تینیجر ها و خانم ها بفرمایید داخل! - مجله سرگرمی

روی مبل ولو می شوید یا روی تخت تان دراز می کشید و به هرجایی که می خواهید سر می زنید و از همه اخبار و اتفاقات جهان پیرامون تان باخبر می شوید، حتی می توانید این سفر را در صف اتوبوس، درون تاکسی و مترو هم انجام بدهید.

سفری مجازی بدون احتیاج به ویزا و تنها به شرط داشتن اینترنت و یک گوشی هوشمند. تعداد لایک ها، ریتوئیت ها، کامنت ها و ... جزو قوانین این سفرند، البته بیشتر مسافران را نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند؛ ساعت ها بی هیچ مانعی در این جهان سیر می نمایند و به هرکجا که می خواهند سر می زنند. اما چرا دهه 70 و 80ها تا این حد با فضای مجازی اخت شده اند؟ چرا آلبوم های عکس شخصی، امروز جایشان را به اینستاگرام داده اند؟

این انس با فضای مجازی تا جایی است که روانشناسان از واژه اعتیاد به فضای مجازی استفاده می نمایند و اخطار می دهند لایک دریافت و داشتن دنبال نماینده بیشتر به دغدغه این نسل بدل شده و باید چاره ای برای آن اندیشید. نوجوانان این سال ها خلاف دهه شصتی ها که اینترنت و کامپیوتر برایشان یک کشف جدید بود، در جهانی ارتباطات بزرگ شده و با اینترنت، رشد فناوری و ... احساس نزدیکی بیشتری دارند و همین نزدیکی سبب می گردد به این فضا پناه ببرند و فعالیت های روزانه شان را هم در همین فضا دنبال نمایند. اما راه چاره متعادل کردن جهانی مجازی و واقعی برای نوجوانان چگونه ممکن می گردد؟

لایک من، امضای من است، پس هرجایی نمی زنم

مجموع لایک های یک عکس یا ویدیو از دید کاربران پنهان می گردد؛ تصمیم اخیر اینستاگرام که به طوری آزمایشی در کانادا اجرایی خواهد شد. سخنگوی اینستاگرام هدف این تغییر را تمرکز دنبال نمایندگان بر محتوا به جای تعداد لایک ها عنوان نموده، البته دلایل مهم دیگری پشت پرده این تصمیم دیده می گردد؛ معمولا تعداد لایک ها به عنوان معیاری برای میزان محبوبیت محتوا در نظر گرفته می گردد و برخی از کاربران اینستاگرام برای دنبال کردن لایک ها و به اشتراک گذاری عکس های متناسب با فضای این شبکه اجتماعی، فشار زیادی را احساس می نمایند، حتی دریافت نکردن لایک به میزان کافی موجب از بین رفتن اعتمادبه نفس برخی از کاربران می گردد. براساس برخی مطالعات، اینستاگرام مضرترین شبکه اجتماعی برای سلامت روان کاربران جوان است، با این وجود نوجوانان شیفته این اپلیکیشن هستند و از آن استقبال می نمایند. آتنا یکی از شیفته های اینستاگرام است.

اینستاگرام واقعا جهانی جذابی است و اگر ساعت ها در آن گشت بزنم، خسته نمی شوم. عکس ها و ویدیو ها به جذابیت آن افزوده. این دانش آموز دوره اول متوسطه گشتزنی در اینستاگرام یکی از برنامه های روزانه اش است: من صفحه خیلی از دوستانم و همین طور چهر ه های مطرح خارجی را دنبال می کنم، البته به همین راحتی لایک نمی کنم. از این آدم هایی نیستم که لایک شان را پای همه پست ها می توان دید.

آتنا لایک زدن را نوعی اثرانگشت یا امضا می داند: پست هایی که خیلی خاص و جذاب باشند را لایک می کنم، مگر شما پای هر برگه ای امضا و اثرانگشت می زنید؟ این دانش آموز تابستان یا فصل مدرسه برایش فرقی ندارد و روزانه چندساعتی را در اینستاگرام می چرخد: خوبی تابستان به این است که مادرم دیگر بهانه ندارد تا مکررا تاکید کند تو درس و مشق نداری.

مهدیس همکلاسی آتنا است و از دنبال نمایندگان مُصر برخی صفحات: لایک آتنا در مدرسه اعتبار خاصی دارد و هرکدام از پست ها که لایک او را داشته باشد، رکورد لایک را در مدرسه و بین دوستان می زند، اما من اینطوری نیستم و از هرچیزی که خوشم بیاید لایک می کنم، البته برخی اوقات ناخواسته لایک می کنم و تا مدت ها از دست خودم عصبانی می شوم.

مهدیس می گوید: در دوران امتحانات کمتر به اینستاگرام سر می زدم، اما تابستان بیشتر وقت دارم: یکی از جذابیت های اینستاگرام باخبر شدن از آدم هایی است که برایت اهمیت دارند. این که سفر رفته اند یا نه، کدام رستوران یا کافه بوده اند. حتی از روی عکس هایشان می گردد مدل جدید لباس، مو و آرایش شان را فهمید.

فضای مجازی، رواج زندگی انفرادی

شهرنشینی و به وجود آمدن کلانشهر ها سبک وسیاق زندگی اجتماعی شهروندان را تحت الشعاع قرار داده است و حالا با گذر زمان ما شاهد تغییر و تحولات اساسی در سبک زندگی شهروندان هستیم. پیمان حاج محمود عطار، حقوقدان که مطالعات اجتماعی دارد هم در مصاحبه با شهروند گسترش کلانشهر ها را بر تغییر سبک زندگی شهروندان تاثیرگذار می داند: کوچ از شهر های کوچک و روستا ها به شهر های بزرگ و تبدیل آن ها به کلانشهر ها دغدغه ای است که سال ها در خصوص آن بحث وگفت وگو شده، اما واقعیت امروز از وجود این کلانشهر ها خبر می دهند؛ شهر هایی که برای ساختن آپارتمان ها و برج های شان مراکز تفریحی، مکان های ورزشی و پارک ها را محدود کردند و کوچه ها و خیابان ها را شلوغ و مملو از ترافیک.

این آموزگار، زندگی در کلانشهر ها را بر انتخاب زندگی فردی تاثیرگذار می داند و می گوید: در گذشته نوجوانان و جوانان در کوچه ها و خیابان ها تفریحات دسته جمعی ای همچون فوتبال و والیبال داشتند، اما حالا این تفریحات جای خود را به سرگرمی های انفرادی نظیر استفاده از برنامه های تلویزیونی یا رایانه ها و فضای مجازی دادند و نوجوانان ناگزیر احتیاج های سرگرمی و آموزشی خود را در این فضا جست وجو کردند به این ترتیب ارتباطات فیزیکی و چهره به چهره کاهش پیدا نموده اند.

او راه چاره و تاثیر روی رفتار؛ مهمترین آثار منفی این سبک زندگی نوجوانان را در گوشه نشینی و زندگی انفرادی می داند و ادامه می دهد: حس هم زیستی و هم نوعدوستی و حس اجتماعی شدن با گوشه نشینی و زندگی انفردای کاهش می یابد.

نوجوان به جای مشارکت با همسن های خود در بحث ها و مسائل مربوط به سن وسالش به کامپیوتر روی می آورد و در آینده نمی تواند با مسائل اجتماعی روبه رو گردد. زمانی که نوجوان ناگزیر به تشکیل زندگی اجتماعی می گردد مانند ازدواج یا کار سرخورده شده و باعث گرایش فرد به بیماری های روانی و افسردگی و در شدیدترین حالت به ناهنجاری های اجتماعی می گردد.

اینستاگرام، فضایی دخترانه

آراز یک بار فرصت زندگی کردن داری و ذهن و قلبت مال تو است پس چیز های ارزشمند را وارد آن ها کن. پدرم همواره این جمله را تکرار می نماید. البته کوچکتر که بودم مفهوم آن را نمی فهمیدم، اما حالا به آن اعتقاد دارم. او دانش آموز متوسطه سوم است و چرخیدن در اینستاگرام را وقت تلف کردن و لوس می داند: این که یک نفر از هر کجای این جهان عکسی از خودش بگذارد و تو لایک کنی یعنی چه؟

اینستاگرام را دختر ها بیشتر دوست دارند. به شخصه برای من جذابیتی ندارد و ترجیح می دهم تایمم را برای دیدن فیلم بگذارم تا چک کردن ویدیو و عکس های دیگران. این دانش آموز متوسطه سوم معتقد است فرهنگ استفاده از فضای مجازی وارد ایران نشده: بیشتر عادات و رفتار ها و ... که امروزه بین نوجوانان و جوانان و حتی کسانی که سن بالاتری دارند، می بینیم وارداتی هستند و بیشترمان از چرایی و چگونگی آن ها غافلیم.

این دانش آموز وابستگی بیش از حد هم سن وسال هایش به فضای مجازی را در ناتوانی ارتباط گیری شان در جهانی واقعی می داند. جایی خواندم وابستگی به فضای مجازی باعث افسردگی می گردد. آدم ها احتیاج دارند با همنوعان شان ارتباط بگیرند و با آن ها تعامل داشته باشند.

اما باربد هرازگاهی سری به اینستاگرام می زند. من هنرپیشه ها و خوانندگان خارجی را دنبال می کنم، البته یکی از علاقه مندی هایم دیدن صفحات تناسب اندامی هاست. خودم به ندرت چیزی را به اشتراک می گذارم. مثلا اگر فیلم خوبی دیده باشم یا موسیقی خوبی شنیده باشم یا در خصوص ورزشکار ها خبر دست اولی داشته باشم؛ ورزشکاران خارجی البته.

باربد دوم متوسطه را تمام نموده و فرزند ارشد خانواده است: فضای اینستاگرام بیشتر دخترانه است. خواهر من روزی یکی، دو ساعت را راحت پای اینستاگرام است و عشق این را دارد که سلفی بگیرد و به اشتراک بگذارد. این جمله را بار ها از او شنیده ام که فلانی پستم را لایک ننموده دیگر لایکش نمی کنم! این ها را کمتر میان پسر ها می بینید.

او این ویژگی را خوب یا بد نمی داند: دخترانه بودن به معنی ضعف یا هر واژه تحقیرنماینده دیگر نیست؛ مثلا خواهرم اصلا از عکس ها و فیگور بدنساز ها خوشش نمی آید. این ها علاقه مندی های شخصی است خب. باربد معتقد است لایک کردن و لایک دریافت شاید به اندازه ای که برای دختر ها اهمیت دارد برای پسر ها نداشته باشد: به شخصه در خصوص پست هایی که می بینم، نظرم را می نویسم دوستانم هم همین طور هستند و زیر پست هایم نظرات شان را می نویسند؛ به عنوان مثال هر پستی که کامنت های بیشتری داشته باشد برای من احساس رضایت بیشتری دارد؛ چون نشان می دهد دوستانم نسبت به آن پست واکنش نشان داده اند حالا چه مثبت، چه منفی.

آنالیز های موسسه Hopper HQ هم بر این مسأله صحه می گذارد و آنالیز هایش درباره بیش از یک میلیون عکس ارسالی در اینستاگرام نشان می دهد که به طور متوسط پست های ارسالی زنان پنج برابر بیش از مردان محبوبیت دارد و تعداد لایک ها و نظرات ارسالی برای این مطالب هم حدودا پنج برابر مردان است.

تجزیه و تحلیل بیش از 1,2 میلیون پست اینستاگرام که به وسیله چهار هزار حساب کاربری ارسال شده، نشان داده مطالب ارسالی زنان به طور متوسط 578 لایک و نظر دریافت می نماید، ولی این رقم در خصوص مردان 117 مورد است. اگر تنها بخش اظهارنظر ها یا کامنت ها محاسبه گردد، این رقم برای زنان در مقایسه با مردان به 170 در برابر 113 می رسد.

یک نکته جالب دیگر این است که تعاملات در پست های مردان بیشتر در بخش اظهارنظرهاست و نه لایک ها. اگر چه اکثر کاربران اینستاگرام را زنان تشکیل می دهند، اما کاربران مرد اینستاگرام بیشتر تمایل به تعامل در بخش نظرات در زیر پست های با موضوعات مربوط به تناسب اندام و ورزش دارند.

ارتباطا ت واقعی مان را قوی کنیم

احتیاج به توجه و احترام یکی از مهمترین و اساسی ترین احتیاج های روانی تمام انسان هاست که نحوه ارضای این احتیاج شکل دهنده نوع رفتار و جنبه های مختلفی از شخصیت ماست. امروزه با توجه به تغییر سبک زندگی افراد در جوامع مختلف شیوه پاسخگویی به احتیاج ها بسیار متفاوت شده است؛ چه این احتیاج ها جسمانی باشند و چه روانی سبک ارضای ما انسان ها با توجه به تغییرات امروزه تغییر نموده است.

