دغدغه سازنده اکباتان سکونت چهره ها در شهرک بود - مجله سرگرمی

نویسنده عامه پسندی که با توجه به حرفه اش (روزنامه نگاری) داستان ها و ماجراهایی که روایت می نماید و به نگارش در می آورد، بر پایه رویدادهای واقعی و شخصیت های حقیقی است که این موضوع در کنار نثر روان و شیوایش، یکی از مهم ترین دلایل گیرا و جذاب بودن رمان های او برای مخاطبان قلمداد می شود. نویسنده و روزنامه نگار برجسته و تأثیرگذار تاریخ معاصر مطبوعات ایران که کارش را از سال 1335 در روزنامه اطلاعات آغاز کرد و بین سال های 1345 تا 1359 نزدیک به 15 سال، سردبیر مجله پیروز و پر فروش جوانان بود. از ر. اعتمادی، درباره زندگی شخصی، فعالیت ها و خاطراتش به عنوان خبرنگار، رمان نویس و آثاری که از او بر جا مانده، گفت وگوها و مصاحبه هایی منتشر شده است، اما این بار از دریچه ای تازه و زاویه ای متفاوت با این چهره برجسته تاریخ روزنامه نگاری و ادبیات معاصر ایران که سال هاست در شهرک اکباتان سکونت دارد به گفت وگو نشستیم. خالق و راوی رمان هایی چون عالیجناب عشق، بازی عشق، شب ایرانی و کفش های غمگین عشق این بار از پایتخت، محله اکباتان و نشریه های محلی برایمان می گوید.

رجب علی اعتمادی که متولد سال 1312 در استان فارس است، همچنان خصلت و خونگرمی بچه های جنوب را دارد و سال ها زندگی و آپارتمان نشینی در پایتخت، خلق و خوی پیرمرد 85 ساله را تغییر نداده است. براساس قرارمان رأس ساعت 11:40 دقیقه به خانه اش می رسیم. ر. اعتمادی مانند دوران روزنامه نگاری و سردبیری همچنان حساب و کتاب ثانیه ها را دارد و به قول معروف زمان برایش مثل طلاست. چند ثانیه بیشتر از ساعت یازده و نیم نگذشته است و انگشت مان بر روی زنگ واحد 428 که استاد تماس می گیرد و دلیل تأخیرمان را جویا می شود. پرس وجو می نماید که کجا هستیم! با آسانسور تا طبقه هفتم بالا می رویم. آقای نویسنده با رویی گشاده در آپارتمانش را باز می نماید و سخاوتمندانه چند ساعت از وقتش را در اختیارمان می گذارد. در اتاقی که در و دیوارش پر شده از تابلوها و عکس های قدیمی، زیر قفسه ای مملو از تقدیرنامه ها و جوایز و کتاب های نام آشنایی که عبارت ر. اعتمادی در گوشه ای از آنها به چشم می خورد، گفت وگوی ما شکل می گیرد. کوشش می کنیم سؤال ها و صحبت هایمان تکراری و کلیشه ای نباشد. می خواهیم از دریچه ای متفاوت با نویسنده و روزنامه نگار نامی و معاصر ساکن شهرک اکباتان صحبت کنیم و حرف های تازه ای بشنویم. صحبت هایمان از 12 سالگی ر. اعتمادی و روزی که برای نخستین بار همراه خانواده پا به تهران گذاشت، آغاز می شود. اعتمادی به 73 سال پیش بر می شود و قصه آمدنش به تهران را این گونه تعریف می نماید: تا 12 سالگی در شهر لار که یک شهر کویری و یکی از جنوبی ترین شهرهای ایران است، زندگی می کردم تا اینکه پدرم در جست وجوی کار به تهران مهاجرت می نماید. پس از اینکه پدر در تهران ساکن شد، در سال 1326 به همراه خانواده سمت پایتخت راه افتادیم. درحقیقت من از 12 سالگی تا به امروز که 85 سال سن دارم، ساکن تهران هستم و در این کلانشهر زندگی می کنم. به یاد دارم که اتوبوس ما در خیابان ناصرخسرو و مکانی به نام گاراژ قم توقف کرد که اغلب اتوبوس ها مسافران خود را در آنجا پیاده می کردند. در آن موقع تهران از جنوب به میدان راه آهن و از شمال به بلوار کشاورز امروزی محدود می شد و محدوده بازار هم ناف تهران بود.

من بچه ناصرخسرو هستم

ر. اعتمادی نخستین گام های نویسندگی و روزنامه نگاری اش را در خیابان ناصر خسرو و دبیرستان مروی برداشت. درباره آن روزها می گوید: من در اصل بچه محله ناصرخسرو هستم. در وسط این خیابان مدرسه ای به نام دبیرستان مروی بود که پدرم برای سال اول دبیرستان نام مرا را در آنجا نوشت. در آن موقع دبیرستان مروی بعد از مدرسه دارالفنون از معروف ترین و پر رونق ترین مدرسه های تهران بود و دبیران بسیار شناخته شده ای در آن تدریس می کردند. از جمله چهره هایی که می توانم از آنها نام ببرم دکتر عبدالحسین زرین کوب معلم ادبیات ما و دکتر شاهرخ مسکوب نویسنده و متفکر بزرگ، بسیاری از چهره های مشهور و تأثیرگذار فرهنگ و ادبیات در آنجا تدریس می کردند. از خوش شانسی من بود که در آن موقع با این چهره های بزرگ ادب و هنر آشنا شدم. وقتی آنها استعدادم را کشف کردند و فهمیدند که در رشته ادبیات صاحب ذوق و سلیقه هستم، من را بسیار مورد حمایت خود قرار دادند و کتاب هایی را معرفی کردند تا مطالعه کنم. این گونه شد که بدون رفتن به کلاس و آکادمی، در همان دبیرستان با حمایت چنان دبیرانی نخستین گام های نویسندگی را برداشتم. در کنار دبیرستان مروی، کوچه ای بود که ما سال ها در آنجا زندگی می کردیم. پس از آنجا به خیابان بوذرجمهری، کوچ کردیم و مدتی هم در آنجا سکونت داشتیم. با توجه به اینکه اجاره نشین بودیم مدام درحال تغییر خانه و رفتن از این محله به آن محله بودیم. پس از بوذرجمهری به خیابان گرگان منتقل شدیم. خیابان گرگان در آن موقع تازه درحال شکل دریافت و آباد شدن بود. پس از آن به خیابان خواجه نظام الملک نقل مکان کردیم. جابجایی ما از این محله به آن محله و از این خانه به آن خانه تا زمانی که وارد حرفه روزنامه نگاری شدم همین گونه ادامه داشت.

کوچ کردن به شهرک اکباتان

پس از سال ها زندگی در محله های قدیمی و تاریخی شهر، اعتمادی به یکی از غربی ترین محله های شهر یعنی اکباتان می رود و آنجا را برای زندگی انتخاب می نماید. او درباره محله اش می گوید: از حدود 22 سال پیش به اکباتان آمدم و نزدیک به 22 سال است که در این محله سکونت دارم و از اینجا بسیار راضی هستم. اکباتان شهرکی است که از هر بابت مطابق با استانداردهای جهانی ساخته شده است. رفاه، محیط زیست و خلاصه همه امکاناتی که برج های جدید امروزی دارند، در اکباتان که 50 سال پیش بنیان گذاشته شده، وجود دارد. خوشبختانه در این سال ها، یک مال بزرگ، سینما و بیمارستان هم به امکانات آن اضافه شده است. اما متأسفانه اکباتان از حالت شهرک درآمده است. ساختار شهرک ها به گونه ای است که محصور هستند و دروازه ورودی و خروجی دارند و شما که ساکن شهرک هستید، خیالتان راحت است که تنها مردمی که در آنجا سکونت دارند، در محله رفت وآمد می نمایند، اما با باز شدن درهای شهرک، عبور و مرور آدم ها و اتومبیل های گذری که آنها را نمی شناسیم و ساکن اینجا نیستند، افزایش پیدا نموده است. بنابراین امروز نمی توان اکباتان را شهرک اطلاق کرد، اما چون از نظر جغرافیایی و ساختمانی هنوز یکدست مانده است، همچنان شهرک نامیده می شود. خودروهایی که از جاده مخصوص به جاده کرج در رفت وآمد هستند، از داخل شهرک تردد می نمایند. عبور و مرور کامیون های مختلف هم معضلی برای شهرک شده است، اما روی هم رفته زندگی در اکباتان خوب است. به ویژه برای من که ساکن بلوکی هستم که بیشتر اهالی فرهنگ و هنر در آنجا زندگی می نمایند. از نظر همسایه ها و همسایگی نیز بسیار راضی ام.

شهرکی برای چهره های مشهور و افراد نامدار

واحدی که آقای اعتمادی در اکباتان خرید، ماجرای بسیار جالبی دارد، چراکه او هرگز قصد خانه دار شدن نداشت، اما در رودربایستی ماند و صاحب خانه شد. خودش در این باره می گوید: در دوران جوانی به اینکه ساختمانی برای خودم داشته باشم و صاحب خانه شوم، علاقه و باوری نداشتم. آن وقت ها می گفتند اجاره نشین، خوش نشین است چون اگر از محله، خانه و یا همسایه ها خوشت نمی آمد یا خسته می شدی، خیلی راحت می توانستی بار و بندیل را جمع کنی و به محله دیگری بروی. البته این در شرایطی بود که مردم وضعیت مالی و معیشتی خیلی خوبی داشتند و اجاره نشینی، فشاری به آنها وارد نمی کرد. برای مثال سال 1350 در خیابان دامغان می نشستم و بعد از آن با اجاره ماهانه هزار تومان، به مجتمع مسکونی بهجت آباد رفتم.

به دلیل همین راحتی و پایین بودن اجاره خانه ها، با اینکه درآمد خوبی هم داشتم، هیچ وقت به دنبال خرید خانه نبودم. این خانه که در اکباتان خریدم و اکنون ساکن آن هستم، داستان و ماجرای جالبی دارد. یکی از همکاران من که برای مجله، آگهی های سینمایی می گرفت و با آقای رحمان گلزار، مدیرعامل شهرک اکباتان که صاحب سینما نیاگارا هم بود، رفاقت داشت.

مهندس گلزار به همکار ما می گوید که در حال ساخت شهرکی با نام اکباتان هستند که قصد دارند چهره های شاخص در آنجا زندگی نمایند و خواستند که من هم آپارتمانی در شهرک بخرم. چندبار هم پیگیر شد و اصرار نموده بود. یک روز همکارم گفت که اگر قصد خرید خانه هم نداری، بیا با هم برویم آنجا را ببینی. اگر هم نخواستی و خوشت نیامد، بیا بیرون. من در رو دربایستی ماندم و قبول کردم. همین موضوع موجب شد که در سال 1354 با یک معذوریت اخلاقی یک آپارتمان 3 خوابه به مبلغ 600 هزار تومان خریداری کنم. 150 هزار تومان پیش دادم و مابقی آن هم برای زمانی که خانه را تحویل گرفتم.

مالک و سازنده شهرک اکباتان و هیئت مدیره اولیه اینجا مایل بود تا چهره های سرشناس در این محله زندگی نمایند. به همین دلیل چهره های مشهوری اینجا ساکن بودند و همچنان هستند. برای مثال آقای اسماعیل فصیح، نویسنده بسیار شاخص پس از انقلاب، آقای گلشیری و بسیاری دیگر. اما هیچ گاه فرصتی دست نداد تا این چهره ها دور هم جمع شوند. به باور من باید این کار انجام شود. چهره های شاخص ساکن اکباتان می توانند انجمنی تشکیل دهند اما متأسفانه هنوز این اتفاق نیفتاده است.

آقای نویسنده در یک نگاه

1312 تولد در شهر لار(استان فارس)

1326 مهاجرت به تهران

1326 ثبت نام در دبیرستان مروی و تحصیل زیر نظر دبیرانی چون عبدالحسین زرین کوب و شاهرخ مسکوب

1335 آغاز حرفه روزنامه نگاری در روزنامه اطلاعات

1340 چاپ نخستین کتاب او به نام دختر زیبای من

1345 سردبیری مجله جوانان

1359 خروج از مؤسسه اطلاعات

1377 انتشار و چاپ مجدد کتاب و رمان هایی از ر. اعتمادی و از سرگیری فعالیت های او به عنوان یک نویسنده

نشریات محلی زندگینامه محله هستند

استاد و پیشکسوت روزنامه نگاری ایران که با خبرنگاران محله نیز آشناست، با اشاره به اهمیت رسانه های محلی می گوید: خبرنگاران محله را دیده ام. متأسفانه در این سال ها من روزنامه ای را ندیدم که ویژه یک گروه یا قشر خاص باشد. یعنی در آن فقط، مطالب و اخبار مربوط به آن قشر و گروه کار شود. درسال های اخیر، گونه ای روزنامه نگاری به وجود آمده که مخاطبش را نمی شناسد. یعنی نمی داند برای چه سنی، چه قشری و چه طبقه ای روزنامه چاپ می نماید؟ یکی از دلایل کم تیراژ بودن روزنامه هم همین موضوع است. البته کاهش تیراژ روزنامه ها عوامل و دلایل زیادی دارد. در دیدگاه کلی می توانم بگویم نشریات محله بسیار لازم و ضروری هستند. در سفرهایی که به خارج از کشور داشتم، دیدم که هر محله نشریه ویژه خود را دارد. برای مثال در آنجا هنگامی که می خواهم به استخر بروم، تنها کافی است که نشریه محلی را ورق بزنم و اطلاعات و شماره تماس استخرهای داخل محله را به دست بیاورم. یا وقتی پایه مبل می شکند با مراجعه به آن نشریه محلی می توان یک تعمیرکار خوب در محله پیدا کنی. در واقع نشریه های محلی، یک مرکز تجاری قوی در محله خودشان هستند. آگهی ها و صفحه راهنمای این نشریات از روزنامه های سیاسی و عمومی هم بیشتر است. در نهایت همه اتفاق ها و اخبار و اطلاعات محله در این گونه نشریات منتشر می شود. در حقیقت نشریات محلی زندگینامه هر محله هستند. متأسفانه در تهران نشریات محلی جدی گرفته نمی شود و جز چند نشریه معدود و انگشت شمار، نشریات محلی نداریم. البته روزنامه نگاری ما در کل دچار چالش و مشکلاتی مانند گرانی کاغذ و یافتن مخاطب است و به قول معروف آنجا که عقاب پر بریزد، از پشه ناتوان چه خیزد!

اما در مجموع نشریات محلی بسیار لازم و ضروری هستند. در اکباتان چند نشریه محلی منتشر می شد که به نسبت خوب بودند. البته می توانستند خیلی بهتر باشند. مهم این است کسانی که این نشریات را اداره می نمایند، روزنامه نگار حرفه ای باشند. نشریه محله اگر درست و قوی کار کند، می تواند پیروز باشد. چون این گونه نشریات مخاطب خود را بهتر از دیگر نشریات می شناسند و نیازشان را می دانند.

italyro.ir: ایتالیا: سفر به سرزمین لئوناردو داوینچی، سفر به رم، ونیز، فلورانس و میلان

sabzevartoday.ir: سبزوار امروز: مجله خبری و تکنولوژی