سالمند آزاری چیست؟ - مجله سرگرمی

به گزارش انتخاب به نقل از سازمان بهداشت جهانی، نزدیک به ده درصد جمعیت ایران را سالمندان تشکیل می دهند، اما در سال 2050 یک سوم جمعیت ایران سالمند خواهند بود.

افزایش روزافزون سالمندان در تقریبا تمام جوامع بشری، موضوع سلامت و رفاه آنها را در دوران پیری به مسئله ای تبدیل نموده که دولت ها اکنون با آن دست به گریبان هستند و اگر برای آن چاره ای مناسب نیندیشند روز به روز ابعاد آن گسترده تر خواهد شد. اما وضعیت زندگی سالمندان در ایران چگونه است و آیا آنها با عزت و احترام و مراقبتی که در خور آنها است زندگی می نمایند یا اینکه قربانی آزار و خشونت هستند، در حالی که معروف است ایرانیان رئوف و خانواده دوست هستند و احترام موی سپید را دارند.

در ایران احترام به والدین و حتی حاکمیت آنان بر امور زندگی حتی مسایل خصوصی فرزندان مانند انتخاب همسر، انتخاب محل زندگی و غیره بخشی از فرهنگ و آداب و سنن است و مخالفت با آنها به منزله بی احترامی است و نوعی سوءرفتار احساسی تلقی می گردد.

واقعیت این است که در سال های اخیر نه فقط در ایران بلکه در کشورهای مختلف جهان به پدیده سالمندآزاری توجه نشده و هنوز در بسیاری از کشورهای جهان آمار درستی در این باره وجود ندارد. علاوه بر این ناتوانی ها و وابستگی های سالمندان هم امکان تهیه آمار درست را محدود می نماید. با این حال با توجه به تحقیقاتی که در ایران اجرا شده، سعی می کنیم سالمندآزاری در ایران را آنالیز کنیم.

سالمندآزاری

در جهان در سال گذشته از هر شش سالمند یکی قربانی سالمندآزاری شده است. بنا به تعریف، 60 سالگی آغاز سالمندی در نظر گرفته می گردد، هرچند در کشورهای توسعه یافته سالمندی را بعد از 65 سالگی در نظر می گیرند.

انواع سالمندآزاری؛ برگرفته از تحقیق فاطمه استبصاری و همکاران

ساده ترین تعریف سالمندآزاری: هر نوع اقدام عمدی یا غیرعمدی یا عدم اقدام -چه یک بار چه بارها- که باعث آسیب و آزار سالمند گردد بخصوص از طرفی کسانی که سالمند با آنها رابطه نزدیک دارد و انتظار می رود به آنها اعتماد داشته باشد. سوءرفتار با سالمندان یکی از پنهان ترین اشکال خشونت در خانواده است.

غفلت و بی توجهی به احتیاجهای سالمند از موارد سالمندآزاری محسوب می گردد. علاوه بر این سالمندآزاری با فشارهای اجتماعی و عدم حمایت اجتماعی هم در ارتباط است. هزینه عاطفی و مالی مراقبت سخت و مستمر از سالمند یکی از دلایل سالمندآزاری است بخصوص برای آنها که از بنیه مالی و آگاهی کمی دارند.

شیوع بیماری های مزمن مخصوصاً بیماری های روانی و آلزایمر، محدود بودن مراکز نگهداری سالمندانی که به این بیماری ها مبتلا هستند و هزینه سنگین نگهداری از آنها، سبب می گردد بعضی از فرزندان که توانایی پرداخت این هزینه ها را ندارند، پدر و مادر پیر خود را در خیابان رها نمایند که معمولاً این سالمندان را نیروی انتظامی از خیابان جمع آوری می نماید و به بهزیستی تحویل می دهد.

شیوع سالمندآزاری در کشورهای مختلف جهان فرق دارد و گاهی این تفاوت قابل ملاحظه است، اما با اطمینان می توان گفت که این پدیده نسبتا شایع در تمام جهان کمتر از حد واقعی شناسایی و گزارش می گردد.

نخستین قانون کیفر عمومی ایران مصوب دهه 1310 هجری شمسی، عدم توجه فرزندان به والدین سالخورده و خودداری از نگهداری و تأمین معیشت آنان را جرم شناخته بود.

جمعیت سالمندان در ایران رو به افزایش است

سالمندان بالای 65 سال به خرید بروند

یک میلیون و 500 هزار سالمند در ایران تحت پوشش کمیته امداد هستند

در حال حاضر نزدیک به هفت میلیون و نیم سالمند در ایران زندگی می نمایند. بعضی از تحقیقاتی که در ایران در باره سالمندآزاری اجرا شده به این نتایج رسیده اند:

بر اساس تحقیقی که در سال 1389 انجام شد، 87 درصد سالمندان حداقل یک بار آزار دیده اند (بیش از 84 درصد سوءرفتار عاطفی، بیش از 40 درصد سوءرفتار مالی و بیش از 35 درصد سوءرفتار جسمی).

تحقیقات بسیاری شایعترین نوع سالمندآزاری را آزار روانی یافته اند، اما تحقیقی در اصفهان شایعترین نوع آزار سالمند را استفاده از اموال، بدون رضایت سالمند دانسته است. تحقیقات مشابهی هم غفلت و آزار مالی را در صدر آزارهای سالمندی در ایران ذکر نموده اند.

بسیاری از سالمندآزاران به سالمندان تحت مراقبت خود احتیاج مالی دارند و با محدود کردن دسترسی آنها به اموال، پول نقد یا انتقال اموال به زور، آنها را آزار می دهند.

مهمترین عامل سالمندآزاری همسر، فرزندان یا کسانی هستند که سالمند با آنها زندگی کند.

دوازده درصد سالمندان ایران دچار سوء تغذیه هستند و 45.3 درصد در خطر سوء تغذیه قرار دارند، این مشکل، در زنان، مناطق روستایی، افراد با تحصیلات کم و فقرا بیشتر است.

بیشتر موارد سالمندآزاری در خانه و از طرف نزدیکان است، سالمندانی که با خویشان خود زندگی می نمایند بیش از آنها که تنها زندگی می نمایند قربانی آزار می شوند. شایعترین نوع سالمند آزاری در واقع همسر آزاری است.

بعضی محققان این باور رایج که سالمند در بالای هشتاد و پنج سالگی بیشتر در معرض آزار است را رد نموده و معتقدند سالمندان کم سن تر بیشتر در معرض آزار هستند.

درباره سالمندآزاری در بیمارستان ها و سراهای سالمندان هم در ایران تحقیقاتی اجرا شده است:

تحقیقی که بر 84 سالمند ساکن سراهای سالمندان تهران انجام شد، نشان داد که 82 در صد آنها غفلت عاطفی، 30 درصد سوء رفتار مالی، 27.3 درصد طردشدگی و 22 درصد آزار جسمی را تجربه نموده بودند.

در تحقیقی دیگر درباره سالمندآزاری در بیمارستان، سوءرفتارهای جسمی (لمس قسمتهای مختلف بدن بدون رضایت و ضربه عمدی به بدن)، آزار روانی (بی اعتنایی)، مالی، غفلت و خودغفلتی شایعترین موارد آزار گزارش شده است.

شورای عالی سالمندان طرح مقابله با سالمندآزاری را تدوین نموده و سه سند ملی سالمندان هم در ایران تهیه شده، با این حال پراکندگی سندها و ناهماهنگی نهادهای مربوطه، وزارت بهداشت، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و سازمان بهزیستی مانع از بهبود قابل توجه در زمینه مسائل سالمندان شده است.

در نهایت آزار و سوء استفاده در هر جای جهان و برای هر کس به فقر، کمبود تحصیلات، فقدان آگاهی و آسیب های اجتماعی ارتباط نزدیک دارد و وقت آن رسیده در باره این پدیده که تا یکی دو دهه دیگر در بسیاری کشورهای جهان شیوع خواهد یافت بیشتر بحث گردد.

منبع: بی بی سی

persinablog.ir: پرسینا بلاگ: سیستم مدیریت محتوا پرسینا

koreandream.ir: رویای کره ای: مجله گردشگری و مسافرتی