چالش حفظ تعادل میان تئاتر و وسوسه های تلویزیونی، به آینده خوش بینم

به گزارش مجله سرگرمی، خبرنگاران - گروه هنر - آروین موذن زاده: تماشاگران تلویزیون این شب ها شاهد پخش سریال گاندو به کارگردانی جواد افشار و تهیه کنندگی مجتبی امینی از شبکه سوم سیما هستند که ایفای یکی از نقش های اصلی آن را وحید رهبانی برعهده دارد.

چالش حفظ تعادل میان تئاتر و وسوسه های تلویزیونی، به آینده خوش بینم

رهبانی که تجربه کار در تلویزیون را از سریال خانه ما به کارگردانی مسعود کرامتی در سال 79 آغاز نموده بود، در طول این سال ها فعالیتش را در تئاتر متمرکز نموده است و به عنوان یک کارگردان، بازیگر و مترجم در تئاتر ایران شناخته شده است.

رهبانی بازیگری در تئاتر را با ایفای نقش در نمایش معرکه در معرکه داوود میرباقری در سال 75 آغاز کرد و در طول این سال ها کارگردانی آثاری چون در انتظار گودو، کرگدن، مرد اتفاقی، الوتریا، هدا گابلر، کابوس نامه، درخت بلوط، کابوس نامه (فصل دوم)؛ بیداری کاذب، اگر… و هنر را برعهده داشته است و در نمایش های مختلفی نیز ایفای نقش نموده است.

به بهانه پخش سریال گاندو، وحید رهبانی مهمان خبرنگاران شد؛ وی در بخش اول این تبادل نظر درباره حضورش در این مجموعه تلویزیونی صحبت کرد و در بخش دوم و پایانی از تجربه های تئاتری و برنامه های پیش روی خود برای حضور بر صحنه، می گوید.

بخش دوم و پایانی تبادل نظری خبرنگاران با وحید رهبانی را در ادامه می خوانید؛

* آقای رهبانی این روزها مردم با سریال گاندو شما را در قاب تلویزیون می بینند و البته خاطره، بازی در سریال خانه ما نیز هنوز در ذهن بسیاری از مخاطبان باقی مانده است در صورتی که اهالی تئاتر بیشتر شما را به عنوان کارگردان، بازیگر و مترجم فعال می شناسند. این روزها در تئاتر مشغول چه فعالیتی هستید چون به نظر می رسید یک نوبت اجرای تئاتر نیز در تماشاخانه ایرانشهر داشتید که منتفی شد.

بله من در دی ماه 97 در سالن ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر یک نوبت اجرا داشتم اما به خاطر بازی در سریال گاندو نتوانستم این نوبت را حفظ کنم چون گاندو خیلی انرژی و تمرکز از من می گرفت و نمی خواستم انرژی و ذهنم را بین 2 کار تقسیم کنم که در نتیجه انصراف دادم.

قرار بود نمایش در انتظار گودو را هم کار کنم که اتفاق بسیار جذابی برای من بود چون قصد داشتم در سالگرد 20 سالگی اجرای نمایش در انتظار گودو که سال 77 برای اولین بار به صحنه برده بودم، یک در انتظار گودو جدید اجرا کنم و اگر این اتفاق رخ می داد بسیار جالب بود چون من 20 سال بزرگ تر شده و تجربیات زیادی کسب نموده بودم و نگاهم به متن تغییر نموده بود اما متاسفانه این اتفاق هم میسر نشد.

سال جاری هم در حال گپ و گفت هایی با بعضی از دوستان برای اجرای تئاتر هستم و پیشنهاداتی برای اجرای تئاتر در خارج از ایران و در کشورهای آسیایی نیز دارم اما هنوز برنامه مشخصی برای اجرای اثری جدید مد نظر ندارم.

* مدتی قبل هم قصد داشتید نمایشنامه ریچارد سوم رخ نخواهد داد ماتئی ویسنی یک را اجرا کنید که انگار آن هم منتفی شد.

بله علاقه مند بودم این نمایش را به صحنه ببرم اما وقتی متوجه شدم کارگردان دیگری در سالن چهارسو آن را اجرا نموده است از اجرای آن منصرف شدم و ایران هم نبودم تا بتوانم اجرایشان را ببینم. دوست داشتم این متن به عنوان یک متن بکر در تئاتر ایران اجرا گردد و بعد از اینکه کارگردان دیگری آن را به صحنه برد دیگر برایم جذابیت نداشت.

