شهر سالامانکا اسپانیا: گشتی در شهر طلایی دانش و تاریخ - مجله سرگرمی

برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با مجری مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.

نگاهی به تاریخ پرفراز و نشیب سالامانکا

تاریخ سالامانکا به دوران پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. این شهر شاهد حکومت فرهنگ‌های گوناگونی بوده که هر یک اثری ماندگار بر چهره آن به جا گذاشته‌اند:

• دوران رومی (هلمانتیکا): در دوران امپراتوری روم، سالامانکا با نام «هلمانتیکا» (Helmantica) شناخته می‌شد و یک سکونتگاه کلیدی در مسیر «ویا د لا پلاتا» (Vía de la Plata) یا «جاده نقره» بود . این جاده که یکی از مهم‌ترین شاهراه‌های رومی در شبه‌جزیره ایبریا بود، شمال اسپانیا (آستورگا) را به جنوب آن (مریدا) متصل می‌کرد . اهمیت استراتژیک هلمانتیکا به دلیل کنترل گذرگاه رودخانه تورمس و نقش آن در جابجایی لژیون‌های نظامی، انتقال منابع معدنی مانند طلا و نقره، و گسترش فرهنگ رومی بود .
• حکومت مسلمانان: پس از رومیان، مورها (مسلمانان) تا قرن یازدهم میلادی بر این شهر حکمرانی کردند. تأثیرات معماری و فرهنگی این دوره هنوز در بخش‌هایی از شهر مشهود است.
• دوران طلایی: با تأسیس دانشگاه در قرون وسطی، دوران طلایی سالامانکا آغاز شد . این شهر به یکی از مهم‌ترین مراکز فکری و فرهنگی اروپا تبدیل شد و میزبان دانشجویان و اندیشمندان بسیاری از سراسر قاره بود .

این تاریخ غنی و متنوع، ترکیبی بی‌نظیر از سبک‌های معماری رومانسک، گوتیک، موریش (اسلامی)، رنسانس و باروک را در بناهای شهر به یادگار گذاشته است .

دانشگاه سالامانکا: قلب تپنده شهر و مهد زبان اسپانیایی

شهرت اصلی سالامانکا مدیون دانشگاه معتبر و باستانی آن است . دانشگاه سالامانکا که در سال 1218 میلادی توسط شاه آلفونسو نهم تأسیس شد، قدیمی‌ترین دانشگاه فعال در اسپانیا و سومین دانشگاه قدیمی در جهان به شمار می‌رود .

قورباغه بر روی جمجمه: فراتر از یک افسانه دانشجویینمای اصلی دانشگاه یک شاهکار به سبک پلاترسک (Plateresque) با حکاکی‌های بسیار ظریف و پیچیده است . یکی از مشهورترین جزئیات این نما، تصویر یک قورباغه بر روی جمجمه است . فراتر از افسانه رایج که یافتن آن برای دانشجویان شانس قبولی در امتحانات را به ارمغان می‌آورد، تفاسیر نمادین عمیق‌تری برای این حکاکی وجود دارد :

• نماد گناه و شهوت (Memento Mori): یکی از قوی‌ترین نظریه‌ها، این حکاکی را یک «یادآور مرگ» می‌داند . در این تفسیر، قورباغه (که گاهی وزغ نیز تعبیر می‌شود) نمادی از شهوت، وسوسه جنسی و گناه است و جمجمه نماد مرگ و عواقب تسلیم شدن در برابر گناه است . این حکاکی هشداری به دانشجویان جوان بود تا از لذات دنیوی که می‌توانست به شکست تحصیلی و حتی مرگ (از طریق بیماری‌های شایع آن دوران) منجر شود، دوری کنند .
• نظریه تاریخی: نظریه‌ای دیگر که توسط مورخ بنخامین گارسیا-ارناندس مطرح شده، این نماد را به یک واقعه تاریخی مرتبط می‌داند . بر اساس این تئوری، جمجمه به «شاهزاده خوان»، پسر پادشاهان کاتولیک، اشاره دارد که در سال 1497 در جوانی درگذشت . قورباغه نیز نمادی از پزشک او، دکتر «پارا» (Parra) است که در نجات جان شاهزاده ناکام ماند و به همین دلیل این قورباغه با نام «پاریتا» (Parrita) نیز شناخته می‌شود .
• پیروزی زندگی بر مرگ: برخی تفاسیر، معنای مثبت‌تری را مطرح می‌کنند و قورباغه را به دلیل دگردیسی، نمادی از تولد دوباره و پیروزی زندگی بر مرگ (جمجمه) می‌دانند .

