آینده فولاد چه می گردد؟ - مجله سرگرمی

ایران به دلیل موقعیت استراتژیک خود یعنی داشتن ذخایر وسیع سنگ آهن (نهمین دارنده عظیم ذخایر سنگ آهن و دهمین فراوری کننده عظیم آن) و داشتن منابع قابل توجه انرژی (جزو دو کشور برتر جهان در منابع گازی)، نسبت به سایر کشورهای صنعتی در جهان در بحث فولاد دارای مزیت فراوری است.

در معادلات جهانی، ایران دهمین کشور فراوری کننده محصولات فولادی(حدود 25میلیون تن)، سومین کشور صادر کننده فولاد خام (حدود 7میلیون تن)، نهمین کشور جهان در دارا بودن ذخایر سنگ آهن (حدود 7/ 2 میلیارد تن) و دهمین فراوری کننده عظیم سنگ آهن 66درصد (38 میلیون تن) است.

سال گذشته بخش صنعت در ایران به شدت تحت تاثیر ریسک های بسیاری قرار گرفته است. تغییرات قابل توجه در نرخ دلار، تشدید شرایط تحریمی کشور و شیوع ویروس کرونا در خاتمه سال با تحت تاثیر قرار دادن قیمت های جهانی نمونه ای از ریسک های موجود در سال گذشته بودند. همچنین امسال در حالی آغاز شد که تهدید ویروس کرونا همچنان به قوت خود باقی ماند و نرخ دلار نیز رکورد های جدید از خود به جا گذاشت.

شاخص قیمت شمش فولاد حوزه CIS تحویل کشورهای جنوب شرقی آسیا از قیمت حدود 450 دلار در اواسط ژانویه (بهمن98) با کاهش 20 درصد به حدود 370 دلار در ماه آوریل (فروردین99) رسید، اما مجددا به مرور با یک فرایند افزایشی شدید به حدود 436 دلار در ماه آگوست(مرداد99) رسید.

از دلایل عمده این اتفاق کاهش فراوری همزمان با کاهش تقاضا، از طرف فراوریکنندگان فولاد بود. همچنین اختلال در احصا و حمل سنگ آهن در کشورهای استرالیا و برزیل (و بنابراین کاهش موجودی انبارهای مواد اولیه) و اجرای برنامه های گسترده انبساطی مالی در چین که منجر به افزایش ناگهانی تقاضا برای محصولات فولادی شد نیز از دلایل دیگر است.

قیمت فوب شمش فولادی صادراتی ایران نیز پس از کاهش از حدود 400 دلار در ماه ژانویه به 320 دلار در ماه آوریل بار دیگر به حدود 400 دلار در روزهای جاری بازگشته است. بر اساس فرمول قیمت گذاری شمش فولادی عرضه شده در بورس کالای ایران که نسبتی از قیمت فوب شمش صادراتی است (95 درصد قیمت فوب شمش صادراتی در قیمت دلار نیما) افزایش حدود 80 دلاری در هر تن در این چهار ماه بر قیمت داخلی شرکت ها اثر گذاشته است و در همین مدت مذکور رشد نرخ دلار نیما تا محدوده 20 هزار تومان نیز تاثیر مثبت بیشتری بر نرخ های فروش شرکت ها گذاشته است.

برای مثال با توجه به عملکرد یک سال و نیم شرکت های فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان و فولاد کاوه به عنوان نامداران صنعت فولاد و تغییرات مقداری و ریالی محصولات این شرکت ها در نمودار های زیر تاثیر گذاری رویداد های فوق الذکر کاملا معین است: بیشترین فراوری شرکت فولاد مبارکه اصفهان در سال 1398 در شهریور ماه اتفاق افتاده است و بیشترین فروش شرکت هم از نظر مقداری و هم مبلغی نیز در بهمن ماه اتفاق افتاده است.

نرخ فروش اصلی ترین محصول شرکت (ورق گرم) طی این سال به طور میانگین 18 درصد رشد پیدا نموده است. در امسال بیشترین مقدار فروش و فراوری در اردیبهشت ماه محقق شده اما نرخ فروش محصولات شرکت در حال رشد بوده و تا خاتمه مرداد ماه چیزی حدود 42 درصد افزایش نرخ فروش محقق شده است.

بیشترین فراوری شرکت فولاد خوزستان در سال 1398 در تیر ماه اتفاق افتاده است این در حالی است که بیشترین مقدار، مبلغ و نرخ فروش محصولات اصلی شرکت (بلوم و بیلت) در اسفند ماه محقق شده است. نرخ فروش محصولات فولاد خوزستان طی سال 1398 چیزی حدود 60درصد افزایش داشته است.

بهترین عملکرد مقداری شرکت در سال 1399 در 3ماه نخست سال رقم خورده است اما بالاترین نرخ فروش و مبلغ فروش شرکت در ماه مرداد به وقوع پیوسته است. نرخ فروش شرکت تا خاتمه مرداد امسال 33درصد افزایش پیدا نموده است.