سمیرا طاووسی، روانشناس در مصاحبه با شهروند از همه گیرشدن فضای مجازی می گوید: همه می دانیم که با ورود فناوری های جدید به ویژه جهانی مجازی همه ما کم یا زیاد با این تغییرات همگام شده ایم. این روز ها اینستاگرام به فضای مهمی تبدیل شده که بخش اعظمی از احتیاج به توجه و احترام و دیده شدن و حس ارزشمندی را در افراد ارضا می نماید.

طاووسی محبوبیت فضای مجازی را در میان دهه هفتاد و هشتادی ها بیش از سایر دهه های قبل می داند و ادامه می دهد: کافی است که سری به پیج های مختلف بزنید تا درستی این مطلب را به عینه شاهد باشید. نکته مهم این است که برخلاف متولدان دهه های 40 و 50 و 60 که شاید نتوانند ارتباط خوبی با این فضای مجازی برقرار نمایند، متولدان دهه 70 و بیشتر از آن ها دهه هشتادی ها که الان نوجوانان و جوانان ما هستند، به خوبی و بسیار شدید با این فضای بی انت های مجازی ارتباط برقرار نموده اند.

این روانشناس معتقد است که با جست وجوی کوچکی در اینستاگرام متوجه می شویم که بیشتر صفحه های این اپلیکیشن ارتباطی- اجتماعی متعلق به نوجوانان است: گویی آن ها بهتر از هر نسلی یاد دریافتد که در این فضا خودنمایی نمایند، دیده شوند و ارزش و احترام برای خود پیدا نمایند. اینستاگرام توانست فضایی باشد در پاسخ به تنهایی این نسل که به دلیل تغییرات سریع و تفاوت نسل در جوامع نتوانسته بودند با خانواده رابطه قوی برقرار نمایند، تنهایی های شان را آن جا به نمایش گذاشتند، عشق های شان را در کامنت ها نوشتند و فریاد زدند و هر قدر از خانواده های شان دور شدند در اینستاگرام فالوو و لایک بیشتری جذب کردند.

طاووسی ادامه می دهد: این روز ها کمتر نوجوانی را می بینیم که صفحه اینستاگرام نداشته باشد -چه با اطلاع خانواده و چه به صورت پنهانی- و حرف های دلش را آن جا فریاد نزند، عکس نوشته نگذارد، از ربات های فالوو یاب برای مهم و ارزشمند نشان دادن خود استفاده نکند.

نوجوانان ما ساعت های مهم خود را پای بالا پایین کردن صفحه اینستاگرام می گذرانند، فالوو و لایک می نمایند تا فالوور و لایک جذب نمایند فقط و فقط در پاسخ به احتیاج توجه و احترام و دیده شدن. می خواهند بگویند ببینید من چقدر مهمم؟ ببینید پست های این آدم مهم چقدر لایک می خورد؟ ببینید چقدر فالوور دارم؟

این روانشناس راه چاره کنترل این رفتار نوجوانان را توجه به نوجوانان می داند و می گوید: حال اگر برای والدین مهم است که فرزندشان زیاد در این فضای پرخطر، پردروغ و پر از شوآف و نمایش های ساختگیِ خوشی غرق نگردد یک راه چاره مهم وجود دارد: تا جای ممکن خودتان پاسخ دهنده احتیاج به توجه نوجوان تان باشید، برایش وقت بگذارید. حتی اگر می خواهد صفحه اینستاگرامش را به شما نشان دهد با خوشرویی ببینید، قضاوتش نکنید و اجازه دهید با شما به قدری راحت باشد که به تدریج صحبت با شما و با شمابودن را به وقت گذرانی در فضای مجازی ترجیح دهد.

فرزندان نوجوان ما ساعت ها در اینستاگرام هستند، زیرا ساعت مطلوبی را با والدین خود نمی گذرانند. اگر فضای ارتباطی والدین با نوجوان شان پر از عشق و توأم با دوستی و احترام بدون قضاوت و پند و نصیحت های یک جانبه باشد، شک نکنید که احتیاج به توجه به وسیله رابطه واقعی و چهره به چهره بسیار بهتر ارضا خواهد شد؛ بنابراین کلید رهایی از اینستاگرام برای همه افراد چه نوجوان و چه بزرگسال داشتن ارتباط قوی با انسان های اطرافش (خانواده، دوستان، فامیل) است.

کشتی کروز: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها

دور زمین: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله گردشگری