جشن تاتی و ویترین&zwnjهای نمایشی - مجله سرگرمی

به گزارش ایسنا، اصل در فرهنگ جامعه ایرانی بر دوری از تفاخر ورزی و دستگیری به روش عیاران است، فرهنگی که در نظام سرمایه داری امروزه رنگ باخته و به جایی رسیده که هرچه شرایط مالی افراد از سبک زندگی تا نوع پوشش و محل زندگی مدرنتر و بالاتر باشد، احترام و ارزش افراد نیز در جامعه بیشتر می گردد. در این میان گسترش شبکه های اجتماعی هم ویترینی برای نمایش داشته های حتی قرضی اقشار و طبقه های اجتماعی مختلف شده تا اینگونه حسرت نداشتن را به دل ندارها بگذارد و آه از نهاد جامعه شناسان و روانشناسان برای در پی داشتن آسیبهای اجتماعی و روحی بلند نمایند.

به همین دلیل گفت وگویی با یک جامعه شناس و همچنین روانشناس اجتماعی داشته که در زیر می توانید بخوانید.

زنان بازیگران اصلی عرصه سرمایه داری

سمیه فریدونی، جامعه شناس با اشاره به تاثیرات مخرب ترویج تجمل گرایی در مراسمات و رسوم فرهنگی بر آگاهی اجتماعی، گفت: ارتباط قوی میان نوع نگاه و بازنمایی تصویر ساخته شده از زنان و ترویج چنین مراسماتی وجود دارد چراکه حضور زنان در این فضا بسیار پررنگ است. اگر بخواهیم نگاه تجمل گرایی و مصرف گرایی را کاهش دهیم باید کژکارکردی ها در زمینه فرهنگ، آموزش و بازنمایی تصویر زن ایده آل را از بین ببریم.

وی ادامه داد: محصور کردن جامعه درون ارزش های برآمده از نگاه سرمایه داری و گره زدن آن به ثروت و اجناس مادی، خرد و خردورزی را در جامعه نشانه می گیرد. انتخاب فردی هر شخصی برای همگان محترم است اما زمانی که انتخاب های ما بعد اجتماعی به خود می گیرند می توانند در مناسبات اجتماعی و ارزش های جامعه اثرگذار باشند.

وی معتقد است که ثروت سازی درون یک جامعه امری پسندیده است اما فراوری ثروت و اقتصاد یک جامعه احتیاجمند گره خوردن به خردورزی است. زمانی که ثروت به ابزاری برای قرار دادن سایر افراد جامعه در طبقه پایین تر تبدیل می گردد و اشخاص با ترویج این تجمل گرایی ها به ساختن تصویری غیر مقدور از زندگی می پردازند، می توان گفت خردورزی در جامعه با مشکل روبرو شده است.

عضو هیات علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، اضافه کرد: اگر برگزاری مراسمات تشریفاتی و تجملاتی یک انتخاب فردی است، پس علت کوشش افراد در ابراز کردن و نشان دادن مراسمات به دیگران چیست؟ چرا افراد تمایل به ابراز چنین سبک زندگی و نشان دادن آن به سایر افراد جامعه دارند؟.

بازنمایی تصویر کلیشه ای زنان در رسانه

وی سیاست گذاری، رسانه و آموزش را سه عامل اساسی در بازنمایی تصویر زن ایده آل دانست و گفت: بازنمایی تصویر کلیشه ای از زنان در فیلم ها و رسانه ها، بازنمایی غلط تصویر زن در کتب درسی و نظام آموزشی نظیر عدم احتیاج به تحصیلات عالیه دختران و از سوی دیگر عدم پذیرش نقش های چندگانه برای زنان در قوانین از جمله عوامل بازنمایی تصویر کلیشه ای و ایده آل از زنان است.

به گفته فریدونی تصویر زنان در قوانین جامعه به گونه ای است که اگر نقش مادری و همسری از زنان گرفته گردد دستاورد دیگری برایشان باقی نمی ماند به گونه ای که تمامی قوانین ذیل این دو نقش تصویب شده اند. همچنین فضای فرهنگ سازی و سیاست گذاری کشور با کوشش های زنان هم راستا نیست و همین امر منجر به نهادینه کردن بسیاری از کلیشه ها در زنان می گردد.

لزوم بازنگری در حوزه آموزش و فرهنگ

این جامعه شناس با تاکید بر لزوم بازنگری در حوزه آموزش و فرهنگ، گفت: در جامعه ای به شدت همه چیز در حال طبقه بندی است، دسترسی به منابع قدرت و منابع مالی برای افراد موقعیت اجتماعی و احترام کسب می نماید. به گونه ای که بعضا ارزش های وابسته به منابع قدرت جایگزین ارزش های منتسب به آگاهی و خردورزی می شوند. باید نسبت به آموزش هنجارهای فرهنگی به بچه ها بازنگری داشته باشیم، چراکه خروجی فعلی علامتی از کژ کاردی در زمینه فرهنگ و آموزش است و برای تغییر شرایط احتیاجمند فعالیت های ریشه ای هستیم.

به گفته این عضو هیات علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، اگر فرهنگ و آموزش در اولویت برنامه ریزی ها قرار گیرند و از سوی دیگر نوع نگاه به زنان را در جامعه تغییر دهیم می توان در طولانی مدت عوارض چنین کلیشه های تجمل گرایی را مدیریت کرد و انتخاب های افراد جامعه را تغییر داد.

توجه سبک زندگی گروه های مرجع و تمایل به تجمل گرایی

رسانه و نمایش زندگی های مجلل

علیرضا شریفی یزدی، مشاور و روانشناس اجتماعی نیز با بیان اینکه تجمل گرایی به عنوان یکی از مظاهر سیستم مالی و سرمایه داری است که قائده آن بر مصرف گرایی و یا مصرف زدگی مردم راسخ است، به ایسنا گفت: سبک زندگی گروه های مرجع در کشور نظیر سبک زندگی هنرمندان مشهور، ورزشکاران مشهور و... در نوع زندگی سایر مردم بسیار با اهمیت است. چنانچه هنرمند، ورزشکار و یا فرد مشهور و محبوبی در جامعه از ثروت بالایی برخوردار باشد و دائما در حال نمایش آن و تجمل گرایی باشد سایر افراد جامعه نیز سعی در شبیه سازی موقعیت خود با آن فرد دارند.

وی به نقش پر اهمیت رسانه در ترویج تجمل گرایی اشاره نمود و نوع سبک زندگی نمایش داده شده در فیلم ها و سریال ها را یکی از عوامل ترویج تجمل گرایی دانست چراکه گاها با نمایش زندگی در خانه های عظیم، پوشیدن لباسهای مارک دار، رفتن به سفرهای خارجی، در حال ترویج تجمل گرایی هستند. به ویژه با ظهور شبکه های اجتماعی و ایجاد امکانی برای نشان دادن این سبک زندگی افراد ـ چه به صورت متظاهرانه و نمایشی و چه در واقعیت دارای چنین ثروتی باشند ـ علاقمندی به زندگی تجمل گرایانه در بین مردم بیشتر شده است و بیشتر خواهد شد.

تبدیل فرصت قدرت به ثروت و کسب احترام

شریفی یزدی ادامه داد: در تمام جهان تحصیلات بالا، شغل و درآمد بالا قشر بندی اجتماعی را شکل می دهند از این رو میزان احترام، میزان نفوذ و قدرت نیز در آن جامعه بالاتر خواهد بود، در کشور ما اتفاق دیگری به نام تبدیل فرصت ها به یکدیگر نیز در حال رخ دادن است به این معنا که پس از مدتی افراد دارای قدرت سعی در فراوری ثروت از آن قدرت دارند و در واقع تبدیل فرصت قدرت به فرصت ثروت اتفاق می افتد. تبدیل فرصت ها به یکدیگر نشاندهنده تجمل گرایی است و معمولا افرادی که ثروت را با رنج به دست می آورند دارای تجمل نیستند اما انسان های نوکیسه سعی در نمایش و تفاخر آن دارند.

به گفته این روانشناس، در افراد با تیپ شخصیت نمایشی، اعتماد به نفس پایین، خودشیفتگی و یا خودمحوری بی توجه به جامعه و تجمل گرایی اهمیت دارد که باید تحت درمان قرار گیرند اما در سطح جامعه برای جلوگیری از ترویج تجمل گرایی احتیاجمند آموزش و اصلاح ساختار مالی، فرهنگ سازی در بلند مدت و سوق دادن عناصر فرهنگی به سمت کار هستیم به نحوی که به کار و فراوری بها دهیم و از کانال های پول شویی جلوگیری کنیم.

