والدین مهم ترین الگوی فرزندان برای علاقمندی به مطالعه
به گزارش مجله سرگرمی، تهران (پانا) - یک روانشناس با تاکید بر اینکه علاقه مندی به مطالعه عاملی درونی است اما علاقه مندی اکتسابی به مطالعه به وسیله عوامل بیرونی پایه ریزی می گردد، گفت: والدین مهم ترین الگو فرزندان برای اهل مطالعه شدن هستند، فرزندان از گفته های ما یاد نمی گیرند بلکه از آنچه انجام می دهیم می آموزند اما امروزه والدین دنبال هر فعالیتی به غیر از مطالعه کردن هستند.

به گزارش ایسنا، گوهر یسنا انزانی همزمان با روز ملی ادبیات کودک و نوجوان، درباره چگونگی تشویق والدین به افزایش مطالعه در فرزندان، اظهار کرد: ویژگی های فیزیکی، روانشناختی و بیولوژیکی در پرورش فرزندان اهل مطالعه موثر است. در این جهت خانواده، آموزش و پرورش، کیفیت کتاب ها و رسانه های جمعی و از همه مهم تر لذت بردن از خواندن بسیار نقش دارد.
این روانشناس معتقد است که اگر مطالعه لذت بخش باشد فرد به طور داوطلبانه، آزاده و پیوسته کتاب می خواند و نیازی نیست والدین دائما در مورد لزوم مطالعه به فرزندان تذکر دهند و از این رو والدین باید لذت بردن از خواندن را به بچه ها یاد دهند.
وی الگو برداری و شرطی شدن را از عمده دلایل علاقمندی به مطالعه دانست و توضیح داد: رفتار خواندن و اینکه والدین خودشان الگوی مناسبی برای مطالعه باشند و خودشان مطالعه داشته باشند، در اهل مطالعه شدن فرزندان بسیار مهم است. از سوی دیگر اگر فرزندان در حین یا پس از مطالعه لذتی نظیر صحبت درباره کتاب خوانده شده یا دریافت خوراکی مورد علاقه را تجربه نمایند، به نوعی شرطی شده و علاقه ای برای مطالعه پیدا می نمایند.
این روانشناس با تاکید بر لزوم شناخت والدین از علایق بچه ها و سیستم ادراکی دریافتی آنها و با اشاره به چهار سیستم دید محور، شنود محور، لمس محور و منطق محور به اسم چهار سیستم ادراکی دریافتی در افراد، خاطر نشان کرد: افراد دیدمحور سرعت یادگیری و درک مطلب بسیار بالایی دارند، اما مفهوم مطالب را می رسانند و جزییات را حفظ نمی نمایند، حوصله جزئیات و داستان های طولانی را ندارند و بازی را ترجیح می دهند. اگر میز و فضای مطالعه این افراد تمیز باشد و کتاب هایی با مفاهیم کلی در اختیارشان قرار گیرد امکان علاقه مندی آنها به مطالعه افزایش پیدا می نماید.
انزانی درباره سیستم ادراکی دریافتی شنود محور شرح داد: این افراد شنیداری هستند. بیشتر دوست دارند بشنوند، علاقه به یادداشت برداری ندارند و از این رو می توان فایل صوتی کتاب ها را در اختیار آنها قرار داد و یا از آنها خواست تا پس از مطالعه کتاب درباره کتابی که خوانده اند برایمان شرح دهند. این ترفندها در افزایش علاقمندی آنها به مطالعه موثر است، بعلاوه می توان هنگام مطالعه برایشان موسیقی بی کلام و آرام پخش کرد.
به گفته این روانشناس، افراد دارای سیستم ادراکی دریافتی لمس محور به کتب قابل لمس علاقمندند و از این رو با کتاب های الکترونیکی و پی دی اف نمی توانند ارتباط بگیرند و دنبال فعالیت های گروهی و اجتماعی هستند. بنابراین مطالعه گروهی برایشان موثر است.
وی بعلاوه درباره سیستم ادراکی دریافتی منطق محور گفت: این افراد برای کتاب خواندن در پی علت و منطق و فضای خصوصی هستند تا به پرسشهای فکری خود پاسخ دهند، اگر بتوانیم آنها را به تفکر وا داریم و کتاب هایی را در اختیارشان بگذاریم که فکر را به چالش می کشند می توان در علاقه مندی آنها به مطالعه گام برداشت.
وی بعلاوه درباره اثر دو تیپ شخصیتی عظیم درون گرا و برون گرا بر مطالعه افراد، یادآور شد: برای افراد برون گرا توجه به امور و اشیاء خارجی مثل صحبت کردن و ورزش کردن و... مهم است درحالی که عناصر فکری برای افراد درون گرا فزونی دارد. افراد درون گرا در پی عوامل درونی و خالص هستند، در نوشتار بهتر از گفتاراند و علاقمند به کتاب و تجزیه تحلیل آن هستند. بنابراین توجه به تیپ شخصیتی فرزندان در خرید کتب مناسب برایشان و علاقمند کردن آنها به مطالعه بسیار مهم است و با شناخت فرزندان می توان فهمید که چگونه و با بیان چه جملاتی می توان آنها را به مطالعه سوق داد.
انزانی کاهش افسردگی، بهبود کیفیت خواب، افزایش مهارت حل مساله، افزایش خلاقیت و اعتماد به نفس، افزایش آرامش و شادی، افزایش فن بیان و دانش، تحریک و افزایش عملکرد شناختی فکر نظیر مهارت برنامه ریزی، جلوگیری از فراموشی، افزایش تفکر انتقادی، کاهش استرس و تنش را از جمله اثرات مثبت مطالعه بر روان دانست و اضافه کرد: اینکه بچه ها بدانند پس از مطالعه یک کتاب می توانند با والدین در باره موضوع کتاب با والدین صحبت نمایند بسیار مهم و ترعیب نماینده برای مطالعه است. والدین می توانند با صدای بلند کتاب بخوانند، مشاهده تصویر مطالعه والدین به وسیله بچه ها و یا صحبت کردن درباره کتاب خوانده شده به زبان ساده برای بچه ها در فرآیند افزایش مطالعه فرزندان بسیار اثرگذار است.
این روانشناس با تاکید بر لزوم استفاده از منابع مختلف برای مطالعه فرزندان، ادامه داد: والدین باید منابع متفاوت کتب را در اختیار فرزندان قرار دهند. فرزندان باید مالک بعضی کتب باشند. دادن یک خوراکی لذت بخش هنگام مطالعه به بچه ها و یا پخش موسیقی بدون کلام و بوی لذت بخش عود در محل مطالعه در افزایش علاقمندی به مطالعه موثر است.
به گفته انزانی خواندن یک فرآیند فعال است که ظرفیت دانش انسانی را افزایش و به افراد هویت می دهد، در این فرایند فکری ویژگی های فیزیکی روانشناسی و بیولوژیکی افراد به طور هماهنگ در حال فعالیت و هدف آن درک کردن است.
این روانشناس معتقد است که خواندن به توسعه شخصیت و تقویت توانمندی فکری افراد یاری نموده و نگرش و رفتار فرد را تغییر می دهد، از این رو اگر والدین توقع دارند فرزندان اهل مطالعه ای پرورش دهند ابتدا باید خودشان مطالعه داشته تا الگوی مناسبی برای فرزندان باشند.
وی با تاکید بر لزوم افزایش مطالعه دانش آموزان در ایام پاندمی کووید 19 و کاهس حضور آنها در فضای مجازی، توصیه کرد: ابتدا باید والدین کشف نمایند بچه ها به مطالعه چه کتاب هایی علاقمندند، والدین باید تیپ شخصیتی و ویژگی بچه ها را بشناسند. برای خرید کتب مورد علاقه فرزندان زمان صرف نمایند، به مراکز خرید کتاب بروند یا کتاب های مناسب سن و علاقه آنها را از کتاب خانه ها امانت بگیرند،. حضور بچه ها در فضا و محیط کتابخانه و فروشگاه های کتاب بسیار اثر گذار است.
انزانی بعلاوه این را هم گفت که والدین باید اجازه دهند فرزندان از منابع متنوع کتب در ژانرها و سبک های متنوع کتب استفاده نمایند و درباره کتب خوانده شده اظهار نظر نمایند و سلیقه خود را بر فرزندان تحمیل ننمایند.
این روانشناس در خاتمه تاکید نمود: اعضای خانواده باید درباره کتاب هایی که می خوانند با یکدیگر صحبت نمایند. مهم نیست ما چند صفحه کتاب بخوانیم مهم این است چگونه درباره آن صفحات برای اعضای خانواده صحبت کنیم تا بچه ها بینش جدیدی نسبت به آن پیدا نمایند و علاقمند به مطالعه شوند. هرچقدر والدین برای مطالعه و انتخاب کتب مناسب و صحبت درباره آنها وقت بیشتری بگذارند، فرزندان بیشتر به مطالعه علاقمند می شوند. بعلاوه هدیه دادن به بچه ها در ازای خواندن کتاب، تماس چشمی با بچه هنگام صحبت درباره کتاب های خوانده شده و تشویق کلامی و غیر کلامی آنها پس از مطالعه در این جهت موثر است.
منبع: خبرگزاری پاناbanima.ir: مجله گردشگری و مسافرتی بانیما
کنفرانس هکا: مجله خبری و تحلیلی صنایع کشاورزی و تولیدی