نحوه پذیرش و ارزشیابی دانشجویان دکتری تغییر می نماید - مجله سرگرمی

دکتر کوروش وحیدشاهی در گفت وگو با خبرنگاران، با بیان اینکه نظام آموزش عالی به عنوان یکی از مهمترین بخش های شکل دهنده راستا توسعه و از بسترهای مهم تعیین نماینده سرنوشت هر کشور، همیشه از اهمیت کلیدی برخوردار بوده است، گفت: در این زمینه در کشورهای توسعه یافته، همیشه توجه ویژه و کوشش های گسترده ای در زمینه توسعه، ارتقا کیفیت و تحول آموزش عالی وجود داشته است.

وی ادامه داد: بدیهی است حرکت در این زمینه تنها در صورتی پیروز و مؤثر خواهد بود که رویکردی سیستماتیک، مبتنی بر شواهد و بطور تعیین با توجه خاص به اقتضائات کشور اتخاذ گردد که در این راستا تحلیل عملکرد نظام آموزش عالی بر اساس ارزیابی impact ،outcome و output از روش های تعیین و رایج در چنین رویکرد نظام مندی خواهد بود.

وی با اشاره به اهمیت آنالیز خروجی دانش آموختگان در این سیستم، اظهار کرد: امروزه آنالیز outcome (خروجی) دانش آموختگان، از نظرنقشی که در حل مسائل جامعه و ارائه خدمت، افزایش ثروت، قدرت و رفاه جامعه بر عهده دارند، به عنوان یکی از اجزای رویکرد پاسخگویی اجتماعی که رویکرد غالب در تحلیل زیربنایی عملکرد نظام آموزش عالی است، بسیار کلیدی است.

اهمیت مضاعف تربیت دانشجویان مساله محور در کشورهای جهان سوم

وی در این راستا به پروژه آنالیز پیامد (outcome) دانش آموختگان دکتری تخصصی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اشاره نمود و گفت: امروزه در اغلب دانشگاه ها آموزش دانشجویان با جهت گیری کلی تربیت دانش آموختگانی که حضورشان در جامعه منجر به حل مسائل گردد، طراحی و اجرا می گردد. بدیهی است اهمیت توجه به این مساله در کشورهای جهان سوم دوچندان است، چراکه با توجه به محدودیت منابع باید تمامی پروژه های خود را در جهت برطرف احتیاجهای جامعه طراحی نمایند.

دارایی های وقف شده به دانشگاه های هاروارد و پرینستون

وی با اشاره به وضعیت مطلوب دانشگاه های بزرگ جهان از نظر تأمین منابع، اظهار کرد: به عنوان نمونه در سال 2017 به غیر از بودجه کلان فدرال، ارزش دارایی های وقف شده به دانشگاه هاروارد حدود 36 میلیارد دلار و دانشگاه پرینستون حدود 23 میلیارد دلار بوده است، ولی با این وجود اولویت آنها تربیت فارغ التحصیلان کارآفرین و مساله محور است.

چند درصد فارغ التحصیلان علوم پزشکی شهیدبهشتی وارد حوزه ارائه خدمت شدند؟

دکتر وحیدشاهی در ادامه با اشاره به آنالیز پیامد فارغ التحصیلان PhD سال های 90 تا 96 دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، توضیح داد: در این پروژه خروجی فارغ التحصیلان در دو بخش آموزشگاه (فعالیت در حوزه آموزش و پژوهش) و کاربرد دانش شامل ارائه خدمت، کارآفرینی و غیره تقسیم شد. در این زمینه طی سالهای 90 تا 96 در مقطع دکترای تخصصی(PhD) 662 نفر از دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی فارغ التحصیل شده اند.

وی با بیان اینکه بر اساس نتایج این پروژه 77 درصد فارغ التحصیلان در بخش آموزشگاهک (دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی) به عنوان عضو هیأت علمی و یا کارشناس این بخش ها مشغول شده اند، گفت: تنها 12 درصد دانش آموختگان پس از فارغ التحصیلی وارد بخش کاربرد دانش شامل ارائه خدمت، کارآفرینی و غیره شده و بقیه بدون کار بوده و یا مهاجرت کرده اند.

دکتر وحیدشاهی ادامه داد: همچنین آمار اشتغال دانش آموختگان Ph.D دانشکده پزشکی در بخش کاربرد دانش تنها 3 درصد، دانشکده پرستاری 4 درصد، دانشکده داروسازی 15 درصد و دانشکده تغذیه 29 درصد بوده است.

وی همچنین اظهار کرد: اگرچه فعالیت در بخش آموزشگاه به خودی خود مسئله ای ندارد ولی مساله این است که درصد بسیار پایینی از فارغ التحصیلان دکترای تخصصی برای حل مسائل جامعه مشغول به فعالیت هستند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه با اشاره به این آمارها در سطح جهانی، گفت: در اکثر دانشگاه های معتبر جهان، کمتر از 50 درصد فارغ التحصیلان در بخش آموزشگاه مشغول می شوند و باقی آنها دربخش کاربرد دانش شامل ارائه خدمت، فراوری ثروت ویا تصمیم سازی های جامعه نقشی را در حل مسائل جامعه بر عهده دارند. این آمار در اکثر دانشگاه های اروپایی نیز مشابه است.

ضعف سیستم آموزشی دانشگاه ها برای تربیت دانشجویان مساله محور

دکتر وحیدشاهی با اشاره به ضعف سیستم آموزشی دانشگاه ها برای تربیت دانشجویان مساله محور و علاقمند به حضور در حوزه های ارائه خدمت، گفت: ما در دانشگاه ها با پدیده ای با عنوان Science for Science روبرو هستیم. بر اساس این پدیده، قصد و هدف اکثر دانشجویان دکترای دانشگاه های تیپ یک پس از فارغ التحصیلی جذب در دانشگاه های تیپ دو و راه اندازی رشته ها و دوره های جدید PhD در آن دانشگاه ها و یا سایر دانشگاه هاست و به ندرت دانشجویی برای توانمند شدن در حل مسائل جامعه وارد دوره های Ph. D می گردد، متأسفانه نتیجه این چرخه بدون برنامه ریزی است که می تواند آسیب زا باشد.

ضرورت بازنگری رویکرد کلی پژوهش های دانشگاهی

مدیر امور تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین با اشاره به کم بودن پاسخگویی اجتماعی یا Social Accountability در پژوهش های دانشگاهی، اظهار کرد: آنالیز ها نشان داده که طی سالیان اخیر جهت گیری پژوهش های اعضای هیأت علمی و مراکز تحقیقاتی، از پژوهش های مساله محور که به حل مسائل جامعه می پردازد، تاحدودی دور شده و بطور صرف تمرکز بیشتر بر چاپ مقالات در مجلات با IFو INDEX بالاتر قرار گرفته است، که در این زمینه به نظر می رسد، بازنگری در رویکرد کلی پژوهش و توجه محوری به پژوهش هایی که حل مسائل موجود را هدف قرار می دهند، یک ضرورت حیاتی برای سیستم پژوهشی کشور باشد.

تدوین طرح تحول در برنامه تربیت دانشجویان Ph.D در دانشگاه

دکتر وحیدشاهی در این رابطه از تدوین طرح تحول در برنامه تربیت دانشجویان Ph.D در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اطلاع داد و گفت: با هدف برطرف معضلات و کاستی های موجود در برنامه آموزشی دانشجویان PhD ،طرح تحول آموزش دانشجویان دکترای تخصصی در معاونت آموزشی دانشگاه تدوین و در شورای آموزشی دانشگاه تصویب شده و همچنین مفاهیم کلی آن برای بعضی شوراهای وزارت بهداشت و بعضی از نمایندگان محترم کمیسیون های آموزش و بهداشت مجلس شورای اسلامی ارائه شده است.

وی ادامه داد: بر اساس این طرح پیشنهادی نحوه جذب دانشجوی دکترا، کوریکولوم و برنامه آموزشی، سیستم ارزشیابی، انتقال عرصه آموزش به محیط های کاربرد دانش، آزمون جامع و انتها نامه دچار تغییر و تحولاتی خواهد شد.

تغییر در شیوه پذیرش دانشجوی Ph.D

مدیر امور تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به برنامه تغییر در شیوه پذیرش دانشجوی Ph.D، گفت: نحوه پذیرش این دانشجویان از نظر ظرفیت و سهم دانشجویان غیرشهریه پرداز باید مورد بازنگری اساسی قرار گرفته و به سمت کاهش کلی ظرفیت پذیرش (به ویژه در رشته های دارای تقاضای کمتر بازار و کاربرد کمتر در حوزه خدمت) و کاهش و یا حذف استفاده از منابع ملی برای رشته های غیر الویت دار، با مکانیسم توجه به دانشجویان شهریه پرداز در پذیرش کلی Ph.D و همچنین توجه ویژه به پذیرش دانشجویان خارجی در رشته هایی که احتیاج آنها در کشور تأمین شده است، حرکت نماید.

وی با اشاره به ضرورت ایجاد تحول در برنامه درسی و سرفصل های ارائه شده در دوره Ph.D، اظهار کرد: در حال حاضر دروسی مانند خلاقیت، نوآوری، Marketing و بعضی دروس مرتبط دیگر که دانشجویان را برای ورود به عرصه های کاربرد دانش و کارافرینی آماده می نماید، در برنامه درسی به صورت سیستماتیک وجود ندارد و باید در برنامه ها گنجانده گردد.

دوره کارآموزی دانشجویان دکترا متحول می گردد

دکتر وحیدشاهی ادامه داد: همچنین در انجام کارآموزی های دانشجویان دکترا یک تحول اساسی در زمینه جامع نگری، مساله محور کردن و مأموریت گرا کردن کارآموزی های دانشجویان مورد احتیاج است.

تغییر پروسه ارزشیابی دانشجویان دکتری

وی همچنین با اشاره به برنامه این طرح در زمینه ارزشیابی دانشجویان دکترا، خاطر نشان کرد: همچنین Reliability و Validity آزمون های کتبی و شفاهی آزمون جامع باید افزایش یافته و روش های مستمر ارزشیابی و به طور تعیینLogbook و Portfolio در ارزشیابی مستمر دانشجویان لحاظ گردد. همچنین توجه کافی به ارتقای مهارت ها در دوره های PhDاز دیگر محورهای این طرح است.

مساله محوری اولویت انتها نامه ها

مدیر امور تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در انتها با بیان اینکه بر اساس طرح تحول تربیت دانشجویان دکترای تخصصی، تغییراتی در انتها نامه ها نیز ایجاد خواهد شد، اظهار داشت: جهت دهی موضوعات انتها نامه ها به موضوعات مساله محور برای حل مسائل و مسائل جامعه لازم است و همچنین باید امکانی فراهم گردد تا محصول، مشارکت در start up و کاربرد دانش به عنوان ملاک فارغ التحصیلی دانشجویان Ph.D لحاظ گردد.

facloob.ir: کلوب فارسی | دورهمی خبری و تحلیلی