تماشای انیمیشن به درک واقع بینانه کودک یاری می نماید ، صنعت انیمیشن در ایران با سرمایه گذاری بخش خصوصی پیشرفت خواهد نمود - مجله سرگرمی

گروه فرهنگ و هنر خبرنگاران؛ مریم سواری؛ بدون شک بچه ها از مهم ترین سرمایه های ملی یک کشور هستند که آینده آن را شکل می دهند؛ امروزه بچه ها بیش تر از گذشته با دنیای رسانه در ارتباط اند و نه تنها تلویزیون، بلکه موبایل ها، تبلت ها و انواع vodها به وفور در دسترس شان است که باعث می شوند گاهی ساعت های زیادی را به تماشای کارتون سپری می نمایند. نقاشی های ساده و قابل درک، ابعاد کم تصاویر کارتونی، موسیقی مجذوب کننده و شاداب، دنیای رنگارنگ، موقعیت های پیش بینی نشده و بدون قاعده، کلی بودن مفاهیم و البته سادگی آنان، سیال بودن بین خیال و واقعیت و... از مهم ترین نکاتی است که یک کودک را مشتاق می نماید تا با توجه کامل به تماشای یک فیلم پویانمایی چند دقیقه ساکت و مبهوت بنشیند. هم ذات پنداری در بچه ها نسبت به شخصیت های پویانمایی مهم ترین عاملی است که توجه آن ها را به فیلم پویانمایی معطوف می دارد.

برخی ها گمان می نمایند که کودک هرآنچه از انیمیشن تماشا می نماید را فراموش نموده و تأثیری در هویت و شخصیت وی ندارد، یعنی اینکه این تأثیر رسانه ای به مرورزمان از بین می رود و الگوها و ابرقهرمانان به وسیله انیمیشن وارد زندگی بچه ها نمی شوند اما کارتون یکی از عوامل قدرتمندی است که یک فرد را در دوران کودکی تحت تأثیر قرار می دهد. کارتون سلاحی دو لبه است؛ می تواند کودک را بیش از حد به معرض تباهی بکشاند و بعلاوه می تواند یک کلاس درس باشد و کودک تجربیات زیادی را به وسیله تماشایش به دست آورد. حال با توجه به تأثیر دوجانبه کارتون، چگونه می توان از آسیب های احتاقتصادی آن بر کودک جلوگیری کرد و تأثیرات مثبت را افزایش داد؟ به بهانه 16 مهر، روز ملی کودک و برای یافتن پاسخ این سؤال با فرهاد خوارزمی، روان شناس بالینی فعال در حوزه کودک به تبادل نظر نشستیم.

خبرنگاران: آیا به طور طبیعی تماشای کارتون نسبت به کار رئال برای بچه ها مجذوب کننده تر است؟ چرا؟

خوارزمی: تماشای انیمیشن برای بچه ها مجذوب کننده تر است؛ بر خلاف بزرگسالانی که یک نگاه عینی و واقعی به دنیای پیرامون خودشان دارند نگاه کودک به دنیای پیرامون خودش یک نگاه انتزاعی و تخیلی است. به همین دلیل است که بچه ها در دنیایی که به نظر می رسد کاملاً غیرواقعی است با اسباب بازی هایشان و یا با هم بازی هایشان مدام در حال نقش بازی کردن هستند و با استفاده از قوه تخیل مثلاً یک جایگاه را تبدیل به یک اتومبیل می نمایند، بر روی آن می نشینند و وانمود می نمایند که در حال رانندگی هستند یا یک اتوماتیک را به یک میکروفون تبدیل می نمایند، آن را جلوی دهانشان قرار می دهند و وانمود می نمایند که در حال مصاحبه کردن هستند؛ بنابراین با توجه به فکر خیال پرداز بچه ها کاملاً طبیعی است که علاقه به تماشای انیمیشن داشته باشند چون آن دنیای انتزاعی و تخیلی که در انیمیشن ها وجود دارد همان دنیایی است که کودک دوست دارد آن را تماشا کند و حتی در آن زندگی کند. به همین دلیل است که می بینیم استودیوهای فراورینماینده انیمیشن که مخاطبانشان بچه ها هستند به گونه ای فراوری محتوا می نمایند که همان فضای انتزاعی و غیرواقعی و تخیلی را چه در داستان پردازی و چه در شخصیت سازی در انیمیشن هایشان به کار ببرند.

