خشکسالی گلوی حیات وحش خراسان جنوبی را می فشارد - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، خشکسالی و بی آبی معضلی که خراسان جنوبی به مدت 17 سال با روبرو بوده، معضلی که نه تنها جامعه انسانی بلکه حیات وحش را در این خطه از کویر در معرض خطر قرار داده است.

خشکسالی که بخش جدایی ناپذیر تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی است که در مقایسه با سایر بلایای طبیعی از نقطه نظر میزان شدت طول مدت واقعه گسترش منطقه تلفات جانی خسارت های مالی و اثرات بلندمدت از بالاترین درجات برخوردار است.

در دهه های اخیر از میان حوادث طبیعی که زندگی انسان را بر روی کره خاکی تحت تاثیر قرار داده است، فراوانی خشکسالی بیش از سایرحوادث است.

یکی از حوزه های مهم اثرگذار خشکسالی محیط زیست بوده که خشکسالی تاثیرات منفی و مضری برمحیط زیست داشته است.

گرمایش زمین و افزایش درجه دمای هوا، خشکسالی را در پی داشته و زمانی که شرایط فراهم نباشد گونه های گیاهی از بین می روند و گونه های جانوری نیز در خطر انقراض قرار گرفته و یا مهاجرت می نمایند، زیرا حیات آن ها وابسته به منابع آب و پوشش گیاهی است.

اما در این میان چگونگی حفاظت از حیات وحش حائز اهمیت است و آموزش تاثیر مهمی در این امر دارد، قشر جوان به عنوان آینده سازان و صاحبان آینده این سرزمین اگر ارزش های حیات وحش و کمبودها و تاثیرات آن را در آینده بدانند جلوی برداشت های بی رویه را خواهند گرفت.

اجرای طرح احیاء زیستگاه و زیست بوم های حیات وحش خراسان جنوبی

مسعود مستقیم، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در گفت وگو با خبرنگاران گفت: طرح های احیای زیستگاه و زیست بوم های خشکزی حیات وحش خراسان جنوبی به صورت مستمر در حال اجرا است .

وی اضافه نمود: آبرسانی به مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست استان با هدف احیاء زیستگاه و زیست بوم های خشک زی حیات وحش، تامین آب و غذای مورد احتیاج حیات وحش، حفظ شرایط مطلوب اکولوژیکی زیستگاه، حفظ و افزایش گونه های جانوری حیات وحش و جلوگیری از کاهش جمعیت در حال اجرا است.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان نمود: آبرسانی به صورت مستمر و منظم و با توجه به خشکسالی حاکم بر استان و کمبود آب در مناطق، به خصوص در فصل تابستان توسط ماموران یگان حفاظت محیط زیست با تانکرهای آبرسان انجام می گیرد.

مستقیم ادامه داد: در راستای اجرای طرح های احیاء زیستگاه ها و زیست بوم های خشکزی استان علاوه بر خریداری و ذخیره علوفه و دان مورد تغذیه حیات وحش سایر اقدامات از قبیل احداث آب انبارها و آبشخورهای جدید، تعمیر، مرمت و بهسازی آبشخورها و آب انبارهای ساخته شده در سنوات قبل، لوله گذاری، لایروبی آبشخورها، تسطیح راه های دسترسی به آب انبارها و منابع آبی تامین نماینده آب مورد احتیاج حیات وحش نیز با جدیت در حال اجرا و پیگیری است.

وی اعلام کرد: 153 چشمه آبشخور و 75 باب آب انبار در مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی برای تامین آب حیات وحش استان وجود دارد.

درآمد ناشی از حیات وحش سر سفره مردم

حسن اکبری، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی نیز به خبرنگاران گفت: با تدابیر اندیشیده شده در سازمان حفاظت محیط زیست و در یک اقدام مدیریتی نو، برای اولین بار در طول تاریخ حفاظت محیط زیست، درآمد حاصل از فروش پروانه شکار به مردم تعلق گرفت.

وی با بیان اینکه حفاظت از تنوع زیستی و حیات وحش بدون تامین منافع جوامع محلی امکان پذیر نیست، اضافه نمود: بیش از نیم قرن از تاریخ شکل گیری تشکیلات شکاربانی در ایران می گذرد و اگر چه فرآیند تکمیل ساختار این تشکیلات پیوسته رخ داده و وظایف گسترده ای در حوزه های مختلف کنترل و پیشگیری از آلودگی آب و خاک، هوا، پسماند، تالاب و... برای این سازمان تعریف شده اما مهم ترین و باسابقه ترین فعالیت سازمان محیط زیست، حفاظت از حیات وحش بود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی ادامه داد: حلقه مفقوده ای به نام جلب مشارکت مردم محلی برای تحقق حفاظت از حیات وحش به عنوان رسالت خطیر سازمان وجود داشت و لازمه محقق شدن این مهم، برگشت بخشی از منافع ناشی از شکار به مردم محلی بود.

