها شاهد این فراوری عجله ای و شتاب زده آثار بوده ایم. وقتی پُرکردن آنتن هدف می شود معلوم است چه سرنوشتی در انتظار سریال سازی تلویزیون خواهد بود.

من همواره گفته ام آرزویم است تلویزیون آنقدر کار های درخشان پخش کند که اصلاً ماهواره و کار های دست چندم آن نتوانند در مقابل کار های فاخر صداوسیما قد علم نمایند. در واقع اصلاً برای مخاطب ایرانی، ماهواره جذابیت نداشته باشد و بیشتر به تلویزیون خودمان اهمیت دهد.

لحظه عجیب بازیگر سریال امام علی (ع)

من شنیده ام بعضی از بازیگران سریال امام علی (ع) و حتی مختارنامه برای باورپذیر شدن نقش ها یا تب می کردند یا بیمار و حتی بعضی از آن ها می گفتند وحشت زده بودیم؛ برای شما چه اتفاقی افتاد؟

واقعاً سریال هایی مثل امام علی (ع) و مختارنامه با ریاضت و سختی فراوان ساخته شدند. یادم می آید آقای میرباقری سر این سریال ها آنقدر زیر فشار بودند که نزدیک بود خدایی نانموده چشم شان را از دست بدهند. فیلمبردار و تهیه نماینده بیمار شدند.

برای من در سکانس معروف مسجد کوفه لحظه عجیب و غریبی رخ داد. آنقدر وارد شخصیتم شده بودم که فکر می کردم الان در مسجد کوفه ام و این حکم را از مولای مان دریافت می کنم. چون در آن لحظه و سکانس سریال، شخصیت عثمان بن حنیف به عنوان سفیر حکمی از حضرت می گیرد؛ واقعاً در آن لحظه تمام وجودم می لرزید وحال غریبی داشتم.

دوست دارم این حال و احوال که باور را در انسان ایجاد می نماید و بازیگر هم دوست دارد از چنین لحظه هایی که در کار ها برایش اتفاق بیفتد. لحظه ای که از زمین جدا می شود و وارد شخصیت دیگری می شود. باید در آن لحظه باشید و چقدر برایم افتخار بود که چنین لحظه ای را به عنوان بازیگر درک کردم.

آرزو های رحمان باقریان به عنوان بازیگر چیست؛ دوست دارید در کدام نقش ها یا کار ها باشید؟

حضور در سریال سلمان فارسی جزو آرزوهایم است که بروم حضور داشته باشم. حس دلتنگی دارم و دوست دارم هرچه زودتر این اتفاق بیفتد و در این سریال حضور پیدا کنم. همواره دلم می خواست با شخصیت هایی روبرو شوم که دارای احساسات بسیار غنی و تأثیرگذاری باشند. شخصیت هایی که لایه های پنهان زیادی دارند و این سختی ها و مشقات را برای ایفای نقش می پسندم.

nagh.ir: ناق | مجله گردشگری و مسافرتی ناق

huli.ir: هولی | مجله فناوری و تکنولوژی های مدرن

inman.ir: اینمن | مجله ایمنی صنعتی، اخبار و مقالات صنایع