نگاه میان دست ها به بالا دست ها و کوشش در جهت شبیه شدن

افراد به اندازه داشته هایشان برای خود تجمل ایجاد می نمایند

شریفی یزدی اضافه کرد: همواره در قشربندی اجتماعی لایه های فرودست جامعه به میان دست ها و میان دست ها به فرا دست ها نگاه می نمایند و از ین رو همواره تمایل دارند که به سمت بالا حرکت نمایند و حتی اگر در سطح بالایی قرار ندارند خود را در سطح بالاتری نشان دهند. این علاقمندی به تمایز از سایرین گاه با زندگی در مکان هایی که برای سایرین امکان پذیر نیست و گاه با نوع برند و مارک لباس و غیره خود را نشان می دهد.

شریفی یزدی معتقد است که افراد برای نشان دادن خود به دیگران در گام نخست از ابزارهای تفاخر آمیز و تجمل گرایانه استفاده می نمایند و گاهی این عرضه را در سطوح وسیع تری در مهمانی ها، عروسی ها و مناسبت های خاص تجمل گرایانه نشان می دهند که نتیجه آن ایجاد افتراق، برانگیخته شدن حسرت دیگران، کوشش در جهت رسیدن به تجملات و مانند دیگران شدن در جامعه است به طوری که هر کسی به اندازه داشته هایش برای خود تجمل ایجاد می نماید و افراد کوشش دارند به درآمد بیشتری برای داشتن حجم وسیع تری از تجمل دست یابند که اینگونه این چرخه معیوب ادامه پیدا می نماید.

افراد وام می گیرند تا خانه شان جایی باشد که برای دیگران مهم است

این روانشناس اجتماعی درباره تجمل گرایی در فرهنگ ایرانی گفت: در فرهنگ سنتی ما، تجمل گرایی یک امر مذموم محسوب می شد، از این رو افراد تجمل گرا نبودند و یا اگر درآمد بالایی داشتند سعی در عدم نمایش آن به دیگران و عدم تفاخر داشتند اما امروزه افراد خیلی بیشتر آنچه دارند به وسیله شبکه اجتماعی تجمل گرایی می نمایند و داشته هایشان را به رخ می کشند. امروزه ویترین داشتن برای افراد بسیار مهم شده است، افراد با سختی زندگی می نمایند، وام می گیرند که خانه هایشان را در مکانی قرار دهند که برای دیگران مهم است و یا ماشین مدل بالایی که توان مالی آن را ندارند برای خود تهیه نمایند. ما در کشوری هستیم که در طول تاریخ مصرف زده نبودیم و مردم سخت کوشی داشتیم، اما این روزها رسانه بسیار در ترویج این تفاخر و انتقال سبک زندگی تجمل گرایانه نقش آفرین است و متاسفانه مردم در شهر و روستا تحت تاثیر آن هستند.

راهی برای دوری از تجمل گرایی

وی در خاتمه به بیان راهکارهای جلوگیری از رواج تجمل گرایی پرداخت و بیان کرد: جامعه را با واقعیت مالی اش آشنا کنیم، ارزش دادن به مفاهیم علم، کار و هنر که در جامعه ما به شدت گم است و بیشترین افتخار برای کسانی است که پول بیشتری دارند، ما احتیاجمند جلوگیری از رانت به عنوان مادر تجمل گرایی و پول شویی هستیم. از سوی دیگر رسانه ها باید از دامن زدن به نشانه های تجمل گرایانه خودداری نمایند و جامعه ارزش را بر پایه کار و کارآفرین بگذارد و نه سرمایه دار چراکه هر کشوری با کوشش و کار فراوان به اندازه درآمد سرانه اش مصرف می نماید اما در کشور ما افراد از کار گریزان هستند و تمایل به مصرف گرایی و تجمل گرایی دارند.

gardeshia.ir: گردشیا: مجله سفر و گردشگری

picoro.ir: پیکورو: وبلاگ ماشین و خودرو