صنعت فرانچایز، فرصت مغفول سرمایه گذاری و رشد در ایران
به گزارش مجله سرگرمی، علی رغم رشد بازارهای مالی و بورس در کشور، همچنان آینده سرمایه گذاری در طرح های کوچک مالی برای سرمایه های خرد و متوسط تعیین نیست و به نظر می رسد طرح های کارآفرینانه با توجه به ریسک های مالی و پایین بودن شاخص سهولت در فضای کسب وکار توجه چندانی را به خود جلب نمی نمایند.
سرمایه های خرد و متوسط کشور در سال های اخیر سرگردانی بسیاری را تجربه نموده اند و از انباشت در بانک ها برای دریافت سود بانکی تا تجارت در بازارهای پولی همچون ارز، بازار کالاهای سرمایه ای همچون خودرو و در نهایت با رشد بازار بورس، به سمت بورس رفته اند، اما همچنان کشور با یک خلاء عظیم در زمینه جهت دهی به این سرمایه های خرد و متوسط روبرو است و نتوانسته آن را آنگونه که باید به سمت فراوری و خدمات، که موتور محرک اقتصاد به وسیله ایجاد شغل و ثروت پایدار هستند راهنمایی کند.
شهریار شهیر، یکی از کارشناسانی است که اعتقاد دارد فضای مالی کشور علیرغم همراهی تمام ارکان حکومت و دولت برای حمایت از فراوری، به دلیل ضعف در خدمات، آمادگی جذب سرمایه برای فراوری را ندارد و در این زمینه کشور در زمینه سیاست گذاری باید از روش های متنوع و جذاب تری، فرایند سرمایه گذاری در کسب وکار و نه فقط فراوری را تسریع کند.
شهیر در این زمینه گفت:
فرصت ّهای سرمایه گذاری در بخش خصوصی و به خصوص خدمات، یکی از مهم ترین فرصت های جهت دهی به سرمایه گذاری در سرمایه گذاران حقیقی است که می تواند خود، موتور فراوری را در کشور برای تامین زنجیره خدمات به حرکت درآورد. از طرفی ارزش خلق شده در صنعت خدمات بسیار بیشتر از فراوری است و می تواند ارزش خلق شده در فراوری را هم افزایش دهد. به طور مثال اگر بهترین پوشاک را فراوری کنیم ولی در صنعت خرده فروشی یا Retail، برندسازی، مرچندایزینگ، بازاریابی، فروش و خدمات پس از فروش ضعیف باشیم، فراوری به تنهایی ارزشی خلق نمی نماید. در واقع صنعت خدمات و فراوری در ترکیب با یکدیگر می توانند اقتصادهای عظیم و پویا را خلق نمایند.
کارشناسان، ایران را در زمینه خدمات با توجه به جمعیت جوان تحصیل نموده که به سمت میان سالی در حال حرکت است، مستعد رشد در زمینه صنایع و خدماتی می بینند که می تواند نه تنها به کشور، بلکه به با توجه به اشتراکات فرهنگی در منطقه، فرصت های بسیاری را برای توسعه خلق کند.
شهیر در این زمینه می گوید:
آینده کشور در زمینه صنایع خدماتی، همچون گردشگری، سلامت، زیبایی، سرگرمی، ورزش، خدمات رستوران داری، خرده فروشی، فناوری اطلاعات، تبلیغات و بازاریابی و صنایعی از این دست، با توجه به بازار عظیم احتیاجمند این خدمات در داخل و نیروی تحصیل نموده و خلاق موجود برای فراهم کردن این خدمات، بسیار روشن است که این صنایع می توانند به عنوان موتور رشد فراوری در بخش های مختلف را فراهم نمایند.
فرصت فرانچایز برای توسعه خدمات و فراوری در ایران
اما یکی از عظیم ترین موانع ورود سرمایه های بخش خصوصی به خصوص سرمایه گذاران خرد و متوسط در این بخش ، پیچیدگی های موجود و احتیاج به تخصص برای ارائه خدمات و از طرفی فضای عدم اطمینان به بازار است که باعث شده سرمایه های خرد و متوسط کشور، بین بازارهای پولی و بانکی و سفته بازی به جریان بیفتد.
اما شهیر فرصت صنعت فرانچایز را به عنوان یکی از مهم ترین زیرشاخه های صنعت خرده فروشی برای جلب اطمینان و راهنمایی سرمایه گذاران به مسیری مطمئن معرفی می نماید و عقیده دارد:
صنعت فرانچایز یا Franchising که در ایران با نام زنجیره ای شناخته می گردد، تبدیل یک کسب وکار عظیم و با مدل درآمدی اثبات شده و با همه پیچیدگی هایش، به کسب وکاری کوچک با الگوهای تکثیرپذیر و ساده برای پیاده سازی است، تا سرمایه گذاران خرد و متوسط، هم بتوانند ریسک کسب وکار را پایین بیاورند و هم برای هزینه های بالاسری بسیار سنگین برای راه اندازی و پیروزیت، همچون تبلیغات، برندینگ، راه اندازی، مسائل حقوقی و قانونی، خدمات پس از فروش، منابع انسانی و آموزش، از کسب وکار مادر استفاده نمایند.
در این مدل کسب وکار، فرد لازم نیست مثلا برای پیروزیت در رستوران داری، تمام مراحل صفر تا صد کار را خود آغاز کند و آزمون و خطا کند، بلکه می تواند امتیاز یک شعبه از یک رستوران فرانچایز را خریده یا اجاره نموده و از فرمول پیروزیت و آموزش های آن استفاده کند. در این روش به علت تجمیع بسیاری از فرآیندها همچون خرید و تامین مواد اولیه، آموزش، دکورسازی و نرم افزارها، هزینه ها به شکل هنگفتی کاهش یافته و مدیریت یک رستوران، تنها به شکل مدیریت پیاده سازی الگوهای از پیش تدوین شده خود را نشان می دهد.
شهریار شهیر برزگر که تجربه 15 ساله در زمینه راه اندازی فرانچایزهای پیروز، همکاری با برندهای خارجی صنعت آرایشی و بهداشتی و نگارش 4 کتاب استانداردسازی در فرانچایز هوپو را در کارنامه خود دارد، در این زمینه می گوید: امروزه تجارت و رقابت در کشورهای عظیم جهان این است که نه فقط محصولات، بلکه چقدر فرانچایزهایشان را به کشورهای دیگر صادر نموده اند و فقط حق فرانچایز از یک شعبه در کشور دیگر، که درصدی از عواید و فروش یک شعبه از فرانچایز است، اثر 37 به 1 بر توازن تجاری یک کشور بر کشور دیگر دارد.
فرصت های فرانچایزی ایران، مغفول در نبود استاندارد
صنعت فرانچایز فقط در آمریکا، یک صنعت با حجم نزدیک به یک تریلیون دلار است که نزدیک به 10 میلیون نفر را به کار گرفته و نزدیک به 200 هزار نفر سالانه به فعالان آن اضافه می گردد. با وجود منافع بسیار صنعت فرانچایز برای کشور، اما همچنان این صنعت حجم بسیار کمی از اقتصاد ایران را در بر می گیرد و به نظر می رسد تا رشد آن فاصله بسیاری داریم.
شهیر در زمینه دلایل این امر می گوید:
نبود استانداردهای لازم، نبود آموزش های جهانی، فعال نبودن فرانچایزهای جهانی در ایران، ضعف سیاست گذاری و حمایت دولتی در زمینه تشویق به کارآفرینی در این حوزه و از طرفی ضعف در راهنمایی سرمایه های خرد و متوسط به سمت آن، عظیم ترین دلایل عدم رشد کافی صنعت فرانچایزینگ در ایران است. فعال نبودن فرانچایزهای جهانی در ایران، اگرچه باعث شده، علم و تجربه مدیریت آن نیز به صورت اجرایی در اختیارمان نباشد، اما فرصت عظیمی را هم در غیاب این فرانچایزها برای کشور، برای توسعه فرانچایزهای بومی فراهم نموده است که اگر دیر بجنبیم این فرصت را از دست می دهیم.
در انتهای این مصاحبه، شهریار شهیر برزگر، عدم استانداردسازی فرانچایز و ضعف در آموزش منابع انسانی را به عنوان عظیم ترین مانع رشد فرانچایز در کشور برشمرد و خاطر نشان کرد: کسب وکار زنجیره ای، کسب وکار فرمول ها و استانداردها و فرایند های از پیش مشخص شده است تا هر سرمایه گذار بتواند، بر مبنای آن، الگوی پیروزیت را تکثیر کند. اکنون نمی توان در زمینه صنعت جهانی فرانچایز آزمون و خطا کرد، بلکه باید با استفاده از الگوهای جهانی، ریسک سرمایه گذاری را کاهش داد و برای علاقه مندان به سرمایه گذاری در این بخش اطمینان خاطر ایجاد کرد.
منبع: اقتصادنیوزلیتن: لیتن | مجله گردشگری، سفر به دور دنیا در 80 روز
گردشیا: گردشیا | مجله گردشگری و مسافرتی، سفر به دور دنیا
مسافرت رو: مسافرت رو | مجله گردشگری و مسافرتی به همه جای دنیا