ویژگی‌های دیگر دانشگاه:

• کتابخانه تاریخی: کتابخانه دانشگاه با بیش از 160 هزار جلد کتاب، از جمله نسخه‌های خطی بسیار قدیمی، یکی از زیباترین کتابخانه‌های دانشگاهی اسپانیا است.
• مرکز علوم انسانی و زبان اسپانیایی: این دانشگاه از دیرباز به عنوان یک مرکز مهم برای مطالعه علوم انسانی شناخته شده و اولین کتاب دستور زبان اسپانیایی در سال 1492 در همین دانشگاه نوشته شد .
• شعار دانشگاه: شعار دانشگاه چنین است: «چیزی که طبیعت نمی‌دهد، سالامانکا نیز ارائه نمی‌کند» (Quod natura non dat, Salmantica non praestat)، که بر اهمیت استعداد ذاتی در کنار آموزش تأکید دارد.

جاذبه‌های دیدنی شهر قدیمی سالامانکا

شهر قدیمی سالامانکا موزه‌ای در فضای باز است که هر گوشه آن داستانی برای گفتن دارد.

میدان مایور (Plaza Mayor)

این میدان قلب تپنده سالامانکا و یکی از زیباترین میدان‌های اسپانیا محسوب می‌شود . این میدان که در قرن هجدهم به سبک معماری باروک ساخته شده، مرکز زندگی اجتماعی شهر بوده و در گذشته میزبان رویدادهای مهمی از جمله مسابقات گاوبازی بوده است . امروزه این میدان مکانی ایده‌آل برای لذت بردن از فضای سرزنده شهر است .

کلیساهای جامع قدیم و جدید (Catedral Vieja y Nueva): پیوند گذشته و حال

سالامانکا دارای دو کلیسای جامع متصل به هم است که ترکیبی شگفت‌انگیز از تاریخ و معماری را به نمایش می‌گذارند.

• کلیسای جامع جدید (Catedral Nueva): ساخت این کلیسای باشکوه در قرن 16 به سبک گوتیک آغاز شد . در جریان بازسازی‌های سال 1992، طبق یک سنت قدیمی، عناصری معاصر مانند حکاکی یک فضانورد و یک اژدهای بستنی به دست به عنوان نمادهایی از قرن بیستم و زندگی مدرن به نما اضافه شد .

• کلیسای جامع قدیمی (Catedral Vieja): این کلیسا که بین قرن‌های 12 تا 14 میلادی به سبک رومانسک و گوتیک اولیه ساخته شده، گنجینه‌های هنری منحصر به فردی را در خود جای داده است .

  • رتابلوی اصلی (Retablo Mayor): در محراب اصلی، یک رتابلوی عظیم با 53 قاب نقاشی قرار دارد که یکی از بهترین نمونه‌های هنر گوتیک در اسپانیا است . این اثر بین سال‌های 1430 تا 1450 توسط هنرمند ایتالیایی، نیکولاس فلورنتینو (Dello Delli) و برادرانش خلق شده است . این تابلوها صحنه‌هایی از زندگی حضرت مریم و عیسی مسیح را روایت می‌کنند و با نقاشی باشکوه «داوری نهایی» در بالای آن به اوج می‌رسد .
  • برج گالو (Torre del Gallo): گنبد روی تقاطع کلیسا که به «برج خروس» شهرت دارد، نمونه‌ای منحصر به فرد از معماری رومانسک با تأثیرات بیزانسی است . نمای بیرونی آن با پوششی فلس‌مانند تزئین شده و یک بادنمای خروس‌شکل بر فراز آن قرار دارد . این برج به دلیل موقعیت استراتژیک خود بر فراز رودخانه، نقش دفاعی نیز در دوران بازپس‌گیری اسپانیا از مسلمانان (Reconquista) ایفا می‌کرد .

خانه صدف‌ها (Casa de las Conchas): تلاقی هنر، عشق و قدرت

این کاخ شهری که بین سال‌های 1493 تا 1517 ساخته شد، به دلیل نمای خارجی‌اش که با بیش از 300 صدف اسکالوپ تزئین شده، شهرت دارد . این صدف‌ها هم نماد «فرقه سانتیاگو» بودند که مالک بنا عضو آن بود و هم نمادی از عشق او به همسرش . معماری این بنا ترکیبی هنرمندانه از سبک‌های گوتیک، رنسانس (پلاترسک) و مودخار (اسلامی) است . امروزه این بنا به عنوان یک کتابخانه عمومی فعالیت می‌کند .

صومعه سان استبان (Convento de San Esteban) و مکتب سالامانکا

این صومعه که ساخت آن بین سال‌های 1524 تا 1610 انجام شد، یک شاهکار معماری و مرکز یک جنبش فکری تأثیرگذار بوده است . کریستف کلمب در این مکان برای جلب حمایت جهت سفر به قاره آمریکا گفتگو کرد . در قرن شانزدهم، این صومعه به مرکز مکتب سالامانکا به رهبری فرانسیسکو د ویتوریا تبدیل شد که بنیان‌های حقوق بین‌الملل، حقوق بشر و نظریه‌های اقتصادی مدرن را پی‌ریزی کرد .

پل رومی (Puente Romano)

این پل تاریخی که بر روی رودخانه تورمس (Tormes) کشیده شده، برجسته‌ترین یادگار دوران حکومت رومیان بر این شهر است .

• تاریخچه و معماری: تاریخ ساخت این پل به قرن اول پس از میلاد، احتمالاً در دوران امپراتور آگوستوس یا وسپاسیان، بازمی‌گردد . این پل در اصل دارای 26 طاق از جنس سنگ گرانیت بوده که امروزه 15 طاق نزدیک به شهر، همچنان ساختار رومی اولیه خود را حفظ کرده‌اند .
• بازسازی و اهمیت استراتژیک: طاق‌های باقی‌مانده در طول تاریخ، به ویژه پس از سیل بزرگ «سن پولیکارپو» در سال 1626، بازسازی شده‌اند . این پل در نبرد سالامانکا (1812) یک هدف نظامی کلیدی بود . از سال 1973، این پل به یک مسیر عابر پیاده تبدیل شده است .

پایتخت جهانی زبان اسپانیایی و فرهنگ پویا

• مرکز یادگیری زبان اسپانیایی: سالامانکا به عنوان خاستگاه گویش کاستیلی (Castilian) شناخته می‌شود و بسیاری معتقدند که در این شهر می‌توان «خالص‌ترین» شکل زبان اسپانیایی را آموخت .
• فضای چندفرهنگی و دانشجویی: حضور ده‌ها هزار دانشجوی بین‌المللی به سالامانکا هویتی جوان، پویا و چندفرهنگی بخشیده است .
• غذاهای محلی: سفر به سالامانکا بدون چشیدن طعم غذاهای محلی مانند "تاپاس" (Tapas) کامل نمی‌شود.

خلاصه

سالامانکا، معروف به "شهر طلایی" اسپانیا، یک مرکز تاریخی و فرهنگی برجسته است که شهر قدیمی آن به عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته می‌شود . تاریخ این شهر به دوران روم بازمی‌گردد، زمانی که با نام هلمانتیکا یک نقطه استراتژیک در مسیر تجاری-نظامی «ویا د لا پلاتا» بود . پل رومی (Puente Romano)، با قدمتی از قرن اول میلادی، نماد این دوره است .

قلب تپنده این شهر، دانشگاه سالامانکا (تأسیس 1218) است که یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های جهان به شمار می‌رود . نمای این دانشگاه با حکاکی مشهور «قورباغه بر روی جمجمه» تزئین شده که فراتر از یک افسانه، نمادی از هشدار در برابر گناه و شهوت یا یک یادبود تاریخی است . این دانشگاه همچنین مرکز مکتب سالامانکا بود که پایه‌های حقوق بین‌الملل و اقتصاد مدرن را بنا نهاد .

از مهم‌ترین جاذبه‌های شهر می‌توان به میدان مایور (Plaza Mayor)، یکی از زیباترین میدان‌های باروک اسپانیا ، و دو کلیسای جامع آن اشاره کرد. کلیسای جامع قدیمی گنجینه‌های هنری بی‌نظیری مانند رتابلوی اصلی اثر نیکولاس فلورنتینو با 53 قاب نقاشی و برج گالو با معماری منحصر به فرد رومانسک-بیزانسی را در خود جای داده است . خانه صدف‌ها (Casa de las Conchas) نیز با معماری ترکیبی خود از دیگر نمادهای شهر است . حضور جمعیت جوان و بین‌المللی دانشجو، فضایی پرجنب‌وجوش به این شهر تاریخی بخشیده و آن را به مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان به تاریخ، هنر و فرهنگ تبدیل کرده است .