اکبری بیان نمود: در سایه تدابیر اجرا شده در سال گذشته، صندوق ملی محیط زیست به عنوان حلقه واسط و با یاری معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان، زمینه برگشت بخشی از درآمد حاصل از فروش پروانه های شکار را به مردم محلی و همچنین تقویت حفاظت در همان مناطقی که شکار در آن ها اجرا شده را فراهم کرد.

وی توضیح داد: در خراسان جنوبی در مرحله اول، شش فقره پروانه شکار قوچ بالای 9 سال صادر شد و پس از پرداخت حقوق دولتی، مبلغ سه میلیارد ریال درآمد حاصل از آن به همان مناطقی که شکار در آن ها اجرا شده بود، اختصاص یافت که از این مبلغ حدود یک میلیارد ریال برای یاری به مساجد روستاهای داخل منطقه و برای خرید بخاری، خرید فنس و محصورسازی مزارع به منظور پیشگیری از خسارت حیات وحش به مزارع مردم و تعمیر استخرهای آب کشاورزی مزارع اختصاص یافت.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی همچنین از خرید پنج دستگاه موتورسیکلت برای تقویت حفاظت فیزیکی مناطق، تعمیر ناوگان فرسوده مناطق، تجهیز پاسگاه های حفاظتی و مطالعه، تحقیق و پژوهش آنالیز پویایی جمعیت و ظرفیت برد تغذیه ای حیات وحش دو منطقه تحت مدیریت حفاظت استان به عنوان اقدامات مهمی نام برد که با اعتباری نزدیک به دو میلیارد ریال از محل درآمد حاصل از فروش شش پروانه شکار اجرا شده است.

اکبری بیان نمود: اگرچه این اعتبارات در مقابل هزینه هایی که دولت در زمینه های مختلف حفاظت محیط زیست انجام می دهد چندان قابل ملاحظه نیست اما به دلیل اینکه مستقیما به همان مناطق برمی گردد و مهم تر اینکه جوامع محلی را منتفع می سازد و یا صرف فعالیت های مفیدی مانند حفاظت فیزیکی و فرهنگ سازی می گردد، اثر بخشی آن ها بسیار ملموس تر است.

وی اضافه نمود: علاوه براین انگیزه مضاعفی را در محیط بانان و مردم محلی مناطق برای حفاظت و حراست ایجاد می نماید.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی یادآور شد: امید آنکه تداوم این فعالیت نوپدید، زمینه مدیریت بهتر جمعیت های حیات وحش کشور را فراهم آورده و باعث تقویت حفاظت مناطق چهارگانه و جلب مشارکت جوامع محلی گردد.

لزوم مدیریت صحیح پناه گاه حیات وحش و تالاب کجی نمکزار نهبندان

اکبری اظهار کرد: مدیریت صحیح پناه گاه حیات وحش و تالاب کجی نمکزار نهبندان با استفاده از کنترل چرای دام، معین حقآبه تالاب، آموزش جوامع محلی در راستای راهنمایی به سوی مشاغلی که کمترین آسیب را به طبیعت بزند، به حفاظت این تالاب و جلوگیری از بحران های متاثر از خشک شدن این تالاب یاری شایانی خواهد نمود.

وی با بیان اینکه کارگروه مخاطرات زیست محیطی ذیل شورای هماهنگی مدیریت بحران در استان برگزار می گردد، اضافه نمود: خراسان جنوبی، استانی در حال توسعه است و در صورت رعایت نکردن الزامات، قوانین و مقررات زیست محیطی در جهت توسعه، این استان می تواند در آینده ای نه چندان دور دچار مسائل زیست محیطی گردد.

رئیس کارگروه مخاطرات زیست محیطی خراسان جنوبی گفت: این کارگروه با توجه به حساسیت های موجود پیرامون زیست بوم تالاب کجی نمکزار نهبندان و به منظور پیشگیری از آسیب بیشتر این اکوسیستم ارزشمند تشکیل شد.

اکبری ارائه راه چاره و پیشنهاد از سوی دستگاه های عضو در این کارگروه در مورد تالاب کجی نمکزار نهبندان را هدف اصلی تشکیل این کارگروه عنوان نمود و ادامه داد: پناه گاه حیات وحش و تالاب کجی نمکزار نهبندان یکی از کانون های مهم فرسایش بادی در استان است.

وی با اشاره به مسائل حال حاضر تالاب از قبیل چرای بی رویه دام، تخریب پوشش گیاهی، حفر چاه های متعدد، افت سفره آب زیرزمینی، شکار غیر مجاز و درگیر شدن آن با پدیده گرد و غبار در سال های اخیر، خواهان اجرای مدیریت زیست بومی این تالاب با رویکرد فراگیر و در مقیاس حوضه ای شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی خواهان همکاری و هماهنگی همه جانبه دستگاه های اجرایی ذیربط به منظور انجام اقدامات پیشگیرانه در حوضه آبریز تالاب و جلوگیری از تبدیل آن به کانون گرد و غبار شد.

