اصول تغذیه در سالمندی - مجله سرگرمی

اصول تغذیه در سالمندی

نویسنده:دکتر پریسا ترابی

الهی پیر شوی: خیلی از ما این عبارت را به اسم دعایی که در حقمان می گردد شنیده ایم. بدون شک منظور کسانی که این دعا را برای ما می نمایند گذران بی مشکل زندگی تا مراحل سالمندی است. زندگی سالم و پر از رحمتی که در پی خود سالمندی پربرکتی را در گذران عمر ما ایجاد خواهد نمود. دوره ای از زندگی که ویژگی های خود را دارد و در فرهنگ ما از چنان ارزشی برخوردار است که در قالب دعا آن را برای دیگران آرزو می کنیم. با این همه این دوره از زندگی ویژگی های خاص خود را دارد که اگر به آن توجه نکنیم ممکن است این دعا به نظرمان نفرینی گردد که در قالب دعا شنیده ایم. تغذیه مناسب از مواردی است که به هر چه سالم تر سپری شدن این دوره منجر خواهد شد.

سالمندی پدیده طبیعی است که به مرور زمان با تغییرات فیزیولوژیک همراه است. فرایند این تغییرات در افراد گوناگون یکسان است ولی سرعت انجام آن فرق دارد. در واقع پیری کاهش قوای روانی و جسمی است که در اثر گذشت زمان روی می دهد و یک فرآیند طبیعی از تغییرات مربوط به زمان است که با تولد آغاز شده و در سراسر زندگی ادامه می یابد. دوران پس از 60 سالگی را دوران سالمندی می نامند.

سالمندان از گروه های آسیب پذیر جامعه هستند که به مراقبت های ویژه احتیاجمندند. مراقبت از سالمندان به آگاهی های فنی و پیچیده احتیاج ندارد. اگر اطرافیان، افراد خانواده و فرد سالمند بعضی از نکات را بدانند و رعایت نمایند، می توان از بسیاری از حوادث ناگواری که برای سالمندان رخ می دهد پیشگیری نموده و شرایطی را فراهم ساخت که سالمند خود را در خانواده فرد مفیدی احساس نموده و سربار نداند.

تغذیه سالمندان

با توجه به پیشرفت های علم پزشکی و بهداشتی، میانه عمر انسان افزایش یافته است. پیرشدن و سالخوردگی با کاهش تدریجی فعالیت های فیزیکی و افزایش بیماری های مزمن همراه می گردد. بهبود تغذیه تا حد زیادی قادر است از بروز این مسائل پیشگیری کند و یا آنها را تخفیف دهد. به همین خاطر یکی از مسایل مهم سالمندان شرایط تغذیه آنهاست. نوع تغذیه در دوره سالمندی بسیار مهم است زیرا اضافه وزن، فشارخون بالا، چربی خون بالا و قند خون بالا از مسائل شایعی هستند که تغذیه صحیح به کنترل آنها یاری می نماید. به علاوه با افزایش سن، توده عضلانی و سوخت و ساز بدن کاهش می یابد، مصرف غذا کمتر می گردد و تغییراتی در بدن ایجاد می گردد که احتمال سوء تغذیه را بیشتر می نماید.

با یک برنامه غذایی صحیح، می توان خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش داد.

احتیاج های تغذیه ای سالمندان

احتیاجهای تغذیه ای به موازات افزایش وزن تغییر می نماید. ممکن است در این دوره احتیاج به بعضی از مواد مغذی افزایش یابد در حالی که احتیاج به بعضی دیگر افزوده گردد. به این احتیاج ها در دوره سالمندی اشاره می کنیم:

انرژی

احتیاج به انرژی با بالارفتن سن کاهش می یابد که این به دلیل فعالیت بدنی کمتر و کاهش توده عضلانی است. در صورت دریافت مازاد بر احتیاج انرژی مسائل و عوارضی مانند چاقی، فشارخون و بیماری های قلبی عروقی برای سالمند ایجاد می گردد.

پروتئین

احتیاجهای پروتیینی (بر حسب گرم برای هر کیلو گرم وزن بدن) با بالارفتن سن تغییری نمی نماید ولی اغلب به دلیل کاهش انرژی دریافتی و تغییر ذایقه به اندازه کافی تامین نمی گردد. بنابراین باید به تامین مناسب اندازه مورد احتیاج پروتئینی در این دوره توجه گردد.

کربوهیدرات

مانند تمام سنین توصیه می گردد که کربوهیدرات بیش از نیمی از انرژی دریافتی را تشکیل دهد. فیبر غذایی به اندازه 20 تا 35 گرم روزانه توصیه می گردد.

چربی

سالمندان سالم، می توانند حداکثر 30 درصد از کالری روزانه خود را از چربی دریافت نمایند. اندازه چربی های اشباع نباید بیش از 8 تا 10 درصد انرژی روزانه را تشکیل دهد. باید اندازه کلسترول دریافتی کنترل گردد تا مقادیر مصرفی آن زیاد نباشد.

اندازه مایعات مورد احتیاج سالمندان

توجه به دریافت کافی مایعات در سالمندان از مسایل مهم است. در دوران سالمندی سه تغییر عمده موجب افزایش احتمال کم آبی بدن می گردد: کاهش حجم آب بدن، کاهش توانایی تغلیظ ادرار از طریق کلیه ها وکاهش احساس تشنگی، علایم کمبود آب در بسیاری از سالمندان ممکن است به صورت خشکی لب ها، گود افتادن چشم ها، تب، یبوست، کاهش حجم ادرار و تهوع باشد بنابراین توجه به مصرف کافی آب و مایعات در این دوران اهمیت ویژه ای دارد. فرد سالمند باید برای جلوگیری از کم آب شدن بدن روزانه حداقل شش تا هشت لیوان مایعات و ترجیحا آب ساده بنوشد.

ویتامین ها و مواد معدنی

احتیاج به ویتامین D، ویتامین B12 و کلسیم در سالمندان تغییر می نماید.

سالمندی و مسائل مربوط به تغذیه

مسائلی که بر چگونگی تغذیه سالمندان تاثیر می گذارند به سه دسته اصلی طبقه بندی می شوند: مسائل روحی و روانی، مسائل مربوط به شرایط زندگی و مسائل جسمی

تغییر شرایط زندگی

ممکن است سالمند تنها آشپزی بلد نباشد یا از آشپزی کردن خوشش نیاید. ممکن است سالمندانی که در آمد کافی ندارند از عهده خرید مواد غذایی مناسب بر نیایند و نتوانند مخارج لازم برای تهیه یک غذای سالم را بپردازند.

اندازه تحرک بدنی

اغلب چه به دلیل افزایش سن و چه به دلیل بروز بعضی از بیماری ها توانایی تحرک بدنی در سالمندان کاهش پیدا می نماید. در چنین شرایطی کوشش برای تهیه غذا ممکن است به کاری سخت تبدیل گردد.

کاهش سوخت و ساز بدن

هم زمان با تغییرات ناشی از افزایش سن به ازای هر سال پس از 40 سالگی سوخت و ساز بدن کم می گردد. به همین خاطر اگر همچنان به خوردن غذا به اندازهی که پیش از آن و در دوران جوانی عادت داشته اید، ادامه دهید اضافه وزن پیدا خواهید کرد. کم شدن تحرک بدنی این اضافه وزن را تشدید می نماید.

تغییر ذایقه و اشتها

با بالا رفتن سن حس های بویایی و چشایی ضعیف می شوند. ممکن است شما متوجه سوختن غذا نشوید. ممکن است بوی ماندگی غذا را تشخیص ندهید و در معرض مسمومیت غذایی قرار بگیرید. به علاوه ممکن است به همین خاطر بیشتر از اندازه مورد احتیاج ادویه به غذا اضافه کنید در حالی که برای مثال احتیاج شما به مصرف نمک در دوران سالمندی بسیار کم شده است.

کم شدن اشتها در دوران سالمندی دلیل های گوناگونی دارد. احساس تنهایی و افسردگی موجب بی میلی نسبت به غذا می گردد. عوارض جانبی بعضی از دارو ها که برای بیماری های خود استفاده می کنید می تواند دلیل دیگری برای کاهش اشتهای شما باشد. ممکن است شما طعم غذای رژیمی را که باید بهره ببرید، دوست نداشته باشید و به همین خاطر رغبتی برای مصرف آن نداشته باشید.

مشکل در هضم غذا

به دلیل تغییرات دستگاه گوارش اغلب ترشح اسید معده کاهش پیدا می نماید. کاهش اسید معده هضم و جذب بعضی از ویتامین ها و املاح مهم با مشکل می نماید و ممکن است شما به کمبود آنها مبتلا شوید. ویتامین هایی مانند ویتامین B6 و B12 و اسید فولیک از این گروه هستند. این ویتامین ها در تامین انرژی و حفظ هوشیاری ذهنی، تامین سلامت سیستم گردش خون و تقویت حافظه نقش اساسی دارند.

عوامل روانی

عوامل روحی و روانی مانند تنهایی و افسردگی بر تغذیه شما اثر می گذارند. در بعضی از افراد این مسائل موجب نخوردن غذا و در بعضی سبب پر خوری می گردد. اگر از این بابت فشار روحی احساس می کنید با یک متخصص مشورت کنید.

منبع: http://salamat.com

kashia.ir: کاشیا | مجله گردشگری و مسافرتی

nfliri.ir: مجله نیلوفری | مجله خبری تحلیلی نیلوفری

bushehrherfa.ir: مجله بوشهری ها، وبلاگ بچه محل های بوشهر

منبع: راسخون