علائم کیست تخمدان چیست؟ - مجله سرگرمی

خبرنگاران | سرویس سلامت - کیست تخمدان بیماری است که از تشکیل یک یا چند کیست غیر طبیعی در تخمدان بوجود می آید. این کیست ها که حاوی مایع هستند، درون تخمدان یا روی آن رشد می نمایند. این بیماری به انواع مختلفی دسته بندی می شود و شایع ترین آن کیست های فولیکولی است که در یکی از فولیکول های فراوری نماینده تخمک ایجاد می شود و تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیست های فولیکولار مبتلا می شوند. اندازه کیست های فولیکولی معمولاً بالای 3 سانتی متر است و نباید با فولیکول تخمک که در زمان تخمک گذاری گاهی حتی به اندازه 25 میلی متر می رسد، اشتباه گرفته شوند. بیشتر این کیست ها خودبه خود یا با مصرف قرص های پیشگیری از بارداری ظرف 6 تا 8 هفته از بین می فرایند و اغلب موجب بروز مشکل نمی شوند. شایع ترین توده های تخمدان که در سنین 22 تا 45 سالی بروز می نمایند، توده های کیستیک هستند. به طور کلی حدود 80 تا 85 درصد این توده ها خوش خیم هستند و باعث بروز سرطان نمی شوند.

فهرست موضوعی: اگر مطالعه قسمت خاصی مد نظر شماست، با کلیک بر هر یک از عبارات زیر، به قسمت مورد نظر خود در این صفحه جابجا خواهید شد.

1. علت کیست تخمدان

2. علائم کیست تخمدان

3. عوارض کیست تخمدان

4. را ه های درمان کیست تخمدان

5.راه های پیشگیری از کیست تخمدان

انواع کیست تخمدان

• کیست فولیکولار: شایع ترین نوع این بیماری، کیست فولیکولار است که از رشد یک فولیکول نتیجه می شود. فولیکول یک کیسه پر از مایع طبیعی است که حاوی یک تخمک است. کیست های فولیکولار هنگامی که فولیکول در طی چرخه قاعدگی بیش از حد طبیعی رشد می نماید و برای آزاد سازی تخمک باز نمی شود تشکیل می شود.
• کیست های هموراژیک یا اندومتریوئید: کیست ها می توانند در اثر جراحت یا نشت عروق خونی کوچک به درون کیسه تخمک حاوی خون باشند که به آن ها کیست های هموراژیک یا اندومتریوئید گفته می شود.
• کیست های درموئید: گاهی بافت های تخمدان برای تشکیل بافت های دیگر بدن مانند مو یا دندان به صورت غیر طبیعی رشد می نمایند. کیست هایی با این بافت های غیر طبیعی، کیست های درموئید نامیده می شوند.
• کیست های پلی کیستیک (PCO): گاهی چند تخمک، چند کیست فراوری می نمایند و این عمل تکرار شده و تعداد زیادی کیست کوچک در تخمدان ها ایجاد می شود که آنها را به نام تخمدان های پلی کیستیک می شناسیم. کیست های پلی کیستیک نسبتاً خوش خیم هستند ولی درمان آنها در بیماران مختلف بر حسب شرایط بیمار نظیر وزن و اینکه ازدواج نموده یا نه و یا بچه می خواهد یا نمی خواهد کاملاً متفاوت است و به آنالیز و آزمایش های دقیق تر و مراجعه های متعدد به پزشک نیاز دارد.
• کیست فونکسیونل: گاهی از محل فولیکول تخمدانی در مرحله دوم سیکل ماهانه که دوره لوتیئنی نامیده می شود، کیست های لوتیئنی ساخته می شود که آن ها نیز به نام کیست فونکسیونل شناخته شده و خطرناک نیستند.

علت بروز کیست تخمدان چیست؟

اختلال عملکرد تخمدان: کیست های تخمدان اغلب بر اثر اختلال عملکرد تخمدان و اختلالات هورمونی بوجود می آیند و خطر ابتلا به آن با استعمال دخانیات افزایش پیدا می نماید.

چاقی: چاقی با ایجاد اختلالات هورمونی یکی از دلایل مهم و قابل درمان کیست های تخمدان و همچنین عامل مهمی در نازایی است. با درمان چاقی انتظار می رود کیست ها برطرف شوند و قدرت باروری افزایش یابد.

عدم تخمک گذاری: عدم تخمک گذاری یکی دیگر از علل بروز این بیماری است؛ چون فولیکولی که قرار است تخمک ایجاد کند و معمولاً در روز چهاردهم بعد از آغاز عادت ماهیانه پارگی طبیعی پیدا نموده و تخمک را آزاد می نماید، این اتفاق در فرد رخ نمی دهد و با تجمع آب در داخل خود تبدیل به کیست می شود.

علل مادرزادی: برخی کیست ها نیز منشا مادرزادی داشته و برخی دیگر ناشی از متاستاز توده های رحم، معده، پستان و روده به تخمدان است. (به انتقال توده از یک بافت در بدن به بافت دیگر متاستاز گفته می شود.)

داروهای محرک بارداری: یکی دیگر از عواملی که باعث بروز این بیماری می شود، استفاده از داروهای محرک بارداری است.

هورمون پرولاکتین: دلیل دیگر، زیادی هورمون پرولاکتین (هورمون محرک فراوری شیر در بدن) به علل مختلف است.

همانگونه که در بالا به آن اشاره شد 80 تا 85 درصد کل توده های تخمدان خوش خیم هستند و احتمال سرطانی شدن این توده ها در سنین کمتر از چهل و پنج سالگی کمتر از 6 درصد است.

علائم کیست تخمدان چیست؟

نشانه ها و علائم کیست تخمدان می تواند بر اساس نوع آن متفاوت باشد. علائم کیست تخمدان شامل موارد زیر است:

• دردهای شدید شکمی و لگنی
• دردهای ناگهانی در اثر پارگی کیست یا پیج خوردن توده
• اتساعات شکمی
• اختلالات قاعدگی
• تهوع و استفراغ
• تغییرات نبض
• درد به هنگام رابطه جنسی
• احساس ضعف که ممکن است به علت خون ریزی داخلی باشد
• تکرر ادرار بر اثر فشار کیست ها بر مثانه یا درد پهلو به دلیل وارد شدن فشار بر کلیه

گروهی از خانم ها اصلا متوجه وجود کیست نخواهند شد تا زمانی که اقدام به بارداری نمایند. همچنین بروز کیست ممکن است در مراحل اولیه نشانه خاصی ایجاد نکند مگر این که کیست ها از نوع عملکردی و فعال از نظر هورمونی باشد که نشانه های آن به صورت نداشتن تعادل هورمونی مانند خونریزی غیرطبیعی نمایان می شود.

کیست های اندومتریوز: بیماری آندومتریوز با نشانه های متفاوتی از جمله اختلال قاعدگی، درد زیر شکم، درد شدید هنگام نزدیکی و قاعدگی، درد در زمان اجابت مزاج و لکه بینی ظاهر می شود و حتی ممکن است ناباروری، تنها علامت کیست تخمدان باشد.

عوارض کیست تخمدان چیست؟

این بیماری می تواند موجب دردهای شدید شکمی، اختلالات قاعدگی و... شود. درد می تواند در اثر پارگی کیست، رشد سریع و اتساع آن، خون ریزی به درون کیست یا پیچ خوردن کیست در اطراف منبع خونی آن ایجاد شود.

تشخیص کیست تخمدان

کیست تخمدان ممکن است حین معاینه لگنی یافت شود. اگر پزشک به وجود کیست مشکوک باشد، اغلب تست هایی را برای معین دقیق وجود و نوع آن تجویز می نماید. عموما پزشک به سایز کیست و محتوای داخلی آن (جامد یا مایع یا مخلوط) به منظور درمان کیست توجه می نماید. کیست های پر از مایع معمولا سرطانی نیستند، ولی کیست های پر شده از مواد جامد و یا مخلوط جامد و مایع نیاز به آزمایشات بعدی برای معین وجود سرطانی بودن کیست دارند که معمولاً با سونوگرافی (اولتراسوند) تشخیص داده می شوند و بجز در موارد حاد که به جراحی نیاز پیدا می نماید با اقدامات تسکینی و دارو مشکل قابل حل است. همچنین کیست ها را می توان با روش های دیگر تصویربرداری مانند اسکن CAT یا اسکن MRI شناسایی کرد.

معمولا قبل از دوران یائسگی به دلیل وجود قاعدگی، کیست ها نیازی به عمل جراحی ندارند و تحت نظر پزشک از بین می فرایند، اما در دوران یائسگی برخی اوقات پزشک با معاینات خود متوجه عظیم شدن کیست می شود و عمل جراحی برای برداشتن کیست را توصیه می نماید. معمولا خانم های 50 تا 70 ساله بیشتر در خطر کیست های بد خیم و سرطانی هستند.

راه های پیشگیری از کیست تخمدان

اگرچه بیشتر کیست های تخمدان حتی پس از 40 سالگی خوش خیم هستند اما کیست های تخمدانی که پس از 40 سالگی ایجاد می شود، احتمال سرطانی شدن شان بیشتر است. تشخیص زودهنگام کیست های تخمدان اهمیت زیادی در درمان آنها دارد. به همین دلیل پزشکان توصیه می نمایند سه فاکتور چاقی، رشد موی اضافی غیرعادی در بدن (هیرسوتیسم) و عادت ماهانه نامنظم بایستی جدی گرفته شوند. قاعدگی معمولا تا دو سال پس از بلوغ نامنظم است ولی پس از آن در صورت مشاهده نامنظمی باید به پزشک مراجعه شود.

پیش گیری بدون استفاده از دارو برای کیست تخمدان وجود ندارد فقط تجربه نشان داده افرادی که از قرص های ضد بارداری استفاده می نمایند، کمتر دچار کیست تخمدان می شوند و در حاملگی و شیردهی نیز به علت مهار فعالیت تخمدان کیست های تخمدان کمتر مشاهده می شود و اگر هم وجود داشته باشد در دوره بارداری و شیردهی خود به خود پسرفت پیدا می نماید. معمولاً خانم هایی که دیر ازدواج می نمایند و دیر حامله می شوند، بیشتر در معرض این کیست ها قرار می گیرند، ولی کاملاً نمی توانیم بگوییم که برای جلوگیری از کیست تخمدان قرص ضد بارداری بخورند؛ چون همه خانم ها کیست تخمدان پیدا نمی نمایند. بنابراین توصیه می شود با مراجعه مرتب سالانه به پزشک متخصص مشاوره و معاینه شوند. بخصوص پس از سن 50 سالگی که مسائل خطرناک تخمدانی (سرطان ها) شایع تر است و از این سن باید هر شش ماه یک بار حتماً مورد معاینه دقیق قرار گیرند. کلاً برای برطرف کیست ها ساده ترین و کم خرج ترین درمان همان قرص های ضد بارداری است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل کند چون عوارض آن خصوصا در سنین بالاتر خطرناک است، بلکه باید تحت نظر متخصص زنان باشد و فرم های مقاوم به درمان را جدی بگیرد. هرگاه دردهای مبهم لگنی، لکه بینی و یا بی نظمی در عادت ماهانه پیدا کردند، باید با متخصص زنان مشورت نمایند و به موقع سونوگرافی انجام دهند تا در صورت کیست، نوع آن تعیین و درمان به روش صحیح صورت گیرد. چون بیشتر این کیست ها در صورت تشخیص بموقع با درمان دارویی برطرف خواهند شد (استفاده از هورمون ها) و به ندرت کار به جراحی لاپاراسکوپی می کشد.

را ه های درمان کیست تخمدان

راه های در مان کیست تخمدان براساس سن، شرایط جسمی بیمار، علائم بیماری، تعیینات سونوگرافی و آزمایش های خون متفاوت است.

دارو درمانی: با توجه به اینکه اغلب کیست های تخمدان فیزیولوژیک هستند، با یک درمان دارویی معمولی برطرف خواهند شد و حتی اگر بیمار کیست ساده فیزیولوژیک داشته باشد و هیچ دارویی هم مصرف نکند، انتظار می رود کیست پس از دو ماه کوچک تر شود، اما اگر بعد از این مدت، اندازه کیست تغییر نکند یا عظیم تر شود، باید دنبال پیدا کردن علت اصلی و درمان صحیح آن بود.

جراحی: کیست های تخمدان را می توان با روش جراحی باز یا لاپاراسکوپی عمل کرد و جراح براساس شرایط بیمار، نوع کیست و آزمایش های وی باید روش مناسب را انتخاب کند. البته تبحر جراح و امکانات در دسترس او نیز بر انتخاب روش جراحی تاثیرگذار خواهد بود.

فعالیت ورزشی و رژیم غذایی مناسب برای کیست تخمدان

برای برخی از انواع کیست ها که علل ناشناخته دارند، هیچ رژیم غذایی مفید یا مضری تعیین نشده است، اما انواع دیگری از کیست های تخمدانی هستند که با نحوه تغذیه فرد ارتباط خواهند داشت. پیروی از رژیم های غذایی غنی از چربی و گوشت قرمز، احتمال بروز بیماری اندومتریوز را افزایش می دهد و به همین دلیل توصیه می شود کسانی که سابقه این بیماری در خانواده شان وجود دارد، بیشتر از رژیم غذایی حاوی سبزیجات و میوه ها استفاده نمایند و تا حد امکان مصرف محصولات فرآوری وپخته شده مثل انواع شیرینی، کیک و کلوچه، آبمیوه های مصنوعی مثل انواع ساندیس، نوشیدنی هایی نظیر نوشابه و نان های سفید را محدود نمایند. بارداری و شیردهی از دیگر عواملی است که می تواند احتمال روبه رو شدن با این بیماری را کاهش دهد و یکی از عوامل محافظت نماینده به شمار می آید.

بیماران زیادی هم هستند که وقتی متوجه کیست تخمدان می شوند، نمی دانند ورزش و فعالیت جسمی به ضررشان است یا نه. برای برخی انواع کیست ها و براساس اندازه آن، پزشک فعالیت ورزشی سنگین را ممنوع می نماید تا احتمال پاره شدن کیست کاهش یابد، ولی برای کیست هایی که اندازه شان کوچک است، محدودیت خاصی در این زمینه وجود ندارد. معمولا خانم هایی که کیست تخمدان دارند و دارو مصرف می نمایند، باید از حرکات ورزشی جهشی و کششی، دو و میدانی، شنا، یوگا و نظیر آن پرهیز نمایند. در واقع هر کاری که به لگن فشار آورد ممنوع است.

شارژ 10: شارژ 10: مجله گردشگری و مسافرتی، خبری و ورزشی

جعبه مهر: جعبه مهر: با همدیگر مهربان باشیم