فاجعه تجارت غیرقانونی باله کوسه در دنیا - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، سیناپرس نوشت: روز گذشته خبری به نقل از مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان سیستان و بلوچستان مبنی بر کشف یک لنج در آب های دریای عمان در نزدیکی چابهار منتشر شد که با خود محموله ای شامل 1600 کیلوگرم باله کوسه حمل می کرد. کارشناسان اعتقاد دارند برای جمع آوری این میزان باله کوسه باید دست کم 1400 کوسه صید و کشته شده باشد. این موضوع به دلیل نقش کوسه ها در ایجاد توازن زیست محیطی در اکوسیستم های دریایی دارای اهمیت است و بدون شک صید بی رویه و غیرقانونی این موجودات می تواند تبعات جبران ناپذیری در پی داشته باشد.

به اعتقاد کارشناسان، کوسه از آبزیان حمایت شده و بسیار ارزشمند آب های آزاد از جمله خلیج فارس و دریای عمان به شمار می رود که در راس چرخه غذایی اقیانوس ها واقع شده است. در این گزارش به آنالیز شرایط صید غیرقانونی کوسه و دلایل این موضوع می پردازیم.

مطالبه در بازارهای جهانی

شاید در نگاه نخست، برای بسیاری از افراد عادی در سراسر جهان به استثنای کشورهای شرق آسیا، شکار کوسه آن هم در این مقیاس وسیع، عجیب باشد زیرا کوسه ها بیشتر به عنوان یک موجود خطرناک و تهدیدنماینده در آب های آزاد شناخته می شوند و هیچگاه به عنوان یک آبزی که گوشت آن به طور گسترده مورد مصرف انسان نهاده شده باشد، شناخته نشده و به همین دلیل کشتار کوسه ها در این مقیاس وسیع جای تعجب دارد.

در پاسخ باید خاطرنشان کرد که مقصد نهایی بیشتر کوسه های شکارشده در سراسر جهان، چین و هنگ کنگ هستند. البته در این کشورها تنها باله کوسه ها مصرف شده و گوشت کوسه کاربرد چندانی ندارد. به همین دلیل صیادان معمولا پس از صید کوسه ها، باله آن ها را جدا نموده و جانور بدون باله را که قادر به شنا نیست، در آب رها می نمایند که در نتیجه مرگی دردناک و زجر آور را تجربه خواهد نمود.

آمارهای رسمی و مطالعات اجرا شده نشان می دهد که سالانه حدود 100 میلیون کوسه در گوشه و کنار جهان شکار شده و بخش عمده ای از این شکار با هدف تجارت پرسود باله کوسه در شرق آسیا انجام می گردد. به گزارش مرکز جهانی حفاظت از کوسه ها (Global Shark Conservation)، این جانور معمولا به جهت داشتن باله های مخصوصی که در آشپزی و برای درست کردن نوعی سوپ کاربرد دارد، شکار می شوند.

بر اساس قوانین بین المللی شکار کوسه ها بدون داشتن مجوز، غیرقانونی بوده و پیگرد داشته و همچنین فروش گوشت و باله های این جانور نیز ممنوع اعلام شده است. این قانون که سه سال پیش در جلسه کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های در خطر انقراض (CITES) در تایلند مورد موافقت کشورهای مختلف نهاده شد، در تمامی کشورها ابلاغ شده و اجرای آن الزامی است. در این آیین نامه یکی از موجودات اقیانوسی که نوعی سفره ماهی به نام manta ray است نیز مورد حمایت نهاده شد چرا که اینگونه سفره ماهی به جهت داشتن آبشش خاصش مدت هاست که مورد استقبال مردم چین واقع شده است.

تمامی این موارد در حالی عنوان می گردد که طی سال های اخیر کشتن کوسه ها برای استفاده از باله هایشان و سایر بخش های بدنشان افزایش زیادی پیدا نموده است و تجارت گوشت و باله آنها در هنگ کنگ و چین بسیار بالاست. متاسفانه کشتار و صید بی رویه، خطر انقراض اینگونه موجودات اقیانوسی را تهدید می نماید.

خوشبختانه تجارت باله های کوسه در سال گذشته میلادی به طور قابل توجهی کاهش یافته است و دلیل آن نیز مبارزات گسترده علیه این کشتار و بالا بردن آگاهی افراد است. اخیرا گزارش شده است که فروش این باله ها تا 70 درصد کاهش یافته است.

در سال 2015 هتل های زنجیره ای هیلتون در سراسر جهان به استفاده از باله کوسه در منوی غذایی 96 شعبه تحت مالکیت و مدیریت خود در آسیا و اقیانوس آرام خاتمه دادند. البته لازم به شرح است که تاکنون کشورهایی همچون دانمارک، کانادا، گویان (Guyana)، ژاپن، ایسلند و یمن این قانون را نپذیرفته اند و صید این گونه ماهی ها را از لیست خود خارج نکردند و همچنان به شکار آنها ادامه می دهند. البته بر اساس مقررات مشخص شده در آیین نامه مذکور، این کشورها در این رابطه تنها می توانند با کشورهایی که این قانون را نپذیرفته اند تجارت نمایند. با توجه به گزارش مقامات، کشورهایی که این قانون را نپذیرفته و آن را تایید ننموده اند اندک هستند اما نکته قابل تامل این است که چین که بازار اصلی تجارت اینگونه جانوران اقیانوسی را در دست دارد، هنوز در لیست پذیرفتگان دیده نمی گردد.

