روزگار نو عمارت های تاریخی بوشهر - مجله سرگرمی

در بافت تاریخی بوشهر کم نیستند خانه ها و بناهای قدیمی که قدمت بعضی از آنها به بیش از یک قرن می رسد. بناهایی با معماری های منحصربه فرد که روزگاران دور متعلق به افراد صاحب سِمت و بنام بوده است خانه هایی که هم کاشانه داشته اند هم نقش کارخانه را برای صاحبانش بازی می کرد. خانه هایی که این روزها بلااستفاده شده اند و جز دیوارهای تخریب شده و اتاق های تارعنکبوت بسته و درهای شکسته و گچ های فروریخته چیزی از آنها باقی نمانده است. اگر در گذشته این خانه ها نماد زیبایی یک محله بودند الان به فضاهای بی دفاع شهری تبدیل شده اند. البته این سرنوشت همه خانه های قدیمی و در اصطلاح شهری بافت فرسوده نیست و بیشتر آنها به همت اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر و افراد خلاق و معماران و دانش آموختگان رشته های هنر، با طرح های مدرن و مطابق با ضوابط بازسازی شده و مورد استفاده قرار گرفته اند.

آنچه از گذشتگان به جا می ماند ارزشمند است و بخشی از هویت محسوب می شود. بنابراین در حفاظت و حراست از آنها باید کوشا باشیم. شاید درک و فهم این عبارت برای بعضی سخت و سخت باشد و با یک جمله ول کن بابا کی حوصله داره خونه های قدیمی رو بازسازی کنه! خودشان را تبرئه و سهل ترین راه یعنی تخریب و نوسازی را انتخاب نمایند. نقطه مقابل این افراد، هستند کسانی که دلشان برای حفظ آثار باارزش که میراث گذشتگان است می تپد و حفاظت از آنها را وظیفه خود می دانند.

رونق گردشگری شهری

بدون تردید هر قابلیت فرهنگی در یک اثر هنری جلوه گر می شود و یک بنا تاریخی نمادی فیزیکی برای شناخت فرهنگ غنی یک اقلیم و شهر محسوب می شود. به دلیل وجود معماری اصیل بومی، عمارت ها و بناهای تاریخی متعدد و متنوع در شهر بوشهر، ما دارای فرهنگی غنی و منحصر به فردی در خطه جنوب کشور هستیم.زیرا تعامل عمیقی که سازه و کالبد ابنیه تاریخی با محیط پیرامونی اش برقرار نموده است به وضوح در معماری اصیل بوشهری دیده می شود و این جلوه گری به شیوه و سبک خاص معماری بناهای بوشهر باز می شود. این بخشی از صحبت های مدیر پایگاه بافت تاریخی شهر بوشهر است که در مصاحبه با خبرنگار خبرنگاران اظهار می نماید.به گفته فرزانه اسپرغم، زمانی که بافت تاریخی بتواند اصالت خود را حفظ کند و پیغام ها و ارزش هایی که در کالبد و منظر خود دارد را چه از نظر اجتماعی و فرهنگی و چه از نظر تاریخی به مخاطبانش منتقل کند و آنها را به تامل وادارد و مخاطبان بیشتری جذب کند هدف راهبردی رونق گردشگری به بار می نشیند.برای تحقق این موضوع باید ابتدا تک بناها را حفظ کنیم در ادامه گره ها و گذرهای شهری را مورد احیا قرار دهیم که منجر به داشتن یک محدوده بافت تاریخی پررونق می شود.

400عمارت ارزشمند در بافت تاریخی بوشهر

مدیر پایگاه بافت تاریخی شهر بوشهر با اشاره به این که ابنیه دارای ارزش تاریخی و فرهنگی و عناصر معماری بومی از نگاه طرح تفصیلی شهر بوشهر ارزشمند محسوب می شوند به خبرنگاران می گوید: حدود 400بنا در محدوده بافت تاریخی قرار گرفته است که برابر با معیارهای میراث فرهنگی به عنوان بناهای تاریخی ارزشمند شناخته می شوند.از این تعداد بعضی بناها در تملک دستگاههای دولتی و سازمان ها و تعدادی دیگر مالکیت شخصی دارند.

بازسازی و نجات بخشی عمارت های تاریخی

فرزانه اسپرغم اضافه می نماید: بیشتریت این بناها و عمارت ها که در تملک افراد حقیقی و یا سازمان ها قرار دارند عمدتا بازسازی و بازسازی شده اند و مورد استفاده قرار گرفته اند. مابقی بناها هم اگرچه ممکن است به صورت حرفه ای بازسازی نشده باشند اما مداخلات اصولی از سوی مالک بنا و با تامین نظر کارشناسان میراث فرهنگی انجام شده است. در حال حاضر تنها 20درصد از آمار اعلام شده که مربوط به بخش خصوصی هستند متروکه و بلا استفاده باقی مانده اند. هرچند به دلیل شرایط مالی اقدام لازم از سوی مالکان انجام نمی شود ولی ملاحظات لازم مثل شناسایی و نجات بخشی این بناها از سوی میراث فرهنگی صورت می گیرد و گسترش این شناسایی و اقدام ها در دستور کار این سازمان قرار گرفته است.

تلفیق زندگی با تجارت

مدیر پایگاه بافت تاریخی شهر بوشهر با بیان کارنمودهای عمارت ها و بناهای تاریخی بافت بوشهر می افزاید: عمده کارکرد این بناها مسکونی بوده اما بعضی سازه هایی که در گره های اصلی بافت تاریخی و یا در گذرها و شریان های شاخص احداث شده اند افزون بر نقش مسکونی دارای صندلی تجاری و محیط کسب و کارهای مالکان آنها هم محسوب می شود. بیش از 90درصد بناها کاربری اصیل مسکونی داشتند.

اسپرغم ادامه می دهد:عمارت هایی مثل عمارت نوذری،دهدشتی ،گلشن، طاهری، طبیب، رشیدی ، حاج رییس، کازرونی، مبارکی، علوی، تجارت خانه مهربان، تجارت خانه ایرانی در کنار فضاهای مذهبی شاخص مثل مسجد آل عصفور ، مسجد آدینه نمونه هایی برجسته از هنر و ذوق و معماری اصیل بومی بوشهر هستند که به غنا و هویت تاریخی بافت بوشهر اهمیت دوچندانی بخشیده اند.

وی خاطر نشان می نماید:از بناهایی که به آن اشاره شد اثاری که در تملک میراث فرهنگی می باشند در طول سالیان گذشته مطابق با ضوابط موجود، مورد بازسازی و بازسازی قرار گرفته اند و سایر بناها و عمارت ها که در تملک دیگر دستگاه هاست با نظارت عالیه میراث فرهنگی بازسازی شده اند و هرساله مورد بازبینی و برطرف خطر مجدد قرار می گیرند. این در حالی است که تمام پروژه های پیروز بازسازیی می بایست در بازه های 5ساله بعد از بازسازی کامل نیز مورد بازبینی مجدد قرار بگیرد تا در صورت احتیاج یا توسط میراث فرهنگی و یا توسط مالکان بازسازی و بازسازی شوند.بناهای بازسازی شده با کاربری های متناسب و مفید دوباره مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنین در مورد بناهایی که مالکیت خصوصی دارند به صورت پروژه های خردتر و به شکل مشارکتی در چارچوب قانونی نسبت به برطرف خطر اضطراری و بازسازی آنها با همکاری مالک اقدام شده است.

نقش آفرینی سازمان های مردم نهاد

اسپرغم معتقد است که حفاظت از یک پهنه و بافت تاریخی بیش از آن که احتیاجمند بازسازی و بازسازی باشد احتیاجمند فرهنگ سازی هم در بین جامعه متخصص و هم جامعه استفاده نماینده است و این مهم بیشترین تاثیر را در حفظ و نگهداری آثار و بافت های تاریخی دارد .در این مقوله سازمان های مردم نهاد، اساتید صاحبنظران متخصصین، دانشجویان معماری و دوستداران معماری فرهنگی، بیشترین نقش آفرینی را داشته اند و اداره کل میراث فرهنگی استان بوشهر این فعالیت ها را مورد حمایت قرار می دهد .

ساماندهی گذرهای تاریخی

مدیر پایگاه بافت تاریخی شهر بوشهر می گوید :یکی از رویکرد های موثر و پیروز میراث فرهنگی بوشهر برای حفظ بافت تاریخی احیاء گذرها و معبرهای موجود در بافت تاریخی است که در قالب یک برنامه منظم و جامع توسط این سازمان و با همکاری شهرداری بندر بوشهر و دیگر دستگاه های مرتبط تحقق یافته است.و از ظرفیت دیگر دستگاه های اجرایی استان برای ساماندهی و احیاء هر چه بیشتر این گذرها و معابر استفاده شده است و امید است در آینده شاهد همکاری و مشارکت همه جانبه بیشتری جهت پاسداشت میراث فرهنگی استانمان باشیم .به همین دلیل فاز اول گذر ارزشمند تاریخی رشیدی رفیعی به خاتمه رسیده است و فازهای بعدی در دست اقدام میراث فرهنگی بوشهر قرار گرفته است.

گزارش از علیرضا برازجانی،خبرنگاران بوشهر

teroll.ir: مجله سرگرمی و تفریحی | مجله سفر، گردشگری و مسافرتی

huseynvahedi.ir: وبلاگ واحدی | من یک جهانگرد هستم

studiomerina.ir: استدیو مرینا، مجله خبری صنایع هنری، گردشگری، ورزشی و عملی