آشنایی با انواع چای در جهان و آداب و رسوم سرو آن
به گزارش مجله سرگرمی، چای به نام یک نوشیدنی معروف و محبوب جهانی، سال هاست که به شکل ها و نام های مختلف در تنهایی و دورهمی هایمان حضور دارد یا حتی برخی افراد به شیوه عجیبی به نوشیدن آن در ساعات مشخصی از روز اعتیاد دارند. اگر هم اطلاع ندارید، همین اول بگوییم که 15 دسامبر مصادف با (25 آذر) هر سال، روز جهانی چای است. اما همین نوشیدنی به ظاهر ساده، راه بسیار درازی را پشت سر گذاشته تا به صورت کنونی و همه گیر در آمده است.
بد نیست بدانید همه انواع چای در دنیا از گیاه چای و با نام علمی (Camellia Sinensis) به دست می آیند اما تفاوت در رنگ و مزه این چای ها به علت تفاوت در اندازه اکسیداسیون و نحوه فرآوری آن ها است. مثلا برخلاف چای سیاه که به وسیله تخمیر به دست می آید، چای سبز با فرآیند هایی غیر از تخمیر به حاصل می شود. محض اطلاع، چای سیاه 78 درصد از کل فراوری و مصرف چای را تشکیل می دهد.
در کل 9 نوع چای در دنیا وجود دارند که بر اساس همان شیوه فرآوری یا اکسیداسیون برگ های این گیاه طبقه بندی می شوند. این چای ها عبارتند از: چای سیاه، چای سبز، چای سفید، چای زرد، چای قرمز، چای اولونگ (Oollong)، چای پوئر (Pu-erh)، چای کوکیچا (Kukicha)، چای ژنمایگا (Genmaicha) و چای گل. که البته بنا به فرهنگ و سنت هر کشور، به گونه های مختلفی عمل می آیند و سرو می شوند.
اکتشاف چای و خاستگاه انواع چای در دنیا
هنوز مشخص نیست که چای، اولین بار از کجا سر در آورد و چه کسی یا کسانی آن را کشف کردند و به شیوه امروزی به کار بردند، ولی کشورهای زیادی مدعی استفاده از این گیاه، برای نخستین بار هستند و هر کدام هم به شیوه ای، داستان اکتشاف چای را در هاله ای از اسطوره و داستان و حکایت قدیمی قرار داده و در آثار مکتوب و غیر مکتوبشان آورده اند. از چین و هند گرفته تا ژاپن و تبت، همگی این افتخار را به نام خود می زنند. اما فارغ از تفصیل طولانی در مورد این که خاستگاه چای کجاست، بیایید درباره انواع چای در دنیا بیشتر بدانید.
چای سنتی و قدیمی ماسالا
چای ماسالا را یکی از قدیمی ترین نوشیدنی های گرم دست ساز بشر می دانند. آن طور که از شواهد تاریخی بر می آید، پنج هزار سال (بعضی هم معتقدند 9 هزار سال) پیش، ماسالا را در آسیای جنوبی یعنی کشورهایی مثل هند و سریلانکا به صورت گرم و سرد و به خاطر خواص مفیدش در درمان بیماری ها، سرو می کردند.
برای تهیه چای ماسالا به توجه به ذائقه از ادویه های مختلفی استفاده می کنند اما شیر و زنجبیل دو ماده اصلی در تهیه چایی ماسالا هستند و هرگز حذف نمی شوند. مصرف چای ماسالا به خصوص در فصل پاییز و زمستان برای تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با بیماری های ویروسی بسیار توصیه می شود.
طرز تهیه چای ماسالا در خانه
مواد لازم برای تهیه ادویه ماسالا
فنجان میخک یک چهارم فنجان
هل یک چهارم فنجان
دانه فلفل سیاه یک چهارم فنجان
چوب دارچین یک چهارم فنجان
رازیانه 2 قاشق مرباخوری
پودر زنجبیل 2 قاشق مرباخوری
جوز هندی 1 عدد
مواد لازم برای یک فنجان چای ماسالا
شیر 1 فنجان
آب یک چهارم فنجان
ادویه چای ماسالا نصف قاشق چای خوری
عسل به اندازه لازم
چای خشک 1 قاشق چای خوری (اضافه کردن چای خشک کاملاً اختکمک است)
این شیوه از طرز تهیه چای ماسالا برای لاغری خیلی مناسب است.
طریقه درست کردن یک فنجان چای ماسالا
در طرز تهیه چای ماسالا اولین کار آماده کردن ادویه چای است. برای این کار ابتدا هل، میخک، دانه فلفل سیاه و چوب دارچین را داخل یک تابه کوچک ریخته و به مدت دو تا سه دقیقه (تا جایی که بوی ادویه ها بلند شود) روی حرارت ملایم گاز تفت دهید.
سپس اجازه دهید ادویه های شما خنک شوند. حالا تمام ادویه هایی که در بالا گفتیم را به همراه هم داخل آسیاب خانگی ریخته و به خوبی آسیاب کنید. اگر دستگاه آسیاب ندارید می توانید آن ها را تا پودر شدن داخل هاون بکوبید. بهتر است جوز هندی را به جای آسیاب کردن رنده کنید.