فعالیت های موسسات حامی حقوق حیوانات و مجامع فعال در زمینه محیط زیست، برای متوقف کردن کشتار بدون حد و مرز اینگونه کوسه ها از دهه 1990 میلادی شروع شده بود که بالاخره در شهریورماه سال 1393 در بانکوک قانون آن مورد موافقت نهاده شد.

بر اساس این قانون، منع بین المللی شکار برای چندین موجود اقیانوسی همچون کوسه های whitetip، کوسه ماهی خطرناک اقیانوسی (porbeagle)، سه نوع مختلف از کوسه های چکش دار و سفره ماهی به نام manta ray قابل اجراست و هر گونه فعالیت و تجارت در این زمینه نیازمند داشتن مجوزهای قانونی است.

یکی دیگر از اقدامات حمایتی اجرا شده برای جلوگیری از شکار کوسه ها، نصب برچسب های الکترونیکی روی بدن این جانوران است. این طرح از سوی دانشمندان استرالیایی ارائه شده و هدف آن مطالعه الگوهای رفتاری کوسه ها و محافظت از جمعیت این آبزی است. مقامات حیات وحش دریاهای استرالیا در گزارشی خاطرنشان کردند که در برنامه و پروژه بزرگ مطالعه کوسه ها و محافظت از جمعیت موجودات ساحلی در امتداد ساحل شرقی، در حال زدن برچسب های الکتریکی به کوسه های بزرگ سفید هستند. به این ترتیب علاوه بر پیگیری و آنالیز الگوهای رفتاری این کوسه ها به وسیله سیگنال های ارسالی از برچسب الکتریکی، پژوهشگران می توانند به نظارت مستقیم و زیر آب گروه های کوسه های بزرگ سفید نیز بپردازند.

یکی دیگر از اقدامات حمایتی در زمینه حفاظت از کوسه ها در برابر شکار غیرقانونی، وضع قوانین داخلی و تصویب جریمه و مجازات متخلفین است. این قانون در ایران نیز اجرایی شده و حتی در رابطه با خبر اخیر دستگیری شکارچیان غیرقانونی کوسه در آب های دریای عمان نیز اعلام شده سه نفر بازداشت و تحویل مقامات قضایی داده شده و کشتی ماهیگیری آنها نیز توقیف شده است. بر اساس آخرین نرخ بهای جانوران وحشی به لحاظ مطالبه ضرر و زیان وارده به محیط زیست، جریمه قابل پرداخت از بابت صید غیرمجاز هر عدد کوسه ماهیان معادل 300 میلیون ریال مشخص شده است.

لازم به ذکر است سازمان حفاظت محیط زیست طی مصوبه شماره 380/ 381 صید کوسه های خلیج فارس و دریای عمان را که در سال های اخیر به دلیل کاهش چشمگیر جمعیت و صید بی رویه در خطر انقراض نهاده شده اند، ممنوع اعلام نموده و مفاد این مصوبه را به سازمان شیلات و بهره برداران اعلام نموده است.

برابر قوانین جمهوری اسلامی ایران، صید، حمل، خریدوفروش انواع کوسه ماهیان چه باهدف صید اصلی و ضمنی ممنوع بوده و متخلفین به مراجع قضایی معرفی خواهند شد و صیادان باید توجه داشته باشند که صید ضمنی کوسه را به اسکله منتقل ننمایند.

در خاتمه باید به این نکته اشاره نمود که گره اصلی این اقدامات در چین و هنگ کنگ بوده و کوشش برای شکار غیرقانونی کوسه ها علی رغم وجود قوانین حمایتی و جریمه های سنگین در مناطق مختلف جهان به دلیل سودمند بودن این تجارت و بازار پر رونق این محصول در کشورهای فوق، همچنان ادامه خواهد داشت و به نظر می رسد مجامع بین المللی و سایر کشورهای جهان باید در اقدامی قاطع با تحت فشار قرار دادن چین و هنگ کنگ که اصلی ترین مصرف نمایندگان باله کوسه هستند، آنها را وادار به واکنش قاطع در برابر مصرف این ماده نموده و به این ترتیب با کاهش میزان مطالبه، صید غیرقانونی کوسه ها نیز متوقف خواهد شد.

متاسفانه کوسه ها تنها قربانیان فرهنگ غلط مردم چین نبوده و این داستان تلخ را در شکار غیرقانونی کرگدن های آفریقایی با هدف استفاده از پودر شاخ آنها در کشور چین، شکار غیر قانونی ببر با هدف ساخت داروهای سنتی چینی از استخوان این جانور و شکار فیل با هدف استفاده از عاج آن در چین شاهد هستیم.

cruisero.ir: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها