چرا بوتولیسم در خلیج گرگان ایجاد می گردد؟ - مجله سرگرمی

دکتر سیدمحمود قاسم پوری در گفت وگو با خبرنگاران اظهار کرد: سال گذشته تلفات غیرعادی پرندگان در تالاب میانکاله و خلیج گرگان از دهه اول دیماه و تقریبا یک ماه زودتر از سال جاری آغاز شد. در آن سال بیش از 40 هزار لاشه پرنده با همکاری نیروهای محیط زیست، دامپزشکی و همیاران محلی جمع آوری و به صورت بهداشتی دفن شد. بعد از آن سازمان دامپزشکی به عنوان مرجع تشخیص بیماری های حیات وحش، با انجام نمونه برداری و آزمایشات مختلف علت مرگ ومیر پرندگان را بیماری بوتولیسم اظهار داشت.

وی اضافه نمود: سال قبل با همکاری تعدادی از اساتید دانشگاه های کشور و همیاران محلی، گروهی را بدون وابستگی به ارگان های دولتی تحت عنوان کمیته مشورتی میانکاله تشکیل دادیم و اقدام به نمونه برداری و انجام تست سم شناسی از پرندگان کردیم.

این عضو هیات علمی گروه محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه نتایج ما نیز کاملاً بوتولیسم را تایید کرد، گفت: در آن سال بعضی ها فرضیات دیگری از جمله ریختن سم توسط شکارچیان را علت این مرگ ومیرها اظهار داشتند درحالی که با توجه به وسعت بسیار زیاد منطقه، این موضوع اصلاً عملی نبود. بعضی دیگر نیز وبای پاستورلوز را علت مرگ پرندگان می دانستند درصورتی که اگر این بیماری در مرگ پرندگان نقش داشت می بایست تلفات در سایر پرندگان و جانوران منطقه از جمله گرازهایی که از لاشه پرندگان تغذیه می کردند هم پدیدار می شد اما چنین چیزی اتفاق نیفتاد.

قاسم پوری ادامه داد: سال قبل یکی از دستگاه های دولتی آزمایش سم بوتولیسم را به صورت غیراصولی انجام داد و نتایج آن که اشتباه بوده را منتشر کرد که این مسئله نیز به شبهه در مورد علت مرگ ومیر پرندگان دامن زد.

وی با اشاره به اینکه پرندگان آلوده به بوتولیسم نوع C که مخصوص پرندگان است، شده اند، گفت: این سم عموما بر پرندگان روی آب چَر مانند فلامینگو، چنگر و اردک ها اثر می گذارد و تلفات در سایر جانوران از جمله گراز و شغال و یا پرندگان شکاری نظیر عقاب و پرندگان لاشه خوار که حتی از این پرندگان تغذیه می نمایند، مشاهده نمی گردد. تلفات در پرندگان دیگر به صورت موردی و اتفاقی بوده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه سم بوتولیسم بسیار قوی بوده و حتی یک نانوگرم آن برای پرنده مهلک است، توضیح داد: این سم بر روی سیستم عصبی اثر می گذارد و پا و گردن پرنده فلج شده و سرش به داخل آب می افتد و در نهایت خفه می گردد.

وی با اشاره به اینکه این بیماری برای اولین بار در ایران رخ داده است، اعلام کرد: در جهان این بیماری حتی با تلفات خیلی بیشتری در کانادا، آمریکا، ژاپن و کره جنوبی رخ داده است.

قاسم پوری با بیان اینکه بیماری بوتولیسم مربوط به زمان خاصی از سال نیست، اظهار کرد: در جهان موارد مربوط به بوتولیسم زمستانه نیز متعدد بوده است و یافته های آن به دفعات نشر یافته است .

وی در مورد علت شکل گیری بوتولیسم در خلیج گرگان، گفت: ورود مواد آلی و مغذی حاصل از لایروبی نیزارها و پساب مراکز پرورش ماهی به خلیج گرگان باعث رشد یک سری از بی مهرگان، کرم ها و حلزون های ریز دریایی شده که بعد از نشستن رسوب بر روی آنها و مرگشان در حالت بی هوازی، بوتولیسم در خلیج شکل می گیرد و خوردن حتی یکی از این حلزون ها باعث مرگ پرنده می گردد.

این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با تأکید بر اینکه تایید تمامی این موارد احتیاج به انجام مطالعه دقیق دارد، توضیح داد: در 10 سال اخیر تراز آب دریای خزر به اندازه بیش از 2 متر کاهش پیدا نموده است. کاهش تراز آب خلیج گرگان در پی پس روی آب خزر و همچنین ورود رسوبات ناشی از سیلاب سال 98 نیز می تواند در شکل گیری این شرایط در خلیج مؤثر باشد.

قاسم پوری با بیان اینکه تنها نوار جنوبی خلیج گرگان درگیر بوتولیسم شده است، گفت: طی سال گذشته و سال جاری تلفات تنها در نوار جنوبی خلیج رخ می دهد و در شبه جزیره میانکاله تلفاتی نداریم.

وی اعلام کرد: با توجه به نزدیک بودن فصل مهاجرت پرندگان و تعداد تلفاتی که تا به امروز در خلیج داشتیم، انتظار داریم سال جاری میزان تلفات پرندگان نصف سال گذشته باشد.

وی در مورد راه چاره پیشنهادی برای جلوگیری از تلفات تلخ پرندگان، گفت: در حال حاضر بهترین راه چاره کنترل پساب های مراکز پرورش ماهی، احیای گیاهان آبزی کانال های منتهی به تالاب که نقش تصفیه طبیعی خلیج را داشتند و جلوگیری از لایروبی است.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس یادآور شد: انجام لایروبی به منظور ایجاد ارتباط بین دریا و خلیج عملاً می تواند نتیجه معکوس داشته باشد و شرایط را بدتر کند.

قاسم پوری گفت: انتظار می رود با این اقدامات، رفته رفته سم فراوری شده در منطقه تجزیه گردد و سال های بعد تلفات پرندگان را نداشته باشیم.

لیتن: لیتن | مجله گردشگری، سفر به دور دنیا در 80 روز

گردشیا: گردشیا | مجله گردشگری و مسافرتی، سفر به دور دنیا

مسافرت رو: مسافرت رو | مجله گردشگری و مسافرتی به همه جای دنیا