قلعه ای در احاطه مارها - مجله سرگرمی

قلعه ای در احاطه مارها

در هشترود، قلعه صعب العبوری واقع شده که به قلعه ضحاک معروف است

مردم اعتقاد دارند این قلعه بسیار خوفناک و غیرقابل نفوذ است؛ قلعه ای تاریخی که عمر آن به زمان اشکانیان بازمی گردد. دژ مستحکمی که به قلعه ضحاک معروف بوده و بومی ها به آن زُهنک هم می گویند. قلعه ضحاک در 17 کیلومتری هشترود واقع شده است؛ در سال 1974 باستان شناسان معروفی از جمله مرحوم مصطفوی، یک باستان شناس معروف آمریکایی به نام شیپ من و باستان شناس معروف آلمانی به نام ولفرام کلایف از این قلعه بازدید کردند. آنها در آنالیز های خود معتقد بودند که این قلعه به دوران ساسانی و اشکانی باز می گردد. محمد رحمت پور، سرپرست کارگاه قلعه ضحاک این حرف ها را می زند. او ادامه می دهد: این قلعه قسمتی دارد به نام چهارطاقی که ولفرام کلایف به آن پاویون می گفت. ما در سال 74 بود که تصمیم گرفتیم اقدام به بازسازی این قسمت از قلعه ضحاک کنیم. طبق کارشناسی هایی که روی این قلعه اجرا شده، عده ای معتقدند مربوط می گردد به دوران ساسانی و عده ای دیگر آن را به عنوان یک دژ اشکانی می شناسند؛ حتی بعضی می گویند این یک قلعه ناماعیلیه است اما با آنالیز ها و بازسازی های اجرا شده در سال 79 معین شد که قلعه ضحاک از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره تیموریان مورد استفاده قرار گرفته است و از آثار به دست آمده از آن و معماری هایی که در کاوش ها اجرا شده، معلوم شد این قلعه متعلق به دوران اشکانی است. گروه باستان شناسی آذربایجان شرقی هرساله روی این قلعه بازسازی و کاوش هایی انجام می دهند؛ تا جایی که آنها در فصل پنجم و ششم کاوش های خود قطعات سفال های کتیبه دار را پیدا کردند که نشان می داد قوم پارت در شمال غرب ایران و در قلعه ضحاک مستقر بودند؛ یعنی اشکانی ها. رحمت پور می گوید: در قلعه ضحاک یک تالار مربع شکل با ابعاد 11متر در 11 متر وجود دارد که مصالح آن از آجر و گچ بوده است. بعلاوه یک معماری کلیپایی با همین مصالح در کاوش ها کشف شد. آن موقع آجرهایی که در این قلعه و در این بخش ها مورد استفاده قرار گرفته، دارای 32 در 10 سانتی متر بوده. به گفته آقای کارشناس، سفال های بیرون آمده از این قلعه به دوره اشکانی، ساسانی، ایلخانی و تیموری مربوط می گردد. تا به امروز در حفاری ها هیچ اشاره ای به نام قلعه ضحاک نشده است اما با توجه به متون قدیمی که قلعه ضحاک در آن نام برده شده، احتمال می رود قلعه ضحاک در قدیم اژدهاک نام داشته است و به مرور زمان و شاید به خاطر تلفظ سخت این کلمه به ضحاک تغییر پیدا نموده. البته اهالی به آن زهنک هم می گویند؛ قلعه ای صعب العبور که تنها از راه غربی آن می گردد وارد قلعه شد؛ شاید سازندگان قلعه برای جلوگیری از هجوم دشمنان آن را در چنین منطقه ای ساخته اند. ضمن اینکه سعی شده دیواره های قلعه را مرتفع تر بسازند تا راه عبور و مرور بیگانگان سخت بگردد. به همین دلیل دیواره های قلعه ضخاک از 10 متر آغاز می گردد تا 30و40 متر. اگر نقشه هوایی این منطقه را دیدن کنید، متوجه می شوید دو رودخانه ای که قلعه را احاطه نموده اند، شبیه دو مار هستند که نیم تنه انسانی را در برگرفته اند و بر اساس همین موضوعات مردم چنین اعتقادی را پیدا نموده اند.

منبع: نشریه همشری سرنخ شماره 100

منبع: راسخون