این نمایشنامه در واقع انگار در دل من است و ماجرایی که برای میرهولد در این نمایشنامه رخ می دهد مانند ماجرایی است که بعد از توقیف هدا گابلر برای من رخ داد. برای همین است که احساس نزدیکی زیادی با آن متن می کنم. همان حرف هایی را که در شورای نظارت به میرهولد می زنند، شبیهش را به من هم می زدند. البته نمی خواهم درباره حواشی نمایش هدا گابلر صحبت کنم چون آن ماجرا تقریباً برایم تمام شده است.

* علاقه این روزهایتان بر اجرای چه نوع نمایش هایی است؟ دوست دارید به سمت و سوی آثاری مثل هدا گابلر با شیوه اجرایی منحصر به فرد بروید یا نمایش های رئالیستی مثل هنر و یا تجربیاتی که با هنرجویانتان داشته باشید؛ مانند آثاری چون کابوس نامه.

این روزها علاقه مند هستم نمایش هایی را شبیه تجربیاتی که با هنرجویانم داشته ام به صحنه ببرم. نمایشی شبیه به کابوس نامه که یک پروسه تمرین یک ساله داشت که این روزها در حال گپ و گفت برای آغاز چنین اثری هم هستم.

اما وقتی که وارد تلویزیون می شوید و به عنوان هنرپیشه در آثار تصویری فعالیت می کنید، سرتان شلوغ می گردد و پیشنهادات وسوسه انگیزی دریافت می کنید؛ آن وقت است که نگه داشتن این تعادل بین تئاتر و تلویزیون سخت می گردد اما خوشبختانه برای من در 40 سالگی دیگر عطشی که ممکن است خیلی ها در دوران 20 سالگی برای شهرت و شناخته شدن داشته باشند، از بین رفته است.

* شما در عرصه تئاتر، تجربه ترجمه نمایشنامه هایی از نویسندگان کمتر شناخته شده در ایران را هم داشته اید که اکثراً برای اجرا انتخاب شده اند و موردتوجه هم قرار گرفته اند. در وضعیت ترجمه زده ای که این روزها آثار خارجی با آن روبرو هستند، معرفی آثاری با ترجمه های روان که برای بازیگران نیز جای کار زیاد داشته باشد، اتفاق مورد توجهی است...

متاسفانه وضعیت ترجمه در تئاتر ایران خیلی بد است. این نکته را چون خودم مترجم هستم نمی گویم، چون من نمایشنامه ترجمه نمی کنم که منتشر گردد و تنها یکی از آن ها از زیر دستم در رفت و منتشر شد. حتی هنوز هم بعد از 2 سال با وجود پیگیری ناشر هزینه چاپ اول ترجمه را دریافت ننموده ام اما این روزها ترجمه های بسیار بدی را مخصوصاً در زمینه نمایشنامه شاهد هستیم.

* بله ترجمه نامناسب مخصوصاً در زمینه نمایشنامه که مبتنی بر ارتباط دیالکتیک کاراکترها است به اجرا ضربه زیادی می زند و این مساله زمانی بیشتر نمود پیدا می نماید که کارگردان نیز از متن اصلی بی اطلاع باشد با این اوصاف در فضایی که این روزها در تئاتر جریان دارد و جو اجرای نمایشنامه های یک نویسنده خارجی مثل فلوریان زلر، اریک امانوئل اشمیت، یاسمینا رضا، نیل سایمون و … در مقاطعی فراگیر می گردد، خلاء ترجمه آثار نویسندگان کمتر شناخته شده ای که آثار جذابی دارند و پیشنهاد اجرا به کارگردان می دهند، احساس می گردد.

من باید برای ترجمه یک نمایشنامه، ارتباط قلبی با آن برقرار کنم و ببینم که آیا متن قابلیت اجرا در ایران را دارد یا خیر و آیا به درد تماشاگر ایرانی می خورد. دیگر اینکه آیا زیر تیغ سانسور لت و پار نمی گردد؟ چون این اتفاق برای نمایشنامه کلاغ که من ترجمه نموده بودم و در تالار چهارسو اجرا شد، افتاد. همچنین نمایشنامه ای که ترجمه می کنم باید حرفی نو برای گفتن داشته باشد و تاکیدی ندارم که حتماً نمایشنامه کم پرسوناژ و کوتاه باشد.