زمانی که پودر یک دستی از ادویه ها به دست آمد آن را یکی دو بار با الک دانه درشت الک کنید و بعد داخل یک ظرف شیشه ای بریزید. از این ادویه می توان چندین بار برای تهیه چای ماسالا استفاده کرد.
حالا برای آماده کردن یک فنجان از این چای خوش طعم کافیست همان اندازه شیر و آبی که در دستور طرز تهیه چای ماسالا برایتان نوشتیم با هم ترکیب کنید و داخل شیرجوش بریزید.
شیرجوش را روی حرارت ملایم قرار دهید. بعد از گرم شدن شیر و قبل از آنکه به طور کامل جوش بیاید ترکیب ادویه ماسالا و چای خشک را به آن اضافه کنید.
وقتی شیرجوشید آن را کم کنید و به مدت 4 دقیقه مداوم هم بزنید. حالا چای ماسالا را از صافی رد کنید و داخل فنجان محبوبتان نوش جان کنید. می توانید قبل از خوردن چای آن را با اندازهی عسل شیرین کنید.
چای آسام
آسام یکی از بزرگ ترین منطقه ها فراوری کننده چای در شمال شرق هندوستان و نزدیک رودخانه براهماپوترا است. چای آسام را هم به خاطر نام منطقه ای که در آن کشت می شود، به آن داده اند. ویژگی مهم این چای معروف و محبوب بوی تند و رنگ قرمزش است.آسام دارای کافئین بالا و البته طبیعی است و معمولا به نام یک نوشیدنی در وعده صبحانه سرو می شود. چای های ایرلندی و انگلیسی هم از راه ترکیب شدن با این چای درست می شوند. از مهم ترین مزایای چای آسام این است که سلامت قلب را تقویت می کند و ایمنی بدن را هم ارتقا می بخشد.طبیعت و مزاج چای سیاه آسام سرد و خشک می باشد. چای سیاه آسام سرشار از آنتی اکسیدان ها، فلاونوئید ها، تیامین، تئوفلاوین، کاتچین و کافئین است.
تهیه و دم کردن چای آسام بسیار ساده است. همه آن چه که نیاز دارید کمی چای، آب گرم و یک عدد قوری است.علاوه بر این، چای آسام نسبتا ارزان و در دسترس است. شما می توانید این چای را از فروشگاه های مواد غذایی تهیه کنید.فقط باید اطمینان حاصل کنید که برند با کیفیتی را خریداری می کنید. زیرا هر چه برند با کیفیت تر باشد، معمولا غلظت ترکیبات مفید آن بیشتر است.
برای دم کردن برگ های خشک شده چای آسام ، حدود 1 قاشق چای خوری (15 گرم) چای را در 8 اونس (240 میلی لیتر) آب سرد بریزید. ابتدا آب را به نقطه جوش رسانده و اجازه دهید 10 الی 20 ثانیه بجوشد.سپس زیر گاز را خاموش کرده و اجازه دهید در قوری 2 دقیقه در همان حالت بسته بماند.مراقب باشید که زیاد چای را نجوشانید زیرا جوشاندن آن باعث ایجاد مزه تلخی در چای می شود.برای بهره مندی از خواص بیشتر، چای آسام را بدون هیچگونه مواد افزودنی مصرف کنید. اگر طعم شیرین را ترجیح می دهید کمی شیر یا شکر به آن اضافه کنید، فقط مراقب باشید که شیرین کننده مصنوعی استفاده نکنید.
چای دارجیلینگ
این چای هم هندی است و در کوهپایه های هیمالیا کشت و به شیوه چای سیاه هم فرآوری می شود. این چای در 3 فصل از سال برداشت می شود. و موقعی که آن را دم می کنید، بویی شبیه انگور دارد. رنگش هم روشن است. بنا بر تحقیقاتی هم که اجرا شده است، این چای در درمان سرطان پروستات، پیروز عمل کرده و تکثیر سلول های سرطانی پس از مصرف این چای، به نسبت چای سیاه و چای سبز کمتر شده است. در ضمنً به کمک بیماری های کبدی هم آمده است و در بهبود عملکرد این عضو حیاتی موثر بوده است.بهبود عملکرد قلب و عروق و معده هم از دیگر خواص مفید چای دارجیلینگ است. به همین علت هم بعضی افراد به خاطر خواص فوق العاده این چای، آن را در لیست نوشیدنی های محبوب خود قرار داده اند.
بهترین زمان برای نوشیدن چای قبل از ظهر و ابتدای غروب است. چای دارجیلینگ حاوی اندازهی کافئین است که می تواند باعث بد خوابی شود. بهتر است از نوشیدن چای دارجیلینگ در ابتدا و طول شب خودداری کنید. اگر معده شما حساس است، بهتر است از نوشیدن چای دارجیلینگ با شکم خالی اجتناب کنید.
نحوه درست کردن چای دارجیلینگ
یک قاشق غذاخوری از چای خوش کیفیت دارجیلینگ را داخل یک قوری گرم بریزید. آب را جوش بیاورید و پس از یک دقیقه روی چای در قوری بریزید و سه دقیقه صبر کنید. بعضی افراد این چای را بدون شیر و شکر با لیمو استفاده می کنند. هر کس بنا به سلیقه خود می تواند ترکیبات مختلفی را امتحان کند.
اندازه کافئین موجود در چای دارجیلینگ به دوره رویش برگ ها بستگی دارد. یک فنجان از این چای 50 میلی گرم کافئین دارد. این اندازه کافئین بالا تر از چای سبز بوده ولی از چای سیاه کم تر است. این چای در مقایسه با چای سیاه اسیدیته پایینی دارد. به طور کلی می توان گفت چای دارجیلینگ حاوی کافئین است که به جلوگیری از افزایش وزن کمک می کند.
چای چینی پوئر
یکی از معروف ترین انواع چای در دنیا به چین تعلق دارد. پوئر به شکل قالب های مکعبی یا گرد درست می کنند و آنها را در آب می اندازند. از این چای علاوه بر نوشیدن، به هنگام رفع خستگی و کسالت، برای خواص مفید درمانی و حتی در طرز تهیه بعضی غذاها هم استفاده می کنند. استفاده و به عمل آوردن این چای هم آداب و رسوم خاص خودش را دارد.مثلا چینی ها اول چای را بو می کنند، بعد به رنگ آن نگاه می اندازند. سپس در اولین مرحله کمی از چای را می چشند و بعد آن را می نوشند. ظرفی هم که چای را در آن سرو می کنند، دارای سه قسمت پایه، کاسه و درپوش است.
نحوه فراوری چای پوئر
چای پوئر شنگ (پوئر خام یا تخمیر نشده) از برگهای بزرگ درخت مخصوصی در استان یونان چین فراوری می شود.پس از چیدن برگها، آنها را تحت اثر نور آفتاب خشک میکنند، آنچه که به دست می آید مونچا moncha نامیده میشود.سپس مونچا را تحت شرایط کنترل شده انبار و زماندهی میکنند. این دوره ممکن است به مدت 15 تا 20 سال طول بکشد.اگرچه این نوع چای پوئر با نام تخمیر نشده شناخته میشود اما علت نامگذاری آن به این نام درصد بسیار کمتر تخمیر نسبت به نوع دوم (رایپ یا تخمیر شده) است،
هر چه مدت زماندهی طولانی تر باشد عطر و طعم چای غلیظ تر، دلنشین تر و متفاوت تر خواهد بود.پس از این دوره برگهای چای را در اشکال کیک یا خشت فشرده میسازند.در فرایند شوو استفاده همزمان رطوبت و گرما الزامی است.همچنین در طول این فرایند برگهای چای با باکتریهای مفید تلقیح میشوند.تقریبا یک سال زمان لازم است تا برگهای تازه چای به نوع فراوری شده تبدیل شوند.گاهی اوقات چای پوئر فراوری شده زماندهی هم می شود تا عطر و طعم آن بیشتر شبیه به انواع سنتی (خام) شود.
عطر و طعم چای پوئر
انواع باکیفیت چای پوئر بوی غلیظی مشابه بوی خاک یا قارچ خوراکی دارد. اما انواعی از چای پیوئر که کیفیت پایینی دارند عطر و طعمی مانند کپک دارد.چای پیوئر معمولا با سلیقه افرادی که به قهوه علاقه دارند سازگار بوده و همراه بسیار مناسبی برای انواع دسر به تعداد میرود.در صورتی که با عطر و طعم ذاتی چای پیوئر میانه خوبی نداشته باشید میتوانید انواعی از چای های پیوئر ترکیبی یا چاشنی دار شده را خریداری نمایید.
طریقه مصرف چای پوئر
خوراکی : چای پوئر را می توان برای درمان بیماری های مختلف و پاک سازی بدن به صورت خوراکی استفاده کرد.
موضعی : چای پوئر را می توان به صورت موضعی بر روی پوست مالید تا مانند یک ضد آفتاب طبیعی عمل کرده و به درمان بیماری های پوستی کمک کند.
چای ماچا
چای ماچا یا ماتچا، چای سنتی کشور ژاپن است و در منطقه یوجی رشد می کند. ماچا در اصل یک نوع چای سبز پودر شده است، ارزش غذایی اش هم 5 برابر بیشتر از چای سبز معمولی تخمین زده می شود. در ضمنً چای ماچا سرشار از آنتی اکسیدان های مفید در تقویت سیستم ایمنی بدن است. از چای ماچا برای تهیه لاته ماچا، بستنی ماچا، پخت و پز رشته فرنگی و موچی و طبخ انواع کیک و شیرینی و دسر استفاده می شود.کاشت و فرآوری اش هم جالب است. در واقع به برگ درختچه چای ماچا نور مستقیم آفتاب نباید برخورد کند. به همین علت برای پرورش این چای، کشاورزان ژاپنی معمولا یک ماه قبل از برداشت چای، روی این گیاه چای را با یک سایبان مثل پارچه می پوشانند و آن را پرورش می دهند. برداشت برگ ماچا و دم کردن این چای هم مرنام خاصی دارد.
