بدنه سازی حیات شرق چهار باغ را گرفت

به گزارش مجله سرگرمی، پیاده رو خیابانی که 471 سال به زیبایی بر زاینده رود عمود شده حال و هوای خودش را دارد. 400 سال پیش سیاحان سفرنامه های خود را تمام نمی کردند مگر اینکه از چهار باغ نامی ببرند و گردشگران امروز از اصفهان خارج نمی شدند مگر اینکه یک بار در آن قدم زده باشند.

بدنه سازی حیات شرق چهار باغ را گرفت

به گزارش خبرنگاران، در کنار خیابان دیوارهای یکسان و منظمی وجود دارد که در داخل آن ها باغ های سلطنتی واقع شده و ورود به آن ها برای گردش مردم آزاد است؛ مدخل این باغ ها با نظم و ترتیب خاص در مقابل یکدیگر قرار گرفته اند و بالای هریک از درها عمارات کوچک ولی زیبایی ساخته شده که می توان ضمن گردش و تفنن وارد آن شده و ممکن است اشخاص غذای خود را نیز در آنجا صرف کنند.

تعداد این عمارت ها آنقدر زیاد است و قرینه سازی و تناسب به اندازه ای در آن ها رعایت شده که زیباتر از آن نمی توان تصور کرد یکی از خیابان های معروف ایتالیا و حتی اروپا در زیبایی به پای چهارباغ اصفهان نمی رسد این تعاریف گفته های یک جوان اصفهانی در دوره صفویه نیست اینها سخنان پیتردلاواله دنیاگرد ایتالیایی است که چنان مجذوب چهارباغ شده که از آن با نام زیباترین خیابان دوران نام می برد.

اما این پاره خط تمام ناشدنی در مرکز شهر اصفهان که منظری خیال انگیز را در مقابل هر رهگذری قرار می دهد ناگهان و در میانه های راه وا می نهد. نه اینکه معماران عهد صفویه چنین کرده باشند، نه؛ این دوگانگی حاصل همین قرن اخیر است که تلی از بتون و سازه های نا متعارف را ساخته و ببینده را از بهشت چهار باغ به بتن های بی روح می سپارد.

آنچه امروز در کناره ای از چهارباغ عباسی تنها افتاده و کمتر کسی را با خود همراه می کند، بر اساس طرحی در سال 1374 ساخته شده است. طرحی با عنوان احیای بدنه شرقی چهارباغ که قرار بود بدنه چهارباغ را از بافت فرسوده نجات دهد. این طرح طی 10 سال و با تجدید نظرهای مداوم، خاتمه در اواسط دهه 80 مصوب شد و در سال 91 به بهره برداری رسید. آنچه در نهایت رونمایی شد ستون های سرد بتنی و ورودی هایی بود که کاربرد آن ها مشخص نیست. ستون هایی که نه تنها چهارباغ را نجات ندادند بلکه آن را در شوک بتنی غرق کرده اند.

شرق چهارباغ؛ فضایی بدون مخاطب

چهارباغ اصفهان یک محور گردشگری با ارزش از عناصری با هویت بسیار بالاست و به عنوان یکی از پر مخاطب ترین فضاهای شهری مردم اصفهان و نیز ستون فقرات محور گردشگری این شهر است. گرچه نیاز به ساماندهی در آن احساس می شد ولی بدنه شرقی بعد از دخالت های اخیر متاسفانه حیات خود را از دست داده است. این گفته های رامین مدنی - رییس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان- است که از طرح کنونی و ادامه آن ابراز نگرانی می کند.

وی با اشاره به اینکه قبل از بازسازی بدنه شرقی، سمت شرق چهارباغ بازدید کننده بیشتری داشت، ادامه می دهد: امروز شرق چهارباغ به فضایی بدون مخاطب تبدیل و عملاً تعطیل شده است؛ دخالتی که نتواند حضور مردم را تداوم ببخشد و مردم از آن استقبال نکنند طرحی شکست خورده محسوب می شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه محور چهارباغ از ابتدا تا کنون دارای لایه های تاریخی گوناگون است، تصریح می کند: این خیابان با خاطره و زندگی نسل های مختلف از مردم این شهر پیوند دارد و نباید در ساماندهی، این لایه ها فراموش شود. رمان ها، خاطرات و نوشته های موجود در دوره های گذشته و اخیر موید این اهمیت است که نیاز به توجه دارد. نباید با یک نگاه تک بعدی و اداری صرف با بدنه چهارباغ برخورد می شد.

مدنی در مورد استفاده از مصالحی مانند بتون نمایان، با محترم شمردن سلیقه طراح تاکید می کند: این فضا به عنوان یک معماری میان افزا می تواند معماری و تزئینات ساده ترو کم تکلف تری داشته باشد و انتخاب عناصر معماری به جای شبیه سازی براساس هماهنگی و پیروی از معماری های موجود شکل بگیرد.

وی برخورد با ساماندهی در خیابان ها و محدوه هایی مانند خیابان رامبلا در بارسلون، شانزه لیزه در پاریس و نیز محدوه دان تاون شهر بیروت را نمونه ای از فضاهای زنده و پویای شهری معرفی می کند که توانسته اند حیات و تاریخ چند دوره را در خود حفظ کنند و با داشتن سیما و منظری متفاوت و متنوع مورد استقبال مردم نیز قرار گیرند.

