تورکه مایرنی، تئودور - مجله سرگرمی

نویسنده: Owen Hannaway

مترجم: صادق محبوبین

[teodor turke-ye māyern-i]

Theodore Turquet de Mayerne

(ت. مایرن، نزدیک ژنو، سویس، 16 مهر 952/ 28 سپتامبر 1573؛ و، لندن، انگلستان، 24 یا 25 اسفند 1033/ 15 یا 16 مارس 1655)، پزشکی، شیمی.

تورکه مایرنی پسر لوئی تورکه مایرنی، مورّخ و نظریه پرداز معروف سیاسی اوگنو، بود. بعد از تحصیلات مقدماتی در ژنو، به دانشگاه هایدلبرک و سپس به مونپلیه رفت، و در 976 از آنجا درجه دکتری در پزشکی گرفت. در زندگی حرفه ای بعدی خود، که پزشک بسیار پیروزی در دربارهای فرانسه و انگلستان بود، مهارت قابل ملاحظه ای در جان بدر بردن از آشوبهای شغلی و سیاسی جلوه گر ساخت. اگرچه شخصاً یک چهره برجسته علمی نبود، در مرسوم کردن روش درمانهای شیمیایی در پزشکی و پشتیبانی از آن مؤثر بود.

تورکه، پس از فراغ از تحصیل در مونپلیه، به پاریس رفت و در آنجا مورد حمایت ژان ریبی، پزشک اول آنری چهارم و همکیش کالونیست خود، نهاده شد. او از پزشکان سلطنتی شد، و به اسم شاگرد و مرید ریبی مطبی پیروز دایر کرد که بسیاری از افراد سرشناس، عمدتاً اما نه منحصراً از اوگنوها، مشتریان او بودند. هنگامی که ریبی در 984 درگذشت، مشتریان مشترک به تورکه رسید. ریبی و تورکه هر دو از بکار بردن ترکیبات شیمیایی در معالجات خود حمایت می کردند، و تربیت داروسازان را در تهیه این داروهای تازه تسهیل و تشویق می نمودند. احتمالاً آنها در تأسیس دوره های آموزش شیمی ژان بگن در پاریس تأثیر داشته اند.

این طرفداری از درمانهای شیمیایی خصومت دانشکده پزشکی پاریس را برانگیخت، و تورکه شخصاً در مجادله قهرآمیزی که بین دانشکده و هواداران شیوه درمان پاراتسلزوسی درگیر شده بود گرفتار شد. در 982 یکی دیگر از پزشکان کالونیست درباری، ژوزف دوشن (کوئرکتانوس)، رساله ای در دفاع از پزشکی پاراتسلزوسی- هرمسی نوشت که بسرعت موجب صدور جوابی توهین آمیز و بی ذکر نام نویسنده از طرف دانشکده شد [به احتمال زیاد این رساله را ژان ریولان مهتر نوشته بود]. در جواب به این حمله ای که مورد حمایت دانشکده بود، تورکه در همان سال (982) رساله دفاعی ملایم تری درباره درمانهای شیمیایی نوشت و علت آورد که این روشهای تازه درمان با آن دسته از اصول پزشکی که به وسیله بقراط و جالینوس مطرح شده اند مغایرتی ندارند. اما این مقاله کافی بود برای این که در 14 آذر 982 سرزنش رسمی دانشکده را برای او به بار آورد. تورکه، به اسم پزشک ممتاز دربار، توانست، به رغم حملات دانشکده، به طبابت خصوصی خود ادامه دهد.

بعد از قتل آنری چهارم، تورکه در 990 برای اقامت دایم به انگلستان نقل مکان کرد؛ او در 985، زمانی که در زمره پزشکان دانشگاه آکسفرد عایدی، از آن کشور تماشا نموده بود. او پزشک اول جیمز یکم شد و بعداً با همین مقام در خدمت چارلز اول و ملکه اش انجام وظیفه کرد. پرداختن به حرفه پزشکی در انگلستان برای او پیروزیت گیج کننده ای بود و او را بسیار ثروتمند کرد. تورکه در 995 به عضویت کالج سلطنتی پزشکان برگزیده شد؛ در سال 1000 ملک اشرافی اوبون (نزدیک لوزان) را خرید؛ در 1003 از طرف جیمز لقب اشرافی گرفت. در پی وقوع جنگ داخلی انگلستان، وی در چلسی انزوا گزید، و در 1033 در همانجا درگذشت؛ در سنت مارتین این دِفیلدز به خاک سپرده شد. فقط یک دختر از هفت فرزندی که از دو ازدواج داشت از او باقی ماند.

تورکه، در انگلستان، علاقه به درمانهای شیمیایی و آموزش داروسازان را دنبال کرد. به یاری هنری اَتکینز، که چندین بار رئیس کالج سلطنتی پزشکان شد، در تأسیس انجمن معتبر داروسازان همکاری کرد؛ این انجمن به داروسازان انگلیسی شخصیت صنعتی برجسته ای داد و آنها را از عطّاران متمایز کرد. او در کمیته کالج سلطنتی هم، که اولین چاپ Pharmacopoeia Londinensis (دارونامه لندن، 1618) را تهیه کرد، خدمت نمود؛ هدف از تهیه این کتاب تحت معیار درآوردن ترکیبات فورمولی دارویی انگلستان برای اولین بار بود. به طور کلّی معلوم شده است که او در وارد کردن شیوه های درمان شیمیایی در این کتاب تأثیر داشته است. اما باید یادآور شد که وقتی که اولین بار در 968 پیشنهادهائی برای تهیه دارونامه مطرح شد، چنین روشهای درمانی در آن گنجانیده شده بود. از طرفی دیگر، تورکه تا کمی قبل از انتشار دارونامه به کمیته کالج ملحق نشده بود. او نامه تقدیم کتاب به چارلز اول را نوشت، که نباید با مقدمه ای که برای خواننده نوشته شده و در آن از شیوه های درمان شیمیایی دفاع شده است اشتباه گرفته گردد. تورکه چند نسخه شیمیایی از خود تجویز کرد، که شامل [lotio nigra محلول کلورور جیوه و آب آهک مشهور هم بود، که ماده اصلی آن را اوکسید جیوه تشکیل می داد. او بعلاوه تجربیاتی در زمینه رنگدانه ها داشت، و در میان دوستانش هنرمندانی چون روبنس، وان دایک، پیترللی، ژان پتیتو بودند؛ و هم در نتیجه فعالیت او بود که نسخه خطی Theatrum insectorum (عرصه حشرات)، نوشته تامسی مافیت، در 1013 بچاپ رسید.

کتابشناسی

یکم، کارهای اصلی.

تورکه مایرنی در مدت عمر خود آثار چندان زیادی منتشر نکرد. اسم سفرنامه ای که به او نسبت داده شده عبارت است از Sommaire description de la France, Allemagne, Italie et Espagne ژنو، 1591؛ 1653). دفاعیه او از شیوه های درمان شیمیایی عبارت است از Apologia in qua videre est, inviolatis Hippocratis et Galeni legibus, remedia chymice preparata tuto usurpari posse, ad cujusdam anonymicalumnias responsio (لارو شل، 1603). اما تورکه در مدت عمر خود مدارک و سوابق مفصّلی در زمینه امور شخصی و درمانگاه گردآورد، که بخش اعظم آنها به صورت دارایی سِر هَنس اسلوون عایدیه و اکنون در مجموعه اسلوونِ موزه بریتانیا موجود است (برای آگاهی از توضیح آنها، Index to the Sloane Manuscripts in the British Museum از ادورد ج. ل. اسکات لندن، 1904] ، 349- 350).

دستنویسهای تورکه اساس چندین مجموعه مربوط به پیشینه های موارد بالینی را تشکیل می دهند که پس از مرگ نویسنده انتشار یافته اند. متشخص بودن بیماران تورکه اهمیت تاریخی بیشتری به این مجموعه بخشیده است. نخستین مجموعه از این گونه مجموعه ها، همراه با رساله ای درباره نقرس، Tractatus de arthritide Accesserunt ejusdem consilia aliquot medicinalia انتشار یافت (ژنو، 1674)، که تامس شرلی آن را در دو جلد به انگلیسی ترجمه و منتشر کرد (لندن، 1676-1677). مجموعه مفصّل تر و منظم تری هم انتشار یافت با پیشگفتاری از والتر چارلتن با اسم Praxeos Mayernianae in morbis internis (لندن، 1690، 1695؛ آوکسبورک، 1691؛ ژنو، 1962 با اسم [Praxis medica]) آخرین و کاملترین مجموعه را جووزف براون بچاپ رسانید با اسم Theodori Turquet Mayernii... opera medica, complectentia consilia, epistola, et observationes pharmacopeam, variasque medicamentorum formulas (لندن، 1700، 1701، 1703).

دوم. خواندنیهای فرعی.

گزارشهای مربوط به زندگی و نوشته های تورکه مشتملند بر آثار زیرین، که به ترتیب تاریخ انتشار لیست شده اند: Mayerne, Sir Theodore Turquet de، از نورمن مور، در Dictionary of A Sketch of the Career of Theodore Turquet National Biography de Mayeme، از تامس گیبسن، در AMH، 5 (1933)، 215-326؛ An Account of Dr. Theodore Turquet de Mayernes ‘Praxis Medica. Augsburg 1691، از همو، همان، 438-443؛ و Letters of Dr Theodore Turquet de Mayerne to the Syndics and Executive Council of the Republic of Geneva، از همو، همان، 9 (1937)، 401-421؛ و Sir Theodore Turquet de Mayerne, M.D., F.R.C.P. Stuart Physician and Observer (1573-1655);، از ویلیام ب. اوبر، در NSJM، 70 (1970)، 449-458. در بیشتر این منابع بی دقتیهائی جدی راه یافته اند و در استفاده از آنها باید محتاط بود.

برای آگاهی از همکاری تورکه با ژان رییی، The Sieur de la Rivière, Paracelsian Physician of Henry IV، از هیو ترِوِر روپر، در Science, Medicine, and Society in the Renaissance, Essays to Honor Walter Pagel، ویراسته آلن دبو، دوم (نیویورک، 1972)، 227-250. از مجادله پاریس بر سر درمانِ شیمیایی در کتاب Science and the Renaissance، نوشته و، پ. د. وایتمن، یکم (ادینبرا-لندن- نیویورک، 1962)، 256-263 بحثی شده است.

برای آگاهی از رابطه تورکه با داروفروشان انگلستان، A History of the Worshipful Society of Apothecaries of London ؛ از چ. وال، هـ. چارلز کمرن، و ا. اَشوِرث آندروود، یکم (لندن، 1963)، جاهای مختلف. جورج اردنگ در مقدمه تاریخی خود بر چاپ مجدد نسخه 1618 کتاب Pharmacopoeia Londinesis (مدیسن، ویسکانسین، 1944) از نقش او در انتشار London Pharmacopoeia بحث نموده است؛ هم - How Chemicals Entered the Official Pharmacopoeias Paracelsians ، از آلن ژ، دبو (نیویورک، 1966)، 150-156. لیکن ارزش و اعتبار همه این نوشته ها را باید: A History of the Royal College of Physicians of London ، از سِر جورج کلارک، یکم (آکسفرد، 1964)، 227-230، سنجید.

منبع مقاله :

گیلیپسی، چارلز کولستون، (1387) زندگینامه علمی دانشوران، ترجمه احمد آرام ... [و دیگران]، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول

foroshgahak.ir: فروشگاه کوچک | مجله آموزشی سیستم های مدیریت فروش

منبع: راسخون