کپی برداری دانشجوهای فارسی زبان از سرانجام نامه های ایرانی، مهم ترین چالش همانند جویی سرانجام نامه ها برای مقابله با تخلفات پژوهشی - مجله سرگرمی

گروه علمی و دانشگاهی خبرنگاران، فاطمه سامعی؛ همه دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ملزم به ثبت سرانجام نامه های دانشجویان خود در سامانه پژوهشگاه علوم و فناوری ایران (ایرانداک) هستند.

سامانه همانندجوی ایرانداک با هدف کشف کپی برداری در سرانجام نامه ها، رساله ها و مقالات با هدف پیشگیری از بدرفتاری های علمی فعالیت می نماید. این سامانه با دریافت متن از کاربر و مقایسه اتوماتیک آن با متن کامل سرانجام نامه های کارشناسی ارشد و رساله های دکتری موجود در پایگاه های ایرانداک، نوشته های همانند را بازیابی می نماید و میزان و منابع اطلاعات آنها را به استاد راهنما و مؤسسه گزارش می دهد. البته این همانندی به معنای بدرفتاری علمی نیست و تصمیم گیری درباره آن با استادان و مؤسسه هاست.

به گفته حسین علیدوستی رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری ایران علیدوستی تا سال 97 حدود 500 هزار سرانجام نامه و رساله و حدود 130 هزار پروپوزال در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) ثبت شده و از سال پیش روند ثبت سرانجام نامه ها در این سا مانه افزایش یافته است.

شروع آنالیز سرانجام نامه ها و مقالات دانش آموخته های خارج کشور مانند فارغ التحصیلان داخلی

اخیرا آیین نامه مقابله با تخلفات پژوهشی و علمی در هیات دولت به تصویب رسید که سخت گیری درباره آنالیز سرانجام نامه ها و مقالات را افزایش داد.

پیرو این آیین نامه اداره کل امور دانش آموختگان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هم از افزایش نظارت بر سرانجام نامه و مقالات دانش آموختگان خارج از کشور اطلاع داد و گفت: تمامی سرانجام نامه ها و رساله ها و مقالات دانش آموختگان خارج از کشور مانند دانش آموختگان داخلی هنگام ارزشیابی مدارک تحصیلی همانندجویی خواهد شد و درصد شباهت و کپی برداری کارهای پژوهشی دانشجویان به طور مستند معین می گردد که اگر تخلف مشاهده گردد طبق مجازات اعلام شده با متقاضی برخورد خواهد شد.

کپی برداری دانشجوهای کشورهای فارسی زبان از مقالات ایرانی

درباره الزام همانند جویی سرانجام نامه ها و مقالات دانش آموخته های ایرانی در خارج از کشور با فرهاد شیرانی راهبر سامانه همانند جو و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت وگو نموده ایم.

وی درباره چرایی همانند جویی سرانجام نامه های دانشجویان، گفت: ارزشیابی مدرک تحصیلی در بعضی رشته ها با سخت گیری بیشتری انجام می گردد؛ برای مثال درباره سرانجام نامه های رشته پزشکی سخت گیری بیشتری اعمال می گردد و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مدارک کسب شده توسط فارغ التحصیلان در دانشگاه های خارجی را به دقت آنالیز و سپس تایید می نماید.

وی ادامه داد: حتی در بسیاری از مواقع دانشجو ملزم به طی دروسی در دانشگاه های داخل برای تکمیل فرایند تحصیل می گردد. به دلیل اهمیت آنالیز دقیق مدرک در بعضی رشته ها، همانند جویی سرانجام نامه ها و مقالات خارجی ضروری شده است.

شیرانی خاطر نشان کرد: اما نتیجه همانند جویی برای جلوگیری از کپی برداری در کارهای پژوهشی فقط جلوگیری از تخلف توسط دانشجویان و فارغ التحصیلان ایرانی نیست.

به گفته وی، در کارهای پژوهشی بعضی از فارغ التحصیلان دانشگاه های خارجی هم مواردی از کپی برداری گزارش شده است و دانشجویان فارسی زبان دانشگاه های بعضی کشورها مواردی از کپی برداری از سرانجام نامه های دانشجویان ایرانی را داشته اند. از آنجا که فارغ التحصلان و دانشجویان ایرانی دانشگاه های ایران از سطح علمی خوبی در منطقه برخوردار هستند، مواردی دیده شده که دانشجویان در دیگر کشورهای فارسی زبان از ماحصل کار دانشجویان ایرانی کپی برداری نموده اند. در نتیجه این موارد، همانندجویی مقالات دانشجویان برای همه کشورهای فارسی زبان اهمیت دارد.

سرانجام نامه و مقالات زبان انگلیسی و زبان فارسی دانش آموختگان داخل و خارج کشور تشابه یابی و همانند جویی می گردد

شیرانی درباره وضعیت همانندجویی سرانجام نامه دانش آموخته های خارجی در ایرانداک، گفت: دو سامانه برای این کار در ایرانداک وجود دارد که در یک سامانه مجموعه سرانجام نامه ها ثبت و نگهداری می گردد و سامانه دیگر کار تشابه یابی و همانندجویی را انجام می دهد.

وی ادامه داد: در سامانه ثبت از سال های پیش دانشجویانی که از دانشگاه های خارج از کشور فارغ التحصیل می شدند، موظف بودند یک نسخه از سرانجام نامه خود را در آرشیو ایرانداک قرار دهند. در گذشته نسخه ها را به صورت کاغذی ارسال می کردند.

به گفته وی، در مرحله دوم این سیستم آنلاین شد و با هماهنگی اجرا شده با معاونت امور دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارزیابی به صورت الکترونیکی توسط آنها انجام می گردد و این دو سازمان در این زمینه با هم همکاری دارند. به این ترتیب همه فارغ التحصیلان و دانشجویان خارج از کشور سرانجام نامه خود را در ایرانداک ثبت می نمایند.

راهبر سامانه همانند جوی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) ادامه داد: مسئله دیگر این است که این سرانجام نامه ها باید همانندجویی گردد. این سرانجام نامه ها به زبان های مختلفی هستند و فقط به زبان فارسی نیستند. دانشجوها در همه جای دنیا توزیع شده اند و بنابراین سرانجام نامه ها به زبان های فارسی، انگلیسی، اسپانیولی، چینی، کره ای و ... نوشته می شوند.

وی افزود: سامانه همانندجو به زبان فارسی است و برای سرانجام نامه های فارسی زبان دانش آموختگان خارج از کشور همانند جویی در این سامانه انجام می گردد.

شیرانی افزود: درباره سرانجام نامه هایی که به زبان لاتین و به زبان انگلیسی است با همکاری سازمان امور دانشجویان، سامانه ای را برای این سرانجام نامه ها تدارک دیده شده و در اختیار معاونت امور دانشجویی قرار گرفته که سرانجام نامه هایی که دریافت می نمایند را به وسیله این سامانه ها آنالیز می نمایند.

راهبر سامانه همانند جوی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران خاطر نشان کرد: این سامانه ها توسط دیگر کشورها برای همانندجویی و تشابه یابی متون لاتین ایجاد شده است؛ البته ممکن است بعضی زبان ها هم هنوز سامانه ای وجود نداشته باشد که سرانجام نامه ها و مقاله هایی که به این زبان ها نوشته شده قابل آنالیز باشد.

وی ادامه داد: بنابراین در حال حاضر برای سرانجام نامه ها و مقاله های به زبان انگلیسی و به زبان فارسی دانش آموختگان داخل و خارج کشور با هماهنگی سازمان امور دانشجویی وزارت علوم تشابه یابی و همانند جویی انجام می گردد.

تفاوتی بین ضرورت همانندجویی و مشابه یابی سرانجام نامه های داخل و خارج از کشور نیست

شیرانی در پاسخ به سوالی درباره ضرورت همانندجویی سرانجام نامه های خارجی در کشور، گفت: همانند جویی حتما لازم است، همچنان که دانشگاه های معتبر دنیا این کار را انجام می دهند و دانشجویان را قبل از دفاع موظف به همانند جویی می نمایند، اغلب دانشگاه ها هم از نرم افزارهای موجود برای این کار استفاده می نمایند.

راهبر سامانه همانند جوی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران افزود: ابزار همانندجویی مانند چراغ قوه ای است که در اختیار متخصصان قرار می گیرد که با دقت بیشتری یک موضوع را آنالیز نمایند؛ بنابراین در اختیار داشتن ابزار برای آنالیز بهتر موضوع نه تنها مسئله ای ایجاد نمی نماید بلکه حتی مناسب است، در نتیجه تفاوتی بین ضرورت همانندجویی و مشابه یابی سرانجام نامه های داخل و خارج از کشور نیست.

وی تاکید نمود: بنابراین این ابزار در دانشگاه های معتبر دنیا دنیا پذیرفته شده است و طبیعی است که دانشگاه های ایران هم از این ابزار استفاده کند.

همانند جویی 527 سرانجام نامه از دانش آموخته های ایرانی در خارج از کشور

شیروانی در پاسخ به این سوال که تشابه یابی و همانند جویی سرانجام نامه های دانش آموختگان خارج از کشور از چه زمانی اجرایی شد، گفت: این سامانه از اوایل سال جاری یا اواخر پارسال در اختیار سازمان امور دانشجویی وزارت علوم قرار گرفته است و این سازمان همانند جویی را شروع نموده است.

راهبر سامانه همانند جوی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران درباره آمار تعداد سرانجام نامه هایی که تاکنون همانندجویی شده، گفت: ما در پژوهشگاه ایرانداک سرویس را تهیه نموده ایم و سرویس برای استفاده در اختیار سازمان امور دانشجویی وزارت علوم قرار داده شده است که از این رو اکنون آماری نداریم، اما 527 سرانجام نامه از خارج از کشور در سامانه جدید ثبت شده و قاعدتا همه این سرانجام نامه ها که ثبت شده اند فرآیند همانندجویی را گذرانده اند که توانسته اند مدرک تحصیلی خود را اخذ نمایند.

شیرانی در پاسخ به این سوال که آیا سرانجام نامه هایی که متعلق به فارغ التحصیلان خارجی است باید یک نسخه فارسی داشته باشند، گفت: این موضوع در حیطه مسئولیت های ما نیست اما اطلاع دارم که هر دانشجویی در هر دانشگاهی با هر زبانی تحصیل کند و سرانجام نامه تنظیم کند، همان را برای ارزیابی به سازمان امور دانشجویی ارائه می دهد و نظام آموزش عالی دستورالعملی برای دانشگاه های مورد تایید دارد که براساس دستورالعمل موجود سرانجام نامه های این دانشگاه ها را به همان زبان اصلی ارزیابی می نمایند.

در صحت همانندجویی سرانجام نامه های به زبان لاتین تردیدی نیست

شیرانی در پاسخ به این سوال که درباره همانند جویی متون فارسی اطمینان 100 درصدی داده می گردد، درباره متون لاتین با توجه به اینکه مبنای همانندجویی سامانه های خارجی است، همانند جویی متون لاتین در این سامانه چقدر قابل اطمینان است، گفت: متون لاتین با پایگاه های اطلاعات خارجی همانندجویی می شوند که این پایگاه های اطلاعاتی توسط دانشگاه های معتبر دنیا مورد استفاده قرار می گیرند؛ بنابراین در صحت همانندجویی متون خارجی تردیدی وجود ندارد.

راهبر سامانه همانند جوی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران توضیح داد: حجم دیتابیس پایگاه های اطلاعات خارجی بسیار غنی و خوب است. اطلاعات ISI ، واس و اسکوپوس پشت این دیتابیس ها وجود دارد و با توجه به اینکه مطابق استانداردهای نظام دنیای انجام می گردد، کاملا قابل اطمینان است.

وی شرح داد: ISI، واس و اسکوپوس از معتبرترین نمایه های استنادی در دنیا هستند که انتشارات علمی در سراسر دنیا را جمع آوری نموده اند.

شیرانی تاکید نمود: دیتابیس هایی که پشت سرویس مشابه یابی سرانجام نامه های لاتین وجود دارد بسیار قوی هستند زیرا آنها زودتر از ما این کار را شروع نموده اند و تجربه بیشتری دارند؛ از این رو تصور شخصی من این است که هم اکنون در بخش لاتین در حوزه سرانجام نامه های فارغ التحصیلان خارج از کشور صد درصد طبق شرایط بین المللی کار انجام می گردد و مسئله ای وجود ندارد.

باوجود تایید سرانجام نامه فارغ التحصیلان دانشگاه های خارج از کشور، وزارت علوم هم باید از مدرکی که تایید می نماید مطمئن گردد

شیرانی در پاسخ به این سوال که وقتی سرانجام نامه فارغ التحصیلان و دانشجویان ایرانی در دانشگاه های خارج از کشور مورد ارزیابی و همانندجویی قرا ر می گیرد چه نیازی است که این ارزیابی بار دیگر در ایران هم انجام گردد، گفت: هر نظام آموزشی دارای ویژگی خاص خود است و نظام های آموزشی در کشورهای مختلف متفاوت است.

راهبر سامانه همانند جوی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران ادامه داد: حتی ممکن است یک نظام آموزشی در کشوری نظام های دیگر کشورها را قبول نداشته باشد. بنابراین وزارت علوم برای اطمینان حاصل کردن از صحیح شدن فرایند آموزشی و صحت نتیجه فرایندها و بدون تخلف بودن فرایندها، مدارک کسب شده را مورد ارزیابی قرار می دهد و یکی از موضوعاتی که ارزیابی می گردد، خروجی کار دانشجویان است که برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی همان سرانجام نامه است. همان طور که وزارت علوم فرایند تحصیل شامل ریز نمرات و حضور دانشجو را به طور کامل کنترل می نماید، محصول نهایی تحصیل که همان سرانجام نامه است را هم کنترل می نماید که مطمئن گردد مدرکی که مورد تایید قرار می دهد فرایند دقیق و صحیحی را طی نموده باشد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا از دانشجویان دراین باره هزینه گرفته می گردد، گفت: از دانشجویان خارج از کشور برای ارزیابی مدارک هزینه ای دریافت نمی گردد و ارزیابی سرانجام نامه جزء یکی از فرایند ارزیابی مدرک است.

هماهنگی بین مجموعه های مختلف نظام آموزش عالی بزرگ ترین چالش طرح

شیرانی در واکنش به اینکه الزام همانندجویی سرانجام نامه های فارغ التحصیلان خارج از کشور در راستای اجرای آیین نامه مبارزه با تخلفات پژوهشی انجام می گردد، چه موانعی بر سر اجرای صحیح این دستورالعمل وجود دارد و چه پیشنهادی برای انجام بهتر فرآیندها دارید، گفت: بزرگ ترین چالش در اجرای این آیین نامه در ایرانداک هماهنگی بین مجموعه ها است.

وی شرح داد: آیین نامه مبارزه با تخلفات پژوهشی دارای بخش های مختلفی است که یکی از بخش های کار به عهده ایرانداک گذاشته شده است؛ در این آیین نامه دیده شده که این کار باید با همکاری مشترک وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه آزاد اسلامی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حوزه های علمیه و دادستانی انجام گردد.

راهبر سامانه همانند جوی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران ادامه داد: هماهنگی بین بخشی یکی از مسائل و معضلات در اجرای این آیین نامه است؛ زیرا مجموعه هایی زیر مجموعه آموزش عالی نیستند اما زیر نظر آموزش عالی فعالیت می نمایند که باید در این طرح مشارکت داشته باشند؛ به معنی که دانشگاه آزاد اسلامی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و حوزه های علمیه به فراوری علم در سطح ملی در نظام آموزش عالی کشور مشغول هستند و این مجموعه ها هم باید رساله های خود را در ایرانداک بارگزاری نمایند.

شیرانی تاکید نمود: هماهنگی بین بخش های درگیر با این موضوع یک چالش اساسی است و علاوه بر این، هر یک از این مجموعه ها در داخل خود هم چالش های مخصوص به خود را دارند. هر چه هماهنگی بین بخشی بیشتر گردد کار بهتر انجام می گردد که با توجه به روند رو به رشد افزایش مشارکت و هماهنگی بین بخشی مجموعه ها در این طرح، امیدواریم طرح ظرف چند سال آینده به بلوغ خود برسد.

انتهای پیغام/

mahsanblog.ir: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای مهسان