مواد لازم برای 1 نفر
1 تا 1.5 قاشق چای خوری یا 1 گرم پودر ماچا
کمی آب سرد
60 میلی گرم (یا یک لیوان) آب داغ
طرز تهیه
1. پودر ماچا را داخل یک کاسه یا فنجان بریزید و کمی آب سرد به آن اضافه کنید و با استفاده از یک چنگال یا همزن بامبو (bamboo whisk)، آن را به شکل M یا W هم بزنید تا زمانی که روی سطح فنجان، حباب های ریزی ظاهر شوند یا به اصطلاح چای ماچا کف کند.
2. محلول به دست آمده را با آب داغ مخلوط کرده و نوش جان کنید.
نکته مهم
مهم ترین بخش درست کردن چای ماچا، مرحله ترکیب مواد با یکدیگر است. چای ماچا باید به صورت کامل با آب، شیر، شیر نارگیل یا هر نوشیدنی پایه دیگری ترکیب شود، در غیر این صورت ته نشین خواهد شد.
پودر چای ماچا در بعضی عطاری ها، فروشگاه های تخصصی فروش انواع چای و قهوه یا به صورت آنلاین به فروش می رسد.
همزن بامبو را می توان از مغازه های مخصوص وسایل چای فروشی یا به صورت آنلاین تهیه کرد.
اگر قصد دارید ماچا را با آب مخلوط کنید، حتما از آب 80 درجه سانتی گراد و خنک تر استفاده کنید، زیرا در غیر این صورت چای ماچا تلخ خواهد شد. پس از جوشیدن آب، زیر کتری را خاموش و آن را به مدت دو دقیقه رها کنید تا آب به دمای مناسب برسد.
شما می توانید اندازه پودر ماچا را طبق میل خود کم یا زیاد کنید. اگر می خواهید چای رقیق تری داشته باشید، پودر ماچا را به نصف قاشق چای خوری کاهش بدهید و آن را با 90 تا 120 میلی لیتر آب داغ ترکیب کنید. اگر هم دوست دارید چای شما غلیظ تر باشد، 2 قاشق چای خوری پودر ماچا را با 30 میلی لیتر آب ترکیب کنید.
ماچا نیاز به دم کشیدن ندارد و تفاله ای از آن باقی نمی ماند. ماچای داغ را با قوری درست نمی کنند، زیرا ماچا در قوری ته نشین می شود و رنگ آن از سبز به زرد تغییر پیدا می کند.
برای تهیه ماچای سرد، کافی است در مرحله دوم طرز تهیه از آب سرد استفاده کنید. یک قطعه یخ، عسل و وانیل به خوش طعم کردن چای ماچای سرد کمک می کنند.
برای تهیه لاته ماچا به جای آب از شیر داغ استفاده کنید.
فواید استفاده از چای ماچا
نوشیدن چای ماچا به کاهش وزن، تقویت حافظه و تمرکز کمک می کند
افزایش سوخت وساز بدن: ماچا سرشار از کاتچین (catechin) است. کاتچین، نوعی ترکیب گیاهی در چای است که به نام آنتی اکسیدان طبیعی عمل می کند. این آنتی اکسیدان منجر به افزایش سوخت و ساز بدن، سوزاندن چربی های اضافی و در نتیجه کاهش وزن می شود.
کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن: آنتی اکسیدان ها به تثبیت رادیکال های آزاد مضر کمک می کنند. این رادیکال ها ترکیباتی هستند که ممکن است به سلول ها آسیب بزنند و باعث بیماری مزمن شوند. بنابراین استفاده از چای ماچا، خطر ابتلا به چند بیماری مزمن را کاهش می دهد.
محافظت از کبد: سم زدایی کبد، یکی از مهم ترین فواید استفاده از چای ماچا است.
بهبود عملکرد مغز: بعضی از ترکیبات موجود در ماچا به تقویت عملکرد مغز کمک می کنند. تمرکز، سرعت واکنش و حافظه از جمله عملکردهایی هستند که با نوشیدن چای ماچا بهبود پیدا می کنند. بنابراین نوشیدن این چای به افراد مسن توصیه می شود.
کاهش استرس و انرژی بخشی: ماچا حاوی ترکیبی بنام ال تی انین (L-theanine) است که تاثیر کافئین بر مغز را اصلاح می کند و هوشکمک را افزایش می دهد. ال تی انین، همچنین منجر به افزایش فعالیت موج آلفا در مغز می شود که به ایجاد آرامش و کاهش سطح استرس، کمک شایانی می کند.
محافظت از قلب: چای سبز سطح کلسترول بد یا ال دی ال، سطح کلی کلسترول و همچنین تری گلیسیرید (triglycerides) را کاهش می دهد. بنابراین استفاده از چای ماچا، منجر به کاهش خطر ابتلا به بیماری قبلی و سکته قلبی می شود.
دیگر فواید: از دیگر خواص چای ماچا می توان به ضد سرطان بودن، پایین نگه داشتن قند خون و آدرنالین، ضد التهاب و تقویت باکتری های نوع خوب در روده اشاره کرد.
چای ترکی و مدل های مختلف و مجلسی
ترک ها چای خورهای قهاری هستند که سرانه مصرف و فراوری چای را یک تنه چند پله بالا برده اند. به این ترتیب که ترکیه به تنهایی ششمین کشور فراوری و کشت کننده چای در دنیاست که 6 درصد از نیاز سالانه انواع چای در دنیا را تامین می کند. ترک ها هم به صورت میانگین سالانه 3 کیلوگرم چای می نوشند. این موضوع نشان می دهد چای تا چه حد در فرهنگ ترک ها ریشه دوانده است. روش دم کردن چای ترکی هم مشابه دم کردن چای به روش ایرانی و در قوری و کتری است. معمولا هم ترک ها، چای را در استکان های کمر باریک با شکر یا حبه های قند سرو می کنند.
در ضمنً اگر دیدید که ترک ها چای را با نارگیل سرو کردند، تعجب نکنید. همچنین گاهی اوقات این نوشیدنی خوش طعم را با لیمو و پرتقال هم مصرف می کنند. البته یک نوع چای به نام اورالت هم دارند که به جای استفاده از برگ چای، از یک مخلوط با طعم های میوه ها، مثل لیمو، گیلاس، سیب و … استفاده می شود. این نوع چای ها رنگشان شفاف است ولی در کنار مزه میوه، طعم چای هم می دهند. معمولا با آنها قند نمی خورند و برای تزیین انواع کیک هم به کار می فرایند.
طرز تهیه چای دو رنگ مجلسی
قند: 6- 4 حبه
آب جوش: نصف استکان
دستور تهیه چای دو رنگ
ابتدا درون استکان را تا نیمه آب جوش بریزید و چند حبه قند درون آن بریزید.سپس با قاشق چای خوری هم بزنید تا قند حل شود، غلظت قند باید زیاد باشد و به حد اشباع برسد.یعنی وقتی که قند می ریزید دیگر حل نشود و شیره مانند شود. برای این منظور تعداد 4 تا 6 حبه قند کافیست .درون ظرف دیگری چای خالص بریزید و با استفاده از یک قاشق کوچک به آرامی و کم کم روی شیره چای که تهیه کرده اید بریزید.در این مرحله خواهید دید که آب در پایین و چای در بالا قرار می گیرد . به همین سادگی
نکته: مواد بالا برای تهیه یک استکان کمرباریک میباشد
برای تهیه این چای در تعداد بالا بهتره که در قابلمه ای آب و قند درست کنید و با ملاقه داخل استکان های کمرباریکتون بریزید و بعد چایی رو آرام بهش اضافه کنید این کار باعث میشه چایی هاتون زیاد سرد نشه و سرعت کارتون هم بالا بره.فقط چون این چای، هم شیرین و هم خیلی داغ نیست قبل از اینکه برای مهموناتون سرو کنید مطمئن بشید که مهمونها همه چای شیرین و ولرم رو دوست دارند.
چای شیرین یا چای نعناع مراکشی
چای مراکشی یک نوشیدنی فوق العاده معروف در این کشور است که در مورد اصل گره خوردن این چای با فرهنگ و آیین مردم این سرزمین اطلاع زیادی در دست نیست. ولی بعضی افراد بر این باورند که فنیقی ها چای را به مراکش آوردند و بعضی دیگر هم این کار را به عشایراهایی نسبت می دهند که از آسیا به این کشور وارد شده اند. البته داستان هایی هم در مورد ارائه چای از سمت ملکه ویکتوریا به کننده برجسته مراکش وجود دارد و هنوز صحت همه این ماجراها تایید نشده است. به هر حال تقریبا امروز همه مردم این کشور طرز تهیه چای مراکشی را بلد هستند و با فرهنگ و آداب خوردن این چای را یاد گرفته اند.
چای مراکشی برای اهل مراکش مثل چای مجلسی دو رنگ برای ما ایرانی ها و چای ماسالا برای هندی هاست. مراکشی های قدیمی می گویند که درست کردن چای مراکشی یا چای نعناع باید به وسیله یک مرد انجام شود. آن ها بر این باور هستند که درست کردن این چای موجب می شود مردها صبورتر شوند. اما این موضوع باعث نمی شود که زنان مراکشی این چای را تهیه نکنند. در کل چای مراکشی، نشان دهنده مهمان نوازی مردم این سرزمین است.
ترکیبات اصلی چای مراکشی
هرقدر برگ های چای سبز خشک کوچک تر و فشرده تر باشند، کیفیت چای هم بهتر می شود. این برگ ها همراه با اندازه زیادی نعنا، ترکیب لازم برای چای مراکشی را می سازند. در مراکش، انواع مختلف و محدودی از نعنا وجود دارد. همچنین بنا به زمان و مکان، امکان دسترسی به انواع مختلف نعنا وجود دارد. گفته می شود که نعنای تازه عطری دل انگیز به چای می دهد اما نعنای خشک هم می تواند رایحه ای خوش برای چای مراکشی فراهم کند، حتی بیشتر از نعنای تازه.برای عطرآگین کردن چای مراکشی، به نعنا متکی نباشید. گیاهان خوش بوی دیگری مانند خاراگوش، به لیمو، مریم گلی، آویشن و شمعدانی وحشی هم گزینه های دیگری هستند که می توانید در درست کردن چای مراکشی در نظر داشته باشید.
اضافه کردن شکر
چای مراکشی باید شیرین باشد؛ پس در تهیه آن به شکر نیاز دارید. البته اگر به علت سلیقه یا رعایت سلامتی دور شکر را خط کشیده اید، اضافه کردن شکر را کنار بگذارید. اندازه شکری که برای تهیه چای استفاده می کنید، کاملا وابسته به نظر و سلیقه خودتان است.
