اینجاست که کارد به استخوان می رسد
به گزارش مجله سرگرمی، اگر اعضا و مفاصل خود را هنگام بیدار شدن از خواب شبانه، نمی توانید تکان دهید یا با درد جانکاه و با زحمت زیاد آنها را به حرکت در می آورید. احتمالا در روزهای قبل کارهای سنگین بدنی یا ورزش طولانی مدت انجام داده اید . این رویداد طبیعی تلقی می گردد، چرا که ناشی از کوفتگی عضلات و تجمع اسید لاکتیک به دلیل ورزش ناگهانی یا راه پیمایی طولانی مدت

اینجاست که کارد به استخوان می رسد
اگر اعضا و مفاصل خود را هنگام بیدار شدن از خواب شبانه، نمی توانید تکان دهید یا با درد جانکاه و با زحمت زیاد آنها را به حرکت در می آورید. احتمالا در روزهای قبل کارهای سنگین بدنی یا ورزش طولانی مدت انجام داده اید . این رویداد طبیعی تلقی می گردد، چرا که ناشی از کوفتگی عضلات و تجمع اسید لاکتیک به علت ورزش ناگهانی یا راه پیمایی طولانی مدت است که با انجام چند حرکت سبک و نرمش های ملایم ،همه چیز به حالت عادی برخواهد گشت . در این صورت جای نگرانی وجود ندارد
ولی اگر جزو افرادی هستید که این حالت، بدون هیچ علتی در شما ایجاد شده و هر روز، بعضی از مفاصل بدن تان بیشتر از روز قبل فعالیت عادی و روان خود را از دست می دهد دقت کنید. اگر حرکات مفاصل شما هنگام صبح بسیار دردناک صورت می گیرد و به سختی و کندی آنها را به تحرک وا می دارید. ممکن است ناراحتی خاص یا بیماری به خصوصی عامل آن باشد که باید خیلی سریع و به موقع علت یابی گردد. بنابراین توصیه و تاکید می گردد که بدون اتلاف وقت به یک متخصص روماتولوگ یا ارتوپد مراجعه کنید. چون احتمال زیادی وجود دارد که شما به یکی از انواع متعددآرتریت مبتلا شده باشید. به خصوص اگر دارای اضافه وزن یا درجاتی از چاقی هم باشید. مسائل حرکتی و درد مفاصل در اغلب موارد ممکن است اولین تظاهرات آرتریت ،آرتروز و نقرس یا ناشی از التهاب و تورم بوده باشد که شروع یا شروع تحلیل رفتن مفصلی یا غضروفی را علامت می دهند، ولی ما توجهی به پیغام های بدن مان نمی کنیم. متاسفانه اغلب ما ،ماه ها و سال ها این علایم و دردهای هشدار دهنده را نادیده گرفته و به خود درمانی و اجرای توصیه های دوستان و آشنایان می پردازیم . بدون این که به پزشک یا متخصص مراجعه کنیم . به این ترتیب روز به روز بر شدت بیماری افزوده شده و تحلیل و از بین رفتن تدریجی غضروف و آسیب وارد شده به مفاصل عمیق تر می گردد و در نهایت دردها طاقت فرساتر و رنج ها افزون تر و کندی حرکات یا عدم امکان حرکت،ما را زمین گیر تر می نماید.در حالی که اقدام زودهنگام و مراجعه به موقع به متخصص مربوطه و کنترل وزن و کاهش سیستماتیک آن به صورت اصولی، علمی و تدریجی زیر نظر یک کارشناس یا متخصص تغذیه نه تنها از تورم مفاصل و توسعه بیماری و تحمل درد جانکاه شما جلوگیری خواهد نمود، بلکه صرفه جویی بزرگی هم از نظر هزینه های درمان بیماری در حالت های پیشرفته یا از کارافتادگی به عمل خواهد آمد.
روماتیسم ،آرتریت روماتوئید و آرتروز
روماتیسم به مجموعه ای از بیماری ها گفته می گردد که دارای تظاهرات مختلف بالینی و سیر متفاوتی هستند. سازمان جهانی بهداشت (WHO)روماتیسم را چنین توصیف می نماید :بیماری هایی که سیستم های حرکتی به آن مبتلا شده و باعث محدودیت حرکت،همراه با دردهای طاقت فرسا می گردد. این عارضه در چهار گروه اصلی دسته بندی می گردد:1ـ آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthrits)
تغییرات تحلیل فراینده در مفاصل و ستون فقرات مانند آرتروز و پوکی استخوان (Osteoporosis& Arthrose)
3ـ فیبرومیالژی ،(Fibromyalgie)بیماریی که قسمت های نرم بدن را مبتلا می سازد.
4ـ نقرس(Gaut)،نوعی اختلال متابولیک که سبب انباشتگی اسید اوریک و تشکیل کریستال هایی در مفاصل و موجب ایجاد دردهای طاقت فرسایی می گردد.
اختلالات سیستم حرکتی در تمام سنین از کودکی و جوانی تا سالمندی امکان ظهور و بروز دارند
نقش و اثر تغذیه در پیشگیری و درمان
نوع تغذیه ،اندازه انرژی دریافتی به وسیله تغذیه روزمره ،انتخاب یا حذف آگاهانه یک ماده غذایی در پیشگیری ،تسکین یا تقلیل التهاب مفاصل به خصوص مفاصل حرکتی، اثرات ملموس و اثبات شده ای دارد. حتی به موازات درمان هایی دارویی یا جراحی و فیزیوتراپی ،اجرای یک برنامه غذایی متناسب با نوع التهاب و فرسودگی و تخریب مفاصل ،اثرات فوق را تقویت و طول مدت مورد انتظار بهبودی را کوتاه تر می سازد. برای روشن شدن موضوع به چند مثال زیر توجه کنید:الف)عوامل یاری نماینده به بروز بیماری ممکن است تحت تاثیر نوع مواد غذایی مصرفی و ترکیبات خاص موجود در آن قرار گیرند، مانند اثرات نامطلوب پورین در بیماری نقرس که به وسیله مصرف انواع گوشت ها،امعا و احشا، حبوبات به ویژه عدس ،غلات حاوی سبوس و قارچ و اسفناج در بدن فراوری می گردد.
غذاهای نامناسب و غنی از پورین برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به نقرس هستند عبارتند از :گوشت قرمز به خصوص فیله کباب، گوشت خرگوش ،پوست سرخ نموده پرندگان که حاوی 300میلی گرم پورین است ،انواع کالباس ،قلوه و جگر گاو (350میلی گرم پورین)،کنسرو ماهی های سرخ نموده با پوست (320-130میلی گرم پورین)حبوبات ،لوبیای سویای خشک یا به صورت آجیل (220میلی گرم)و در مغزها دانه خشخاش (170میلی گرم)،تخم آفتابگردان (160میلی گرم)،بادام زمینی (90میلی گرم)و کنجد(80میلی گرم)
ب)بعضی از ترکیبات دارای اثرات مساعد نماینده یا بازدارنده در فرایند ایجاد التهاب مفاصل یا تشدید سرعت تغییر شکل و فرسودگی مفاصل هستند. مثلا در مبتلایان به انواع آرتریت و پلی آرتریت ها ،حذف یا جایگزین کردن بعضی از مواد غذایی حاوی ترکیبات شروعگر-که ساخت و فراوری مواد محرکه را افزایش یا کاهش می دهند- مانند مواد غذایی حاوی اسید های چرب اشباع شده و اسید آراشیدونیک.
ج)اندازه غذای دریافتی دارای اثرات غیر مستقیم بر افزایش و کاهش فشار وارده به مفاصل مهم بدن به وسیله افزایش وزن و بروز چاقی تحت تاثیر مصرف غذاهای متراکم از انرژی ،یا برعکس کاهش اصولی و تدریجی وزن بدن به وسیله مواد غذایی حجیم ولی با تراکم انرژی کمتر است.
د)تغییر نوع ،اندازه ،کیفیت غذای مصرفی و افزایش فعالیت های بدنی به صورت زنجیر ه ای می تواند موجب پیشگیری یا تعدیل و درمان بیماری هایی که زمینه ساز پیدایش یا تشدید بیماری های مختلف دیگر هستند ،گردد که مانند دیابت ،آرترواسکلروز ،اختلالات سوخت و ساز چربی های خون یا آلرژی و حساسیت به مواد غذایی مصرفی (مانند عدم تحمل به لاکتوز ،فروکتوز و گلوتن)
تغذیه روزمره با ما چه می نماید ؟
از جمله ترکیبات مساعد نماینده بروز یا بازدارنده التهابات و تخریب غضروف ها، مفاصل و استخوان ها که اثر خود را به وسیله سیستم ایمنی اعمال می نمایند، انواع و اندازه اسیدهای چرب مصرفی هستند. مثلا اسیدهای چرب امگا 6مواد اولیه را به منظور ساخت ترکیبات و اسطه ای زمینه ساز التهابات و تخریب فراهم می نمایند و بر عکس اسیدهای چرب بلند زنجیره امگا 3مانند DHA(دوکوزاهگزانوئید اسید)و EPA(ایکوزاپنتانوئیک اسید)نه تنها بر ضد عملکرد اسیدهای مذکور عمل می نمایند، بلکه به طور مستقیمی هم اثر گذار و تسکین دهنده التهابات ایجاد شده هستند.قهوه را دریابید
تقریبا بین 0/3تا1/5درصد جمعیت تشکیل دهنده کشورهای صنعتی، به این بیماری مبتلا بوده و متاسفانه خانم ها 2تا3برابر آقایان،جمعیت مبتلاشدگان را به خود اختصاص می دهند. همان طور که می دانید،آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی ناشی از اختلالات خود ایمنی بوده که موجبات تورم دردناک و تخریب تدریجی مفاصل حرکتی را فراهم می سازد و روز به روز محدودیت حرکتی را افزایش می دهد. گر چه علت واقعی و اصلی بروز این بیماری به طور دقیق معین نیست، ولی پژوهش های به عمل آمده و تجزیه و تحلیل داده های موجود ،فاکتور ها یا عوامل ارثی ،اسعمال دخانیات ،اضافه وزن و چاقی ،نوع مواد خوراکی و عادات غذایی را از عوامل زمینه ساز بروز و شیوع این بیماری می دانند.از جمله مواد زمینه ساز و مساعد نماینده بروز بیماری آرتریت روماتوئید می توان به گوشت قرمز و گرایش بیشتر به مصرف مواد پروتئینی و نوشیدن قهوه اشاره نمود.
اما در طرف مقابل مصرف ماهی به خصوص ماهی های چرب، روغن زیتون، سبزیجات و میوه از جمله مواد پیشگیری نماینده یا تقلیل دهنده عوارض بیماری شمرده می شوند.
افرادی که دارای زمینه ارثی و ژنتیک این بیماری هستند، به طور دائم فعل و انفعالاتی را در سیستم سوخت و سازی خود راهنمایی می نمایند که به صورت مداوم و تصاعدی مواد واسطه ای را فراوری و رها می سازند که منجر به ایجاد زنجیره ای از ترکیبات التهابی به صورت آبشاری می گردد. این مواد فراوری شده به ایجاد صدمات و تخریب غضروف ها و تغییر بافت استخوانی و مفاصل می پردازند.
تاثیر ماهی و میوه وسبزیجات
آنتی اکسیدان ها یک اثر محافظتی در بروز بیماری های روماتوئیدی دارند چرا که رادیکال های آزاد به خصوص پراکسیدها از عوامل آسیب رسان به مفاصل تلقی می شوند. زمانی که التهابی در قسمتی از بدن پدیدار می گردد، در صورت عدم وجود مقادیر کافی ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند ویتامینC,Eو بتاکاروتن و مواد معدنی آنتی اکسیدانی مانند سلنیم یک عمل زنگ زدگی یا اکسیداسیون اتفاق می افتد که علت آن عدم مصرف مواد غذایی حاوی ترکیبات مذکور در برنامه روزانه است.بنابراین به منظور پیشگیری یا تعدیل آرتریت روماتوئید با گنجاندن مواد غذایی تهیه شده از منابع گیاهی ،حذف یا کاهش مواد غذایی حاوی اسید آراشیدونیک و جایگزینی آنها با مواد غذایی دارای اسیدهای چرب امگا 3می توانیم با بیماری مقابله نموده و از پیشرفت سیر بیماری و افزایش روز افزون درد و رنج خشکی مفاصل حرکتی جلوگیری کنیم.
ای وای از گوشت ،زرده تخم مرغ و سوسیس و کالباس
یک تغذیه هدفمند و حساب شده، از تورم، التهاب ها و افزایش گرما در نواحی ملتهب و مفاصل آسیب دیده کاسته و شدت درد را کاهش می دهد. مبتلایان به بیماری های خود ایمنی به خصوص آرتریت روماتوئید تحت تاثیر غذاهایی که منجر به افزایش سطح و آرتریت روماتوئید تحت تاثیر غذاهایی که منجر به افزایش سطح و سرعت ساخت ایکوزانوئید گردد (گردد مانند غذاهای حاوی اسید آراشیدونیک)بر وخامت بیماری شان افزوده می گردد . برعکس با حذف یا تحلیل این مواد غذایی وجایگزینی آنها با مواد غذایی و روغن های حاوی امگا 3به خصوص DHA وEPAاز شدت بیماری و التهاب مفاصل آنها کاسته می گردد و سطح مصرف داروهای تجویزی را کاهش می دهد. از جمله غذاهایی که حاوی اسید آراشیدونیک هستند و میل کردن آنها زمینه ساخت ترکیبات واسطه ای مساعد نماینده بروز التهابات و شدت یافتن تخریب استخوان ها و تحلیل غضروف را فراهم می سازند عبارتند از :زرده تخم مرغ (هر 100گرم حاوی 300میلی گرم آراشیدونیک)،سوسیس و کالباس به خصوص سوسیس های تهیه شده از جگر (هر 100گرم حاوی 230میلی گرم آراشیدونیک)و گوشت مصرفی از منابع گاو، گوساله و مرغ (هر 100گرم حاوی 130-53میلی گرم آراشیدونیک)حذف یا تقلیل اندازه مصرف منابع گوشتی و استفاده از رژیم های شیر با گیاه خواری،(Lacto vegetarianism)که اسید آراشیدونیک بسیار کمی دارد، در کنار بهره گیری از مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3قابل توجه مثل روغن ماهی، گردو، تخم کتان، کنجد و استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات پخته و خام در تقلیل دردها، کند کردن فرایند سیر بیماری و بهبود نسبی عوارض بیماری نقش مؤثری ایفا می نمایند. لازم به یاد آوری است رعایت رژیم غذایی مذکور ،آثار درمانی خود را بعد از سه ماه نمایان نموده و در طول یک سال ادامه تغذیه بر همین منوال، اثرات ملموس تر و پایدارتری در کنترل سیر بیماری و کاهش التهابات و صدمات و دردهای ناشی از آن پدیدار خواهد نمود.
ماهی به خصوص ماهی های پرچرب منبع خوبی برای تامین اسیدهای چرب امگا 3محسوب می شوند. به موازات استفاده از برنامه غذایی متناسب و متعادل ،گنجاندن 2وعده ماهی در طول هر هفته بسیار تاثیر گذار خواهد بود.
حساسیت یا آلرژی به مواد غذایی
در بعضی از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید ،مصرف یک ماده غذایی حساسیت برانگیز به شدت و حدت بیماری می افزاید . به طور کلی نمی توان یک چهارچوب معین برای این مواد معین کرد؛ ولی در هر فرد مبتلا به خشکی و التهاب مفاصل و تحلیل رفتن غضروف ،توجه به برنامه غذایی و شناخت عوامل حساسیت برانگیز و حذف آنها می تواند از این رویداد جلوگیری کند.سخن آخر
تغذیه مناسب و متعادل و متنوع ،توام با جنبش و حرکت که علاوه بر پیشگیری از افزایش وزن، تمام نیازهای بدن به ریز مغذی ها را تامین می نماید . می تواند به اسم برترین عامل پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری ها یا عالی ترین یاری و مساعد نماینده درمان های شروع شده به وسیله متخصص تلقی گردد. چرا که اضافه وزن و چاقی به اسم مادر و زمینه ساز اغلب بیماری های متابولیکی تلقی می گردد. خود افزایش وزن به اسم یک استرس اضافی برروی مفاصل تلقی شده و درناک شدن آنها، به کاهش هر چه بیشترحرکات بدنی، رفت و آمد و ورزش منجر می گردد.عدم به کار گیری عضلات و کار کشیدن از آنها منجر به تضعیف ،تحلیل رفتن و کاهش حجم آنها می گردد . با کاهش حجم و فعالیت عضلات، انرژی با زال یا پایه کاهش پیدا نموده و انرژی دریافتی روزانه، روز به روز فراتر از انرژی مصرفی شده و حجم بافت چربی و وزن بدن را افزایش می دهد. اگر این تراکم و انباشتگی چربی ها در ناحیه شکم ذخیره شده باشد، ده ها بیماری دیگر به بیماری های قبلی افزوده شده و سلامت و زندگی افراد مبتلا را روز به روز بیشتر مورد تهدید قرار خواهند داد.
این هم برنامه غذایی
1ـ خودداری از مصرف مواد خوراکی پرچرب به خصوص پیه گاو، جگر ،زرده تخم مرغ (بیش از اندازه مجاز)گوشت های پرچرب، انواع سوسیس و کالباس یا حداقل ،محدود کردن مصرف آنها به دو وعده در هفته.2ـ مصرف ماهی حداقل دو وعده در هفته از انواع ماهی های پرچرب مثل شاه ماهی، ماهی تن ،سالمون ،لاکس و هرینگ به صورت فریز ،بخار پز یا کباب شده.
3ـ استفاده از روغن های حاوی اسیدهای چرب امگا 3و ویتامین Eمثل روغن سویای خالص، روغن گردو و روغن دانه کتان.
4ـ حداقل 5 واحد میوه و سبزیجات در جیره روزانه، سبزی و میوه جات حاوی آنتی اکسیدان یا ضد زنگ های ارزشمندی همانند ویتامین C،بتا کاروتن و سایر ویتامین ها و مواد معدنی مفید هستند که خنثی سازی رادیکال های آزاد مهاجم را امکان پذیر می سازند.
5ـ استفاده از لبنیات کم چربی (شیر پرچرب، ماست خامه ای و پنیرهای پرچرب التهابات را شدت می دهند.)
6ـ مصرف الکل و مواد حاوی الکل برای بیماران آرتریت روماتوئیدی ممنوع است.
توصیه های تکمیلی
الف)میل کردن مرتب کپسول های حاوی EPAدر شروع به اندازه 900میلی گرم سپس کاهش آن به اندازه 300میلی گرم در روز در صورتی که از طرف گروه درمانی توصیه شده باشد.ب)در صورت داشتن اضافه وزن و چاقی به هر اندازه ،باید با بهره گیری از رژیم های متناسب و متعادل و متنوع نسبت به کاهش تدریجی وزن اقدام گردد.
کاهش وزن به اندازه 250یا 500یا حداکثر 750گرم در طول هفته کاهش وزنی تدریجی مناسب بوده که البته کاهش 250گرمی بهتر از 500گرم مفیدتر از 750گرم کاهش وزن در طول هفته خواهد بود.
ج)انجام مرتب ورزش های متناسب با بیماری مثل شنا و آب درمانی (یعنی راه رفتن در آب)،دوچرخه سواری و پیاده روی در هوای آزاد در زمینی صاف و بدون شیب (البته پیاده روی برای افرادی که چاق و فربه بوده و درد یا ساییدگی زانو دارند، حتی در سطوح صاف توصیه می گردد.)
د)استفاده از تابش مستقیم آفتاب در حد محدود و معین برای تامین ویتامین D3
بیماران مبتلا به آرترید روماتوئید در صورت عدم رعایت اصول تغذیه مناسب در معرض ابتلای بیشتری به بیماری های قلبی و عروقی هم قرار دارند ،لذا به موازات توجه به رهنمودهای دارو درمانی و فیزیوترابی ،باید مسئله نوع، کیفیت و کمیت تغذیه ای را هم باید به اسم یکی از ارکان درمانی محسوب نموده و توصیه های به عمل آمده را جدی بگیرند.
آرتروز
یکی از بیماری های تحلیل برنده و تخریب نماینده مفاصل ،آرتروز است که تحت تاثیر عوامل مختلف و متعددی (Multifactor)شروع و به صورت خزنده ای توسعه پیدا می نماید.در ابتدا هیچ نشانه بالینی از این بیماری مشاهده نمی گردد اما به صورت خاموش و دائمی و تدریجی به صدمه زدن به تمام بافت های تشکیل دهنده مفاصل اعم از قسمت های نرم یا غضروف و استخوان ها ادامه می دهد. مدت ها بعد از شروع بیماری، آثار بالینی آن به صورت دردهای جانکاهی در راه رفتن یا تحت فشار قرار گرفتن مفصل صدمه دیده بروز می نماید که به تدریج به اختلال عملکردی عضو درگیر منجر می گردد. در حال حاضر تعداد زیادی از افراد ،مبتلا به این عارضه هستند که هنوز از ابتلای خود خبر ندارند شما چطور ؟
درمان های تغذیه ای
اثر گذارترین برنامه درمانی اقدام به کاهش وزن با بهره گیری از رژیم های غذایی متناسب و متعادل است که منجر به عادی سازی گیرنده های هورمون لپتین و فراوری و ساخت آن می گردد.کاهش وزن مانع از تخریب و تحلیل رفتن مداوم غضروف و مفاصل می گردد.
کاهش تدریجی و اصولی وزن بدن در بیماران مبتلا به آرتروز زانوها اثر درمانی چشم گیری داشته و از تظاهرات بالینی بیماری به نحو کاملاً چشم گیری کاسته می گردد.
گر چه این رویداد به علت کاسته شدن از فشار وارده به زانوها است، اما بهبود کیفیت تغذیه و استفاده مناسب از مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان، ویتامین Aگلوکز آمین و کندورئیتین سولفات ،اسیدهای چرب PUFA(اسیدهای چرب غیر اشباع با چندین باند مضاعف)و بهره گیری از عصاره گیاهان هم بی تاثیر نیست.
منبع:نشریه زندگی ایده آل شماره 47
منبع: راسخونdorezamin: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور لحظه آخری، تور ارزان، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه