1984؛ نظام توتالیتر و ضدآرمان شهر! - مجله سرگرمی

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، 1984 در کنار قلعه حیوانات از معروف ترین آثار جورج اورول نویسنده صاحب نام انگلیسی محسوب می گردد. اگرچه بعضی معتقدند 1984 به اقبال بیشتری دست یافته است اما تمییز این امر که از میان این دو اثر کدامیک محبوب تر است کار دشواریست.

اورول این اثر را در سال 1949 منتشر کرد، از این رو بدون خواندن کتاب نیز می توان به این مسئله پی برد که او قصد به تصویر کشیدن آینده را داشته است. اما آینده ای که اورول از آن حرف می زند طبق عادت مالوف بیشتر رمان ها و داستان هایی که از آینده سخن می گویند، یک جهانی آرمانی و ایده آل نیست. آینده ای که اورول به قلم در می آورد هشدار پیامد اشتباهات انسان ها در حوزه سیاسی و اجتماعی است.

1984 نه تنها تصویر یک آرمانشهر نیست بلکه یک ضد اتوپیا یا پاد آرمانشهر است که به عبارتی دقیق تر آینده را برای جوامع تحت سلطه نظام های تمامیت خواه، ویران شهر توصیف می نماید. 1984 حکایت زندگی وینستون اسمیت است در لندنِ سال یک هزار و نهصد و هشتاد و چهار.

در لندنِ درگیر جنگ و بمباران، لندنی که دیگر شهری از آنِ کشور انگلستان نیست بلکه شهر یک ابَر کشور به نام اقیانوسیه است.

جهانِ 1984 از سه ابر کشور به نام های اوراسیه، اقیانوسیه و شرقاسیه تشکیل می گردد. سه ابر کشوری که در جنگ و صلحی دائمی به سر می برند! مطابق داستان از تاریخ تغییر جهان از صدها کشور به سه کشور بسیار عظیم، جهان هیچ زمانی از جنگ خالی نمی ماند .

ابر کشوری که اورول برای ما توصیف می نماید دارای یک دولت مرکزی تمامیت خواه است، دولتی که همه چیز را تحت سلطه و کنترل خود قرار داده است. مالکیت خصوصی معنا ندارد و همه چیز تحت تسلط و تملک دولت مرکزی است.

اسمیت در چنین شهر و کشور و نظام سیاسی ای زندگی می نماید و طی اتفاقاتی سعی در از بین بردن چنین نظام تمامیت خواهی دارد و آنچه در ادامه این تصمیم برای اسمیت رخ می دهد جان مایه تفکرات اورول را نشان می دهد.

افرادی که آثار مهم اورول را خوانده اند مطمئنا پس شنیدن نام وی به یاد موضع ضد کمونیسم او خواهند افتاد. اورول مخالف سرسخت نظام های کمونیستی و تمامیت خواه بود و این مسئله در بسیاری از آثارش به چشم می خورد.

اولین اثری که از او با اعلام مستقیم این موضع منتشر شد رمان مزرعه حیوانات(در ایران قلعه حیوانات نیز ترجمه شده است) است که در آن موقع به دلیل اتحاد انگلستان و شوروی چند سال ممنوع الچاپ باقی ماند و سپس بعد از انتشار، نویسنده خود را به شهرت چشمگیری رساند.

اورول در 1984 یک گام و یا شاید چندین گام پا را فراتر می گذارد و آینده نظام های کمونیستی را ترسیم می نماید.

جورج اورول در این اثر با جسارت هرچه تمام تر هرآنچه که به عقیده وی از کمونیسم گریبانگیر بشر می گردد را در قالب داستانی تلخ و گزنده توصیف می نماید. او با نمادگرایی در شیوه نام گذاری ها علاوه بر نمایش هنر خود، ذهن مخاطب را به سمت مطلع شدن از خطر کمونیسم راهنمایی می نماید. او در توصیف صحنه های تلخ و و گزنده هیچ تلاشی در جهت کم کردن تلخی ماجرا نمی نماید، گویا قصد داشته تلخی فرجام اعتماد به کمونیسم را به بهترین شکل ممکن به خواننده بچشاند.

خلق شخصیت نامرئی ناظر کبیر (در بعضی ترجمه ها بردار عظیم)، توصیف فضای پیچیده جاسوسی با ایده خلاقانه تله اسکرین (ابزاری شبیه به تلویزیون که علاوه بر گیرنده فرستنده نیز هست و تمام حرکات افراد مکانی که در آن استفاده می گردد توسط افراد سازمان رصد می گردد علاوه بر آن هرگز نمی توان آن را خاموش کرد)، توصیف برگزاری مراسم صبحگاهی نفرت توسط اعضای حزب، کنترل سخت و جاسوس پروری از میان مردم توسط سران جامعه، ریاکاری اعضا جامعه نسبت به ابراز علاقه و وفاداری به حزب، عدم اعتماد مردم به یکدیگر، از بین رفتن خانواده و بسیاری دیگر مواردی از این دست که در راستای توصیف نظام های کمونیستی در کتاب وجود دارد بیانگر هشدارهای نویسنده از آینده حکومت های تمامیت خواه است.

نکته حائز اهمیت این است که این اثر با وجود کمرنگ شدن قدرت کمونیسم در جهان همچنان جزو آثار محبوب میان خوانندگان کتاب است، ریشه های این مسئله را باید در توضیح و توصیف عمیق اورول از ویژگی های کمونیسم جست و جو کرد.

صفاتی که در لا به لای داستان از کمونیسم ارائه می گردد تنها مربوط به نظامی تحت این عنوان نیست بلکه توصیفی دقیق از تمام نظام های توتالیتر است. از این رو تا این زمان، بشر خود را نسبت به هشدارهای مهم کتاب در مورد جوامع توتالیتر بی احتیاج ندیده است.

توضیح قصه عاشقانه اسمیت و جولیا در میان خفقان شدید سیاسی از نقاط اوج داستان است. اورول می خواهد نشان دهد که هرگونه عشق و احساس انسانی در نظام های توتالیتر محکوم به فنا و نابودی است. او می گوید نظام های تمامیت خواه نه تنها وارد حریم شخصی شهروندان خود می شوند بلکه قوانین حریم شخصی آن ها را نیز خود حکومت می چینند تا در راستای رسیدن به منافع حکومت و اعضا اصلی آن خللی ایجاد نگردد.

ترجیع بند جنگ، صلح است/ آزادی، بردگی است/ نادانی توانایی است شعار اصلی حزب است که در جای جای داستان تکرار می گردد و توضیح هنرمندانه اورول بر این شعار به خوبی چهره نظام های کمونیستی و تمامیت خواه را آشکار می نماید.

به زعم بسیاری از منتقدین 1984 و جهانی قشنگ نوِ هاکسلی را که به فاصله 17 سال از یکدیگر منتشر شدند از حیث توصیف آینده در یک گروه قرار می دهند.

این عقیده به علت ماهیت آینده محوری دو کتاب و همچنین هشدار دهنده بودن هر دو کتاب عقیده ای درست است با این تفاوت که خواننده با مطالعه اثر هاکسلی -با تمام ابعاد فلسفی اش- با جهانیی روبه رو می گردد که علم در راستای خدمت بدون چون و چرا به بشر قرار می گیرد و بشر در لذت و تمتع غرق می گردد و هیچ رنجی متوجه او نیست اما در کتاب اورول پی میبرد که بشر(اگر دست به پایه گذاری و یا انتخاب یک نظام توتالیتر بزند) جز رنج و درد چیزی در انتظارش نخواهد بود و علم در انحصار قدرت قرار می گیرد و این تنها قدرتمندان هستند که در لذت و تمتع غرق می شوند. اورول می گوید تا زمانی که قدرت طلبی و جنگ بر سر قدرت در جهان وجود داشته باشد انسان ها روی خوشبختی را نخواهند دید و همه چیز تحته سیطره قدرت قرار خواهد گرفت.

چنانکه خود در بخشی از کتاب می گوید: قدرت وسیله نیست، بلکه هدف است

ترجمه های متعددی از 1984 در بازار موجود است. اگر قصد خواندن این اثر را دارید سعی کنید با مقایسه چند ترجمه، بهترین ترجمه را انتخاب کنید. این کتاب به دلیل به کار بردن اصطلاحات خاص و گاه نامأنوس (با توجه به پیشگویی آینده و خلق واژگان جدید از سوی نویسنده) به ترجمه دقیق و مناسبی برای مطالعه احتیاج دارد تا بتواند مطلب را به بهترین شکل به مخاطب انتقال دهد.

از میان ترجمه های موجود در بازار، ترجمه صالح حسینی ترجمه قابل قبولی است که حق مطلب را ادا می نماید. همچنین از این اثر فیلمی به کارگردانی مایکل ردفورد ساخته شده که دیدنش خالی از لطف نیست.

منبع: خبرنامه دانشجویان ایران

namasho.com: نماشو: آگهی رایگان، رپورتاژ خبری، طراحی سایت، سئو و بهینه سازی وبسایت

cruisero.ir: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها