خبرنگاران استاد دانشگاه: تغییر اقلیم باعث بروز پدیده مهاجران اقلیمی شده است - مجله سرگرمی

دکتر مرتضی اسماعیل نژاد روز دوشنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار خبرنگاران اضافه نمود: با تحقیقاتی که در جنوب خراسان انجام داده ام و مهاجرت و میانگین های دمایی را آنالیز کردم، معین شد که در 10 سال گذشته بخش زیادی از جمعیت به دلیل مسائل اقلیمی مهاجرت کردند.

وی مهاجران اقلیمی را یک پدیده نوظهور دانست و گفت: در گذشته مهاجران زیست محیطی رواج داشته است و افراد براساس مخاطراتی چون زلزله از دیارشان مهاجرت می کردند اما در 20 سال اخیر پیامدهای تغییرات اقلیمی مانند خشکسالی و سیلاب های مخرب باعث جابه جایی مردم شده است.

دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه بیرجند گفت: پناهندگان اقلیمی افرادی هستند که تحت تاثیر تغییرات اقلیمی جابه جا می شوند و در واقع محل زندگی خود را تغییر می دهند که این جابه جایی ها تبعاتی داشته چون این افراد عمدتا در مکان هایی مثل حاشیه شهرها ساکن شده و به نوعی اسکان غیررسمی دارند که موجب بروز برخی معضلات و ناهنجاری های اجتماعی می گردد.

وی اضافه نمود: افزایش میانگین دما در بیشتر نقاط کره زمین در سه دهه اخیر منجر به تغییر اقلیم شده و تغییرات آب و هوایی را ایجاد نموده که خشکسالی، سیلاب، امواج گرمایی و توفان و گرد و غبار از نتایج تغییر اقلیم است.

اسماعیل نژاد توضیح داد: تغییر اقلیم در برخی مکان ها مثل خراسان جنوبی و شرق کشور موجب ایجاد آسیب بیشتری شده است.

وی گفت: مطالعات نشان می دهد 2 کانون اصلی شکل گیری مهاجران اقلیمی در شرق ایران وجود دارد که یکی جنوب خراسان جنوبی و دیگری دشت سیستان است که منابع آب این منطقه در خشکسالی های گذشته دچار بحران شده و هم اینکه تحت تاثیر خشک شدن دریاچه هامون شرایط زیستی نامطلوبی را پیدا نموده است و مردم به ناچار مجبور به ترک منطقه خود شدند.

عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند اضافه نمود: بعد از اینکه بنیان های زراعی منطقه از بین رفت، بیکاری رخ می دهد و اقتصاد محلی از بین می رود که امروز شهرستان نهبندان در جنوب استان خراسان جنوبی با مشکل بیشتری نسبت به دیگر شهرستان های استان به دلیل خالی شدن روستاها از سکنه روبرو شده است و باید به این مسائل توجه گردد.

وی گفت: اولین مقصد جمعیت مردم روستاهای خالی از سکنه، شهر نهبندان بوده که از روستاهای خان شرف و چاهداشی به مرکز شهرستان مهاجرت کردند و تعدادی از جمعیت این مناطق نیز به روستاهای حاشیه شهر بیرجند مثل دستگرد و چهکند آمدند.

اسماعیل نژاد گفت: بیرجند (مرکز استان) به عنوان یکی از شهرهایی است که مقصد مهم پناهندگان اقلیمی جنوب خراسان جنوبی محسوب می گردد و در پژوهشی ثابت شده است که در 10 سال گذشته هشت درصد بافت جمعیت این شهر تغییر نموده است.

وی بیان نمود: بنابراین تغییر اقلیم موجب خالی شدن روستاها از سکنه شده است و در حقیقت جمعیت زیادی از مناطق روستایی در شهرک ها ساکن شده اند.

دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه بیرجند اضافه نمود: مردم مناطق روستایی وابسته به شغل کشاورزی هستند و کشاورزی هم به آب وابسته است بنابراین خشکسالی های پیاپی دلیل اصلی آنها برای مهاجرت بوده است و در پژوهش ها نیز معین شد که روستاها در نتیجه کاهش بارندگی و سطح آب های زیر زمینی تخلیه شدند.

وی گفت: مدل های تغییر اقلیمی در نیمه جنوبی ایران نشان می دهد که این منطقه رنج بیشتری از تغییر اقلیم می برد و اقلیم های خشک و نیمه خشک با توجه به وابستگی که به کشاورزی دارند، آسیب پذیرتر هستند.

اسماعیل نژاد گفت: این پدیده در جنوب خراسان مشکلاتی مثل ایجاد حفره های امنیتی را بوجود می آورد و برای مصون ماندن از تبعات اقلیمی باید سازگاری و تاب آوری خود را افزایش دهیم و در برابر مخاطرات، مقاومت بیشتری داشته باشیم.

وی راه حل اصلی حل مشکل مهاجران اقلیمی را سازگاری دانست و گفت: تاب آوری و سازگاری مهمترین عامل مصون ماندن از تبعات تغییر اقلیم است که نیازمند توانمندسازی روستاها و تقویت اقتصاد محلی است.

عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند اضافه نمود: با توجه به اینکه خشکسالی چند دهه در خراسان جنوبی مشاغل کشاورزی و دامداری را تحت تاثیر قرار داده است، باید در چنین شرایطی به کشاورز بیمه و اعتبارات بلاعوض داده گردد و اشتغال های دیگری را در کنار کشاورزی در روستا ایجاد کرد.

وی گفت: برخی از روستاها در بعد گردشگری و برخی در بخش معدن توانمند هستند و شکوفایی اقتصاد محلی، مهمترین عامل در مقابل تبعات تغییر اقلیم است.

اسماعیل نژاد بر لزوم آموزش به مردم درخصوص سازگاری با تغییر اقلیم تاکید نمود و گفت: برگزاری دوره های آموزش مهارت و صنایع دستی با یاری اداره کل آموزش فنی و حرفه ای از دیگر راه حلهاست و با آموزش به کشاورزان باید به مقوله بازاریابی و فروش محصولات تولیدی توجه گردد.

وی اضافه نمود: شرایط اقلیمی خراسان جنوبی با ادامه فرایند خشکسالی روبرو است و باید به دنبال راهبردهای مطلوب برای مقابله با تبعات آن باشیم که اگر اقتصاد در مناطق روستایی شکوفا گردد، پدیده مهاجرت اقلیمی کاهش می یابد.

استان خراسان جنوبی به مرکزیت بیرجند 11 شهرستان و کمتر از 800 هزار نفر جمعیت دارد.

خراسان جنوبی سومین استان پهناور کشور و بیست و هشتمین استان از نظر جمعیت است که بیش از 40 درصد جمعیت این استان مرزی در مناطق روستایی ساکن هستند.

براساس آخرین آمار رسمی یک هزار و 780 آبادی دارای سکنه در خراسان جنوبی وجود دارد و 2 دهه خشکسالی متوالی تبعات و خسارات فراوانی در این منطقه داشته است.

با این وجود اجرای برنامه های توسعه ای و حمایتی در مناطق روستایی استان طی سال های اخیر از جمله تقویت زیرساخت ها، ساخت مسکن محرومان و افزایش سهمیه سوخت مرزنشینان باعث شکل گیری فرایند مهاجرت معکوس در خراسان جنوبی شده است.

andishemag.ir: مجله اندیشه | مجله خبری و تحلیل اندیشه، گردشگری، ورزشی و فناوری

bizbing.ir: مجله بیزبینگ: مجله موفقیت در کارآفرینی و کسب و کار