واپس گرایی شدید معماری در مشهد
به گزارش مجله سرگرمی، خبرنگاران/خراسان رضوی عضو هیأت علمی گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد گفت: اگر در چند سال گذشته در مشهد یک خانه نمای رومی داشت، اکنون بیشتر ساختمان ها نمای رومی دارند که این موضوع نشان دهنده این است که در حوزه معماری دچار یک واپس گرایی شدیدی هستیم.

حامد کاملی نیا در گفت وگو با خبرنگاران در مورد ارزیابی عملکرد کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد اظهار کرد: وقتی از دور مسائل را قضاوت می کنیم و درحوزه ها به صورت مستقیم حضور نداریم، بعضی از صحبت ها غیرمنصفانه جلوه می نماید. کسی که مسئولیت اجرایی دارد، درگیر موضوعات و مسائلی است و برای خود برنامه هایی دارد. ما از فاصله دور همه چیز را نگاه می کنیم و درگیر و آشنا با برنامه های آن ها نیستیم و ممکن است در وهله اول قضاوت های ما درست نباشد؛ بنابراین برداشت ها و قضاوت های ما براساس چیزی است که می بینیم.
وی اضافه نمود: در حوزه شهرسازی و معماری باید محصول را در نتیجه یک اقدام هماهنگ و استراتژیک دید. در یک دوره چهارساله که انتظار داریم تاثیراتی را در حوزه معماری و شهرسازی در مقایسه با شهرهای هم تراز مشهد ببینیم، عملا احساس تغییر و حرکت رو به جلو را در حوزه شهرسازی و معماری در هیچ کدام از ابعاد در مشهد نمی بینیم.
کاملی نیا بیان نمود: متاسفانه یک استراژیک و کانسپت به وسیله تصمیم سازهای معماری برای احیاء بافت های تاریخی، رویکرد پایدار، رسیدگی به ساماندهی بلندمرتبه سازی، ایجاد فضاهای اجتماعی و هوشمندسازی و... وجود نداشته است. در واقع کانسپت و استراتژیک تاثیرگذاری در حوزه معماری و شهرسازی شهر مشهد دیده نمی گردد، به جز در این شورا حتی در شوراهای قبلی هم تغییری احساس نشد.
دانشیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد گفت: ما نه تنها در معماری خط مشی مناسبی نداریم، بلکه شکل معماری در حوزه شهرسازی، حمل و نقل، حمل و نقل سبز و محیط زیست بهتر که نشده، بدتر هم شده است. اگر در چند سال گذشته یک خانه نمای رومی داشت، اکنون بیشتر ساختمان ها نمای رومی دارند که این موضوع نشان دهنده این است که در حوزه معماری دچار یک واپس گرایی شدیدی در شهر مشهد هستیم. چند وقت پیش از کنگره ایتالیا مهمانی داشتیم که استفاده از این نماها برای آن ها جالب بود و می گفتند ما در روم و میلان چنین ساختمان هایی نمی سازیم که اکنون در مشهد که مدعی کلان شهر جهان اسلام است، رونق یافته است.
وی افزود: در حمل و نقل سبز و توجه به معیارهای محیط زیستی در برنامه ریزی های شهری همچنان درحال پس رفت هستیم. در ساخت و سازها هیچ برنامه مشخصی وجود ندارد و در بافت های قدیمی اطراف حرم همچنان همان رویه نادرست گذشته ادامه دارد.
وی در پاسخ به این سوال که اقدامات شورای پنجم در حوزه شهرسازی و معماری در حاشیه شهر و منطقه ها کم برخوردار چگونه بوده است، گفت: شهر یک اندام به هم پیوسته و یکپارچه است. تقسیم شهر به منطقه ها کم برخوردار و برخوردار ، بالا شهر و پایین شهر ایده ای برگرفته از تفکرات شهرسازی سوسیالیستی و کمونیستی است.
در ضعیف ترین منطقه پاریس پیشرفته ترین موزه جهان ساخته شد
کاملی نیا تاکید نمود: در کشور پاریس توازن براساس ایده طب سوزنی که یکی از شهرداران پاریس ارائه داده بود، انجام شد و براساس آن در ضعیف ترین منطقه پاریس پیشرفته ترین موزه جهان ساخته شد. به نظر بنده تقسیمات شهر براساس منطقه ها کم برخوردار و برخوردار تفکر غلطی است و توزیع اتفاقات، مولفه ها و الگوی فضای شهری باید بر مبنای کانسپت شهرسازی باشد. باید دیدگاهی ایجاد گردد و با یک استراتژی درست منطقه ها بالا شهر و پایین شهر از بین برود و سعی گردد شهر را به یک واحد کل تبدیل نمایند.
دانشیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه استفاده از دوچرخه در همه جهان به اسم حمل و نقل سبز شناخته شده است، گفت: گاهی ممکن است براساس یک شو آف حزبی و سیاسی در منطقه محروم کاری انجام گردد که برگرفته از یک ایده نباشد، بلکه پشتوانه و هدف دیگری داشته باشد؛ مانند همین مسئله دوچرخه سواری در شهرهای ما که یک جناح به علت مسائل سیاسی استفاده از دوچرخه را ممنوع و جناح دیگر آن را ترویج می نماید. در کل نگاه این دو جناح نگاه علمی نیست و بهره برداری سیاسی است، در حالی که وقتی در پی شهرسازی هستیم شو آف سیاسی باید حذف گردد؛ بنابراین نمی توان گفت که اگر یک مجموعه ای از تصمیم گیران شهری در یک منطقه محروم و حاشیه نشین کاری انجام داده اند، مثبت است یا خیر؟
وی ادامه داد: ما نمی توانیم به صورت تک نقطه ای تصمیم های فی البداهه بگیریم. باید برنامه وجود داشته باشد؛ مانند شهر بارسلونا که در یک محله ضعیف زیباترین موزه هنر و مدرن را احداث می نماید که هدف آن ها ایجاد احساس احترام و هویت دادن به افرادی است که احساس می نمایند از پیشرفت جا مانده اند؛ این یعنی توزیع متوازن ایده ها و مولفه ها در سراسر شهر .
مدیریت شهری کدام خاطره را برای نسل بعدی به جا گذاشته است؟
کاملی نیا افزود: چندین سال پیش مصاحبه ای داشتم مبنی بر اینکه مشهد به شهر بی خاطره تبدیل شده است. در زمان گذشته در بلوار ملک آباد وجود طاق ها، درختان و ... هویت تاریخی و خاطره داشت که اکنون وجود ندارند. نمونه هایی از این موارد زیاد است که اکنون در مشهد نیست. حالا سوال من این است که این دوستان کدام خاطره را برای نسل بعدی به جا گذاشته اند؟ مگر می گردد خاطره ها از یک شهر برداشته گردد؟ مگر می گردد خاطره های تاریخی را برداشت و به جای آن تونل و عظیمراه احداث کرد؟ آیا کارهایی که صورت گرفته است برای آیندگان خاطره می گردد؟ کدام یک از ساختمان ها، بلوارها و میدان ها برای آیندگان خاطره خواهد شد؟ در منطقه عباس آباد تهران توانسته اند با عناصری که ایجاد نموده اند آنجا را تبدیل به خاطره ای برای آیندگان نمایند. اگر شهردار و شورا کارهایی انجام داده اند که ما این موارد را احساس نمی کنیم، قطعا راه را اشتباه رفته اند.
وی در مورد کمربند جنوبی مشهد بیان نمود: ما به اسم یک شهروند نه به اسم کارشناس شهرسازی آیا احساس می کنیم که احداث این کمربند درست است یا خیر؟ در کشور سئول عظیمراهی با هدف کاهش بار ترافیکی ساخته شد. بعد از مدتی به این نتیجه رسیدند که مردم از احداث این عظیمراه راضی نیستند و نه تنها ترافیک را کم ننموده، بلکه محیط زیست و فضای شهری از بین رفته و آلودگی هم افزایش داشته است، به همین علت این عظیمراه طبقاتی را خراب کردند و به جای آن فضای بسیار زیبا با رودخانه مصنوعی ساخته شد. بعد از تخریب عظیمراه و طبق آنالیز های صورت گرفته بر فضای ایجاد شده، متوجه شدند که نه تنها حجم ترافیک کمتر شده، بلکه تعاملات اجتماعی، حضور زنان، بچه ها و سالمندان در این محیط افزایش یافته و درنتیجه سلامت اجتماعی بیشتر شده است. بعلاوه جرم و جنایت و آلودگی هوا هم کاهش یافته است. شهرسازی مدرن به حمل و نقل سبز تاکید می نماید و در پی حذف خودرو و عظیمراه است.
ترافیک با عظیمترکردن خیابان ها و احداث عظیمراه ها برطرف نمی گردد
کاملی نیا اضافه نمود: حل معضل ترافیک با عظیمترکردن خیابان ها و احداث عظیمراه های بیشتر برطرف نمی گردد؛ زیرا هر چه این احداث ها افزایش یابد، تعداد خودروها بیشتر می گردد. در قاعده و علم دانش شهرسازی نباید این گونه اتفاقات بیفتد.
دانشیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد در مورد بافت پیرامونی اطراف حرم رضوی ادامه داد: مسئولان موظف بودند قبل از خراب کردن و ایجاد این همه خسارت از افراد متخصص نظر می خواستند. تصمیم های اشتباه شهرداران و شوراها باعث می گردد که اثرات آن ده ها سال بر روی شهر باقی بماند.
کاملی نیا افزود: در جهانی امروز یکی از بخش های مهم هر شهر ایجاد فضاهای عمومی است. فضاهایی که احداث می شوند نباید براساس ایده های خام باشد، زیرا هر شهری دارای مولفه های اقلیمی، مالی و فرهنگی خاص است و باید براساس آن طراحی و ساخته گردد؛ به اسم مثال پارک آبی باید در جایی درست گردد که کویر نباشد، پارک سنگی باید در مکانی درست گردد که دشت نباشد.
کارهایی با تفکر آینده محور در مشهد وجود ندارد
وی گفت: نظام کارآمد باید ابتدا مسائل اساسی و مهم شهر را تامین کند و بعد از آن فضاهایی بسازد که خارج از کانسپت شهری باشد. وقتی هنوز اصلی ترین و روزمره ترین مسائل مثل نماهای رومی و فضاهای عمومی محلی در شهر حل نشده، دست بر روی نقاطی گذاشته می گردد که برای آن بحث وجود دارد و فضاهایی درست می نمایند که ماهیت و ضرورت موضوعی ندارد و این اشکال کار است. به نظر می رسد کارهایی با تفکر آینده محور در مشهد وجود ندارد.
دانشیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد گفت: اگر در پی ایجاد فضاهای خاص هستیم باید حداقل در فضاهای عمومی و نظامات داخل شهر اقدامات متوازن صورت گرفته باشد. چرا تمام انرژی و بودجه را صرف پروژه هایی کنیم که هیچ ماهیت عملیاتی ندارند و بعضی از آن ها صددرصد غلط هستند. پروژهایی که میلیاردها تومان اعتبار برای آن صرف شده که در هیچ جای جهان آن را انجام نمی دهند.
وی تاکید نمود: در کشورهای عظیم قبل از انجام پروژه، ماکت کل پروژه را به مردم نشان می دهند و از افراد متخصص،کاسبان و مردم آن محل نظرات و تاثیرات مثبت و منفی آن را می گیرند و بعد از تحلیل و آنالیز های لازم تصمیم گرفته می گردد که پروژه انجام گردد یا خیر. ما بدون ایده، تماشا و نظرسنجی عمومی میلیاردها تومان سرمایه گذاری می کنیم و پشت درهای بسته تصمیمات گرفته می گردد.
منبع: خبرگزاری ایسناdorezamin.ir: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله گردشگری
namasho.com: نماشو: آگهی رایگان، رپورتاژ خبری، طراحی سایت، سئو و بهینه سازی وبسایت