در شرکت فولاد کاوه در سال 1398 بهترین عملکرد در نیمه اول سال بوده است به جز نرخ فروش محصولات که بالاترین آن در اسفند ماه اتفاق افتاده است. نرخ فروش محصول اصلی شرکت (شمش بیلت) طی سال گذشته به طور میانگین 21 درصد افزایش داشته است. از ابتدای امسال بهترین عملکرد شرکت در مرداد ماه بوده است. میانگین نرخ فروش مرداد ماه شرکت نسبت به اسفند سال گذشته چیزی حدود 50 درصد رشد پیدا نموده است.

به منظور پیش بینی آینده از چگونگی عملکرد شرکت ها در سودآوری، مهم ترین نکات در فرمول قیمت گذاری محصولات این شرکت ها نهفته شده است. بر اساس این فرمول { قیمت پایه شمش داخلی عرضه شده در بورس = (متوسط قیمت دلار نیما) *95 (متوسط قیمت شمش صادراتی)} قیمت جهانی شمش فولاد و دلار اساسی ترین فاکتورهای اثرگذار هستند.

با توجه به شیوع بیماری کرونا و هزینه های سنگین این بیماری و تعطیلی هایی که به واسطه آن در جهان اتفاق افتاده است برآورد می گردد با نزدیک شدن به خاتمه سال میلادی و انتشار گزارش های مالی دولت ها؛ شاخص ارزها فرایندی کاهشی پیدا کند. به ویژه برآورد می گردد شاخص دلار بیش از پیش تضعیف گردد.

این موضوع باعث تقویت شاخص کالاهای اساسی با موضوع شاخص فلزات می گردد. هرچند اگر این فلزات گرانبهاتر باشند انتظار می رود رشد بیشتری داشته باشند اما سایر فلزات اساسی نیز از این اتفاق سود خواهند برد. بحث بعدی نرخ دلار داخلی است که با توجه به شرایط فعلی مالی و سیاسی به نظر نمی رسد کاهش قابل توجهی داشته باشد.

هرچند فشار تحریم ها بر بحث فروش شرکت ها می تواند تاثیرگذار باشد ولی به نظر می رسد آنچه که باید تاثیر می گذاشته تا به امروز اتفاق افتاده و عامل بیشتری در صورت تکرار تحریم های مشابه قبل، برای اثر گذاری وجود نداشته باشد.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که بر اساس برآوردهای بانک مرکزی از حساب های ملی در سال 1398 ایران رشد مالی منفی 5/ 6 درصدی را تجربه نموده است. این در حالی است که در همین بستر مالی بخش صنعت و معدن با افزایش ارزش افزوده پیروز به تحقق رشد 3/ 2 درصدی شده است.

از میان عمده صنایع کشور صنعت فولاد سازی با فراوری 3/ 26 میلیون تن فولاد خام در سال 1398 توانسته 8/ 6 درصد رشد را نسبت به سال گذشته محقق کند که جزو معدود صنایع دارای رشد مثبت در این سال بوده است.

در صورت مساعد شدن شرایط سیاسی و بهبود شاخص های مالی مانند دلار در کوتاه مدت احتمال کاهش نرخ های فروش اجتناب ناپذیر است اما باید توجه داشت در بلندمدت با تقویت فروش مقداری و بهبود تکنولوژی و زیرساخت های صنعتی که در صورت گشایش های مالی به وجود خواهد آمد همچنان آینده روشنی در انتظار مهم ترین و بنیادی ترین صنعت کشور خواهد بود. بنابراین در هر صورت التزام به دید بلندمدت برای انتخاب این صنعت به منظور سرمایه گذاری لازم است.

در کنار مزایای ذکر شده برای صنعت فولاد کشور، باید توجه داشت که از چالش های اساسی این صنعت بنیادی طی سالیان گذشته همیشه بحث مدیریت بوده است.

متاسفانه تغییرات مکرر سیاست های مربوط به بخش صادرات و ایجاد بی ثباتی با شعار کنترل بازار داخلی و نبود سیاست های صحیح در قیمت گذاری مواد اولیه و محصولات فولادی و در نتیجه آن برهم خوردن توازن در زنجیره فراوری از مهم ترین پیامد های سوء مدیریت در این صنعت است. به لحاظ ساختاری ضعف در زیرساخت های مبادلاتی کشور و حمل ونقل داخلی و عدم توانایی در استخدام دانش فنی روز، از دیگر چالش های این صنعت است.

منبع: جهانی اقتصاد

salmandiar.ir: دیار سلمان | مجله گردشگری و مسافرتی

samitm.ir: مجله سامی | وبلاگ نقد و بررسی کالاها و اخبار تولیدات صنایع

sctm.ir: تیم علمی | مجله علمی و دانشگاهی، مقالات علمی