حتی این روزها مشغول ترجمه نمایشنامه ریچارد سوم شکسپیر هستم که فکر می کنم جای خالی ترجمه های خوب آثار شکسپیر هم در ایران احساس می گردد. این ترجمه برای من هم بسیار مشکل است اما کوشش می کنم که انجامش دهم.

ترجمه ریچارد سوم برای من فعلاً در مرحله تحقیق و آشنایی با زبان انگلیسی میانه که شکسپیر با آن می نوشت، واقع شده است. البته من در زمان تحصیلم دوره هایی را درباره شکسپیر و آثارش گذرانده ام اما هرچه بیشتر درباره اش می خوانم بیشتر احساس ترس می کنم ولی می دانم که انجامش خواهم داد. پیدا کردن راز گفتاری شکسپیر، مساله ای است که این روزها درگیرش هستم و کوشش می کنم که از پس آن بربیایم.

* هم زمان درگیر نوشتن رمان هم هستید؟

بله در حال نوشتن 2 رمان هستم و رمانی را هم ترجمه نموده ام که هنوز منتشر نشده است.

* شما تجربیاتی در کانادا داشتید، در آنجا تحصیل کردید و آشنایی نسبی با تئاتر غرب هم دارید. با وجود این تجربیات و فعالیت چندین ساله تان در ایران، چه قیاسی درباره تئاتر غرب و ایران دارید. فکر می کنید تئاتر ایران در حال حاضر در چه جایگاهی واقع شده است چون جوانان هنرمند و خوش فکری داریم که در کوشش برای ارتقای سطح تئاتر کشور هستند.

اولاً به خاطر اینکه من تماشاگر منظمی در تئاتر نیستم شاید فرد مناسبی برای جواب دادن به این سوال نباشم و شاید باید این پرسش از فردی گردد که دائماً تئاتر ایران را رصد می نماید و شرایط را می شناسد، اما من از وضعیت تئاتر ایران تقریباً بی خبرم اما از دوستانم می شنوم و مطالعه هم در این زمینه دارم. با وجودی که اکثر قریب به اتفاق دوستان تئاتری من معتقدند که ما در یک بحران به سر می بریم، من خلاف این را معتقدم چون تئاتر ایران دارد به سمتی حرکت می نماید که باید حرکت کند.

شما یک پسربچه 12-13 ساله را تصور کنید که مدام شیطنت می نماید و خودش را به در و دیوار می زند و زخمی می نماید و نمی گردد کنترلش کرد اما این پسربچه کم کم بزرگ می گردد و راه خودش را پیدا می نماید. تئاتر ما در آستانه تبدیل شدن به یک صنعت است و این روزها هم دارد دست و پای نوجوانی خودش را می زند و کم کم هم به یک بلوغ می رسد، وارد یک فضای خصوصی درست و حسابی خواهد شد، کمپانی های تئاتر شکل می گیرند و هر تماشاخانه در هر سال می داند که چه تئاترهایی را قرار است، اجرا کند؛ این نظمی است که ما یادش می گیریم و من نگرانش نیستم. امیدوارم روزی بتوانیم 10 سالن 2 هزار نفره داشته باشیم چون برای یک شهر 13- 14 میلیون نفره داشتن تالار وحدت و یک سالن رویال هال تازه تاسیس خیلی کم است.

* با این حساب احتمالاً موافق نمایش های پرهزینه و پرزرق و برق هم هستید؟

بله. خیلی موافق این نوع از نمایش ها هستم و موافق نمایش های کوچک زیرپله ای و خیابانی و تجربی هم هستم. فرهنگ یک شهر بزرگ مثل تهران نیازمند تئاترهای زیاد است چون تئاتر دیدن تاثیرگذار است و امیدوارم مساله نظارت بر آثار هم کمی ملایم تر گردد چون خود من چوب نظارت بر آثارم را خیلی خورده ام اما در نهایت به آینده تئاتر خوشبین هستم و برای همین هم است که درس می دهم چون معتقدم بذرهایی که الان می کاریم بالاخره به بار می نشینند.

مجله دعوت: مجله دعوت | انجمن فعالین و توسعه دهندگان وب

منبع: خبرگزاری مهر
انتشار: 25 شهریور 1400 بروزرسانی: 25 شهریور 1400 گردآورنده: kurdeblog.ir شناسه مطلب: 58176

به "چالش حفظ تعادل میان تئاتر و وسوسه های تلویزیونی، به آینده خوش بینم" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چالش حفظ تعادل میان تئاتر و وسوسه های تلویزیونی، به آینده خوش بینم"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید