قدمت هلیل رودِ جیرفت به پارینه سنگی رسید - مجله سرگرمی

وی اضافه کرد: این بررسی، نخستین مطالعه پارینه سنگی به صورت کاملا تخصصی برای شناسایی محوطه های پارینه سنگی در جنوب شرق ایران است که پس از حدود 50 سال از نخستین مطالعاتِ اجرا شده در این ناحیه از ایران، صورت می گیرد.

به گفته این باستان شناس، دستاوردهای نخست این بررسی، شناسایی فناوری های لوالوا، صنایع دووجهی سازی و ساطور ابزاری در محوطه های شناسایی شده در ارتفاعات شمالی و کوهپایه های غربی جیرفت و نشانگر وجود استقرارهای دوران پارینه سنگی میانی و احتمالا پارینه سنگی قدیم در حوزه هلیل رود است.

او با بیان این که مجموعه آثار شناسایی شده نتیجه 10 روز فعالیت میدانی است، گفت: متاسفانه به دلیل انجام فعالیت های معدن کاوی تقریبا بیشتر ارتفاعات آهکی و تراورتنی که دارای غارها و پناهگاه های صخره ای اند، در حال تخریب کامل هستند.

سرپرست هیأت باستان شناسی این منطقه اضافه کرد: از جمله عمیق ترین و منحصر به فردترین غارها که در این بررسی، دست افزارهای سنگی از درون آن ها به دست آمد غار شعیب در کوهپایه های غربی جیرفت است که به سبب فعالیت های معدن کاوی تخریب و به طور کامل مسدود شده است.

او اضافه کرد: به دلیل درزهای ایجادشده در سقف غار و نفوذ آب باران، بیشتر رسوبات و نهشته های استقراری کف غار شسته شده است.

این باستان شناس اظهار کرد: در جنوب شرق ایران به سبب فعالیت های کوه زاییِ متفاوت نسبت به زاگرس و شمال ایران، کمتر شاهد بسترهای مناسب برای سیستم کارستی و شکل گیری غارها و پناهگاهایی صخره ای هستیم و از این جهت، از بین رفتن این گونه غارها، آسیب های جبران ناپذیری به میراث فرهنگی و مطالعات پارینه سنگی در این ناحیه وارد کرده است.

انجم روز گفت: از جمله منطقه ها حائز اهمیتِ شناسایی شده در این بررسی که مجموعه ای از محوطه های پارینه سنگی به اشکال محوطه های باز و پناهگاه های صخره ای را آشکار ساخته کوه شیخ یعقوب در ارتفاعات شمال غربی جیرفت است که حاکی از شکل گیری و توسعه محوطه های پارینه سنگی روی برونزدهای سنگ چرت در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا در محدوده ای به وسعت 200 کیلومتر مربع است.

1) دوران پارینه سنگی: ابتدایی ترین و طولانی ترین مرحله زندگی انسان است که به سه دوره دیرینه سنگی آغازین/قدیم، میانی و پایانی دسته بندی شده است. در این دوره فرایند فرگشت فکری، جسمی، فرهنگی و فناورانه انسان شکل می گیرد. اولین ابزارها به دست گونه هایِ نخستین انسان، به وسیله سنگ در این دوره ساخته شده است. بنا به نظر محققان، پارینه سنگی از حدود سه میلیون سال پیش تا زمان عقب نشینی یخچال ها از نیمکرهه شمالی در فاصلهٔ سال های 10 هزار تا8500 قبل میلاد ادامه داشته است.

2) دوران پلیئستوسن (Pleistocene) یکی از دوره های زمین شناسی است که از دو و نیم میلیون سال پیش تا 10 هزار سال پیش را پوشش می دهد. انقراض گروه بزرگی از پستانداران و تعداد زیادی از گونه های پرندگان از اواخر دور پلیئستوسن (حدود 10000 سال پیش) آغاز شد. ماموت، پستانک دندان، ببر خنجردندان، تنبل زمینی، شیاردندان، گوزن ایرلندی و خرس غارنشین از جمله حیوانات منقرض شده در اواخر پلیستوسن بودند. در اوایل این دوره، استفاده از ابزارهای سنگی ساده در بین گونه انسان ماهر، توسعه یافت.