این استاد دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به امکان باز طراحی ادامه این بدنه خاطرنشان می کند: این طرح باید آسیب شناسی شده و با یک نگاه نو بازطراحی شود چراکه امروز حیات بخشی چهارباغ از دروازه دولت تا بازار هنر از بین رفته است.

چرا فازهای بعدی بدنه سازی نباید طرحی نو داشته باشد؟

احمد امین پور، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان و مدیرکل اسبق میراث فرهنگی استان تاکید می کند: آنچه قرار بود برای بدنه سازی شرق چهارباغ انجام شود از حساسیت بالایی برخوردار بوده چراکه اولاً در یک محدوده تاریخی واقع شده و خیابان یک اثر ملی و بی نظیر محسوب می شود و دوم باید آنچه انجام می شود دارای هویت باشد و تمام نیازهای خیابانی گردشگر پذیر و پر رفت و آمد را در نظر بگیرد.

وی می گوید: زیبایی شناسی باید در تک تک و سانت به سانت طراحی در نظر گرفته شود، اما پس از رونمایی از فاز اول مشخص شد که طرح آنگونه که باید و شاید خوب انجام نشده و به همین منظور اعلام شد در طراحی های قسمت های بعدی بازخوردها گرفته می شود و در طراحی تغییراتی به وجود می آید.

امین پور با اشاره به محدودیت های ارتفاع 9 متری و عرض 20 متری برای ساخت بدنه تصریح می کند: آجر نیز محدودیت دیگری است که باید حتماً در این طرح به کار برده شود، باز طراحی با وجود محدودیت های طرح امکان پذیر نیست، اما رعایت سنت و مدرنیته ذیل زیبایی شناسی می توانست به شدت به این طرح کمک کند، اما سؤال این است که چرا این بدنه تا این حد خنثی طراحی شده است؟

وی با اشاره به طرح های دوره قاجار که هنوز رگه هایی از آن در خیابان های طالقانی، چهارراه نقاشی و میدان باقوشخانه (طوقچی) وجود دارد، می گوید: هیچ یک از این طرح ها تحمیلی نیست. استفاده از کاشی، آجر و سنگ های شیشه ای تنوع های فوق العاده ای به دیواره این خیابان ها و چهارراه ها داده و اصول زیبایی شناسی در این طرح ها کاملاً مشهود است.

امین پور معقتد است الزامی برای تکرار مجدد طرح فاز یک وجود ندارد و فازهای بعدی با وجود محدودیت های این خیابان می تواند طراحی متنوع تری داشته باشد.

بدنه سازی اخلال در پیشرفت طبیعی چهارباغ است

نگاه مهدی محمودی کامل آباد، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان به احیای بدنه سازی شرق چهارباغ عباسی نگاهی است که از حفظ سابقه تاریخی چهارباغ نشات می گیرد و وی اعتقاد دارد که روش هایی مثل طراح نو و جدید که موجب اخلال در پیشرفت تدریجی و طبیعی مجموعه چهارباغ شود، کار صحیحی نیست.

وی معتقد است چهارباغ قرار نبوده از بدو شکل گیری یکسان ساخته شود و در معماری صفوی این خیابان یکسان سازی وجود نداشته است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان تاکید می کند: هیچ جای دنیا بدنه سازی ها یکسان نیست و به نظر می رسد این برخورد از نظر کلی دچار ایراد است. باید اجازه داد تا روند طبیعی بدنه چهارباغ طی شود و فقط ضوابط حفظ بدنه موجود رعایت شود و از اضافه و کم کردن به این محور پرهیز شود.

محمدی کامل آباد می گوید: طراحی و بدنه سازی در چهارباغ فایده ای ندارد چراکه بدنه امروزی چهارباغ دارای مالکیت و تجاری است و خاطرات بسکمک برای مردم اصفهان دارد و به راحتی نمی توان طرحی نو در انداخت که همه این موضوعات را در بر بگیرد.

وی سیاست بدنه سازی را سیاستی درست نمی داند و بدنه سازی چهارباغ را از نظر معماری و هنر طراحی یک مدل معماری در سطح پایین می بیند و از نبود خلاقیت و نوآوری در این طرح گلایه دارد و معتقد است چنین طرحی نه جذابیتی دارد و نه چیزی به چهارباغ افزوده است.

به گزارش خبرنگاران، فاز نخست بدنه شرقی چهارباغ عباسی، نوسازی است که از بحران های ساختمان سازی دهه های اخیر سر برآورده است و طبق نظر کارشناسان معلوم نیست بر اساس کدام الگوی معماری طراحی شده است، اما سؤال اینجاست که آیا اگر پیتر دلاواله سیاح ایتالیایی که چهارباغ را بهتر از خیابان های اروپا معرفی می کند بار دیگر در چهارباغ قدم بزند این خیابان را می شناسد؟ آیا می تواند این خیابان رؤیایی دوران صفویه را دوباره بی نظیر توصیف کند؟

گزارش از: علیرضا پویانسب- خبرنگاران منطقه اصفهان

اخذ ویزا: اخذ ویزا | مجله گردشگری و مسافرتی ویزارو

وبسایت دانشجویی: وبسایت دانشجویی، اینجا محلی برای فعالیت دانشجویان علاقمند به تکنولوژی است

منبع: خبرگزاری ایسنا
انتشار: 25 شهریور 1400 بروزرسانی: 25 شهریور 1400 گردآورنده: kurdeblog.ir شناسه مطلب: 53688

به "بدنه سازی حیات شرق چهار باغ را گرفت" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "بدنه سازی حیات شرق چهار باغ را گرفت"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید