چشم اسفندیار موسیقی اقوام کجاست؟ - مجله سرگرمی

علی مغازه ای ـ پژوهشگر موسیقی ـ درباره محمد اسمعیل زاده معروف به دُردی طُریک ـ بخشی یا نوازنده دوتار و خواننده ـ که 12 مهر ماه بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت، اینگونه می گوید: محمد اسمعیل زاده از طایفه طریک ترکمن بود. او ساکن روستای آق قبر در اطراف آق قلا بود که در همان موطن مادری خود بدرود حیات گفت.

وی در توصیف صندلی این هنرمند ترکمن بیان می نماید: دُردی طُریک در نبود حالیپاهای قدیم (خلیفه) صندلی رفیعی در موسیقی ترکمن داشت. او در نبود حالیپاهای قدیم واقعا جزو معدود افرادی بود که به شکل سنتی و قدیمی خنیاگری یا باغشی گری ترکمن، تمام اشعار مختوم قلی فراغی و سایر حماسه سرایان ترکمن را در سینه داشت.

او ادامه می دهد: مرحوم دردی طریک حافظه بسیار خوبی داشت، اگرچه که اواخر عمرش به لحاظ جسمی بسیار ضعیف شده بود اما او امید ما برای حفظ بعضی از زوایای روبه افول از رپرتوار موسیقی ترکمانان ایران بود. می توان گفت با از بین رفتن این نسل از بخشی ها (یا باخشی ها) حفره و خلاء بزرگی در این حوزه اتفاق می افتد.

مغازه ای در ارتباط با امکان تداوم فرهنگ بخشی های ترکمن می گوید: البته درست است که بخشی های جوان تری داریم که ممکن است رپرتوار موسیقی ترکمن و موسیقی و کارگان توی های ترکمن (عروسی) را اداره نمایند ولی باخشی های قدیمی که به شکل سنتی از گذشتگان معرفتی را با خود حمل می کردند، کسانی بودند که در توی ها حکمت، معرفت، آگاهی و شعور می پراکندند. درواقع باغشی ها با قصه ها و افسانه های قدیم و شعرهای امثال مختوم قلی فراغی، فرهنگ و آداب ترکمن را زنده نگاه می داشتند.

این کارشناس موسیقی تصریح می نماید: نبود افرادی چون دردی طریک به معنای خاتمه موسیقی منطقه آنها نیست ولی باید بپذیریم که وقتی استادانی چون دردی طریک از جهان می فرایند، بیشتر کلام و روایت های واقعی و درست گذشتگان را از دست می دهیم؛ وگرنه که طبیعی است مثلا تکنیک های دوتار امری ثابتی و حتا رو به پیشرفت و به روز شدن هستد اما موضوع مهم آن است که این افراد حامل فرهنگ و رپرتوار خاص موسیقایی بودند که دیگر همچون گذشته کارکرد و شاید کاربرد گذشته را ندارند.

وی به حرفهایش اضافه می نماید: علت اینکه ما نگران هستیم این است که با از دست رفتن این افراد، موسیقی قومی ایشان جایگزین و راوی راستینی چون این استادان را نخواهد داشت که این امر به حافظه غنی آنها بازمی شود که بدون سواد و مطالعه، سینه به سینه اشعاری را در حافظه داشتند و توان این را داشتند که به برترین شکل این اشعار و فرهنگ قومی و ملی خود را به مستمع و نسل های واپسین انتقال دهند.

مغازه ای در خاتمه به خبرنگاران می گوید: ممکن است با از دست رفتن این افراد دیگر نتوانیم روایت های قدیم موسیقی ترکمن را به طور کامل و یکجا یا کامل بشنویم؛ البته امثال باغشی طریک شاگردانی هم دارند ولی واقعیت این است که نسل های جوان نمی توانند همچون خود او نقل و راوی فرهنگ شفاهی و سنتی و آیینی گذشتگان و پیشینیان خود و قوم خود باشند، چون به علت مقتضیات روز به متن و دفتر متکی شده اند که این چشم اسفندیار موسیقی اقوام ایرانی است.

malayro.ir: تور مالزی ارزان، سفر به کوالالامپور، پنانگ و لنکاوی در نوروز و دیگر ایام سال

ayrokh.ir: آیرخ: مجله زیبایی و سلامتی