آشنایی با تیک های صوتی و حرکتی
به گزارش مجله سرگرمی، تیک جزو اختلالات حرکتی شایع در بچه ها است اما در بزرگسالان نیز دیده می گردد، این اختلالات حرکتی معمولا قبل از 18 سالگی قابل تشخیص است و می توان آن را با پیاده روی، شنا و تنظیم خواب کنترل کرد. بعضی انواع تیک ها طول می کشند و در عملکرد شغلی و اجتماعی فرد مبتلا اختلال ایجاد می نمایند، همچنین در بعضی تیک ها حرکات شدید گردن دیده می گردد که ممکن است به ستون فقرات آسیب وارد کند بنابراین در این موارد به تجویز دارو احتیاج است.

علائم تیک عصبی چیست؟
تیک های عصبی معمولا با رفتارهای عصبی اشتباه گرفته می شوند. این تیک ها بیشتر در دوره های استرس زا بروز می نمایند و معمولا افراد هنگام خواب از این حرکات انجام نمی دهند. افراد مبتلا بدون این که کنترلی روی این حرکات داشته باشند به عنوان مثال ابرو بالا می اندازند، شانه تکان می دهند، بینی خود را باد می نمایند یا مشت خود را گره می نمایند که تمام این موارد جزو تیک های جسمی ـ حرکتی است، ولی در این میان تقلید مرتب بعضی اصوات و صاف کردن گلو جزو تیک های صوتی است.
تیک به حرکات تکراری گفته می شود که به شکل های مختلف مانند پلک زدن، بالا انداختن شانه، چین انداختن بینی (تیک بینی)، صاف کردن گلو و… خود را نشان می دهد. تیک ها به دو شکل صوتی و حرکتی خود را نشان می دهند.
1. تیک های صوتی
تیک های صوتی معمولا خود را به شکل صاف کردن گلو، حالتی شبیه دفع خلط و صدای ناگهانی نشان می دهند
2. تیک های حرکتی
فرد در دست، پا و صورت خود حرکاتی تکراری انجام می دهد که غیر ارادی است
علت ابتلا به تیک چیست؟
علت ابتلا به تیک ها ممکن است ژنتیکی یا بدون علت باشد، همچنین بعضی بعد از عفونت های استرپتوکوکی تیک می گیرند که خوشبختانه با توجه به آنتی بیوتیک هایی که وجود دارد این احتمال بسیار کمتر شده است.
برای درمان تیک در بچه ها باید همه عوامل فشارزا را از بین ببریم، درمورد بزرگسالان نیز انجام ورزش روزانه به مدت یک ساعت پیاده روی می تواند استرس ناشی از فعالیت های روزمره را کاهش دهد.
بعضی خانم های خانه دار می گویند موقع خرید بیشتر از یک ساعت پیاده روی می نمایند، این در حالی است که پیاده روی به قصد ورزش با پیاده روی که ناشی از فعالیت دیگر است متفاوت بوده چرا که پیاده روی به خاطر انجام امور روزمره خود عامل استرس محسوب می شود.
در موارد نادری، این اختلالات در طولانی مدت باقی می مانند و حرکات پیچیده تری پیدا می نمایند. حرکاتی نظیر جهش و پریدن، پرت کردن دست و یا لمس پی در پی. بعضی از مردم به تیک های صوتی مبتلا هستند، به مانند تکرار یک عبارت و یا فراوری صداهای غیر ارادی. این مشکل علامت نشانگان توره است؛ اختلالی شدید که افراد زیر بیست و یک سال را درگیر می نماید. این افراد همچنین به مسائل یادگیری و بی قراری مبتلا هستند. خوشبختانه شیوع این بیماری دو در هر صد هزار نفر است. از دیگر علل نادر یک بیماری های تیروئید، اسکیزوفرنی، آسیب های مغزی و سو مصرف مواد محرک است.
توره چیست؟
توره به تیک های پیچیده ای گفته می شود که ترکیبی از تیک های صوتی و حرکتی است. جالب است که فرد مبتلا به این اختلال، قبل از تیک احساس می نماید که باید کارهایی را انجام دهد، مثلا فردی که شانه هایش را بالا و پایین می اندازد با خود می گوید در شانه هایم احساس خستگی می کنم و باید با این حرکت خستگی را از شانه هایم خارج کنم.
اختلال تیک برخلاف اختلالات دیگر که در هنگام خواب خود را نشان می دهند، موقع استراحت و خواب از بین می فرایند. همچنین فرد مبتلا می تواند در کوتاه مدت تیک را کنترل کند، اما بعد از آن با شدت بیشتری به این رفتارهای تکراری می پردازد. خوشبختانه مبتلایان به تیک به دارو احتیاج ندارند و این اختلال در مدت کوتاهی از بین می رود.
اختلال تیک در بچه ها
تحقیقات نشان از دلایل عصب شناختی و عضوی در اختلال های تیک دارد. اما در نتیجه گیری این تحقیقات به این نتیجه رسیده اند که مادران بچه های مبتلا به تیک، 5/1 برابر مادران بچه های بدون تیک در زمان بارداری شوک های عصبی، استرس و اضطراب یا در کل مسائلی را تجربه نموده اند که باعث شده فرزندانشان در دوران کودکی دچار این اختلالات شوند.
نکته بسیار حایز اهمیت در تجربه های بدست آمده این مطلب است که در بعضی از موارد متاسفانه علائم تیک توسط خانواده و معلمان بچه ها درست درک نمی شود و در نتیجه سعی می نمایند با تنبیه و تحقیر از علائم جلوگیری نمایند و همین امر به تشدید بیشتر علائم و افزایش بیشتر استرس در ارتباطات بین فردی کودک منجر می شود که در صورت عدم کنترل می تواند به شدیدترین شکل متجلی شود.
نکته ای که در این مبحث حائز اهمیت است این است که تا حد امکان اولیای مدرسه را درباره منع نکردن دانش آموزان مبتلا به انجام رفتارهای تکراری مطلع کنیم زیرا به فرد مبتلا به اختلالات حرکتی، استرس بیشتری وارد می شود و همین امر می تواند تیک را افزایش دهد. این حرکات معمولا در پی تشنجات خانوادگی نیز تشدید می شود. اغلب مشاهده شده است بچه های که در مدرسه یا در خانه دچار استرس و ناراحتی و نگرانی از محیط خود می باشند دچار تیک های مکرر شده اند. اغلب والدین یا معلمان این دسته از بچه ها ابراز می دارند فقط زمانی که بچه ها سعی در احساس تمرکز نسبت به چیزی یا انجام فعالیتی خارج از توان خود را دارند این گونه رفتارها از آنان مشاهده می شود ولی به محض این که در یک فعالیت غرق می شوند، این اختلالات از چند دقیقه تا چند ساعت قابل کنترل است. این بچه ها حتما باید تحت مراقبت و نظارت باشند تا به اشتباه منجر به بازی دریافت و خنده و شوخی دیگر بچه ها نشود.
در میان بچه ها پسرها بیشتر از دخترها به تیک مبتلا می شود و سن شیوع آن در میان هر دسته از بچه ها، 7 تا 11 سالگی است.
راه های درمان اختلال تیک در بچه ها
اولین اقدام جهت رفع تیک ها در بچه ها، رفتار درمانی و روان درمانی است. با توجه به آسیب هایی که تیک بر روی کودک از نظر روحی ایجاد می نماید و عکس العمل رفتاری دیگران را به تبع خود در بر دارد، حتما این بچه ها تحت مراقبت و نظارت باشند تا به اشتباه منجر به بازی دریافت و خنده و شوخی دیگر بچه ها نشود.
گفتنی است تا زمانی که تیک در عملکرد فرد اختلال به وجود نیاورده است یا موجب آشفتگی هیجانی نشده، اعضای خانواده از تمرکز بر آن خودداری نمایند و معلمان این دسته از بچه ها در محیط و فضای کلاس و مدرسه مراقب رفتار سایر همکلاسی های این دسته از بچه ها باشند.
این اختلال در گذر زمان درمان می شود ولی به علت بروز عوارض به خصوص در رابطه با دیگران باید تحت مراقبت و درمان قرار گیرد تا به قطع ارتباط کودک درخصوص ارتباط های فردی با دیگران و یا به گوشه گیری و بدخلقی کودک منجر نشود. ضروری است توجه شود که در صورت مزمن شدن علائم و عدم کسب نتیجه کافی از روان درمانی حتما دارو درمانی انجام شود.
تیک های موقت و زودگذر
بیشتر افرادی که به تیک های موقتی و زود گذر مبتلا هستند، در نهایت درمان می شوند و بهبود خواهند یافت. داروهایی برای از بین بردن توره به کار می آیند. اما بیشتر پزشکان اعتقادی به مصرف آن ها ندارند، زیرا عوارض ثانویه آن ها نظیر خواب آلودگی، سوزش دست و افسردگی است. در کل پزشکان تا جایی که فرد توان تحمل این تیک ها را داشته باشد از استفاده از داروها پرهیز می نمایند. حتی اگر دارو درمانی نیز شروع شود، پزشکان تمایل دارند بیماران از دستوراتی که در پی می آید پیروی نمایند.
تیک های گذرا: کمتر از 12 ماه تداوم می یابند (احتیاجی به درمان خاصی ندارند).
تیک های مزمن: بیش از 12 ماه تداوم می یابند (احتیاج به مراجعه به پزشک و درمان دارویی دارند).
نکات مهم درباره تیک ها
- تیک ها با افزایش استرس، خستگی، هیجانات مثبت و منفی، و گرما، تشدید و افزایش می یابند
- هر چه بیشتر حواس فرد مبتلا به تیک معطوف شود، تیک نیز افزایش می یابد
- هنگامی که فرد کاملا غرق در انجام فعالیتی شود بطوری که تمام حواس خود را متمرکز به آن فعالیت خاص می نماید، تیک کاملا ناپدید می شود
- تیک ها کاملا غیر ارادی نیستند و فرد می تواند برای مدت کوتاهی جلوی آنها را بگیرد، اما پس از مدتی دیگر مقابله با تیک غیر ممکن شده و فرد ناچار به تسلیم خواهد شد
- تیک راهی است برای تخلیه فشار ها و تنشهای روانی و جسمی در فرد مبتلا، بنابراین سرکوب آن استرس زا می باشد
- معمولاً 25 درصد بچه ها دچار به این اختلال هستند که شدت آن برای پسرها 4 برابر دختران است
- اغلب تیک ها با افزایش سن بچه ها محو و رفع میشوند، اما در مواردی نیز ممکن است تیک در بزرگسالی نیز تداوم داشته باشد
- تیک های زود گذر احتیاجی به درمان ندارند
- درمان دارویی شامل آرام بخشها، ضد افسردگی ها، آنتی سایکوتیک ها و بلوک نماینده های دوپامین است
- هیچگاه بچه ها خود را بخاطر تیک هایش سرزنش نکنید و به او امید و اطمینان دهید که نباید بواسطه آن دچار خجالتزدگی شود
- سعی کنید مسائل و استرس های زندگی کودک خود را به حداقل برسانید
- خواب کافی از خستگی کودک کاسته و شدت و تناوب تیک را کاهش می دهد
زمان مراجعه به پزشک
- تیک هایی که بیش از یک سال ادامه می یابند
- در صورتی که تیک ها بسیار شدید و تکرار شونده باشند
- تیک ها در فعالیت های روزمره فرد تداخل ایجاد نموده و یا در کودک ایجاد خجالت زدگی و مسائل احساسی شدید نمایند
- هنگامی که تیک های آوایی و حرکتی توام با یکدیگر باشند
منبع: مجله انگیزهblogpo.ir: بلاگ پو | اینجای دنیای ما وبلاگنویس هاست
mykonos.ir: میکونوس: سفر به زیباترین شهر یونان