آب را در قوری جوش بیاورید. برای یک قوری با اندازه معمولی، می توانید دو قاشق غذاخوری چای سبز در نظر بگیرید. چای را درون قوری بریزید و یک لیوان میانه از آب جوش به آن اضافه کنید. یک دقیقه به چای و آب زمان بدهید. سپس محتویات قوری را داخل لیوانی میانه بریزید. یادتان باشد که برگ های چای در این حالت متورم می شوند و بخشی از آب جوش را به خود جذب می کنند؛ پس طبیعی است که اندکی از حجم آب اولیه بعد از اضافه شدن به چای کم می شود.
آب کهربایی یا روح چای مراکشی
ترکیب آب جوش و برگ های چای، رنگی کهربایی به وجود می آورد که هویت چای به آن وابسته است. این آب را در لیوانی جداگانه بریزید و کنار بگذارید تا بعدا به سراغش بیایید. به این آب کهربایی، روح چای مراکشی می گویند.
سپس یک لیوان آب جوش دیگر به قوری اضافه کنید و یک دقیقه به آن زمان بدهید. پس از یک دقیقه، آبی را که به برگ ها اضافه کرده اید، در قوری بچرخانید تا برگ ها کاملا شسته شوند. آب تیره را کنار بگذارید و نگه دارید.
آماده سازی نعنا
حالا نوبت نعناها می رسد. نعناها را در ظرفی پر از آب، خیس و بعد آب کش کنید. دو شاخه نعنا بردارید و داخل آب جوش بگذارید و سریع بیرون بیاورید. این کار باعث می شود که تلخی نعنا از بین برود.حالا باید دوسوم قوری را با آب جوش پر کنید و آن را روی حرارت میانه بگذارید. اگر یادتان باشد، در مراحل اول کار، آبی را کنار گذاشته بودید؛ حالا آن را هم به آب قوری اضافه کنید.
هروقت دیدید که روی سطح چای درون قوری، حباب هایی در حال شکل گیری است، نعنا را اضافه کنید. نعناها را به آرامی داخل قوری فرو ببرید تا زیر آب قرار بگیرند. سپس نوبت به شکر می رسد. اگر دوست داشته باشید، می توانید در این مرحله، کمی زعفران هم به چای اضافه کنید.در این مرحله از کار، قوری احتمالا پر شده است؛ اما اگر هنوز 2 سانتی متر یا بیشتر از لبه قوری خالی مانده است، کمی آب جوش به آن اضافه کنید. البته کمی هم جا برای جوشیدن آب بگذارید و قوری را لبریز از آب نکنید.
جوشیدن آب و دم کردن
بگذارید که آب روی حرارت جوش بیاید. در ابتدا، نعنای موجود در قوری به سطح آب می آید اما در آخر، این برگ های چای هستند که روی سطح شناور می شوند و در ترکیبی از کف و حباب به پایکوبی درمی آیند. در این مرحله، می توانید چای را نوش جان کنید.یادتان باشد که لازم نیست چای، نعنا و … را هم بزنید. به جای هم زدن، باید چای را از قوری به داخل استکان بریزید و دومرتبه آن را از استکان به قوری بازگردانید. این کار را 5 بار تکرار کنید.قوری های مراکشی هم مانند قوری های ایرانی طوری طراحی می شوند که برگ های چای به آنها می چسبند و از قوری به داخل استکان منتقل نمی شود. اگر قوری مراکشی ندارید یا فکر می کنید ممکن است تفاله چای از فوری وارد استکان سود، از یک صافی کمک بگیرید.قوری های مراکشی امکان ریختن چای از فاصله ای زیاد به استکان و فنجان را هم برایتان فراهم می کنند. به همین علت، ریختن چنین چایی، هم جالب و مفرح است و هم با این روش نوعی کف خوشایند روی سطح چای درون استکان و فنجان به وجود می آید.
نحوه سرو چای مراکشی
دوسوم یا سه چهارم از فنجان یا استکان را با چای پر کنید. اگر دوست داشته باشید، امکان اضافه کردن یک برگ نعنای تازه به چای هم وجود دارد. این چای خوشمزه و پرطرف دار را با قند، میوه خشک، شکلات تلخ، نبات یا حتی به تنهایی می توانید نوش جان کنید و لذت ببرید.
چای کوهی و چای فاسکومیلو از یونان
اگر به یونان سفر کنید و پایتان به خیابان های این کشور باز شود، حتما این دمنوش معروف را خواهید دید. چای کوهی خشک شده برگ و گل های گیاهی به نام سیدریتیس (sideritis) است که در دامنه های سنگی و کوهستانی و ارتفاعات بیش از 1000 متر کشت و برداشت می شود. به همین علت هم نامش را چای کوهی گذاشته اند. ولی در همه خانه های یونانی چای کوهی را می توانید پیدا کنید.چای فاسکومیلو هم در این کشور حسابی مشهور است. این چای را به خاطر تقویت حافظه درست می کنند. این چای هم در ارتفاعات رشد می کند و از خانواده نعناع به تعداد میرود. حتی گل های این گیاه در طیف های آبی تا صورتی تغییر می کنند.
برای دم کردن چای کوهی، می توانید از برگ ها، ساقه و گل های آن استفاده کنید. حدود چند سانتی متر از برگ یا ساقه های تازهٔ این گیاه را به مدت 5 تا 10 دقیقه در آب جوش قرار دهید و بگذارید دم بکشد. البته اگر برگ های این گیاه به شکل خشک شده بود، حدود 2 قاشق غذاخوری از آن را در 1,5 فنجان آب جوش بریزید و در ظرف را ببندید و بگذارید به مدت 5 تا 10 دقیقه دم بکشد. سپس چای را از صافی رد کنید و آن را بنوشید. می توانید این چای را همراه با عسل، شیر یا لیموترش مصرف کنید.
می توانید این چای را صبح ها هنگام صبحانه یا شب ها همراه با زیتون، پنیر فتا یا نان بنوشید.این نوع چای معمولا در خواروبارفروشی، داروخانه های گیاهی و عطاری ها به فروش می رسد. همچنین می توانید چای کوهی را خودتان بچینید و در خانه خشک کرده و نگهداری کنید.
چای سرد یا آیس تی
10 ژوئن (21 خرداد) روز دنیای چای سرد، یخ چای یا iced tea نام گذاری شده است. این نوشیدنی خنک و احیانا یخ که در بیشتر کشورهای دنیا به ویژه کشورهای شرق آسیا از جمله نوشیدنی های سنتی و محبوب محسوب می شود، مناسب روزهای گرم سال است و هواداران زیادی هم دارد. چای سرد در سال 1904 وارد تاریخچه چای در دنیا شد. داستان این ورود هم چنین روایت شده است: یک تاجر آمریکایی چای که می خواست با طعم چای وارداتی خود، مشتری های نمایشگاهش را شگفت زده کند، به خاطر آب و هوای گرم استان میسوری در آن فصل از سال می ترسید کسی از محصولاتش استقبال نکند. به همین علت از یک بستنی فروش در همان نزدیکی یخ قرض گرفت و در لیوان چای انداخت که اتفاقا مشتری ها هم حسابی خوششان آمد.
به این ترتیب چای سرد یا آیس تی وارد تاریخچه نوشیدنی چای در دنیا شد و حالا 80 درصد چای مورد استفاده آمریکایی ها را همین آیس تی تشکیل می دهد. این نوشیدنی به قدری مشهور و محبوب است که در بعضی از استان های آمریکا، همراه با بیشتر وعده های غذایی سرو می شود. بعضی مواقع هم به آن شکر و لیمو اضافه می کنند.آیس تی را معمولا با انواع میوه و مرکبات و چای کیسه ای تهیه می کنند. آیس تی لیمو، آیس تی هلو، آیس تی چای سبز و آیس تی توت از جمله پرطرفدارترین و مفیدترین انواع چای سبز در کل دنیا محسوب می شوند.
چای انگلیسی
در مورد ورود چای به انگلیس، حرف و حدیث زیاد است. ولی خب این نوشیدنی، در ابتدا مخصوص اشراف و شاهزاده ها بود. معمولا چای را در ظرف ها و کاسه های چینی سرو می کردند و در کنار آن هم شکر می گذاشتند. بعدها فنجان، جای کاسه را گرفت و نوشیدن چای هم به یک عادت برای کل مردم این کشور تبدیل شد. پای چای که به کافی شاپ ها باز شد، سر در عموم این مکان ها را یک جمله تبلیغی برای چای می نوشتند: بدن خود را پر انرژی کنید و از پیری در امان بمانید. به هر حال تا قبل از آن چای نماد اشرافی گری بود و چنین تبلیغی هم طبیعی به نظر می رسید.امروزه چای انگلیسی ترکیبی از چای سیاه، شیر و ادویه های مخصوص و خوش عطر است که به صورت گرم سرو می شود. در کنار چای انگلیسی هم قند یا شکر سرو می شود. چای انگلیسی یکی از پر طرفدارترین انواع چای در دنیا است که در مناسبت های مجلسی هم سرو می شود.
برای تهیه چای به سبک انگلیسی چند روش وجود دارد. اما به طور معمول مواد زیر برای چهار نفر لازم خواهند بود:
شیر پرچرب 2 پیمانه
چای سیاه به نقدار لازم
زنجبیل 1 تکه کوچک
آب به اندازه شیر
دو تکه چوب دارچین، فلفل سیاه
هل دانه میخک
اگر بخواهیم چای انگلیسی را با ادویه و شیر درست کنیم ابتدا باید فلفل، هل و میخک را خوب بکوبیم تا خرد شوند. سپس این مواد را با آب، شیر، دارچین و زنجبیل ترکیب نماییم و روی حرارت بگذاریم تا جوش بیاید. بعد از جوش آمدن حدود 30 ثانیه صبر می کنیم و پس از آن ظرف خود را از روی حرارت بر می داریم. حالا وقت آن رسیده که چای را اضافه کنیم. توجه کنید که می توانید با چای کیسه ای هم اینکار را انجام دهید. بعد از اضافه کردن چای درب ظرف را می گذاریم و تا دم کشیدن آن (حدود ده دقیقه) صبر می کنیم. پس از آن چای آماده شده خود را از صافی عبور می دهیم تا آماده نوشیدن شود. در ادویه های استفاده شده می توانید بعضی را کم و بعضی دیگر را اضافه کنید مثلا بعضی افراد در چای انگلیسی از زیره سبز و سیاه هم استفاده می کنند.
