فاجعه در علوم پایه - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، روزنامه شرق نوشت: بعد از اعلام رسمی نتایج کنکور سراسری امسال، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور خالی ماندن ظرفیت های رشته های علوم پایه را فاجعه بار خواند. ابراهیم کدخدایی با بیان این که با فاجعه خالی ماندن ظرفیت رشته های علوم پایه روبرو ایم، گفت: متأسفانه ما در عرصه گرایش به سمت رشته های علوم تجربی با یک فاجعه در کشور روبرو هستیم و ظرفیت بسیاری از رشته های علوم پایه خالی مانده است.

نگاهی به آمار متقاضیان کنکور سراسری در سال های اخیر نشان از آن دارد که میزان متقاضیان امتحان در گروه علوم تجربی سال به سال فربه تر می گردد و رشته های ریاضی و انسانی در رتبه های بعدی قرار دارند. اتخاذ تصمیم برای راهنمایی تحصیلی دانش آموزان از سوی آموزش و پرورش که در سال های اخیر اجرا شده و با اعتراض دانش آموزان و خانواده ها همراه بود نیز گامی برای متعادل کردن میزان متقاضیان در رشته ها و گروه های مختلف بود. فشاری که بر دانش آموزان از ابتدا برای دکتر و مهندس شدن وجود دارد و همچنین رفتن به سمت رشته های فنی و انسانی که احتمالا صفت تنبل بودن را برای دانش آموز به دنبال دارد، باعث می گردد بسیاری از دانش آموزان و خانواده ها از ابتدای امر قید رفتن به رشته های انسانی و کار و دانش را بزنند. اما مسئله اینجاست که اگر دانش آموزی ریاضی را هم انتخاب کند، احتمال این که دلش بخواهد ریاضی محض یا فیزیک بخواند کم است، آنها ریاضی می خوانند تا مهندس شوند و دانشگاه ها هر روز پر از پزشک می گردد و دانشگاه آزاد هم ترم به ترم ظرفیت رشته پزشکی اش را بالا می برد تا کلاس های پزشکی و دندان پزشکی شلوغ تر و کلاس های ریاضی، ادبیات و جامعه شناسی خلوت تر شوند.

با نگاهی به آمار شرکت نمایندگان کنکور سراسری در سال های مختلف درمی یابیم که این نگرانی از کجا نشات می گیرد. به عنوان مثال سال گذشته تعداد کل شرکت نمایندگان رشته علوم تجربی 642هزار و 451 بود، متقاضیان علوم انسانی 205هزار و 26 نفر بودند و 144هزار و 550 نفر در گروه ریاضی و فنی شرکت نموده بودند، 12هزار و 260 نفر متقاضی شرکت در گروه هنر بودند و زبان های خارجی هم هفت هزار و 538 نفر شرکت نماینده داشت. امسال تعداد متقاضیان گروه تجربی 637هزار و 94 داوطلب بود، علوم انسانی 282هزار و 151 داوطلب، علوم ریاضی 164هزار و 278 داوطلب و گروه هنر هم 24هزار و 769 داوطلب داشت. آمار سال های قبل تر هم حاکی از همین وضعیت است. در سال 95 آمار شرکت نمایندگان کنکور در رشته ریاضی 162هزار و 872 نفر بود، تجربی 519هزار و 488 نفر و متقاضیان شرکت در گروه انسانی 161هزار و 500 نفر بودند، 9هزار و 881 نفر متقاضی رشته های هنر بودند و زبان های خارجی شش هزار و 361 نفر داوطلب داشت.

به نظر می رسد برای آنالیز چنین شرایطی باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. چه می گردد که جمع کثیری از دانش آموزان پیروزیت خود را در یک رشته و گروه می بینند. عواملی مانند جو روانی ایجادشده برای دانش آموزان از سوی جامعه و خانواده شاید مهم ترین و اصلی ترین دلیلی باشد که خیل عظیم دانش آموزان را به سوی رشته های گروه علوم تجربی سوق می دهد. از طرفی اقتصادی و مادی شدن جامعه امروز بسیاری از دانش آموزان را سمت رشته ای سوق می دهد که به قول معروف در آن پول بیشتری پیدا گردد. آنها آینده اقتصادی خودشان را در رشته های پزشکی تأمین می بینند. از طرفی دیگر هم نباید تعصب کورکورانه ای را که روی رشته پزشکی وجود دارد، نادیده گرفت. ایرانی ها همواره روابط دوگانه ای با پزشکان داشته اند، شاید آنها قشر چندان محبوبی به خصوص در سال های اخیر بین مردم نباشند، با وجود این همه مردم دوست دارند خودشان و فرزندانشان را در کسوت پزشکی ببینند.

فشار روانی به دانش آموزان

دکتر امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس در گفت وگو با شرق، با بیان این که میل سیری نا پذیری که دانش آموز را به سمت رشته های تجربی سوق می دهد از سوی خانواده نشات می گیرد، گفت: کودک از بدو تولد با پسوند خانم و آقای دکتر صدا زده می گردد و طبیعی است که کودک در کسوت پزشک خودش را تصور می نماید. خانواده ها بیشتر برای اسباب بازی فرزندانشان سراغ وسایل پزشکی می روند و بچه ها از همان ابتدا با گوشی پزشکی و وسایل دیگرش آشنا می شوند. کمتر خانواده ای انتظار دارد فرزندش ادیبی فرهیخته یا ریاضی دانی بزرگ گردد. خانواده های فراوانی را می شناسم که وقتی فرزندشان در دبیرستان نمی تواند در رشته تجربی و ریاضی نمره قبولی بیاورد و او را به اکراه و اجبار سراغ رشته انسانی می فرستند، به دوست و آشنا دروغ می گویند و اعلام می نمایند که فرزندشان دانش آموز رشته تجربی یا ریاضی است.

وی می افزاید: در چنین شرایطی ما با فشار روانی مضاعفی به دانش آموزان روبه رو هستیم. آنها هم دلشان می خواهد محبت خانواده شان را به دست بیاورند و هم دلشان می خواهد باهوش و پیروز به نظر برسند. از طرف دیگر شما فرض کنید دانشجوی رتبه یک تا 400 رشته تجربی برود و زیست شناسی بخواند، یا آخرین باری که شنیدید جزء صد نفر برتر رشته انسانی به جای حقوق و ارتباطات و روان شناسی ادبیات را انتخاب کرد، چه زمانی بود؟ دلیلش هم ساده است؛ آنها به آینده کاری شان می اندیشند و البته فشار جامعه، جامعه ای که دکتر و مهندس را به طور قطع از معلم ادبیات بیشتر تحویل می گیرد.

بی توجهی به پایه های علم

دکتر سلمان موحدی راد، استاد مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت، در گفت وگو با شرق، با آنالیز دلایل اقبال رشته های پزشکی نسبت به رشته های علوم پایه تأکید کرد: علوم پایه هشت رشته علم ریاضی و علم فیزیک، علم شیمی، زیست شناسی، زمین شناسی، منطق و فلسفه و زبان شناسی را شامل می گردد. علوم پایه در واقع علوم بنیادی سایر علوم است و از قواعدی که در این رشته ها به دست می آید، در حوزه های دیگر استفاده می گردد. در واقع رشته های علوم پایه وظیفه توسعه مرزهای دانش را بر عهده داشته و جنبه بنیانی دارند.

او اضافه کرد: برای اقبال نداشتن رشته های علوم پایه دو دلیل عمده را می توان برشمرد؛ دلیل اول وضعیت جامعه است؛ وضعیت جامعه و بازار کار منعکس نماینده رفتار افراد آن جامعه است. حدود پنج تا 10 سال پیش، علوم ریاضی انتخاب اول بسیاری از دانش آموزان بود و معمولا مستعدترین آدم ها برای ادامه تحصیل دانشگاه صنعتی شریف را انتخاب نموده و در رشته های برق و مکانیک تحصیل می کردند اما در دو سال گذشته، رتبه اول اقبال متعلق به گروه علوم تجربی بود. شاید جالب باشد اگر بگویم رتبه اول رشته تجربی چند سال پیش کسی بود که سه سال در دانشگاه رشته برق خوانده بود و بعد انصراف داد و رتبه اول تجربی شد. دانشجویی داشتم که تا سال چهارم مهندسی خوانده بود و بعد رفت رشته پزشکی. جامعه و بازار کار چنین شرایطی را ایجاد می نماید. افراد عمدتا به آینده شغلی فکر می نمایند.

وی توضیح داد: اتفاق ایجاد شده در حوزه علوم پزشکی، منبعث از سیاست گذاری های کشوری است. استادان علوم پزشکی و ظرفیت پزشکی را بالا نبردند اما مهندسی و علوم پایه حالا هر جا تدریس می شوند و در هر کوچه و بازاری مجوز دانشگاه غیر انتفاعی و پیغام نور داده شده و شما با یک هیات علمی ضعیف و کوچک که حتی دکتری ندارند، دانشجوی مهندسی تربیت می کنید. در اقتصاد این قانون وجود دارد که عرضه و تقاضا نسبت معکوس دارند. اگر نسبت عرضه به تقاضا بالا باشد، خریدارش کمتر می گردد و با این اوصاف، در چند سال اخیر به علوم ریاضی و پایه جفا شده است. موحدی راد با اشاره به این که دومین دلیل این اتفاق این است که دانشجویان اهمیت حوزه علوم پایه را درک نمی نمایند، گفت: علوم پایه ربط مستقیمی به بازار کار ندارد و وظیفه اش ربط پایه های علم است. طرف چهار سال به سختی درس می خواهند و دروس سخت ریاضی و فلسفه را پاس می نماید اما مستقیم نمی تواند اثرش را لمس کند و برای همین انگیزه افراد برای ماندن در این رشته ها کمتر و کمتر می گردد.

روبروه با فاجعه

نقل قولی که در ابتدای این گزارش از رئیس سازمان سنجش آمد، بخشی از مصاحبه او با خبرنگاران بود. ابراهیم خدایی در گفت وگوی خود ضمن ابراز نگرانی از شرایط پیش آمده، به طرح دو فوریتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی به منظور افزایش ظرفیت پذیرش در رشته های پزشکی اشاره و اظهار کرد: اگر این موضوع از سوی مجموعه دولت مطرح می شد، ما باید ورود پیدا نموده و درباره آن شرح می دادیم اما آن چه مسلم است، این است که کسانی که این طرح را مطرح نموده اند، خارج از زیرمجموعه دولت بوده و یک سری استدلال هایی نظیر نسبت پایین پزشکان ایران در آسیا و آمار کم پزشکان در مقایسه با استانداردهای جهانی را بیان نموده اند.

وی در ادامه توضیح داد: آن چه امروزه در گروه علوم تجربی اتفاق می افتد، ترکیبی از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در این گروه آزمایشی است. یعنی این که اولا داوطلبان از قبل از دوره دیپلم به سمت گروه تجربی گرایش دارند و صرفا با هدف تحصیل در سه رشته پزشکی، دندان پزشکی و داروسازی گروه آزمایشی علوم تجربی را انتخاب می نمایند که یقینا این هدف به دلیل مسائل اجتماعی و اقتصادی نظیر ارتقای منزلت اجتماعی و تضمین شغل و درآمد اتفاق می افتد.

رئیس سازمان سنجش آموزش کشور همچنین اظهار داشت: متأسفانه ما در عرصه گرایش به سمت رشته های علوم تجربی و خالی ماندن ظرفیت رشته های علوم پایه، با فاجعه ای در کشور روبرو هستیم. به این معنا که ما برای توسعه کشور باید در دو حوزه (رشته های علوم انسانی و ریاضی) که نقشی اساسی در توسعه هر جامعه دارند، سرمایه گذاری کنیم. در واقع رشته های فنی و علوم انسانی ازجمله رشته هایی هستند که توسعه هر جامعه ای بر اساس آن اتفاق می افتد اما در کشور ما وضعیت به گونه ای است که داوطلبان به سمت رشته های تجربی گرایش پیدا نموده اند.

خدایی تأکید کرد: گرایش داوطلبان به سمت رشته های تجربی، آموزش و پرورش را به دلیل انباشت دبیرستان های با داوطلبان علوم تجربی با چالش روبرو نموده است و از طرفی رشته های علوم پایه از جمله رشته های ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست، آمار و... به دلیل کاهش استقبال از سوی داوطلبان، دچار صدمه شده اند.

رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در سرانجام اظهار داشت: اگر ظرفیت ورود به رشته های علوم تجربی برای امسال افزایش پیدا کند، طبیعتا ما نیز مجری قانون هستیم و در سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان یک مرکز اجرائی این قانون را برای پذیرش داوطلبان اعمال خواهیم کرد.

parmisfun.ir: مجله پارمیسفان | مجله تفریحی، سرگرمی و مسافرتی

pbmusic.ir: نوای پرنده پارسی | مجله خبری، ورزشی و مسافرتی پارسی

quiz1.ir: مجله آزمون اول، مجله خبری تحلیل صنایع آموزشی و کارگاهی