3ماه ریسندگی برای لباس 900گرمی، پارچه ای که از پشم شتربافته می گردد - مجله سرگرمی

گلیم بافی، گلیم نقش برجسته، دوار بافی، چیت بافی، عبا بافی و...باعث شده سرپنجه زنان و مردان این دیار آکنده از هنرمندی و ذوق باشد. هرچند که هم اکنون صنایع دستی مثل گلیم نقش برجسته در استان به دلیل کیفیت بالا حتی به نقاط مختلف دنیا صادر می گردد اما تعدادی از صنایع دستی استان به مرورزمان در معرض فراموشی قرارگرفته است.

از گذشته های بسیار دور تا به امروز بافت قالی کردی (قالیچه درشت بافت)، سیاه چادر، چیغ(چیت) بافی، جاجیم بافی، گلیم ساده، نمدمالی، احرامی بافی، گیوه بافی و عبا بافی در استان مرسوم بوده است.

صنایع دستی؛ سوغات ایلام

صنایع دستی به عنوان یک هنر اصیل از قدیم تا به امروز در استان ایلام صندلی والایی داشته و زندگی عشایر از گذشته تا به امروز در استان باعث خلق آثاری از جنس دست شده است.

زندگی سنتی در استان ایلام باعث رشد و رونق صنایع دستی مرتبط با آن شده است و صنایع دستی بسیاری از قبیل جاجیم، فرش و گلیم نقش برجسته، گل و... در استان فراوری می گردد که می توان به واسطه هم جواری با کشور عراق در راستای معرفی و فروش این صنایع دستی کوشش بیشتری کرد.

در ایلام حدود 30 رشته صنایع دستی فعال وجود دارد و این استان یکی از مناطق راهبردی در بخش فراوری صنایع دستی به ویژه فرش و گلیم نقش برجسته باوجود 15 هزار بافنده و سالانه هفت هزار مترمربع فرش محسوب می گردد.

صنایع دستی استان ایلام از دیرباز صندلی ویژه ای نزد مردم استان داشته و با توجه به کیفیت بالای فراوریات استان، این محصولات به چند کشور اروپایی نیز صادر می گردد.

نام هنر: عبا بافی

قدمت: 200 سال

شهر زادگاه هنر: مهران و دهلران

معرفی کوتاه هنر: عبا بافی یکی از صنایع دستی زیبای استان ایلام است، عبا بافی درگذشته کاربری های مختلفی داشته و اغلب به عنوان لباس خاص افرادی بوده که از منزلت و صندلی اجتماعی خاصی برخوردار بودند.

بیشترین کاربری: پوشاک و لباس

هنرمندان به نام این عرصه: شنبه ذوالفقاری

هنرمندان بازمانده: شنبه ذوالفقاری

شرایط فعلی این هنر در استان: در حال منسوخ شدن است

علل رکود و مهم ترین چالش های پیش روی احیا: تغییر در سبک و نوع زندگی مردم

ارائه راهکارهای حفظ و احیاء: تغییر کاربری و ارائه آموزش به علاقه مندان

تغییر در سبک و نوع زندگی مردم در طول سالیان، موجب تحول و تغییر در نوع محصولات مصرفی شده است، و همین موضوع یکی از دلایل مهم از میان رفتن هنر عبا بافی ایلام است. نبود کاربردهای تازه برای این هنر و سختی مراحل مختلف فراوری از تمایل جوانان برای ورود به این عرصه کاسته است و همین موضوع و بازار فروش نامناسب عبا بافی ایلام، روزبه روز رونق این هنر را کاهش داده است.

عبا بافی در حقیقت دو بخش ریسنده و بافنده دارد که کار ریسندگی را خانم ها انجام می دهند و بافندگی را آقایان به عهده دارند و این سنت تا به امروز حفظ شده است.

اولین مرحله عبا بافی پشم چینی است که از پشم بچه شتر به دست می آید، فصل پشم چینی فروردین ماه است و هر چه بچه شتر بزرگ تر باشد پشم آن ضخیم تر و نامرغوب تر است و از هر بچه شتر یک کیلو پشم بیشتر به دست نمی آید ولی اگر خشک سالی نباشد و تغذیه خوبی داشته باشد دو کیلو پشم می تواند فراوری کند.

مرحله بعد تمیز کردن و پاک سازی پشم و جدا کردن مو از پشم است و سپس مرحله ریسندگی شروع می گردد که توسط بانوان انجام می گیرد و سه ماه دوره ریسندگی طول می کشد.

هر ریسنده روزانه چهار ساعت مشغول ریسندگی است که البته مهارت ریسنده نیز اهمیت زیادی دارد. ویژگی پشم شتر نیز خودرنگی و طبیعی بودن رنگ آن است و در آفتاب هم رنگش را نه تنها از دست نمی دهد که بهتر هم می گردد.

با تمام شدن ریسندگی نخ ها جمع آوری شده و پیش استادکار می آورند و استادکار یا بافنده 10 دوک و 60 دور نخ ها را دور میله به فاصله هشت متری دوانده و ضایعات آن را از بین برده و نخ ها را حلقه حلقه نموده تا گره نخورد.

اندازه و رنگ هر عبا بستگی به سفارش دهنده عبا دارد و وزن هر عبای معمولی 900 تا 950 گرم است. ازآنجاکه شتر سفید و سیاه کمیاب تر است قیمت عباهای سفید و سیاه گران تر است.

این رشته صنایع دستی ارتباط نزدیکی با پوشش محلی مردم منطقه مرزی مهران و دهلران دارد و درگذشته افرادی که ازنظر موقعیت اجتماعی در سطح رجحان قرار داشتند از این پوشش استفاده می کردند.

تنها بازمانده عبا بافی در ایلام با 95 سال سن

شنبه ذوالفقاری تنها بازمانده هنر عبا بافی در تبادل نظر با خبرنگاران گفت: هم اکنون بیش از 80 سال است در زمینه هنر عبا بافی در استان ایلام و در شهر مهران مشغول به فعالیت هستم ولی این هنر به طورکلی فراموش و منسوخ شده و در بین مردم نیز دیگر کم کاربرد دارد.

وی بیان داشت: مشغول به عبا بافی هستم ولی زیاد کار نیست و البته با زحمات بسیار زیادی مواد اولیه عبابافی را تهیه می کنم، البته به دلیل وجود مشترکات فرهنگی بین عراق و ایلام هنوز عده ای از عبا استفاده می نمایند.

وی گفت: سال گذشته چند نفر برای آموزش این هنر در شهرستان دهلران هم پیش من آمده اند ولی آن ها نیز هم اکنون هنر عبا بافی را رها نموده اند.

ذوالفقاری اضافه نمود: هنر عبا بافی را در سن 15 سالگی از پدرم در عراق فراگرفتم ولی هم اکنون کسی دنبال مهارت آموزی برای این هنر نیست.

عبا بافی در استان ایلام نیمه فعال است

نورالله محسنی از کارشناسان معاونت صنایع دستی استان ایلام در تبادل نظر با خبرنگاران گفت: عبا بافی یکی از رشته های نیمه فعال استان ایلام است که فقط چند نفر در سطح استان در این رشته مشغول به فعالیت هستند.

وی بیان داشت: به دلیل کاربردی نبودن عبا بافی، متأسفانه این رشته مورد استقبال برای آموزش و رقابت در بازار صنایع دستی استان قرار نمی گیرد.

محسنی با اشاره به اینکه در حال حاضر چند کارگاه عبا بافی در سطح استان ایلام فعال شده است، گفت: این کارگاه ها با استقبال کمی روبرو شده اند و بنابراین این رشته صنایع دستی شرایط چندان خوبی در استان ندارد.

وی اضافه نمود: در حال حاضر اطلس صنایع دستی استان ایلام در حال تهیه است که قطعا عبا بافی به عنوان یکی از رشته های صنایع دستی در شهرستانهای مهران و دهلران مورد توجه در بحث های های آموزش برای جلوگیری از منسوخ شدن قرار می گیرد.

گلیم نقش برجسته مهم ترین محصول صنایع دستی استان ایلام است

عبدالمالک شنبه زاده مدیرکل میراث فرهنگی استان ایلام نیز در تبادل نظر با خبرنگاران گفت: قدمت صنایع دستی این استان مربوط به هفت هزار سال پیش است و نخستین صنایع دستی این استان یک زیرانداز حصیری ساده متعلق به هزاره پنجم قبل از میلاد بوده که در تپه علی کش شهرستان دهلران پیداشده است.

وی ادامه داد: اکنون 33 رشته مختلف صنایع دستی در این استان فعال است و یک هزار نفر صنعتگر نیز به صورت سازمان یافته درزمینهٔ صنایع دستی در بخش خانگی و کارگاهی فعالیت می نمایند.

شنبه زاده با اشاره به اقدامات اجرا شده در حوزه توسعه و گسترش و حفظ و ارتقای صنایع دستی استان ایلام، ادامه داد: انجام فعالیت هایی چون تدوین استانداردهای آموزشی، تهیه بسته های فرهنگی، میزان صادرات، برگزاری نمایشگاه های صنایع دستی، برپایی بازارچه موقت و دائمی در استان، موجب دستیابی صنایع دستی استان ایلام به مقام برتر کشوری شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایلام گفت: گلیم نقش برجسته مهم ترین و اصیل ترین صنایع دستی استان است.

صنایع دستی استان ایلام، به عنوان میراث کهن این خطه ازجمله پتانسیل های مهمی است که می تواند سهم موثری در اشتغال زایی و توسعه استان داشته باشد، این خطه از کشورمان از دیرباز تا به امروز مهد صنایع دستی خصوصاً دست یافته های سنتی بوده است.

زندگی عشیره ای و سنتی و پرورش دام برای تأمین معیشت مردم استان ایلام از دیرباز تا به امروز موجب استفاده از پشم و صنایع دستی مرتبط با آن خصوصاً قالی و گلیم ساده در این منطقه شده است.

chinaro.ir: تور چین ارزان قیمت، تور پکن، هانگزو، شانگهای، تور نوروز چین همگی را در این وبسایت بیابید.

cicagraphic.ir: مجله گرافیک | همه چیز درباره طراحی بصری و گرافیکی

dorezamin.ir: مجله دور زمین | تور ایتالیا اسپانیا، تور اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی