بازی شغل بچه هاست، در آن دخالت نکنید - مجله سرگرمی

راضیه زرگری| بچه های این دوره و زمانه اغلب تنها هستند؛ تک فرزند هایی که خواهر و برادر هم بازی ندارند. بازی های گروهی بچه های کوچه و محله هم نسبت به قدیم خیلی کمتر شده و با تغییر شرایط و سبک زندگی مردم، بیشتر بچه ها باید خود را در فضای خانه و با اسباب بازی سرگرم نمایند.

تا همین چند ماه پیش مهد کودک، کلاس های ورزشی و هنری و سرگرمی های بیرون از خانه دایر بود و بچه ها چند ساعتی از روز در محیط آموزشی- سرگرمیِ گروهی قرار می دریافتد، اما در شرایط اپیدمی ویروس کووید-19 از این نعمت هم محروم شدند و بچه ها ماندند و روز های طولانی بهار و خانه ای کوچک که باید در آن سرگرم شوند.

شاید بیشترین گلایه پدران و مادران از روز های در خانه ماندن، سرگرم کردن بچه ها باشد. اما اگر بچه ها مهارت مستقل بازی کردن داشته باشند، دیگر احتیاجی به ساعت ها تماشای تلویزیون و بازی با تبلت نیست؛ والدین هم می توانند زمانی برای خود در خانه داشته باشند، اما مشکل کجاست که بیشتر بچه ها نمی توانند تنها بازی نمایند؟

دکتر لارا، روانشناس کودک است. او در توصیه به والدین برای سوق دادن بچه ها به مستقل بازی کردن می گوید در برنامه های روزانه خود، زمانی برای تنها بازی کردن بچه ها تعریف کنید؛ مثلا هر روز صبح بعد از خوردن صبحانه و انجام تکالیف و درس و مشق، به بچه ها بگویید حالا وقت آن است که بروی و خودت بازی کنی.

واکنش بیشتر بچه ها در این شرایط درخواست برای تماشای تلویزیون است یا اینکه غر می زنند که نمی دانند چه بازی ای باید انجام دهند و هیچ اسباب بازی خوبی ندارند؛ در نهایت هم از مادر یا پدر می خواهند با آن ها هم بازی شوند.

چرا این اتفاق می افتد؟ به این چند موقعیت نگاهی بیندازید:

1- نوزاد با جغجغه اش بازی می نماید. پدر جغجغه را از دستش می گیرد و تکان می دهد؛ شاید برای اینکه مطمئن گردد جغجغه صدا دارد! یا شاید برای اینکه مطمئن گردد فرزندش می داند جغجغه چطور کار می نماید.

2- بچه دو ساله مشغول چیدن بلوک های خانه سازی کنار هم است؛ مادر می گوید: بچینشون روی سر هم تا برج بسازی.

3- بچه سه ساله پازلش را درست می نماید. پدر به او یاری می نماید و می گوید آفرین!

4- بچه چهار ساله نقاشی می کشد و همه رنگ ها را با هم قاتی می نماید. مادر می گوید: وقتی همه رو با هم ترکیب می کنی، همه چیز قهوه ای میشه و همه اون رنگ های قشنگ از بین می رود!

5- بچه پنج ساله با لِگو دیوار می سازد. پدر می گوید: خیلی خوب میشه اگر باهاشون خانه درست کنی.

یکی از کار هایی که والدین عاشق انجام دادنش هستند این است که دائما به بچه هایشان چیزی یاد بدهند، ولی باید یادشان باشد که بچه ها زمانی چیزی را خوب یاد می گیرند که خودشان آن را تجربه و کشف نمایند.

از آنجایی که بچه ها همه چیز را به وسیله بازی کردن یاد می گیرند، دخالت در بازی آنها، نه تن ها حس کنجکاوی و هیجان شان را برای یاد دریافت کم می نماید، بلکه لذتی را هم که کودک از تن ها بازی کردن می برد، از او می گیرد.

خود را مسئول بازی کردن کودک ندانید

دخالت کردن در بازی بچه ها از همان ماه های اول و نخستین واکنش های او نسبت به اسباب بازی آغاز می گردد و مهم ترین علتش تمایل ناخودآگاه والدین برای آموختن به بچه هاست؛ چرا که بدون اینکه خودمان متوجه باشیم، می خواهیم همه چیز را به فرزندمان یاد بدهیم؛ خودمان را متخصص بازی کردن می دانیم؛ درست همان طور که متخصص همه چیز هستیم!