چای سفید
چای سفید در درجه اول از زمان های دور در چین و بیشتر در استان فوجیان برداشت شده است. اما اخیراً در نپال شرقی، تایوان، تایلند، گاله (سریلانکا جنوبی) و شمال شرقی هند هم فراوری و کشت می شود. در حال حاضر هیچ تعریف کلی پذیرفته شده ای از چای سفید وجود ندارد و توافق بین المللی بسیار کمی در مورد این مسئله وجود دارد. بعضی از منابع این اصطلاح را برای چای خشک شده و بدون هیچگونه فرآوری اضافی به کار می برند. بعضی به چای تهیه شده از جوانه ها و برگهای نارس چای که اندکی قبل از باز شدن کامل جوانه ها چیده شده و در معرض آفتاب طبیعی خشک می شوند چای سفید می گویند.
در حالی که سایر موارد شامل جوانه های چای و برگهای بسیار جوان است که قبل از خشک شدن بخارپز شده یا حرارت دیده اند. چای سفید نه بو داده می شود و نه رول می شود و به همین علت اکسیده نشده و کمترین فراوری روی آن اجرا شده است. در نتیجه طعم آن سبک تر از بیشتر چای های سیاه و سبز یا سنتی است. علی رغم نام آن، دم کرده چای سفید زرد کم رنگ است. انواع مختلف چای سفید عبارتند از: چای سوزن نقره ای، بای مادان، چای سفید برداشت میمون و چای سفید دارجیلینگ.
چای سفید، مانند چای سیاه و سبز، از گیاه Camellia sinensis تهیه می شود (بوته همیشه سبز چینی و هندی) و حاوی پلی فنول ها است. مجموعه ای از عناصر گیاهی که تصور می شود مسئول خواص مفید چای بر سلامتی هستند. انواع چای سفید دارای مقادیر مختلف کاتچین، دسته ای از پلی فنول ها هستند و دامنه کلی غلظت آن با چای سبز همپوشانی دارد و شبیه آن است. این مسئله ممکن است به علت تنوع گیاه چای که چای از آن چیده شده است، روش کشت و روش فرآوری چای باشد.
طبیعت چای سفید سرد و خشک می باشد. چای سفید حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها، پلی فنول ها، کاتچین، تانن و فلوراید است.این محصول به طور عمده در چین برداشت می شود اما در سایر منطقه ها مانند تایلند، هند، تایوان و نپال هم فراوری می شود.
انواع چای سفید
انواع مختلفی از چای سفید وجود دارد که براساس بخشی از برگ ها که برای تهیه آن استفاده می شوند و همچنین طعم و کیفیت محصول نهایی با هم متفاوت هستند؛
سیلور نودل یا سوزن نقره ای (یونگ ژن)
وایت پیونی (بای مو دان)
ژانگ می
فوجیان نیو کرافت (دابی چا)
شو می
از همه این ها، چای سفید سیلور نودل (دارای عطر و طعم شیرین و بوی میوه ای) و وایت پیونی (دارای عطر و طعم ملایم و بوی خاک) رایج تر هستند و کیفیت بالاتری دارند.
تفاوت چای سفید با چای سبز و چای سیاه
چای سفید مانند چای سبز حاوی مقادیر بالای پلی فنول ها، آنتی اکسیدان ها و فلاونوئید هاست.
چای سفید زودتر از چای سبز و سیاه چیده می شود و پردازشی بر روی آن انجام نمی شود یعنی فرآیند اکسایش بر روی آن صورت نگرفته است.
چای سفید مزه ای ملایم و شیرین دارد و به رنگ زرد کم رنگ دیده می شود، چای سبز مزه ای ملایم و زمینی دارد و به رنگ سبز کم رنگ دیده می شود و چای سیاه دارای عطر و طعم قوی تر و تلخ تر بوده و به رنگ قرمز دیده می شود.
محتوای کافئین چای سفید کم تر از انواع دیگر چای ها از جمله چای سیاه و چای سبز است.
اندازه مصرف روزانه چای سفید
برای بهترین نتایج، تا 3 فنجان چای سفید در روز استفاده کنید.
بهترین زمان خوردن چای سفید
گفته می شود که بهتر است چای سفید را هر بار پس از وعده های غذایی بنوشید فقط به یاد داشته باشید که این چای را نباید قبل از خواب نوشید چون کافئین آن می تواند باعث بی خوابی شود.
همان طور که گفتیم، انواع چای در دنیا با برندها و آداب مختلف سرو می شود اما خود گیاه چای یکی است و در گذر زمان و با توجه و فرهنگ و ذائقه ملل مختلف، طرز تهیه و سرو متفاوتی دارد. در کنار همه این ها باید بدانید که هر چند چای، از هر نوعی که استفاده می کنید، خواص مفیدی دارد ولی در مصرف آن هرگز زیاده روی نکنید.
منبع: گردشبانbanima.ir: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما
batask.ir: مترجم آنلاین، دارالترجمه آنلاین