اکبری گفت: خشک شدن منابع آبی و کاهش علوفه در دسترس موجب تضعیف وضعیت فیزیولوژیک حیات وحش و تاثیرات منفی در ادامه گونه های ارزشمند موجود در استان شده است.

وی اضافه نمود: از تبعات و خسارات خشکسالی بر محیط زیست و حیات وحش کوچ و مهاجرت بی رویه حیوانات وحشی به لحاظ کمبود آب و غذای کافی، خسارت به تنوع گونه ای، کاهش و تخریب زیستگاه حیات وحش، افزایش بیماری و تنش در گونه های در معرض خطر، کاهش زاد آوری و مرگ و میر را می توان نام برد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی ادامه داد: طی سال های گذشته تلفاتی در حیات وحش به خصوص در شهرستان بشرویه (بره میش وحشی) مشاهده شد که پس از کالبد گشایی بعضی از اجساد توسط دامپزشکی استان علت تلف شدن آن ها، سوء تغذیه ناشی از خشکسالی مفرط و هجوم آن ها به سمت زباله خواری و از همه مهم تر بلعیدن پلاستیک بوده که به این پدیده گنده خواری در حیوانات گفته می گردد.

اکبری توضیح داد: خشک شدن منابع آبی و کاهش علوفه در دسترس موجب تضعیف وضعیت فیزیولوژیک حیات وحش و تاثیرات منفی در ادامه گونه های ارزشمند موجود در استان حیات و جمعیت مانند؛ یوزپلنگ، قوچ و میش ،آهو، کل و بز، زاغ بور و هوبره شده است.

وی بیان نمود: در حال حاضر 2 میلیون و 54 هزار و 628 هکتار از وسعت استان به میزان 13.6 درصد سطح استان به عنوان مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست مورد حفاظت ویژه قرار دارند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: همه ساله مناطق تحت مدیریت به طور مستمر و متداوم مورد پایش کارشناسان و محیط بانان این اداره کل قرار می گیرد.

اکبری اظهارکرد: پرندگانی نظیر بالابان، کرکس مصری، عقاب تالابی، عقاب شاهی و هوبره، پستاندارانی نظیر یوز پلنگ، پلنگ، قوچ ومیش، کل و بز، آهو و زرده بر و خزندگانی نظیر لاک پشت مهمیزدار، لاک پشت آسیایی، آگامای سروزغی در فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارند.

وی گفت: در حال حاضر یوز پلنگ در شرایط حادتر و به شدت در معرض خطر انقراض قرار داشته و پلنگ، بالابان، کرکس مصری در معرض خطر انقراض و بقیه در رده حساس و آسیب پذیر قرار دارند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه برای مقابله با خسارت خشکسالی بر محیط زیست احتیاجمند راه چارههای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت است، اظهارکرد: در بحث راه چارههای کوتاه مدت با بهره وری بهینه از منابع آب موجود در کنار حفاظت از آبخیزها و عرصه های طبیعی می توان اثرات منفی خشکسالی در کوتاه مدت را به حداقل رساند.

اکبری ادامه داد: در این راستا اجرای طرح های از جمله؛ توسعه بهره برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی، افزایش راندمان آبیاری با استفاده از شیوه های نوین آبیاری و مصرف بهینه آب بر اساس احتیاج گیاه و تغذیه دستی دام ها وی بیان نمود: راه چارههای میان مدت نیز شامل؛ راهبرد مهار و توسعه منابع آبی است که به دلیل پتانسیل محدود آب های زیرزمینی و برخورداری از پتانسیل بالقوه بالای آب های سطحی، هر دو این موضوعات در بخش مهار آب های سطحی مورد آنالیز قرار می گیرد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به راه چارههای بلند مدت، گفت: افزایش توان مقابله با خشکسالی و کاهش تبعات منفی آن بر پایه مدیریت منابع و بهره وری بهینه از آب استحصال شده و در اختیار، بازیافت آب های مصرف شده و استفاده مجدد از آنها در چرخه فراوری و دستیابی به این استراتژی ها بر اصولی راسخ است.

وی یادآورشد: از جمله این اصول می توان به مدیریت فاضلاب ها و پساب ها و تدوین استراتژی کاهش آب های به حساب نیامده به وسیله بازسازی سیستم های انتقال، صرفه جویی در مصرف آب به وسیله اشاعه فرهنگ صحیح مصرف، استفاده از گیاهان فراوریی و زینتی کم آب خواه و منطبق با شرایط اقلیمی، جلوگیری از حفر چاه های غیر مجاز و بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی و حفاظت از عرصه های طبیعی اشاره نمود.

تهیه و تنظیم: زهرا حمیدی

8sharj.ir: تور رم: گردش در اروپای باستانی

parisro.ir: تور پاریس: دیدار از زیباترین شهر اروپا و کشور فرانسه