همه ایده های خوب را فقط ما بلدیم و بچه ها برای درست بازی کردن به ما احتیاج دارند. اصلا می دانید جریان چیست؟ ما عظیم تر ها مسئول بازی بچه ها هستیم! خیلی خنده دار است، نه؟!

چطور توقع غلط در کودک ایجاد می کنیم

به گفته این روانشناس کودک، واقعیت این است که از همان نخستین برخوردهاى ما با کودک، او یاد می گیرد که برای بازی کردن به عظیم تر ها احتیاج دارد. با برنامه ریزی بیش از حد و مشغول و درگیر کردن لحظه به لحظه کودک (از این بازی و سرگرمی به آن یکی) باعث وابستگی او به خودمان می شویم، چرا که هیچ جایی برای مستقل بودن باقی نمی گذاریم؛ بنابراین وقتى بچه ها وقت آزاد پیدا می نمایند و نمی دانیم چطور سرگرم شان کنیم، به این نتیجه می رسیم که حوصله شان سر رفته و بلافاصله پیشنهاد می دهیم که تلویزیون ببینند؛ کاری که از رشد مهارت هاى بازى کردن شان جلوگیرى می نماید.

در این میان، خانواده ها ناگهان در شرایطى مثل روزهاى قرنطینه در خانه حبس می شوند و آن وقت است که بچه ها توقع دارند دائما سرگرم شان کنیم و با آن ها وقت بگذرانیم.

بچه های غرق در بازی، در آینده خلاق تر و تواناتر می شوند

لارا که مشاوره سرگرمی دوران پیش از دبستان می دهد، توصیه می نماید: اگر در شرایطى قرار دارید که می خواهید فرزندتان به تنهایى و براى مدت زمان طولانی تر با خودش بازى کند، به هیچ وجه احساس گناه نکنید.

استقلال بچه ها در بازی کردن نه تن ها برای شما خوب است و به شما فرصت می دهد به کار های خودتان برسید، بلکه باعث رشد و استقلال فرزندتان هم می گردد، البته به یک شرط؛ اینکه شما به اندازه کافى وقت براى با هم بودن صرف کنید!

تحقیقات نشان می دهد بچه هایى که به طور منظم در دنیاى بازی غرق می شوند، به مرور زمان مهارت و ویژگی هایی کسب می نمایند که در ادامه زندگی به آنان بسیار یاری می نماید؛ مانند توانایى بالا در حل مسائل، سرسختى و پشتکار، بالا رفتن قدرت تمرکز، مدیریت استرس و بالارفتن قدرت تخیل برای خلق موقعیت ها.

آموزش صبر و لذت از اوقاتی آرام

[می دانید آموزش بازی کردن مستقل به فرزندان چقدر اهمیت دارد؟

تقویت تخیل و بازی های خلاقانه: بچه ها زمانی خلاق تر می شوند که عظیمسالان در کارگردانی امورشان نباشند. آن ها احتیاج به انطباق با قوانین خاص یا شرح بازی دیگران ندارند، این کار جلوی خلاقیت آن ها را می گیرد.

داشتن اوقاتی آرام: با وجود تلویزیون، بازی های رایانه ای و همه شلوغی های زندگی، بچه ها فرصت زیادی برای آرامش ذهنی ندارند. بازی مستقل (مانند نقاشی یا بازی با لگو) می تواند به ایجاد مهارت های پایدار ذهنی مثل حل مسأله در آینده یاری کند. بچه ها بدون هدایت والدین و قدم گذاشتن در شنیدن پیشنهاد های ما، با آزمون و خطا به راه چاره می رسند و همه چیز را خودشان تجربه می نمایند.

آموزش صبر و مقاومت: در برخی مواقع، بچه ها باید یاد بگیرند والدین همواره در دسترس نیستند. مستقل بازی کردن آن ها را صبورتر می نماید و درواقع مطمئن می شوند که می توانند تنهایی کار هایی انجام دهند تا زمانی که مادر یا پدر بتواند در اختیار آن ها باشد.

تنهایی بازی کردن بچه ها مزایایی هم برای والدین دارد؛ بسیاری از پدر و مادر ها مجبورند گاه به گاه در خانه کار نمایند. اگر بچه ها مهارت تنهایی بازی کردن را آموخته باشند، آن ها با اطمینان خاطر و بدون نگرانی از ایجاد مزاحمت به امور خود می رسند. والدین همچنین برای استراحت، گفت وگوی تلفنی با یک دوست، تماشای برنامه تلویزیونی مورد علاقه یا تبادل نظر با شریک زندگی به زمان احتیاج دارند.

چطور می توانید فرزند خود را ترغیب کنید که به طور مستقل بازی کند؟

انتظارات خود را برای کودک شرح دهید. به عنوان مثال، از او انتظار دارید هر روز 10 تا 30 دقیقه (بسته به سن) خودش به تنهایی بازی کند. مطمئن شوید او این انتظار را تهدید تلقی نکند؛ می توانید همه دلایل را برایش شرح دهید. یک وسیله برای آلارم تنظیم کنید و به کودک خود نشان دهید تا بداند چه موقع اجازه دارد بازی را متوقف کند و بیاید و به شما بگوید چه کار ها یا چه نقاشی و کاردستی درست نموده است.

البته او را آزاد بگذارید که اگر دوست دارد از این بازه زمانی بیشتر هم برای تنهایی بازی کردن می تواند استفاده کند. به افکار و ایده های بی خاتمه بپردازید. کنار هم بنشینید و فهرستی از تمام فعالیت هایی که به ذهن کودک می رسد، بنویسید. بازی با لگو، پازل، کلمات درهم، طراحی کلاژ و بازی با عروسک می تواند در میان این ایده ها باشد.

مرز ها را تعیین کنید. مطمئن شوید کودک شما می داند چه کاری در مستقل بازی کردن اش مجاز نیست. مثلا آیا اجازه استفاده از قیچی یا چسب را دارد؟ آیا اجازه دارد بیرون از خانه برود یا از آشپزخانه استفاده کند؟ اگر بازی او شامل مواردی است که مجاز به انجام آن در تنهایی نیست، او را به انتخاب یک فعالیت متفاوت ترغیب و برای آغاز یک بازی دیگر یاریش کنید.

کودک را تشویق کنید. با تمام وجود نسبت به تعریف کاری که کودک در تنهایی انجام داده است، علاقه نشان دهید، برای دستاوردی که در بازی مستقل کشف نموده یا ساخته است، شوق و ذوق نشان دهید.

6 توصیه برای همراهی بازی بچه ها

بازی آن چیزی است که بچه ها در آن یاد می گیرند، کشف می نمایند و احساسات عظیم را تجربه می نمایند. بازی کردن شغل بچه هاست و آن ها را می سازد و اگر بخواهیم از زاویه لذت بردن از زندگی با بچه ها به موضوع نگاه کنیم، بازی آن چیزی است که بچه ها را شادمان می نماید.

1- به بازی فرزندتان احترام بگذارید

تحقیقات نشان داده که اگر به بچه ها فرصت تنها بازی کردن داده گردد، عمیق تر فکر و بازی می نمایند.

حالا بازی عمیق چیست؟ وقتی بچه ها با همه وجودشان درگیر بازی می شوند و زمان را فراموش می نمایند. به بیان دیگر در دنیای خود غرق شده، چیز های زیادی می بینند و کشف می نمایند و به معنای واقعی از بازی کردن لذت می برند. وظیفه ما این است که به بازی آن ها به عنوان شغل شان احترام بگذاریم و به عنوان کار باارزش با زمان بازی کردن مستقل بچه ها برخورد کنیم.

2- زمان و مکان مناسب را انتخاب کنید

برنامه داشتن، برای بچه ها خیلی خوب جواب می دهد. آن ها با داشتن برنامه می دانند چه توقعی از روزشان داشته باشند و همین اشتیاق آن ها را برای گذراندن روز بیشتر می نماید و ذهن شان را آماده. برای اجرای برنامه، مکان مناسب و امن برای تنها بازی کردن آن ها تعریف کنید؛ فضایی که در آن احتیاج به مراقبت دائمی عظیم تر ها نباشد.

بچه ها در این فضا استقلال را تجربه می نمایند. این فضا اگر با امکان کثیف کاری هم همراه باشد خیلی بهتر است. بچه ها بدانند در مکان بازی می توانند با آبرنگ نقاشی و خمیربازی نمایند یا با چسب و قیچی کار نمایند. به بچه ها یاد بدهید در محدوده ای که برایشان تعریف می کنید، کثیف کاری نمایند، البته توقع مقداری کثیفی را داشته باشید. اما بچه ها با تکرار یاد می گیرند که چارچوب ها را بپذیرند.

3- احتیاج های او را برآورده کنید

اگه فرزندتان اصرار به تنها بازى کردن دارد، مطمئن شوید که در برنامه و روتین روزانه اش وقت کافى با شما می گذارد و توجه والدین را هم دارد. هر روز براى هر کدام از فرزندان تان یک زمان دو نفره بیست دقیقه اى براى بازى و سرگرمى تعریف کنید.

این یعنى شما بیست دقیقه از وقت خود را براى بازى کردن به طور کامل و بدون هیچ مداخله اى در اختیار فرزندتان قرار می دهید. در طول روز هر جا که فرصت دارید و با هر کارى که می توانید فرزندتان را از ته دل بخندانید. شاید باور نکنید ولى این کار به کاهش استرس بچه ها خیلى یاری می نماید.

از ارتباط فیزیکی غافل نشوید، او را بغل کنید و ببوسید. وقتی کارهایش مانند لباس عوض کردن یا مسواک زدن را انجام می دهید، همه حواس تان به او باشد. در این صورت است که بچه ها دائم به دنبال توجه دریافت از پدر و مادر نیستند. شما در اصل با گذراندن وقت با کیفیت با فرزندتان، یاری می کنید که جهت یادگیرى تن ها بازى کردن را براى او فراهم کنید.

4- به بچه ها اعتماد کنید، آن ها از یک جایی آغاز می نمایند

بعضى بچه ها خودشان می توانند آغاز نماینده بازى باشند، اما بعضى براى آغاز به یاری احتیاج دارند. اینکه فقط به آن ها بگویید خب دیگه برو خودت بازى کن. نه تن ها کار نمی نماید بلکه باعث می گردد احساس نمایند نمی خواهید با آن ها وقت بگذرانید.

بچه ها براى رسیدن به مرحله تن ها بازى کردن به کمى یاری از سمت شما احتیاج دارند. 10دقیقه وقت بگذارید و فرزندتان را که درحال بازى کردن است تماشا و تحسین کنید: کم کم وقتشه که خودت بازى کنى، اونوقت می تونى هر بازى که دوست دارى رو انجام بدى و من هم به کارهام برسم. ولى قبلش بیا 10دقیقه پیش هم باشیم تا من بازى کردنت را ببینم، چون عاشق این کارم.

ساعت موبایل تان را روى 10دقیقه تنظیم کنید. بنشینید و بازى کردنش را تماشا کنید. ذوق کنید و او را تحسین کنید، ولی بدون دخالت در فرایند بازی، قضاوت یا ارزیابی؛ او می فهمد که بازی اش برای شما مهم است. آرام آرام خودتان را از بازی دور کنید. به آشپزخانه بروید و مثلا بعد از 5 دقیقه دوباره بیایید و لحظه ای کنارش بنشینید. رفته رفته آن قدر در بازی غرق می گردد که متوجه حضور و غیاب شما نمی گردد.

5- به اسباب بازی ها نظم بدهید، اما میزان دسترسی بچه ها را محدود کنید

اسباب بازى زیاد باعث سردرگمى بچه ها می گردد و نمی توانند روی هیچ کدام از اسباب بازی ها تمرکز نمایند. بچه ها به چیزهاى جدید اطراف شان خوب توجه می نمایند؛ بنابراین هرازچندگاهی اسباب بازی هایى را که فرزندتان براى مدتی سراغ آن ها نرفته از دسترس خارج و در جایی نگهداری کنید. وقتی بعد از چند هفته دوباره آن ها را وارد چرخه بازی کنید می بینید که با لبخند از آن ها استقبال می نمایند.

6- بچه ها را تشویق به بازی های عمیق کنید

وقتى که ما در بازى بچه ها دخالت می کنیم، آن ها مجبور می شوند بازی شان را دوباره تکرار نمایند. همین باعث می گردد که نتوانند درگیر بازى عمیق شوند؛ بنابراین اصلا در بازی آن ها دخالت نکنید و برای وقت بازی آن ها ارزش قایل شوید. شنیدن موسیقی هاى آرام و کلاسیک هنگام بازى به بچه ها یاری می نماید که بهتر تمرکز نمایند ولى صداى تلویزیون و رادیو آن ها را اذیت می نماید.

encaria.ir: انکاریا: وبلاگ فناوری و تکنولوژی

namasho.com: نماشو: طراحی سایت، سئو و بهینه سازی وبسایت