خبرنگاران: انیمیشن چه تأثیراتی می تواند بر کودک داشته باشد؟

خوارزمی: تماشای انیمیشن می تواند به بچه ها یاری کند که به یک درک و نتیجه گیری واقع بینانه از دنیایی که قرار است در آن زندگی نمایند برسند. کودک با تماشای روبرو شدن شخصیت های خوب و مفید انیمیشن ها باشخصیت های بد و منفی به این واقعیت پی می برد که در دنیایی زندگی می نماید که درعین حال که بسیاری از افراد خوب، مفید و مثبت در آن زندگی می نمایند اما برخورد باشخصیت های بد و منفی هم اجتناب ناپذیر است. همین طور کودک با تماشا چالش ها و مسائل شخصیت های کارتونی به این واقعیت پی مبرد که قرار است در دنیایی زندگی کند که از مسائل و چالش ها گریز و گزیری نیست اما می تواند مانند همان قهرمان های انیمیشن ها با استفاده از تعقل، برنامه ریزی و ابتکار بر مسائل فائق آید، به پیروزیت برسد و خودش را سعادتمند کند. مفاهیمی مانند رقابت، رفاقت، بردوباخت، همکاری، همیاری، خدعه و نیرنگ که در زندگی واقعی همه انسان ها وجود دارد به نحو بسیار خوبی می تواند به وسیله تماشای انیمیشن ها به بچه ها منتقل گردد و آن ها را با این واقعیات آشنا کند.

درعین حال بسیاری از مفاهیم آموزشی مانند نام رنگ ها، نام ها، شماره ها، اعداد، لغات و معانی نو هم معمولاً ازطریق تماشای انیمیشن ها به راحتی به بچه ها منتقل می گردد. البته تماشای بیش از حد و زیاد انیمیشن هم ممکن است این خطر را ایجاد کند که کودک بیش از مقدار در تخیلات و تصورات بچه هاه خودش فرو برود و ارتباطش با دنیای واقعی محدود گردد؛ بنابراین تماشای زیاد فیلم های انیمیشنی ممکن است به نوعی اعتیاد به خیال کردن را در کودک پدید بیاورد که حتی ممکن است تا در دوران بزرگسالی در او باقی بماند؛ همان طور که تماشای متناسب محتوای انیمیشنی برای کودک خوب و مفید است، برعکس آن یعنی روآوردن بیش از مقدار به تماشای انیمیشن ها هم حتماً برای کودک بد و مضر است.

خبرنگاران: چگونه تأثیرات مثبت انیمیشن بر بچه ها را تشدید و تأثیرات منفی را کاهش دهیم؟

خوارزمی: معمولاً بچه ها علاقه دارند که درباره انیمیشن های موردعلاقه شان یا شخصیت های آن کارتون ها با والدینشان تبادل نظر نمایند و پرسش ها و تناقضات فکری خودشان را از والدینشان سؤال نمایند. به اسم مثال، کودک در اثر آنچه که تماشا نموده لغات نوی یاد گرفته و حال درباره معانی آن لغات با والدین تبادل نظر می نماید و چه فرصتی بهتر از اینکه والدین آنچه را که کودک از تماشا کردن انیمیشن آموخته با شرحات و پاسخ های خودشان توسعه بدهند؛ یا اینکه کودک مثلاً شاهد پرواز کردن یک شخصیت انیمیشنی بوده و درباره آنچه که دیده با والدینش تبادل نظر می نماید که فرصتی است برای والدین که مرز بین تخیل و واقعیت و مفهوم امکان پذیر بودن و امکان پذیر نبودن را برای کودک شرح بدهند؛ بنابراین یکی از کارهایی که والدین می توانند در جهت افزایش تأثیرات مثبت و همین طور کاهش تأثیرات منفی انیمیشن ها انجام بدهند این است که آماده تبادل نظر با کودک باشند و به سؤالات کودک پاسخ بدهند. بر خلاف بزرگسالان بچه ها الزاماً به این مسئله واقف نیستند که شخصیت های انیمیشنی در واقعیت وجود ندارند و بسیاری از کارهای فوق العاده ای که این کاراکترهای انیمیشنی انجام می دهند در دنیای واقعی امکان پذیر نیست؛ بنابراین این درهم تنیدگی بین خیال و واقعیت در فکر کودک ایجاد تناقض می نماید و والدین باید به دقت به گفته های کودک گوش نمایند، به سؤالاتش پاسخ دهند و تناقضات فکری او را رفع نمایند که در این صورت هم تأثیرات مثبت تماشای انیمیشن ها بر روی کودک توسعه پیدا خواهد نمود و هم کاهش تأثیرات منفی را در پی خواهد داشت.

خبرنگاران: تماشای انیمیشن و برنامه های تلویزیونی برای یک کودک چقدر باید محدود گردد؟

خوارزمی: ما به اسم پدر و مادر وظیفه داریم برای زندگی روزمره کودکمان برنامه ریزی کنیم. ما باید اطلاع داشته باشیم که مهم ترین کاری که پیشروی بچه ها است - به خصوص در سنین بین 2 تا 7 سالگی - بازی و ورزش در چارچوب شبکه دوستانشان است. سایر برنامه های تفننی یا تماشای فیلم های انیمیشن به اسم تفریحات هرازگاه نه تنها اشکال ندارد بلکه مفید هم هست اما ابداً نگاه والدین به تماشای فیلم های انیمیشنی نباید به اسم یک روال روزانه و باهدف پرکردن روزمره زندگی کودک در نظر گرفته گردد؛ بنابراین درصورتی که والدین اوقات روزمره بچه ها را با کارهای مفید و خوب پر نمایند نیازی نیست که کودک از جهت تماشای برنامه های تلویزیونی و انیمیشن محدود گردد چون اغلب اوقات روزمره اش خودبه خود پر شده و وقت زیادی در دسترس کودک باقی نمانده که باعث نگرانی والدینش گردد. تماشای کارتون ها درصورتی که مناسب سن کودک باشند و بیشتر از روزی یکی - دو ساعت کودک را درگیر نکند خوب و مفید است، در غیر این صورت تماشای زیاد این انیمیشن ها ممکن است باعث نوعی اعتیاد به خیال کردن و فرورفتن بیش از حد در تخیلات بچه هاه گردد.

خبرنگاران: با توجه به اینکه در دنیای امروزی انیمیشن های ملل گوناگون به وفور در دسترس است چه نکاتی را باید مدنظر قرارداد؟

خوارزمی: فراموش نکنیم که در عصری زندگی می کنیم که بیشترین مقدار تبادلات فرهنگی و یا حتی مهاجرت بین ملل و فرهنگ ها در حال حاضر صورت می گیرد و انسان ها و فرهنگ ها بیش تر از هر زمانی درهم آمیخته شدند. یک شخصیت انیمیشنی ممکن است که در هر محدوده جغرافیایی خلق شده باشد اما مهم این است که آنچه را که انتخاب می کنیم و برای بچه ها خودمان به نمایش می گذاریم با سن و سالشان متناسب باشد. فارغ از اینکه این محتوا یا شخصیت در کدام محدوده جغرافیایی ساخته یا پرداخته شده. نباید فراموش کرد که بسیاری از انیمیشن ها برای یک محدوده به خصوص سنی ساخته شدند. حتی برخی از انیمیشن ها مخصوص بزرگسالان هستند نه بچه ها؛ بنابراین آنچه که باید بیشتر موردتوجه قرار بگیرد این است که یک فیلم انیمیشنی چه محدوده سنی را هدف قرار داده. محدوده سنی خردسالی؟ نوجوانی؟ و یا بزرگسالی؟ و بر اساس آن محدوده سنی انیمیشنی که مناسب است تهیه گردد و در دسترس کودک یا نوجوان قرار بگیرد.

خبرنگاران: جای خالی اسطوره های ایرانی در جامعه امروزی مشهود است، کودک ایرانی مرد عنکبوتی و بتمن را بهتر از رستم می شناسد؛ صنعت انیمیشن ایران در این راستا چه راهی را باید در پیش گیرد؟

خوارزمی: به نظر می رسد که صنعت انیمیشن ایران باید همان راهی را طی کند که این صنعت در کشورهای دیگر رفته و پیروز شده. نیازی نیست چرخه ای از نو ابداع گردد. تقریباً در همه صنایع الگوبرداری از مدل های مشابه پیروز راهی است که می تواند بسیار سریع باعث پیشرفت و توفیق یک صنعت گردد. البته این کار نیازمند منابع اقتصادی وسیع است به خصوص در بخش خصوصی که می توان با استخدام متخصصین طراز اول شرایطی به وجود آورد که فراوریات این صنعت آن قدر به لحاظ کیفی و محتوایی غنی باشد که مورد استقبال قرار بگیرد و حتی ایجاد عایدی کند؛ بنابراین به نظر من زمانی این صنعت می تواند در ایران توفیق پیدا کند که شرایطی به وجود بیاید که بخش خصوصی و نه تنها دولتی راغب باشد و در این صنعت سرمایه گذاری کند تا با فراوریات باکیفیت خودش ایجاد سود کند؛ این همان راهی است صنعت انیمیشن در غرب و در خاور دور طی نموده و پیشرفت نموده و پیروز بوده، چه به لحاظ فراوری محتوا و در دسترس گذاشتن آن فراوریات برای جوانان و چه برای ایجاد سود و اشتغال و درگیرکردن طیف وسیعی از متخصصین.

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری