چرا پس از غذا خوردن خسته می شویم؟ (روش هایی برای پیشگیری) - مجله سرگرمی

احساس خستگی پس از غذا خوردن یک مشکل رایج است؛ بسیاری از مردم به این مشکل دچار می شوند و به طور معمول پس از ناهار باید یک خواب دل چسب داشته باشند. بیشتر مردم بعدازظهر و عصرها را به چرت زدن اختصاص می دهند و این چیزی کاملا طبیعی به نظر می رسد. این دقیقا همان زمان از روز است که میل به شکر و کافئین هم افزایش پیدا می نماید تا بلکه خستگی و بی حالی از بین بفرایند.

اگر سرتان شلوغ باشد، کار داشته باشید، مدرسه، ورزش و… احتمالا برای برطرف این خستگی به سراغ شیرینی و قهوه می روید. این راه حل شاید کارآمد باشد ولی موقتی است. شما در عوض باید رژیم و وعده های غذایی خود را به گونه ای تنظیم کنید که سطح انرژی تان افزایش پیدا کند، این انرژی را در درازای روز حفظ کنید و به خستگی و بی حالی دچار نشوید.

در نوشته امروز نگاهی به دلایل خستگی پس از مصرف غذا می اندازیم و در پی راه حلهایی برای برطرف آن می گردیم. در ادامه با ما همراه باشید تا غذاهایی را که خسته تان می نمایند و آن هایی را که به شما انرژی می دهند، بشناسید و از این پس به آسانی جلوی خستگی و خواب آلودگی در درازای روز را بگیرید.

دلیل بنیادین خسته شدن پس از غذا خوردن چیست؟

بسیاری از مردم پس از غذا خوردن احساس خستگی می نمایند. به این شرایط کمای غذایی یا خواب آلودگی پس از غذا هم می گویند. به طور معمول این حس پس از خوردن وعده های غذایی بزرگ، سنگین و سرشار از چربی، کربوهیدرات های تصفیه شده و شکر رخ می دهد.

اگر مدت کوتاهی پس از غذا خوردن متوجه شدید که انگیزه و تمرکزتان کاهش پیدا نموده و خسته شده اید، احتمالا از خودتان می پرسید چرا همیشه پس از غذا خوردن باید زندگی را کاملا کنار بگذارید و چرت بزنید!

یکی از دلایل بنیادین برای احساس خستگی پس از غذا خوردن، افت قند خون (گلوکز) است. پس از اینکه شیرینی و کربوهیدرات های تصفیه شده می خورید، سطح انسولین افزایش پیدا می نماید ولی با گذشت چند ساعت این سطح انسولین پایین می آید و در حقیقت قند خون شما کاهش پیدا می نماید. این می تواند منجر به احساس بی حالی، خستگی، میل زیاد به غذا و مه مغزی گردد؛ البته شدت این نشانه ها می تواند در هر فرد متفاوت با فرد دیگری باشد.

شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده سفید (مانند آرد) بعلاوه منجر به ترشح بیشتر هورمون سروتونین هم می شوند که یک ماده شیمیایی حال خوب کن به شمار می رود. ولی همین هورمون که فواید فراوانی دارد و می تواند مسائل روحی را درمان کند، باعث شکل گیری احساس آرامش و خواب آلودگی هم می گردد.

از دیگر دلایلی که منجر به بی حالی و خستگی پس از غذا خوردن می شوند، می توان به شیوه کارکرد دستگاه عصبی پاراسمپاتیک و ریتم شبانه روزی اشاره نمود. دستگاه عصبی پاراسمپاتیک شما بخشی از سیستم عصبی بدنتان است که وظیفه فرآیندهای استراحت و گوارش را بر عهده دارد. هر زمان که غذا بخورید، این دستگاه با ایجاد احساس آرامش واکنش نشان می دهد.

با توجه به پژوهش ها، جانوران و انسان ها دارای سیگنال های هوشیاری درون بدنشان هستند که هنگام گرسنگی آن ها را بیدار و هوشیار نگه می دارند. این سیگنال ها به جانداران یاری می نمایند تا در پی غذا بگردند و آن را به دست بیاورند. به همین خاطر هر زمان که یک جاندار غذا می خورد و احساس سیری کامل می نماید، این سیگنال های هوشیاری از بین می فرایند و خستگی و آرامش جای آن ها را می گیرند.

غذا خوردن بعلاوه منجر می گردد گردش خون افزایش پیدا کند و خون بیشتری به دستگاه گوارش سرازیر گردد تا هضم غذاها بهتر و سریع تر صورت بگیرد. در حقیقت، هضم غذا کار سختی است و به بدن فشار زیادی وارد می نماید. بنابراین انرژی بالایی در این فرآیند صرف می گردد و به همین خاطر بدن خسته می گردد و شما هم حال و حوصله تان را از دست می دهید.

ریتم شبانه روزی یا ساعت بدن شما هم روی سطح انرژی شما در درازای روز و پس از غذا خوردن نقش دارد. احساس خستگی در بعدازظهرها به ویژه ساعت 2 تا 4 بعدازظهر کاملا طبیعی در نظر گرفته می گردد. بیشتر مردم معمولا بین ساعت 12 تا 2 بعدازظهر غذا می خورند؛ بنابراین، این خواب عصرانه کاملا رایج است.

با توجه به برنامه ریتم شبانه روزی بدن، این احساس خستگی پس از ناهار می تواند کاملا طبیعی و به دلیل نظم ساعت بدن به شمار برود و ربطی به غذایی که خورده اید، نداشته باشد. پس پیش از آنکه به دگرگون کردن سبک زندگی و رژیم غذایی خود فکر کنید، حتما این موضوع را در نظر داشته باشید.

آیا باید نگران این خستگی باشیم؟

در حالی که احساس خستگی پس از مصرف یک وعده غذایی بزرگ، به ویژه در بعدازظهر یا پیش از زمان خوابیدن، کاملا طبیعی است، ولی اگر همیشه احساس خستگی کنید و این موضوع مزمن باشد، ممکن است نشان دهنده بیماری یا مسائل دیگری برای سلامتی باشد.

جدا از در نظر گرفتن احساس خستگی پس از غذا خوردن، حواستان به نشانه های هیپوگلیسمی واکنشی هم باشد. این شرایط به افت قند خون پس از مصرف غذا و زمانی اشاره دارد که انسولین بیش از میزان فراوری و ترشح می گردد. هیپوگلیسمی واکنشی به طور معمول پس از مصرف یک وعده غذایی شیرین یا سرشار از کربوهیدرات و طی چهار ساعت پس از غذا خوردن رخ می دهد. اگر در این زمان احساس ضعف عضلانی، عصبی بودن و سبکی سر کردید یا با نشانه هایی مانند رنگ پریدگی پوست، لرزش و عرق کردن روبه رو شدید، حتما به یک پزشک مراجعه کنید تا شما را زیر نظر بگیرد.

نشانه های دیگری که در صورت رخ دادن باید به آن ها اهمیت بدهید، شامل نشانه های ناشی از آلرژی و حساسیت های غذایی می شوند. اگر بیشتر اوقات حس می کنید که در درازای روز مه مغزی دارید، با نوسانات خلقی روبه رو می شوید یا به نشانه های التهاب از جمله راش و جوش های پوستی، مسائل گوارشی و درد مفاصل و ماهیچه ها برمی خورید، بی درنگ به سراغ پزشک بروید و درباره ای اینکه آیا واکنش آلرژیک دارید یا خیر پرس وجو کنید.

چگونه می توان جلوی خستگی پس از غذا خوردن را گرفت؟

همانگونه که گفتیم، کمی خواب آلودگی پس از غذا خوردن کاملا طبیعی است و هیچ جای نگرانی ندارد. ولی عوامل گوناگونی روی این مشکل تأثیر می گذارند که با شناخت آن ها می توانید تا جای ممکن جلوی خستگی خود را بگیرید. در ادامه به آنالیز چند پرسش می پردازیم تا بهتر بتوانید خستگی پس از مصرف غذا را برطرف کنید:

چه غذاهایی منجر به ایجاد خستگی می شوند؟

باید کوشش کنید تا جای ممکن جلوی مصرف کربوهیدرات ها به ویژه کربوهیدرات های تصفیه شده و شکر را بگیرید و برای رعایت تعادل به سراغ غذاهای پروتئینی، فیبر و چربی های سالم بروید. وعده های غذایی سنگین، بزرگ و پرچرب که به طور معمول شامل غذاهای سرخ شده، فست فود و گوشت های فرآوری شده می شوند هم می توانند انرژی شما را کاهش دهند، زیرا بدن باید زمان و انرژی بالایی برای هضم آن ها صرف کند.

حساسیت های غذایی هم می توانند خستگی پس از غذا خوردن را در بعضی از مردم در پی داشته باشند. خوردنی هایی از جمله گندم، گلوتن، لبنیات، آجیل ها و صدف معمولا منجر به حساسیت های غذایی می شوند. بنابراین، باید حساسیت خود را نسبت به این غذاها شناسایی نموده و تا جای ممکن از خوردن آن ها خودداری کنید.

چرا وعده های غذایی سنگین شما را خسته می نمایند؟ آیا بهتر است آن ها را به وعده های کوچک تر تقسیم کنید؟

اینکه چه زمانی و چه میزان غذا بخورید، به شما و سبک زندگی خودتان بستگی دارد، زیرا هر فرد با فرد دیگری فرق دارد. برای نمونه، بعضی از مردم ترجیح می دهند دو تا سه وعده غذایی در روز بخورند، به ویژه اگر روزه متناوب بگیرند. بعضی دیگر هم کوشش می نمایند هر سه تا چهار ساعت به سراغ یک وعده غذایی بفرایند.

درباره اینکه چه تعداد وعده مصرف کنید و اینکه بهتر است شمار وعده ها کمتر و سنگین تر یا بیشتر و سبک تر باشد، کمی پژوهش کنید و ببینید کدام شیوه با شما و سبک زندگی تان سازگارتر است. شاید شما با خوردن سه وعده غذایی کامل به همراه دو میان وعده بتوانید زندگی بهتر، سالم تر و شاداب تری داشته باشید. زیرا این شمار از وعده ها که معمولا حجم کمتری هم دارند می توانند فشار وارده بر سیستم گوارشی را کمتر نمایند و جلوی آسیب های احتمالی را بگیرند.

تصمیم گیرنده نهایی خود شما هستید. پس در این باره پژوهش کنید و نوشته های زیر را هم بخوانید تا بهتر تصمیم بگیرید:

برای پیشگیری از خستگی بهتر است چه چیزهایی درون غذا باشند؟

به طور کلی، شما باید یک وعده غذایی متعادل و سالم شامل خوردنی های سرشار از فیبر، چربی های سالم، پروتئین و سبزیجات داشته باشید. حواستان باشد زیادی روی کربوهیدرات های تصفیه شده مانند پاستا، غلات و غلات صبحانه که پروتئین ندارند، نودل و شیرینی ها تمرکز نکنید و بیشتر به سراغ خوردنی های سالم و مغذی بروید.

برترین کار این است که از منابع پروتئینی مانند ماهی و مرغ در کنار سبزیجات و چربی های سالم مانند روغن زیتون و آووکادو بهره ببرید. اینگونه می توانید یک غذای مقوی و متعادل داشته باشید و جلوی خستگی را بگیرید. البته یادتان باشد مصرف زیادی پروتئین هم می تواند منجر به بی حالی و سستی گردد. این احتمالا به دلیل افزایش سطح تریپتوفان است. تریپتوفان یک اسید آمینه است که در غذاهای پروتئینی از جمله ماهی، اسفناج، سویا، پنیر، بوقلمون، شیر، گوشت قرمز و تخم مرغ پیدا می گردد و فراوری هورمون سروتونین را افزایش می دهد.

پس اگرچه منابع پروتئینی گزینه های خوبی هستند، ولی باید حواستان به تریپتوفان هم باشد تا زیادی آن را مصرف نکنید و فراوری سروتونین را افزایش ندهید. بعلاوه پیشنهاد می کنیم از نوشته های زیر هم یاری بگیرید:

چه غذاهایی برای افزایش سطح انرژی مناسب هستند؟

شما در وهله نخست باید کوشش کنید پروتئین بیشتر و کافی مصرف کنید. گزینه های زیر منابع پروتئینی مناسبی به شمار می فرایند:

• گوشت مرغ و ماکیان
• گوشت چهارانتهای که تنها از علف تغذیه نموده اند
• تخم مرغ
• ماست
• ماهی
• پروتئین های گیاهی مانند حبوبات و آجیل ها

جدا از این ها، کربوهیدرات های پیچیده از جمله غلات کامل، سبزیجات و میوه ها هم می توانند سطح انرژی شما را افزایش دهند. البته حواستان باشد در مصرف این خوردنی ها زیاده روی نکنید.

افزون بر این، خوردنی هایی که سرشار از ویتامین های گروه B مانند B12 و B6 و ویتامین D و آهن هستند هم راه حل طبیعی خوبی برای بالا بردن سطح انرژی بدن و از بین بردن خستگی به شمار می فرایند. ویتامین های گروه B و آهن به ویژه برای یاری به هضم غذا و دستگاه گوارش و فرآیندهای سوخت وسازی بدن مهم هستند و به بدن یاری می نمایند تا مواد مغذی را به انرژی دگرگون کند.

در انتها، یادتان باشد که به میزان کافی آب بنوشید و بدنتان را سیرآب و هیدراته نگه دارید. کوشش کنید در درازای روز آب کافی مصرف نموده و تشنگی تان را هم با چای، قهوه، نوشیدنی های شیرین و آب میوه ها برطرف نکنید.

چه زمان باید به سراغ یک پزشک بروید؟

جدا از دگرگون کردن رژیم غذایی خود از جمله تنظیم زمان و آنچه می خورید، می توانید از راه حلهای زیر هم یاری بگیرید تا به جنگ خستگی و بی حالی بروید:

• خواب کافی و باکیفیت را در اولویت قرار دهید.
• استرس و تنش های خود را مهار کنید.
• در درازای روز در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
• ورزش کنید؛ برای نمونه، پس از ناهار کمی پیاده روی کنید یا تمرین های کوتاه مدت و حرکات کششی انجام دهید تا خوابتان نگیرد.

اگر این راه حلها هیچ یاریی نکردند، بهتر است به سراغ یک پزشک متخصص بروید تا برای حساسیت های غذایی، مسائل تیروئید و نشانه هایی مانند کم خونی آزمایش دهید، زیرا این شرایط می توانند خستگی و بی حوصلگی را در پی داشته باشند. این موضوع زمانی که خستگی تان نگذارد به کارهای روزمره، مدرسه، شغل، خانواده، ورزش و… برسید بسیار مهم تر می گردد.

پزشک شما می تواند آزمایش های گوناگونی را انجام دهد تا به آنالیز نشانه های التهاب در داخل بدن از جمله در داخل دستگاه گوارش بپردازد و به دلایل بنیادین خستگی شما پی ببرد. بعلاوه ممکن است به آزمایش اختلالات هورمونی بدن هم احتیاج داشته باشید تا مسائل تیروئید را آنالیز کنید و از بعضی آزمایش های دیگر برای پی بردن به کمبود مواد مغذی درون بدن یاری بگیرید.

افزون بر این، پیشنهاد می گردد یک دفترچه غذایی داشته باشید و زمان غذا خوردن و چیزهایی را که می خورید درون آن ثبت کنید. با این کار می توانید الگوهای غذایی خود را تنظیم نموده و غذاهای محرکی را که خستگی شما را افزایش می دهند، شناسایی کنید.

سخن انتهای

اگر همیشه پس از غذا خوردن احساس خستگی می کنید، باید به سراغ یک پزشک متخصص بروید. با وجود این، اگر خبری از بیماری و مسائل سلامتی نباشد و این خستگی گاهی اوقات رخ دهد، شما با اقدامات ساده ای می توانید جلوی آن را بگیرید. برای نمونه، گزینه های زیر می توانند راه حلهای کارآمدی باشند:

• آب کافی بنوشید تا بدنتان هیدراته باشد.
• الکترولیت های ضروری بدن را تأمین کنید.
• حجم وعده های غذایی خود را کاهش دهید.
• خواب کافی و باکیفیت داشته باشید.
• به طور منظم ورزش کنید. پیشنهاد می کنیم نوشته های بخش را بخوانید.
• در مصرف قهوه و کافئین زیاده روی نکنید.
• غذاهایی را مصرف کنید که برای دستگاه گوارش، سطح قند خون، انسولین و کارکرد مغز مناسب هستند؛ چیزهایی مانند چربی های سالم و کربوهیدرات های پیچیده و سرشار از فیبر.

داشتن یک رژیم غذایی متعادل که شامل سبزیجات، غلات کامل و ماهی های چرب می شوند، می توانند سطح انرژی شما را بالا نگه دارند و خستگی شما را در درازای روز از بین ببرند. بعلاوه پیشنهاد می کنیم به همراه غذاهای خود مغزها، دانه ها و روغن زیتون بیشتری مصرف کنید. جدا از این، یادتان باشد شکر را تا جای ممکن از رژیم خود حذف کنید و وعده های غذایی خود را هم کوچک تر نگه دارید.

در صورتی که این راه حلها پاسخ گو نبودند، باید از پزشک خود یاری بگیرید و دلیل را بیابید. بیماری ها و اختلالات گوناگونی می توانند منجر به خستگی و بی حالی در درازای روز شوند. پس اگر احساس کردید مشکلتان جدی است، آن را پشت گوش نیندازید و هرچه زودتر برای درمان آن اقدام کنید. پزشکان با انجام آزمایش های گوناگون می توانند شرایط فیزیکی شما را آنالیز نمایند و به دلیل بنیادین خستگی پی ببرند.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منابع: Dr. Axe, Healthline

euroro.ir: تور اروپا ارزان قیمت، تور ایتالیا، تور فرانسه، تور اسپانیا

faceraz.ir: فیس راز | گفتگو و همدلی راه حل رفع همه مشکلات

foroshgahak.ir: فروشگاه کوچک | مجله آموزشی سیستم های مدیریت فروش