صندلی علم در استمرار حیات زاینده رود - مجله سرگرمی

صندلی علم در استمرار حیات زاینده رود

نویسنده: محمد کوشافر (1)

در ادبیات امروز کلماتی نظیر علم، دانش، خرد، معرفت، اندیشه، کارشناسی، تخصص و دیگر واژه ها با همین مفاهیم به دفعات مورد استفاده قرار می گیرد. علم در برابر نادانی است و حصول آن باعث افزایش آگاهی، حل مسأله، بروز و بهبود فناوری می گردد. کاربرد متناسب این عوامل در جامعه باعث پایداری و افزایش رفاه زندگی انسان ها در درازمدت می گردد، ولی علم تنها برای پایداری کافی نیست و برای ثمربخشی آن آگاهی و کاربردش ضروری است. بعلاوه به واسطه ی ارتباط متقابل بین محیط و موجودات و شرایط پیچیده ی حاکم بر طبیعت، استفاده از علوم و تخصص های مختلف و چندجانبه از دیگر عوامل مورد احتیاج در جوامع پایدار و سالم است. به علاوه کاربرد تک بعدی علم از عوامل اختلال در محیط و جوامع محسوب می گردد.

در کشور ما علی رغم پیشرفت نسبی در علوم، وجود دانش و حضور متخصصان و محققان مجرب، کاربرد علم در عمل به دلایل متعدد به راحتی میسر نیست و به عبارت دیگر اگر امتداد جهت فراوری علم، مصرف علم باشد این جهت ناهموار است و مصرف علم به طور کامل و صحیح مورد توجه نیست.

در طرف دیگر زاینده رود به بزرگ ترین رودخانه ی مرکزی فلات ایران مشهور است؛ عاملی برای اسکان و انتخاب زیستگاه و تمدن ساز مرکز بوده است؛ جوامع و فرهنگ های بسیاری در کنار خود داشته است؛ غذا و معاش انسان های زیادی را تأمین نموده و مردمان را سیراب نموده است؛ آرامش دهنده ی دل گرفتگان و حاشیه ی شادی صاحبدلان بوده است؛ جهانگردان به دیدارش آمدند؛ در شعر و مقاله راه یافت و جهتش را به سبزی و زندگی آرایید؛ و همه ی این ها تعلق خاطری ایجاد کرد. ولی رودخانه ی زاینده رود امروز با معضلات فراوانی روبرو است؛ آلودگی کیفی رودخانه یکی از آن هاست و در حال حاضر ابتلا به برخی بیماری های خاص به این آلاینده ها نسبت داده می گردد. دیگر معضلی که رودخانه با آن روبرو است کاهش مقدار آب است که این کاهش کمیت آب و خشکی، از اثرات تغییرات فراوانی است که انسان با مصرف انرژی در زیست بوم طبیعی انجام داده و تعادل زیست بوم را برهم می زند و برهم زدن تعادل آن در زمان حال و آینده خود منشأ فرآیندهای ناخوشایند اکولوژیکی در منطقه می گردد و انسان نیز از اثرات سوء این تغییرات بی بهره نخواهد بود. برداشت بی رویه و نامتناسب آب رودخانه در نواحی خاص، انتقال آب زاینده رود به منطقه ها دیگر، توسعه و افتتاح طرح های مبتنی بر مصرف بالای آب، کشت گیاهان با احتیاج آبی بالا، مقدار بارش ها و موارد دیگر از مؤلفه های فشار کمّی موجود بر زاینده رود هستند. دقت و توجه به این مؤلفه های فشار کمّی موجود بر زاینده رود هستند. دقت و توجه به این مؤلفه ها و بعلاوه پیشی گرفتن بهره برداری های ریالی و مالی از آب رودخانه بر استفاده های پایدار، همه نشانی از صندلی و ارتباط نه چندان مطلوب علم و تخصص در برنامه های مربوط به بهره برداری از زاینده رود است.

این موارد به همراه عواملی نظیر شرایط اکولوژیک منطقه، بیلان آبی رودخانه و خصوصیات سرزمین همیشه اندیشمندان را با این پرسش روبرو می کند که آیا در زمان تعریف پروژه های مختلف، دانش موجود پیش بینی خشکی زاینده رود و عواقب سوء حاصل از آن را نموده بود؟

آن گونه که برخی شواهد همانند مقالات نشان می دهند، در سال های اخیر از سوی برخی محققان و متخصصان معضلات اخیر رودخانه همانند خشکی زاینده رود پیش بینی شده بود، ولی شتاب توسعه، محدودیت های مدیریتی، فرضیه های غیراصولی، تک بعدی نگری، مزیت های کوتاه مدت اجتماعی - مالی و موارد دیگر باعث عدم استفاده ی کامل از دانش در پروژه های مرتبط با زاینده رود و محدودیت بهره گیری کامل و مطلوب از توصیه های علمی و تخصص های مختلف شده است.

به عنوان نتیجه بازگردیم به جمله ی اول که هرچند در ادبیات امروز کلماتی نظیر علم، دانش، خرد، معرفت، اندیشه، کارشناسی، تخصص و دیگر واژه ها با همین مفاهیم به دفعات مورد استفاده قرار می گیرند، ولی کاربرد عملی این واژه ها در امور اجرایی همچنان با دشواری ها و محدودیت هایی روبرو است. پس هم اکنون نیز زیربنای استمرار حیات زاینده رود انجام تحقیقات و بهره گیری از مطالعات، متخصصان و اندیشمندان علوم مختلف و در نهایت کاربرد دانش در هر نوع تصمیم گیری مرتبط با زاینده رود است.

پی نوشت

1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اصفهان

منبع:ماهنامه فنی - تخصصی دانش نما 175 - 174

/ن

salmandiar.ir: دیار سلمان | مجله گردشگری و مسافرتی

samitm.ir: مجله سامی | وبلاگ نقد و بررسی کالاها و اخبار تولیدات صنایع

sctm.ir: تیم علمی | مجله علمی و دانشگاهی، مقالات علمی

منبع: راسخون